Cursus Preffi 2.0 en EKI GGD West Brabant 26 augustus 2008

1. Cursus Preffi 2.0 en EKIGGD West Brabant26 augustus 2008 Dr. Gerard Molleman Manager NIGZ Centrum Kennis en Kwaliteit

2. Programma 9.30 Programma en kennismaken 9.40 Korte inleiding achtergronden Preffi en EKI 10.15 Ervaringen invullen/scoren projecten 10.45 Bespreken van de project • In subgroepen verzamelen scores op een flap • Bespreekpunten bepalen: wat kan beter per project 12.00 Aandachtspunten analyse-fase 12.30 Pauze 13.15 Vervolg analyse-fase 14.00 Aandachtspunten fase interventieontwikkeling 15.00 Uitvoerings- en implementatiefase,monitoren 16.00 Aanbevelingen voor projecten en terugblik 16.30 Sluiting

3. Doelen De leden van de afdeling: • kennen de Preffi 2.0 en het Empowerment Kwaliteit Instrument en de digitale versie ervan • kunnen de eigen plannen met behulp van de Preffi en EKI aanpassen en verbeteren • weten dat ze instrumenten flexibel kunnen toepassen • willen met de instrumenten werken omdat voor hen duidelijk is dat dit een van de manieren is om te werken aan de kwaliteit van de preventie-interventies • hebben aanbevelingen voor de projecten in het kader van de Preffi-prijs 2009

4. PositioneringPreffi 2.0Empowerment Kwaliteit Instrument (EKI)

5. Om de effectiviteit van GB in de praktijk te verbeteren ….. hebben we een gecombineerde strategie nodig: ontwikkelen en verspreiden van evidence-based model programma’s  algemene principes en richtlijnen om zo effectief mogelijk te werken in de eigen context

6. Om de effectiviteit van GB in de praktijk te verbeteren ….. • Hulpmiddelen: • Modelprogramma’s • Certificeren van interventies • Richtlijnen roken, overgewicht, etc • Overzicht beschikbare interventies (Loket) hebben we een gecombineerde strategie nodig: ontwikkelen en verspreiden van evidence-based model programma’s  algemene principes en richtlijnen om zo effectief mogelijk te werken in de eigen context

7. Om de effectiviteit van GB in de praktijk te verbeteren ….. • Hulpmiddelen: • Modelprogramma’s • Certificeren van interventies • Richtlijnen roken, overgewicht, etc • Overzicht beschikbare interventies (Loket) hebben we een gecombineerde strategie nodig: ontwikkelen en verspreiden van evidence-based model programma’s  algemene principes en richtlijnen om zo effectief mogelijk te werken in de eigen context • Hulpmiddelen: • Preffi 2.0 • Empowerment Kwaliteit instrument • Referentiekader Gezondheidsbevordering

8. Kwaliteitsstandaarden voor GB • Opus projectmanagement • Preffi • Referentiekader

9. Managen: OPUS Effectiviteit : Preffi Programma-management, kader: Referentiekader Hoe doe je een project Welke stappen om resultaat te bereiken Wat: Welke interventie en waarom Uitkomsten, tussenstappen en wat daarvoor nodig is Wanneer wat te gebruiken ?

10. Wat is goede gezondheidsbevordering? • Is planmatig opgezet • Voldoet aan Preffi-criteria • Schenkt aandacht aan relevante elementen uit Referentiekader • Scoort positief op proces-indicatoren

11. Proces indicatoren voor Gezondheidsbevordering • planmatig werken • gebruik van beschikbare (epidemiologische) data • mix van methoden/strategieën • meerdere (lokale) partners betrokken • expertise projectteam • leiderschap • participatie (eind)doelgroep • bestuurlijk draagvlak • eigenaarschap • continuïteit/langdurig

12. Preffi 2.0 Ontwikkeling Toelichting op instrument

13. Preffi ontwikkelingstraject

14. Preffi 2.0 • Scoreboek Preffi 2.0 • Preffi 2.0 model • Gebruiksaanwijzing • Scoreformulier • Operationalisering en normering • Toelichting • Handboek Preffi 2.0 • Digitale versie van de Preffi • Empowerment Kwaliteit Instrument • Engels, Frans, Hongaars, Noors, EQUIHP • Economische dimensie Preffi (nog in aanvraag)

15. Wat is het probleem en de oorzaak daarvan? Wat kun je er aan doen? Wat ga je dan doen? Hoe doe je dat op grote schaal? Werkt het ook?

