Structure and Functions of Connective Tissue

1. BAĞ DOKUSU 1

2. BAĞ DOKU Hücreler arası boşlukları doldurur.  Hücreleri birbirlerine bağlar.  Enfeksiyonlara karşı koruma sağlar.  Hücrelerin hasarlanmaları durumunda onarılmalarını gerçekleştirir.  Epitel dokusunun hemen altında bulunur.  Vücudun şeklini almasında ve devamlılığından sorumludur. 2  Kan damarları bulunur. Epitel dokuyu besler.

3. BAĞ DOKUSUNUN GENEL YAPI VE FONKSİYONU Bağ dokusu:  Farklı tipte hücreler ve ektraselüler matriksten oluşur Ekstraselüler matriks:  Yapısal lif proteinleri ve temel maddeyi oluşturan proteinleri içerir 3

4. BAĞ DOKU LİFLERİ  Bağ dokusu lifleri:  Kollajen lifleri  Retiküler lifler  Elastik lifler  Bağ dokusu hücresi olan fibroblastlar tarafından üretilirler. 4

5. KOLLAJEN LİFLERİ  En çok bulunan liflerdir  Esneklik ve dayanıklılığa sahiptirler  Mikroskop altında dalgalı görüntüye sahiptirler  Çeşitli tiplere ayrılırlar  Tip 1: deri, kemik,tendon, ligament  Tip 2 : kıkırdak  Kollajen yapımı için vitamin C’ye ihtiyaç vardır  Toplam vücut proteinlerinin ağırlık olarak yarısını ihtiva etmektedir. 5

6. KOLLAJENIN YAPISI 6

7. 7

8. RETİKÜLER LİFLER  Pek çok organ için destekleyici ağ yapısı oluştururlar  Kollajen tip 3 den oluşurlar  Nerelerde bulunur:  Gevşek bağ dokuda: epitel ve bağ doku sınırında  Adipoz doku çevresinde  Küçük kan damarları çevresinde  Kas hücreleri çevresinde  Yara iyileşmesinde  Retiküler lifler fibroblastlar tarafından yapılır 8

9. 9

10. ELASTİK LİFLER  Elastik lifler dokuların gerilime dayanmasını sağlar  Kollajen liflerden daha incedirler  Dallanma şekli gösterirler 10

11.  Bazı organlarda kuvvet ya da basınçla organın hacminin genişlemesini ve tekrar daralmasını sağlayan esnek yapılardır  Akciğer, mesane, mide, damar duvarı, ligament, ses telleri gibi yapılarda bulunan ve gerilmeye karşı esneyebilme özelliğiyle onları yırtılmalara karşı koruyan liflerdir.  Kendi uzunluklarının yaklaşık olarak iki katına uzayabilirler.  Fibroblast, düz kas hücreleri ve diğer fibrilleri üreten hücrelerce üretilirler.  Kollajen liflerine göre çok incedirler  Elastik fibriller, iki kısımdan oluşurlar: Elastin ve Fibrillin 11

12. EKSTRASELÜLER MATRİKS (TEMEL MADDE)  Bağ dokudaki hücreleri saran kompleks bir yapıdır  Kollajen ve elastik lifler ve esas madde içerir  Esas madde fibroblastlar tarafından sentezlenir ve şekilsizdir  Esas madde şunlardan oluşur:  Proteoglikanlar  Glikozaminoglikanlar  Glikoproteinler  Mekanik destek sağlar 12  Oksijen ve besin difüzyonu gerçekleşir

13.  Lifler -Kollajen -Elastik -Retiküler  Proteoglikanlar -Karbohidratlarca zengin  Diğer Glikoproteinler -Laminin -Fibronektin 13

14. BAĞ DOKUSU HÜCRELERİ Sabit hücreler:  Fibroblast  Makrofaj  Adiposit (Yağ hücresi)  Mast hücresi  Yetişkin kök hücresi  Hareketli hücreler: Lenfosit Plazma hücresi Nötrofil Eozinofil Bazofil Monosit 14

15. 15

16. FIBROSIT  Bağ dokusunun en çok bulunan hücresi  Aktif şekli fibroblast  Genç sekilleri kemik ve yağ hücrelerine değişebilir.  Bölünme seyrek  Tam diferansiye hücre tipi 16

17. 17

18. FIBROBLAST(AKTIF)  Yassı, uzantılı hücrelerdir  Çekirdek yassı oval, açık görünür  Belirgin çekirdekçik bulunur  GER ve Golgi kompleksi iyi gelişmiştir  Kollagen elastik ve retiküler lifleri sentezi yapan hücrelerdir  Temel madde sentezler  Sitoplazmada protein sentezi gerçekleştiren organeller belirgindir  Elektron mikroskobunda GER, ve Golgi belirgin olarak görünür  Hücrede plazmalemmanın altında organelden fakir bir alan var. 18  Sitoplazmada aktin, myozin bulunur

19. FİBROBLAST 19

20. 20

21. 21

22. MAKROFAJLAR  Makrofajlar monositlerden gelişir ve fagositotik hücreler  Monositler damardan bağ dokusuna girer ve makrofajlara dönüşür  Ölü hücre ve liflerin ortadan kaldırılması için fagositoz yaparlar  Sindirim zengindirler enzimleri içeren lizozomdan 22

