Understanding the Causes of Suicide Amongst Social Science Researchers in Maharashtra

1. Dhurkhim Presented by Mr. Bachewad P. T. Department of Sociology Deogiri College, Aurangabad Maharashtra, 431 005 1

2. एमिल दुर्खीि • प्रमिद्ध ििाजशास्त्रज्ञ अगस्त्त कोिचा उत्तराधधकारी म्हणून ओळर्खला जातो िािाजजक दत्त शोधण्यािाठी विमशष्ट पद्धतीचा िापर करून मिद्धाांत िाांडणारा पहहला ििाजशास्त्रज्ञ • डडजहहजन ऑफ लेबर • •

3. एमिल दुर्खीि • द िुिाईड • एमिल दुर्खीि चा आत्िहत्येचा मिद्धाांत त्याचा िहत्िपूणण अिा मिद्धाांत आहे • हा मिद्धान्त पद्धती शास्त्राची ििर्णन करतो • आपण ननिडलेल्या घटनेची हयाख्या करणे ि त्या घटनेच्या िांदर्ाणत इतर विचारिांताने िाांडलेल्या विचाराांची कारणिीिाांिा करणे तिेच त्या घटनेच्या रुटी ननदशणनाि आणणे ि त्या घटनेची आपल्या स्त्ितःच्या पद्धतीनुिार कारणिीिाांिा करणे हीच त्याची वििेचन पद्धती आहे. • आणण याच पद्धतीने त्याने आत्िहत्येचा मिद्धाांत िाांडला आहे • िािाजजक ि िाांस्त्कृनतक चला आधार घेऊन आत्िहत्येचा मिद्धाांत त्याांनी स्त्पष्ट क े ला आहे • तो म्हणतो आत्िहत्या एक िािाजजक तथ्य आहे

4. एमिल दुर्खीि चा आत्िहत्येचा मिद्धाांत • आत्िहत्येचा अभ्याि िािाजजक घटकाचा रूपातच क े ला जाऊ शकतो अितो विश्िाि पूिणक म्हणतो • आत्िहत्या कररता िानमिक जैविक प्रजातीय र्ोगोमलक िातािरण ही कारणे जबाबदार नाहीत तिेच दाररद्र्य दुःर्ख प्रेिर्ांग ही िैयजततक कारणे जबाबदार नाही तर आत्िहत्या ही एक िािाजजक प्रर्ा अिून िािाजजक दबािाचा अर्ाि हा आत्िहत्या घडिून आणण्याि कारणीर्ूत ठरतो. • तो म्हणतो आत्िहत्येची हयाख्या क े िळ िािाजजक आधारािरच क े ली जाऊ शकते • बहुजनातील ििण िहत्त्िाचे दुिे ि ननबंध ननर्खल यािर घडणारी िािाजजक घटना ही आत्िहत्या होय. • आत्िहत्या घडून येण्यािाठी अनेक कारणे अिली तरी बहुिांख्य आत्िहत्येत कोणत्या ना कोणत्या प्रकारची ििूह हहीघटना आढळते. • म्हणून आत्िहत्या ही जरी िरिर पाहता िैयजततक िाटत अिले तरी विमशष्ट िािाजजक पररजस्त्र्ती हयततीला आत्िहत्या करण्याि बाध्य करते म्हणून आत्िहत्या िािाजजक घटना होय.

5. दुर्खीि चा आत्िहत्या मिद्धाांत • दुर्खीि च्यािते प्रत्येक िानिी ििाजात आत्िहत्येची प्रिृत्ती किी-अधधक प्रिाणात अिते • हयतती त्या ििूहाची ि ििाजाची िदस्त्य अिते त्या ििण ििाजाच्या बाहेर पररजस्त्र्तीिुळे हयतती ककांिा ननराश होते आपल्या िर्ोितालच्या पररजस्त्र्तीिुळे हयतती दुःर्खी होते ि ती आत्िहत्या करण्याि प्रिृत्त होते • िािाजजक ऐतयाचा प्रर्ाि किी झाल्यािर हयतती आत्िहत्या करते • हाच त्याचा आत्िहत्येचा मिद्धाांत होय 1. आत्िहत्या चा अर्ण 2. प्रत्यक्ष-अप्रत्यक्षपणे ककांिा िकारात्िक ककांिा नकारात्िक ज्या कृतीचा शेिट आत्िनाशत होतो अशी हयततीकडून घडणारी कोणतीही कृती म्हणजे आत्िहत्या हो य

6. दुर्खीि चा आत्िहत्येचा मिद्धाांत • आत्िहत्येचे प्रकार 1. आत्िक ें हित आत्िहत्या 2. परार्ण िादी आत्िहत्या 3 प्रिाण शून्यता आत्िहत्या 1 आत्िक ें हित आत्िहत्या