16. Wat is het probleem en de oorzaak daarvan? Wat kun je er aan doen? Wat ga je dan doen? Hoe doe je dat op grote schaal? Werkt het ook?

17. Wat is het probleem en de oorzaak daarvan? Wat kun je er aan doen? Wat ga je dan doen? Hoe doe je dat op grote schaal? Werkt het ook? Preffi 2.0 model

18. Preffi 2.0 inhoud/clusters Ontwikkelingsgerichte aspecten Uitvoeringsgerichte aspecten 2. Probleemanalyse 3. Determinanten 4. Doelgroep 5. Doelen 6. Interventie-ontwikkeling 7. Implementatie 8. Evaluatie 1. Randvoorwaarden

20. Verbeterpunten en Acties:maak keuzen a b a b a b c a Verbeterpunten Acties 1 2 3 4

21. Empowerment Kwaliteits Instrumentvoor gezondheidsbevorderaars als aanvulling op de Preffi 2.0

22. Waarom aandacht voor empowerment • Werkzaamheid in projecten • Brede erkenning belang concept (sinds Ottawa-charter !!) • Concept dwingt om • doelgroep als uitgangspunt te nemen • verantwoordelijkheid bij de mensen te laten • samen met de doelgroep te werken • In Nederlandse GB-praktijk lippendienst aan empowerment • Wel intentie, maar in de praktijk lastig Aandachtspunt ZonMw: Gezond leven • Empowerment Kwaliteit Instrument • Toolbox meten van empowerment • Trainingsprogramma • Samenwerking NIGZ en UvH(umanistiek)

23. Gebruikte definitie empowerment is het proces waardoor mensen meer invloed verwerven over beslissingen en acties die van invloed zijn op hun gezondheid

24. Concept ‘empowerment’ • Proces en uitkomst • Context-afhankelijk en dynamisch • Doelen op verschillende niveau’s: ►persoonlijk (►organisatie) ►community • (zelf)beleving • kritisch bewustzijn • gedrag

26. Uitgangspunten ontwikkeling EKI • Werkproces van de professional is leidend • Preffi biedt kader voor werkproces • EKI wil aanvulling op Preffi zijn voor empowerment aspecten in projecten • structuur van Preffi • verbeterinstrument voor empowerment aspecten • Balans tussen top-down en bottum up

27. Preffi 2.0 model Thema’s voor EKI Randvoorwaarden voor empowerment Met doelgroep analyse maken Rol doelgroep en GB-er Welke empowermentdoelen en-technieken Uitvoer en implementaties Evalueren

28. Items Preffi 2.0

29. Keuze voor de vorm analoog aan model:Parallel-Tracking public health programminguit: Laverack,Health Promotion Practice,Building empowered communities, 2007 Programme design phase: Identification of issues, appraisal and approval stage. Chronic Disease Prevention track Empowerment track Engaging and Enabling people to take control of their lives and health 1. Programme Objectives. Improvements in the morbidity and mortality of the population. Empowerment objectives. What is the level of control and choice over health and life decisions? 2. Strategic approach. Top-down approaches employing social marketing, health education and behavioural interventions. Strategic approach. Does the programme address local issues and build capacity? Management How is the community involved in the delivery of the programme? What is the strategy for comm control? 3. Management. Pre-packaged and controlled by an outside agent. 4. Evaluation Epidemiological data to demonstrate objectives. Evaluation Does the programme use participatory evaluation techniques-empowering?

30. Participatie • Zonder participatie is empowerment ondenkbaar. Het is een belangrijk component , maar ook een indicator van empowerment. Empowerment veronderstelt participatie, maar om te kunnen of willen participeren is er ook en zekere mate van empowerment nodig

31. Mate van participatie in EKI A. Op basis van participatieladder van Pretty • Geen participatie • Passieve participatie • Participatie via informatie • Participatie via consultatie • Functionele participatie • Interactieve participatie • Zelfmobilisatie B. Representativiteit betrokkenheid leden doelgroep Zwak Matig Sterk

32. Empowerment Kwaliteit Instrument bestaat uit: • Scoreformulier met 5 clusters en 23 items • Document met operationalisering en normering per item • Toelichting op EKI • Internet-versie

33. Score-formulier Empowerment Kwaliteit InstrumentEKI

34. www.gbkwaliteit.nl of www.preffi.nl

35. Achtergrondinformatie Preffi Eigen account om digitale versies van Preffi en EKI in te vullen Digital versie EKI Digitale versie Preffi 2.0 Achtergrondinformatie Empowerment + Toolkit ‘meten aspecten van empowerment’ www.gbkwaliteit.nl of www.preffi.nl

36. De Preffi gebruiken Ervaringen met scoren

37. Functies Preffi 2.0 (en EKI) • Diagnostisch kwaliteitsinstrument Als leidraad bij het ontwikkelen van een project Om na te gaan wat goed is en beter kan Voor opstellen van verbeterplannen • Beoordelingsinstrument voor projecten Als selectie instrument

38. De betrouwbaarheid van de Preffi 2.0 over het beoordelen van projecten van anderen • Meerdere beoordelaars en meerdere beoordelingsperspectieven nodig • Verschillende typen criteria : • feitelijke • inhoudelijke, expert-kennis veronderstellend • projectmanagement-achtige • Beoordeling op basis van projectbeschrijving én gesprek met de projectleider • Training nodig in Preffi gebruik: streng-soepel, omgaan met onduidelijkheden

39. Aandacht punten bij analyse • Aandacht voor persoon en omgeving • Integrale benadering • Equity-check • Spreiding van het probleem • Positioneren project in doelenboom • Gebruik juiste theorie

41. De stappen van een strategie (Doel, doelgroep, Interventie combinatie) • Uitgaande van beoogde resultaat (doel) • Analyseren welke variabelen veranderd moeten worden (subdoelen) • welke mensen daarbij betrokken moeten worden (doelgroep) • via welke veranderingsprocessen de beoogde wijzigingen bereikt moeten worden • ieder veranderingsproces wordt opgesplitst in activiteiten of taken, de kleinste bouwstenen van een project.

42. Strategie

43. Verklaringsmodellen Specifiek Algemeen

44. Attitude Barrières Externe variabelen Sociale invloed Intentie Gedrag Vaardigheden Eigen effectiviteit ASE-model (1987)

45. Stressmodel van Caplan (1963) Vooral in GGZ-sector

46. Interventiemodellen Algemeen Helpen om doelgroepen te segmenteren

47. Preventie-mix • Voorlichting, educatie • Voorzieningen • Regelgeving, wetten Ethische en politieke overwegingen !!

48. Segmentatie van de doelgroep • Op de diffusie-curve van Rogers • Naar motivatie-stadium • Naar willen/kunnen

49. Aandacht Selectiviteit Begrip Begrijpelijkheid Attitudeverandering Voor- en nadelen Subjectieve normen en effectiviteits verwachting Intentieverandering Onvoorziene barrières vaardigheden Gedragsverandering Gedragsbehoud Effect feedback Voorlichtingsmodel Kok/McGuire (1985)

50. Permanente uitgang Consolidatie Terugval Actieve verandering Voorbeschouwing Beslissing Overpeinzing Tussentijdse uitgang Stages of Change-model van Prochaska en DiClemente