23. 23

24. MAST HÜCRESİ  Kemik iliğinde gelişir ve bağ dokuda farklılaşırlar  Granüllerde biriken salgı ürünleri vardır  Bağışıklık oluşmasında görevlidirler  Mast hücre aktive olunca aşağıdaki maddeler salgılanır.  Histamin  Heparin 24

25. 25

26. 26

27. ADİPOSİT  Yağ depolamakta görevlidirler  Çeşitli hormonları salgılarlar  Pek çok adipositin bir araya gelmesiyle yağ dokusu oluşur 27

28. PLAZMA HÜCRESI  Lenfositlerin dolaşım dışına çıktıktan sonra farklanmış halleridir.  Bağışıklık yanıtının oluşmasında görev yaparlar  Bağ doku gezici hücrelerin en küçüğüdür  En çok solunum ve sindirim kanalında görülürler 28

29. 29

30. YETİŞKİN KÖK HÜCRELER  Çeşitli doku ve organlarda bulunurlar  Çeşitli hücre tiplerine farklılaşabilirler  Yıkılan hücrelerin yerlerinin doldurulmasında görev yaparlar 30

31. BAĞ DOKU TÜRLERİ Bağ doku sınıflandırılması hücresel ve ekstraselüler bileşenlerin:  İçeriği,  Organizasyonu  Fonksiyonuna göre yapılır. 31

32. BAĞ DOKUSU TÜRLERİ  Bağ dokusu türleri:  1- Gevşek bağ dokusu  2- Sıkı bağ dokusu  -Düzenli  -Düzensiz  Özelleşmiş bağ dokusu:  1-Kıkırdak  2- Kemik  3-Yağ dokusu  4- Kan  5-Hematopoietik doku 32

33. 33

34. GEVŞEK BAĞ DOKUSU  Areolar doku da denir  Hücre sayısı olarak yoğun ama kollajen lif miktarı olarak fakirdir  Esas madde miktarı lif miktarından fazladır  Jel yapısındadır  Oksijen, karbondioksit, besinler ve atıkların difüzyonunda rol oynar 34

35. GEVŞEK BAĞ DOKUSU  Gevşek bağ doku genelde epitelin altında bulunur  Küçük kan damarlarını çevreler  Epiteli geçen bakteriler bağışıklık hücrelerinde burada yok edilir  Buradaki pek çok hücre kan damarlarından gelmiş geçici hücrelerdir  İmmün reaksiyon sırasında gevşek bağ doku şişebilir 35

36. DÜZENSİZ SIKI BAĞ DOKU  Az sayıda hücre ve çok miktarda lif ile karakterizedir  Büyük oranda kollajen liflerinden oluşur  Hücreler genelde fibroblastlardır  Esas madde miktarı daha azdır  Çeşitli yönlerde uzanan yüksek kollajen miktarı- stresse dayanıklılık 36

37. 37

38. DÜZENLİ SIKI BAĞ DOKU  Düzgün (paralel) ve sıkı şekilde sıralanmış lifler ile karakterizedir  Temel olarak bulunduğu yerler:  Tendonlar: Kası kemiğe bağlar  Ligamentler: Kemiği kemiğe bağlar  Aponörozlar : Geniş tendonlardır  Lifler: Bol miktarda  Ekstraselüler matriks: az miktarda  Paralel lifler maksimum güç sağlar 38

39. 39

40. 40

41. 41

42. 42

43. Mezenşimal Bağ Doku Embriyoda embriyonik bağ dokusu yada mezenşim de denir. ilk olarak görülen bağ dokusu çeşididir.Bu yüzden Erişkinlerde bulunmaz, ancak destek dokularda dağınık haldeki mezenşimal hücreler hasarlanma durumlarında doku onarımını sağlarlar. Küçük, mekik yada yıldız şekilli hücreler, ince sitoplazmik uzantılarıyla birbirleriyle iletişim kurarak embriyoda ağ şeklinde bir yapı gösterirler. Hücreler, kollajen fibril içeren yapışkan hücrelerarası madde içersinde yer alır. Hızlı bölünme, yüksek farklılaşma özellikleri vardır. Bağ dokusu, kan dokusu, kıkırdak dokusu, kemik dokusu, kas dokusu, ürogenital sistem ve vücut boşluklarını döşeyen seröz zarları oluşturur. 43

44. Müköz Bağ Doku Embriyoda göbek kordonunda bulunan, çok fazla zemin maddesi içeren bir bağ doku çeşididir. Jöle kıvamındaki zemin maddesine göbek kordonunda Wharton peltesi denir. Zemin maddesi arasında ince kollajen fibriller yer alır, kollojen fibril miktarı fetus büyüdükçe artar. Gerçek hücreler; fibroblastlardır. 44

45. 45

46. 46

47. YAĞ DOKU (ADİPOZ Doku) 47

48. 48

49. 49

50. YAĞ DOKUSU  Özel bir bağ doku türüdür  Enerji depolanmasında görevlidir  Yastık etkisi yapar  Isı yalıtımı  Hormon sentezi de yapar  İki çeşit yağ dokusu vardır:  Beyaz yağ dokusu: yetişkinlerde en çok bulunan tür  Kahverengi yağ dokusu: fetal hayatta bulunur, doğumdan sonra azalır 50