Zakładamy spółdzielnię socjalną

1. Szkolenie nt. tworzenia przedsiębiorstw społecznychStare Jabłonki, 22-23.02.2008 r. Zakładamy spółdzielnię socjalną Marek Śliwiński, Marek Sztark Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

2. Podstawa prawna • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych, • Prawo Spółdzielcze z dnia 16 września 1982 r., • Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, • Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnieniai instytucjach rynku pracy • Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2003 r. w sprawie wzoru wniosku o zwrot opłaconych składek oraz trybu dokonywania ich zwrotu. • Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 października 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów niezbędnych do utworzenia spółdzielni socjalnej. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

3. Co to jest spółdzielnia socjalna? • Spółdzielnia jest zrzeszeniem osób, łączących się dobrowolnie dla zaspokojenia wspólnych dążeń i potrzeb ekonomicznych, społecznych i kulturalnych poprzez współposiadanie autonomicznego i kontrolowanego demokratycznie przedsiębiorstwa • Spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą, której założeniem jest inwestowanie nadwyżek bilansowych na rzecz społeczności lokalnej i osobisty rozwój pracowników przedsiębiorstwa, a nie kierowanie się presją osiągania maksymalnego zysku. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

4. Cele spółdzielni socjalnej • Prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków. • Odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy u członków spółdzielni socjalnej. • Odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu - u członków spółdzielni. • Prowadzenie działalności społecznej i oświatowo-kulturalnej na rzecz swoich członków i ich środowiska lokalnego • Działalność społecznie użyteczna w sferze zadań publicznych określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o DPPiW. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

5. Kto może utworzyćspółdzielnię socjalną? • bezdomni realizujący indywidualne programy wychodzenia z bezdomności, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej; • uzależnieni od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego; • uzależnieni od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej; • chorzy psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego*; * musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, tzn. zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej poprzez dokonywanie czynności prawnych,np. przez zawieranie umów. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

6. Kto może utworzyćspółdzielnię socjalną? – cz.2 5. długotrwale bezrobotni – w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (osoba długotrwale bezrobotna = min. 12 miesięcy w ciągu ostatnich 2 lat), 6. zwalniani z zakładów karnych, mających trudności w integracji ze środowiskiem, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej; 7. uchodźcy realizujący indywidualny program integracji, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej; 8. osoby niepełnosprawne, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

7. Ile osób może założyćspółdzielnię socjalną? • minimum 5 osób, • ale nie więcej niż 50 osób, • spółdzielnie socjalne, w których liczba członków nie przekracza 15, nie powołuje Rady Nadzorczej, zaś jej zadania wykonuje Walne Zgromadzenie, prawo kontroli działalności spółdzielni przysługuje bezpośrednio każdemu członkowi, • parytet 80% do 20% (liczba członków spółdzielni będących tzw. fachowcami, nie może być większa niż 20% wszystkich członków spółdzielni). • Naruszenie powyższych uregulowań powoduje likwidację spółdzielni socjalnej. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

8. Zasady działaniaspółdzielni socjalnej • dobrowolne i otwarte członkostwo, • demokratyczna kontrola członków, • ekonomiczne uczestnictwo członków, • autonomia i niezależność, • kształcenie, szkolenie, informacja, • współpraca między spółdzielniami, • troska o społeczność lokalną (zakorzenienie). Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

9. Zakładamyspółdzielnię – 2 tryby • Aktualnie przewiduje się dwa sposoby tryby utworzenia spółdzielni socjalnej: • tryb indywidualny: założycielami są osoby bezrobotne, niepełnosprawne i inne spełniające warunki ustawy; • tryb zinstytucjonalizowany: za pośrednictwem i przy pomocy Centrum Integracji Społecznej oraz poprzez przekształcenie Spółdzielni Inwalidów lub Spółdzielni Niewidomych. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

10. Zakładamyspółdzielnię – 8 kroków: Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

11. Krok 1 - Podjęcie decyzji • Podjęcie decyzji – poprzedzone dokładną analizą mocnych i słabych stron. (jakie mamy szansę na sukces), • znaleźć grupę osób, które podejmą wyzwanie, • zacząć badać rynek (uwzględnienie potrzeb lokalnego rynku), • Jeśli: podejmiemy decyzję dotyczącą charakteru spółdzielni; • mamy pomysł na działalność, • posiadamy biznes plan, • przyjęliśmy strategię działania (możemy przejść do kroku 2). Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

12. KROK 2 – Statut, uchwały • Statut jest podstawowym aktem prawnym spółdzielni regulującym całokształt jej struktury organizacyjnej, określającym charakter spółdzielni, prawa i obowiązki członków, nabywanie i utrata członkowstwa, kompetencje organów, tryb podejmowania decyzji, zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał oraz wszystkie kwestie prawidłowego funkcjonowania spółdzielni. • Poza tym w statucie musi się znaleźć oznaczenie nazwy spółdzielni socjalnej z obowiązkowym dodatkiem „spółdzielnia socjalna”. • 3 uchwały, listy członków, protokoły – dokumenty na WZ. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

13. KROK 3 - Zwołanie Walnego Zgromadzenia • W zebraniu uczestniczą wszyscy członkowie - założyciele spółdzielni, • Walne Zgromadzenie założycieli uchwala:1) statut poprzez złożenie pod nim podpisów,2) uchwałę o powołaniu spółdzielni, 3) uchwałę o powołaniu Zarządu. • Walne Zgromadzenie jest protokołowane, a protokół podpisany przez protokolanta i Przewodniczącego zebrania, • Należy jeszcze uzupełnić dokumentacje o: złożone przez założycieli zaświadczeń potwierdzających posiadanie uprawnień do bycia członkiem spółdzielni socjalnej, listę obecności wraz z adresami członków - założycieli i ich oryginalnym podpisami. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

14. KROK 4 - Wybórwładz spółdzielni • Spółdzielnia, jak każda korporacyjna osoba prawna, działa przez swoje organy • Walne Zgromadzenie to najważniejszy decyzyjny organ spółdzielni, • Zarząd - organ składający się z członków spółdzielni, o charakterze wykonawczym, składa oświadczenia woli za spółdzielnię i reprezentuje ją na zewnątrz. Statut spółdzielni reguluje zasady działania Zarządu, • Od 15 członków powołujemy Radę Nadzorczą - organ co najmniej trzyosobowy, składający się z członków spółdzielni, o charakterze kontrolnym. • Kto zostanie Prezesem Spółdzielni? (lider – 80% do 20%). Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

15. KROK 5 - Złożenie wnioskudo KRS • W celu zgłoszenia spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego należy wypełnić następujące formularze: • KRS-W5 - Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców, • KRS-WK - Organy podmiotu / wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki, • KRS-WM - Przedmiot działania. • 3 uchwały, listy członków, protokoły. • Dokumenty wymagane określone w: Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 października 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów niezbędnych do utworzenia spółdzielni socjalnej (Dz. U. Nr 240, Poz. 2412). Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

16. KROK 6 – Nabycieosobowości prawnej • Spółdzielnia nabywa osobowość prawną i rozpoczyna swoją działalność gospodarczą w momencie jej zarejestrowania, a nie powołania. • Jeżeli spółdzielnia chce zacząć działalność w późniejszym terminie niż moment zarejestrowania, powinno być to zaznaczone w odpowiedniej uchwale. • (Kiedy bezrobotny – spółdzielca – przestaje być bezrobotny?) Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

17. KROK 7 - ZUS i Urząd Skarbowy • Zgłoszenie Spółdzielni do kolejnych rejestrów : • numer REGON we właściwym Urzędzie Statystycznym, • numer NIP, we właściwym Urzędzie Skarbowym, • w ciągu 7 dni od zatrudnienia pierwszego pracownika należy zgłosić spółdzielnię w ZUS jako płatnika składek. • działalność gospodarczą spółdzielnia musi prowadzić w sposób określony w ustawie Prawo działalności gospodarczej z dnia 19 listopada 1999, • ustawa o rachunkowości z 29 września 1994 r., prowadzenia ksiąg rachunkowych, tzw. "pełna księgowość„, • Kodeks Pracy, Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

