Campagne 2013 Armoede (op den) buiten

2. Campagne 2013Armoede (op den) buiten De geur van vers gemaaid gras en pas geoogst koren. Genieten van mooie landschappen en vergezichten. Een toevluchtsoord van rust uit het drukke stadsleven. Gemoedelijkheid en persoonlijke contacten. Het platteland als een idyllische plaats. Onzichtbaar en verborgen in dit plaatje is de harde dagelijkse realiteit van een leven in armoede.

3. Campagne 2013Armoede (op den) buiten • Armoede heeft een ander gezicht op het platteland: de armoedepercentages liggen er lager dan in de grote steden, maar sommige groepen - zoals ouderen, alleenstaande ouders … - lopen extra risico. • Ook is armoede op het platteland minder zichtbaar. • De uitgestrektheid zorgt voor een grotere verspreiding van de problematiek. • Veel mensen durven niet met hun problemen naar buiten komen uit schaamte. In een kleiner dorpsgemeenschap is er minder anonimiteit waardoor de stap naar formele hulpverlening niet snel gezet wordt. Armoede op het platteland is vaak vergeten…

4. Waar is ‘den buiten’? Typologie van landelijk gebied Bron: Stedelijke en Plattelandsarmoede (2013). Steunpunt Armoedebestrijding en Federaal Wetenschapsbeleid

5. Is er armoede op ‘den buiten’? De armoede in België op basis van gebied Bron: Stedelijke en Plattelandsarmoede (2013). Steunpunt Armoedebestrijding en Federaal Wetenschapsbeleid

6. Terugtredende diensten en voorzieningen Terugtredende diensten en voorzieningen op het platteland zorgen voor een verlaagde toegankelijkheid en onderbescherming. • Overheidsdiensten: • OCWM: in elke gemeente • Bibliotheek: een van de meest verspreide diensten • Werkwinkel: tot 7 gemeenten voor 1 werkwinkel • Kinderopvang: regionale verschillen, vaak gebrek aan flexibele en occasionele opvang • CAW: beperkt aantal contactpunten • Onderwijs: afstand tot secundair onderwijs vaak groot • Gezondheidszorg: verschillende drempels

7. Terugtredende diensten en voorzieningen • Middenstand: • Lokaal erg verschillend • Mensen die afhankelijk zijn van personen buiten het gezin lijden sterkst onder gebrek aan nabijheid • Mensen missen basisproducten (brood, vlees, algemene voeding) en banken het meest • Indien wel in de buurt: vaak duurder • Bedrijfsleven: • Minder bedrijven, minder arbeidsplaatsen • Afstand tot werk • Slechte bereikbaarheid of verbindingen “Het hangt allemaal samen. Vanaf hier is het niet mogelijk om met het openbaar vervoer naar de Aldi te gaan. De supermarkt in de buurt is te duur met mijn weekbudget.”(Getuigenis Welzijnsschakels)

8. Terugtredende diensten en voorzieningen • Landbouw: • Boeren op een kruispunt • Vrije tijd: • Minder participatie van mensen in armoede: 26,5% t.o.v. 38,2% • Extra drempels op het platteland • Wel grotere aanwezigheid verenigingsleven • Nood aan nieuwe ontmoetingsplaatsen “De Welzijnsschakel is een godsgeschenk (…) Ik kan voor mezelf en de kinderen nieuwe kleren kopen in de winkel, de uitstappen doe ik mee als ik kan. Je kan ook gewoon binnenspringen voor een tas koffie.”(Getuigenis Welzijnsschakels)

9. Mobiliteit Waarvoor ben je beperkt in de mobiliteit? Bron: Mobikansen. Mobiel21 vzw en Netwerk tegen armoede

10. Mobiliteit Welke vervoersmiddelen worden gebruikt? Bron: Mobikansen. Mobiel21 vzw en Netwerk tegen armoede

11. Lokaal armoedebeleid Lokale besturen hebben een grote verantwoordelijkheid in het sociale- en armoedebestrijdingsbeleid. Het lokale niveau staat het dichtst bij de mensen. Maar hoe groot is hun draagkracht? • Van Openbare Onderstand naar OCMW: • Uitbreiding opdrachten • Van aalmoezen naar maatschappelijke integratie • Lokaal sociaal beleid: • Voortdurende wijzigingen, met vooral aandacht voor steden • Gebrek aan kader voor lokaal armoedebestrijdingsbeleid, geen rechtstreeks armoedebestrijdende doelstellingen • Participatie mensen in armoede en middenveld niet optimaal, maar wel uiterst belangrijk

12. Lokaal armoedebeleid • Groot belang van lokaal bestuur: • Financiële steun • Energiearmoede • Schuldhulpverlening • … “Mijn gezondheid is niet goed. Enkele winters geleden zat ik zonder gas en elektriciteit. Ook het OCMW kon niks geven, zij hadden ook geen geld.”(Getuigenis Welzijnsschakels)

13. Lokaal armoedebeleid • Beperkte draagkracht landelijke gemeenten • Klein fiscaal draagvlak • