Тақырыбы: Ас қорыту жүйесі.

1. Чапаев негізгі орта мектебі Тақырыбы: Ас қорыту жүйесі. • Бастауыш сынып мұғалімі: Урахова Н

2. Сабақтың мақсаты: Ас қорыту жүйесімен таныстыру мәтінді түсініп оқу.Адамның ішкі ағзаларын ауыз қуысын күту.Дұрыс тамақтанудың маңызын түсіндіру. Білімділігі: Оқушылардың ойлау қабілетін шыңдау, өзіндік пікір қалыптастыру.Өз ағзаларының дұрыс дамуына қадағалау. Дамытушылығы: Денсаулықтарын нығайтуға, ұжымдық іс-әрекетке тәрбиелеу. Тәрбиелілігі:

3. Сабақтың түрі: Жаңа сабақ Ізденушілік,талдау-жинақтау, ақпарат құралдарымен жұмыс,тренинг, Cабақтың әдісі: Әдебиеттік оқу,сурет,күнделікті өмірмен байланыс Пәнаралық байланыс: Бейнетаспа,компьютер,ғаламтор,оқулық,суреттер,үлестірме қағаздар. Көрнекілігі:

4. Күтілетіннәтиже: • Оқушының қызығушылығын арттыру. • Оқушылардың тақырыпты қабылдау. • Ас қорыту жүйелерінің атқаратын қызметін білу. • Дұрыс тамақтану мен ережесі; • Ас қорыту мүшелерінің орналасуын, гигиенасын.

5. Қызығушылығын ояту Лингвистикалық: Мақсаты:Нақты ойлауға дағдыландыру,керектісін айыру. Нұсқау: Берілген әріптер тізбегінен сөздерді тауып алу. т,ж,қ,а,с,т,ы,н,ы,с,а,л,у,м,р,к ш,с,т,,қ,ф,ө,к,п,е,а,р,л,с,т қ,р,п,к,е,ң,і,р,д,е,к,а,й,с,д қ,ф,а,п,ң,к,ө,м,е,к,е,й,р,с,л,з Дұрыс жауабы: 1.Тыныс алу. 2.Кеңірдек.3.Өкпе.4 Көмекей

6. Олай болса өткен сабақ «Тыныс алу мүшелері» бойынша «Кім білімпаз?». ТАПСЫРМАЛАР. Компюьтердендұрысжауабыналу 1 Өкпе қайда орналасқан? Тыныс алу және тыныс шығару қалай өтеді? 2 Тыныс алу мүшелерін суреттен көрсет және ата 3 Тыныс алу мүшелерін қалай күту керек? 4

7. Мағынаны тану. «Ағза шеберханасы» ойын сабағы оқушылардың мүшелер және мүшелер жүйесін есте сақтау мақсатында өткізілді. Шеберхана кезеңдері: 1.Бұл шеберханадағы тапсырма өте қарапайым.Мұғалім оқушыларға қоятын сұрағы-«Адам ағзасының қандай мүшелерін білесіздер?» Әрбір қатысушы 1 минут ішінде неғұрлым көбірек мүшені еске түсіріп жазуы тиіс.Мұғалім бірден балалардың неше мүшені есіне түсіргенін анықтауы қажет. Олай болса бүгінгі өтілетін жаңа сабақ «Ас қорыту жүйесі» (кітаппен жұмыс) Мәтінді тізбектей оқу. Сурет бойынша мұғалімнің компьютерден слайдты көрсету.

8. «Қолдану» жүйесі.Берілген сұрақты суреттеңіз. 1.Орналасқан жері ауыз қуысы,өзі тағамды ұнтақтауға көп көмек көрсетеді. (Тіс) 2.Бұл ішектің бір бөлігі тұйықталып,бүйен деп аталады да,құрт тәрізді-аппендикс түзеді. (Тоқ ішек) 3.Ас қорыту бездерінің ішіндегі ең үлкені(Бауыр) 4.Ас қорытуға қатысатын аралас секрециялық без(Ұйқы безі) 5.Ауыз қуысындағы бездерінің аталуы.(Сілекей бездері) «Жинақтау» жүйесі.Сызықтық диктант 1.Тоқ ішек асқазаннан кейін орналасқан 2.Ауыз қуысында сілекей бездері болмайды. 3.Аш ішектің ұзындығы 5-6м 4.Асқазанның сыйымдылығы 3л 5.Ұлтабар аш ішектің бастапқы бөлігі 6.Бауырдан панкреатин сөлі бөлінеді 7.Өңеш асқазанға ашылатын мүше

10. Қосымша материалдағы деректер

11. «Тістер жанұясына саяхат». Оқушы жұмысы • Баяғы заманда ауыз деген қалада тіс деген ұзыннан ұзын 32 тіс жанұясы тұратын.Әйтеуір сол көшеге барсам,өзімнен-өзім алжып кетемін,әрең дегенде оларды пішініне қарай ажырата аламын.Мысалы, мынау күрек тіс,анау ит тіс,ал келесі кіші және үлкен азу тістер жанұялары болып табылады.Ал ең соңғы-ақыл тіс.Айтып өткендей олар 32 жанұялы. Олар көшенің астыңғы және үстіңгі қабатында 16-дан қатар жанұя болып жатыр.Қой,мен енді жаңадан құрылған көшеге барайын. • Алмашев Әлжан Тамақты шайнау үшін Сөзді дұрыс сөйлеу үшін Әдемі сау тістер Адамның бет әлпетін әдемілеу үшін тіс қажет