18. KROK 8 - Wsparcie finansowe i rozpoczęcie działa • Art. 46 ust. 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. - wsparcie do 300% przeciętnego wynagrodzenia dla osoby bezrobotnej na założenie spółdzielni socjalnej, czyli do 8.699,49 zł, zł (luty 2008),* • wsparcie do 200% przeciętnego wynagrodzenia dla osoby bezrobotnej na przystąpienie do spółdzielni socjalnej, czyli do 5.799,66 zł (luty 2008).** * 2.899,83 zł, wg danych GUS z dnia 11 lutego 2008 za IV kwartał 2007 r., http://www.stat.gov.pl * * Problemy z uzyskaniem poręczenia dotacji z PUP dla spółdzielców (wsparcie od Działdowskiej Agencji Rozwoju). Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

19. KROK 8 - Wsparcie finansowe i rozpoczęcie działa - cz.2 • Art. 17 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym. - finansowanie składek na ubezpieczenia społeczne uczestników CIS-ów, którzy podjęli działalność gospodarczą w formie spółdzielni socjalnej (środki PUP-u). • Zatrudnienie wspierane, czyli finansowanie składek na ubezpieczenia społeczne członków spółdzielni socjalnej z wyjątkiem tzw. fachowców i członków dawnej spółdzielni inwalidów lub niewidomych przekształconej w spółdzielnię socjalną. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

20. KROK 8 - Wsparcie finansowe i rozpoczęcie działa - cz.3 • Zwolnienie dochodów przeznaczonych na cele działalności spółdzielni z podatku dochodowego od osób prawnych. • Powierzanie realizacji zadań publicznych. • Możliwość uczestniczenia w otwartym konkursie ofert na realizację zadań na rzecz administracji publicznej (wg UPPiW). • Możliwe wsparcie dla jednej spółdzielni maks. 300 tyś. €uro w ciągu trzech lat. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

21. Warto wiedzieć - regulacje szczegółowe • Spółdzielnia socjalna może połączyć się wyłącznie z inną spółdzielnią socjalną. • Z wyodrębnionej części spółdzielni może powstać tylko inna spółdzielnia socjalna. • Cała nadwyżka bilansowa przeznaczana jest na: • - zwiększenie funduszu zasobowego, • - cele reintegracyjne, społeczne, oświatowo-kulturalne. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

22. Warto wiedzieć - regulacje szczegółowe – cz.2 • Majątek likwidowanej spółdzielni socjalnej przekazywany jest na Fundusz Pracy (maks. 20 % majątku może być przekazana jej członkom). • Spółdzielnie socjalne muszą prowadzić księgi rachunkowe na zasadach pełnej księgowości. • Spółdzielnię socjalną mogą także utworzyć członkowie spółdzielni inwalidów lub spółdzielni niewidomych przez przekształcenie swych spółdzielni w spółdzielnię socjalną. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

23. Źródła informacji STRONY INTERETOWE: • www.ozrss.promotion.org.pl/index.htm - Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych, • http://www.spoldzielczosc.republika.pl/ Centrum Wsparcia Spółdzielczości Socjalnej w Olsztynie, adres: 10-015 Olsztyn, ul. Knosały 3/5, p. 38, tel. (089) 521-04-32, • www.liskow.org.pl – strona projektu: „W stronę polskiego modelu gospodarki społecznej – budujemy nowy Lisków”, • www.stara-szkola.org.pl – Spółdzielnia Socjalna z Prostek, PUBLIKACJE: • „JAK ZAŁOŻYĆ SPÓŁDZIELNIĘ SOCJALNĄ” – z serii 3*W http://www.prawo.ngo.pl/files/prawo.ngo.pl/public/3w_pdf/nowsze_pdf/spoldz_socjalne.pdf • „Jak założyć przedsiębiorstwo społeczne zakorzenione lokalnie?”, M.Śliwiński, M. Sztark, ISP, Warszawa 2008 – broszura niebawem dostępna na stronie www.liskow.org.pl Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

24. ĆWICZENIE: • Zakładamy wspólnie spółdzielnię socjalną, (praca w podziale na dwie grupy): • plusy spółdzielni socjalnych, • minusy spółdzielni socjalnych. • Czas: 10 min + prezentacja wyników. Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”

25. Dziękujemy za uwagę! • Prezentację przygotowali: • Marek Sztark - sztark@szczecin-expo.org • Marek Śliwiński – mareksliw@o2.pl Zakładamy spółdzielnię socjalną„Projekt realizowany przy udziale środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL”