Wettelijke regeling tussentijdse opzegging

1. De tussentijdse opzegging-clausuleACIS-symposium 4 maart 2011Mr J.D. van de MeentVan Traa Advocaten N.V.

2. Wettelijke regeling tussentijdse opzegging Indien bevoegdheden bedongen, dan een gelijke bevoegdheid voor verzekeringnemer (7:940 lid 3, eerste zin) Niet ten nadele van verzekeringnemer of tot uitkering gerechtigde afwijken (art. 7:943 lid 2)

3. Termijn Twee maanden, tenzij opzettelijke misleiding verzekeringnemer (dan met onmiddellijke ingang) Geen afwijking ten nadele van verzekeringnemer (dus wel kortere termijn voor verzekeringnemer)

4. Beperking voor verzekeraar Alleen op bedongen gronden die van dien aard zijn dat gebondenheid aan de verzekering niet meer van de verzekeraar kan worden verlangd (art. 7:940 lid 3, laatste zin)

5. PG: verzekeraar moet eerst zoeken naar minder vergaande maatregel (andere voorwaarden, waarschuwing, etc.) Achtergrond: belang verzekeringnemer, want na tussentijdse opzegging lastig elders dekking te verkrijgen

6. Molestdekking Mogelijkheid termijn van zeven dagen te bedingen Voldoende is dat een dergelijke gebeurtenis zich voordoet of dreigt voor te doen Wel erg ruim: volgens de wet kan de gehele overeenkomst worden opgezegd

7. Molestdekking (vervolg) Clausule Oorlogsrisico en Stakersrisico (M3): recht om dekking molestrisico op te zeggen met inachtneming van termijn van zeven dagen

8. Debat Geldt verzwaarde norm ook voor verzekeringnemer? (Alleen op bedongen gronden die van dien aard zijn dat gebondenheid aan de verzekering niet meer van de verzekeraar kan worden verlangd)

9. Verzekeringnemer ook? Voorstanders: Gelijke bevoegdheid (lid 3) Vertrouwensbeginsel: het kan toch niet zo zijn dat een verzekeringnemer dan wel vrijuit van die bevoegdheid gebruik kan maken vanwege bijvoorbeeld lagere premie elders (zie bijvoorbeeld advies Wansink)

10. Verzekeringnemer ook? Tegenstanders: “verzekeraar” (lid 3) geen absolute gelijkheid, maar slechts voorkomen dat mogelijkheden verzekeraar ruimer zijn belang verzekeraar niet hetzelfde: problemen verzekeringnemer elders dekking te verkrijgen

11. Rechtbank Arnhem Rb Arnhem 14 november 2007 (RAV 2008, 20): Verzekeringnemer ook! Bedoeling wetgever is gelijke opzeggingsbevoegdheid

12. RvT RvT Verzekeringen 19 maart 2007, 2007/026 en 2007/027: marginale toetsing: geen schending goede naam schadeverzekeringsbedrijf, want advies aan Wansink gevraagd en dat advies gevolgd

13. Wansink “verzwaarde norm geldt ook voor verzekeringnemer” nuancering: - “geneigd de vraag bevestigend te beantwoorden” gezien de beoogde gelijkheid - “in rechte verdedigbaar” (zie anders: Stadermann, die onderscheid maakt tussen hetgeen volgens hem wenselijk is en de juridische uitkomst)

14. Rb Den Haag Rb Den Haag 14 januari 2009 (RAV 2009, 42): Verzwaarde norm geldt niet voor verzekeringnemer! zie antwoorden Minister: geen beperkingen voor verzekeringnemer - verzekeraar kan de opzeggingsmogelijkheden achterwege laten daarom geen beroep verzekeraar op art. 6:248 lid 2

15. Hof Arnhem(appèl voornoemd vonnis Rb. Arnhem) Hof Arnhem 31 maart 2009 (LJN BI1728) en 17 november 2009, LJN BL7464: “verzekeraar” geen gelijkheid, maar voorkomen ruimere mogelijkheden verzekeraar probleem verzekeringnemer elders dekking te verkrijgen

16. Hof Arnem (vervolg) beding het dan niet! mogelijkheid slotzin op te nemen in voorwaarden: dan verzekeringnemer ook geen verdergaand recht mogelijk art. 6:248 lid 2, maar enkele omstandigheid dat verzekeringnemer vanwege lagere premie elders opzegt onvoldoende, ook niet indien profijt premiekorting door lange looptijd

17. Hof Arnhem (vervolg) ernstige financiële consequenties voor verzekeraar: misrekening die niet voor rekening van verzekeringnemers dient te komen

18. Gedragscode Gedragscode geïnformeerde verlenging en contracttermijnen particuliere schadeverzekeringen: - looptijd maximaal 12 maanden - tenzij bevestiging verzekeringnemer door extra handtekening

19. Gedragscode II Ook voor zakelijke verzekeringen: looptijd van maximaal 36 maanden tenzij uitdrukkelijke afwijkende wens verzekeringnemer Code geldt alleen voor ZZP-ers, MKB-ers, etc. en niet voor maatwerkcontracten

20. Verzwaarde norm oplossing voor verzekerde? Steeds kortere looptijden Verzekeraar zal vaker tegen het einde van de looptijd opzeggen: Géén bedongen gronden nodig Géén verzwaarde norm

21. Verzekeringnemer moet dan maar weer elders dekking zien te verkrijgen en … een verzekeringnemer moet in de regel bij een verzekeringsaanvraag iedere opzegging melden. Valt daar niet ook de opzegging tegen het einde van de looptijd onder?

22. Plaats van wettelijke regeling 7:940 BW: Afdeling 1 (Algemene bepalingen) Geen bijzondere regeling in Afdeling 2 (schadeverzekering) Wel bijzondere regeling in Afdeling 3 (sommenverzekering; 7:977 BW): “niet opzeggen behoudens het elders in deze titel bepaalde” Dus toch conform regime art. 7:940? Of toch extra beperking(en) bedoeld?

23. Slotconclusies/-vragen Verzwaarde norm geldt niet voor verzekeringnemer Wettelijke regeling opzegging Molestrisico te ruim geformuleerd Wat zijn nu de extra beperkingen van art. 7:977 BW t.o.v. art. 7:940 BW? Is sprake van een fout in de wet? Tussentijdse opzegging bedingen voor verzekeraars: pas op, want je geeft meer dan je krijgt!