12. «Дұрыс тамақтану». Оқушы жұмысы • Өткен кезеңнің данышпан адамдары: «Біз тамақ ішу үшін өмір сүрмейміз,өмір сүру үшін тамақтанамыз» деген екен. Дұрыс тамақтану дегеніміз бұл аз-аздан әр түрлі тамақтарды қабылдау.Ағза үнемі жұмыс атқарады,сондықтан уақтылы тамақтануды талап етеді.Ағзада қоректік заттар қарапайым заттарға ыдырайды да,қуат бөліп шығарады.Осы қуаттың арқасында адам жұмыс істейді,қозғалады,спортпен айналысады. • Кәрім Мерхан. Тамақтанудың негізгі ережелері: Оқушы жұмысы • Тамақтану режимін сақта • Тамақ ішер алдында қолыңды сабындап жу; • Қант пен тәтті тағамдарды (конфеттер,тәтті нандар және т.б.) • Ащы және тұзды тамақтарды көп пайдаланба; • Ешуақытта артық тамақ жеме; • Тамақты асықпай,жақсылап шайна; • Тамақтанып отырған кезде қатты сөйлеме,қолды сермеме; • Тамақ ішіп болған соң рахмет айту керек. • Оразалиева Назира

13. «Тамақтану мәдениеті». Оқушы жұмысы • Дұрыс тамақтану үшін тамақтанудың гигиеналық ережелерін сақтау керек.Тамақ ішер алдында қол жуу керек. Тамақты жиі қабылдау,майлы,тәтті,тұзды тағамдарды пайдалану зиянды әдеттерге жатады. Тамақ ішкен кезде сөйлеме,тамақты жақсылап шайна,әдептілік сақтау керек. .Ретсіз тамақтану көбінесе асқазан ауруына шалдықтырады. Белгіленген уақытқа сәйкес тамақ ішіп үйренсе, сол уақытқа сәйкес ас-қорыту сөлдерінің бөлінуі қалыптасады. Бұл ағзаны жұмысын жеңілдетіп,астың жақсы қорытылуына жағдай туғызады.Тамақты ұйқыға дейін 2 сағ бұрын ішу керек. • Бақытжанова Үміт

14. Дәрігер қонақта Ас қорыту жүйелерінде пайда болатын аурулар түрлері және оның алдын алу. (дәрігердің кеңесі) Ішек-қарын аурулары Дизентерия Тырысқақ Іш сүзегі Темекінің асқорыту жүйелеріне тигізетін зияны: 1.Темекінің тәбетті қайтарады. 2.Асқорытуды қиындатады 3.Тісті сарғайтады,ауызды сасытады. 4.Асқазанда жара пайда болады 5.Ерін,тіл және өңеш рагына жол ашады. 6.Асқазанда қышқыл сұйығын арттырады,қабыну мен жараға себеп болады. Арақтың асқорыту жүйелеріне тигізетін зияны: 1.Асқорыту жүйесіндегі қалыпсыздық. 2.Ауыз рагы 3.Өңеш қабынуы 4.Өңеш рагы

15. III.Ой толғаныс. Графикалық тест Мұғалім экранда көрсетіп төмендегі сұрақтарды жариялайды. Оқушы дұрыс жауаптарға үшбұрыш белгісін қояды да,дұрыс емес жауаптарға сызықша қояды,сонда төмендегі өрнек шығады. ΛΛΛΛΛ 1.Ас қорыту жүйелеріне:ауыз қуысы,сілекей бездері,тіл жұтқыншақ;өңеш,қарын,асқазан,ащы ішек пен тоқ ішек,бауыр жатады. 2.Асқазанда ас қорытылмайды. 3.Ас қорыту жүйесінің жұмысы бұзылмау үшін тамақтану тәртібін,гигена ережелерін сақтау қажет. 4.Ауыз қуысы арқылы қалдықтар сыртқа шығарылады. 5.Көкөніс мен жемісті жуып жеп,қалдық таза болуын қадағалау.

16. Бағалау критерилері 14-15- «5» 12-13- «4» 9-11- «3» 7-8- «2» 1.Кім білімпаз-3 балл 2. «Ағза шеберханасы ойыны»-3 балл 3.Ой пікір шыңдау-5 балл 4.Графикалық тест-4 балл

17. Оқушыларненібілді: Тағамның маңызы,құрамын,қызметін. Ас қорыту мүшелерін,қызметін,құрылысын. Тістің құрылысын,гигиенасын. Ас қорыту бездері мен ферменттері. Қарын,ішек сөлін,бауыр мен ұйқы безінің құрылысы,қызметі. Ас қорыту мүшелерінің ауруларын және алдын алу. Үйге тапсырма: Мәтінді оқып,тест құрау.