290 likes | 533 Views
Aile Hekimliğinin Tarihçesi. Doç. Dr. Zekeriya Aktürk 1 Aralık 2005 Gülhane Askeri Tıp Fakültesi, Ankara. zekeriya@trakya.edu.tr http://ailehekimligi.trakya.edu.tr. Dikkatlice bakınız !. Haritadaki yer neresi?. Natural-Conventional. Kos Ekolü: generalist (MÖ 460-377)
E N D
Aile Hekimliğinin Tarihçesi Doç. Dr. Zekeriya Aktürk 1 Aralık 2005 Gülhane Askeri Tıp Fakültesi, Ankara zekeriya@trakya.edu.tr http://ailehekimligi.trakya.edu.tr / 29
Dikkatlice bakınız ! • Haritadaki yer neresi? / 29
Natural-Conventional • Kos Ekolü: generalist (MÖ 460-377) • Knidos Ekolü: Organ ve dokular (specialist) / 29
Kavramlar • Genel pratisyen General practitioner • Aile hekimi Family physician • Aile hekimliği FM/GP • Aile doktoru Family doctor • İlk başvuru hekimi First contact physician • Kapsamlı bakım Comprehensive care • Birinci basamak Primary care / 29
Bazı Önemli Noktalar • İlk insandan beri sağlık sorunları var • Kabile reisleri • Büyücüler • 14. yüzyıl: Avrupa’da tıp fakülteleri • 1712: Buhar makinesinin icadı • 18. yüzyıl (aydınlanma çağı) • Hekim az. Elit tabakaya hizmet ediyor. • Cerrahlar tamamen ayrı: berberlerde eğitiliyor • Eczaneler halka hizmet sunuyor / 29
Bazı Önemli Noktalar • 1760’a kadar ABD’de tıp fakültesi yok (J. Hopkins) • 1840: ABD’de hekimlerin %10 tıp eğitimi almış • 1810: İngiltere’de Genel Pratisyen adı kullanıldı • 1910: Flexner raporu (ABD’de 155 tıp fakültesi) • Gelişen teknoloji takip edilemiyor • 1945: Savaş sonrası • 1930-70 arası: insülin ve antibiyotiklerin keşfi • 1960: Genel pratisyenliğe olan ilgi hızla azalıyor • 1910-60: uzmanlaşma çağı / 29
ABD / 29
ABD 1960’lı yıllar • GP’lerin %35’i kötü uygulama yapıyor • Tıp ve teknoloji gelişmiş ama hastalar memnun değil • Mezuniyet öncesi ve sonrası eğitim arasında bağ yok • Eğitim-beceri-hizmet arasındaki ilişkiler belirsiz / 29
ABD 1960’lı yıllar • İntörnlük 3 çeşit: • Original • Mixed • Straight • İhtisas rutin • Koruyucu hekimliğe yeterli ilgi yok • Şehirleşme artmış / 29
Aile hekimi olmazsa… • Aile hekimleri giderek daha az tercih ediliyor. Sonuçta : • Hastalar kendileri karar veriyor • Eczacı, arkadaş… • Kendi kendine tedavi • Acil servisler / 29
AH’ne Rağbet Neden Azaldı? • Saygınlığı yok • Okulda anlatılmıyor • Uygulama şartları iyi değil / 29
Flexner 1930 • “Korkarım ki, bilimsel tıbbın hızla gelişmesi bize eski nesil hekimlerin geniş kültürleri ve kapsamlı hizmetlerine mal olmaktadır!” / 29
Aşırı uzmanlaşmanın sonuçları • Fragmentasyon • Kapsamlı bakım sunamama • Sürekli bakım sunamama • Uzmanlar arasında koordinasyon problemi • Tıp eğitiminde zorluklar / 29
Flexner’in yanıldığı başka bir nokta • “Uzmanlaşmak iyi hekimlik anlamına geliyorsa genel tababet kötü hekimlik demektir” / 29
Oysa… • Aile hekimi tıbbın tamamından anlar. Nadir görüle hastalıkları tanıyabilir. • Sık görülen hastalıkları en iyi AH bilir. • Branşlaşma belirsizliği önlemez; sadece problemi çevreden izole eder. Bu ise resmin tamamını kaybetmemize neden olur. • Bilim ilerledikçe bilgi artar ama bilgi yükü azalır. • Tıbbi hatalar bilgi değil ilgi eksikliğinden olmaktadır / 29
Aile hekimi, filmin ilk karesine değil, tamamına bakar! / 29
Önemli Raporlar 1966 • Folsom • Sağlık bir toplum sorunudur • Herkesin kendi doktoru olmalıdır • Millis • Uzmanlaşma çözüm değil; yeni bir doktor gerek! • Willard • Aile hekimlerinin eğitimi nasıl olacak? / 29
Millis Raporundan • “Bir ülser hastası cerraha, psikiyatriste veya eczaneye ihtiyaç duyabilir. Hepsinden anlayan bir doktor gerek. Hastayı diğerlerinden anlamayan birine mahkum edemeyiz!” / 29
ABD’de AH • 1969 ABFM (Board) • Title VII: birinci basamağa yılda 92 milyon $ / 29
Türkiye’de AH • TR 1940: Genel tababet ihtisası • TR 1961: 224 sayılı yasa • TR 1983 Tababet Uzmanlık Tüzüğü • TR 1985 Eğitim hastanelerinde AH • 1988 AHUD, 1990 TAHUD • 1993 YÖK kararı • İlk anabilim dalları: • Edirne, Eskişehir, Adana, Kocaeli / 29
Türkiye’de • 1993: İlk ulusal kongre (İstanbul) • 7. kongre 2006 İzmir • 2001: İlk aile hekimliği günleri (Edirne) • 3. aile hekimliği günleri 2005 Aydın • 1997: Türkiye Aile Hekimliği Dergisi • 3 ayda bir / 29
Türkiye’de • 2003: TR Wonca’ya tam üye • 2005: TR Wonca Dünya konseyinde temsil edildi • 2008: Ulusal aile hekimliği kongresi • TAHUD Edirne şubesi • 2006: Avrupa aile hekimliği kongresi: Floransa • 2008: Avrupa aile hekimliği kongresi Türkiye’de / 29
Wonca’da temsiliyet • WONCA Konsey üyesi • Uzm.Dr.Erdem Birgül • EURACT • Doç.Dr.Okay Başak • EUROPREV • Prof.Dr.Süleyman Görpelioğlu • EURIPA • Doç.Dr.Hakan Yaman • EQuiP • Doç.Dr.Zekeriya Aktürk, Nezih Dağdeviren • EGPRN • Doç.Dr.Mehmet Ungan / 29
TAHUD Şubeler • Ankara • İstanbul • İzmir • Bursa • Adana • Edirne • Antalya / 29
Sayılarla Karşılaştırma • ABD 2000 • 60212 aile hekimi • 300 milyon nüfus • 1 aile hekimi/5000 kişi • TR 2005 • 1500 aile hekimi • 70 milyon nüfus / 29
Aile Hekimlerinin İletişimleri • Başkan • Dr. Ayşe Çaylan • acaylan2000@yahoo.com • Web sitesi • www.tahud.org.tr • e-posta grubu • aile@yahoogroups.com • Dr. Ali Cerrahoğlu (ali@cerrahoglu.net) / 29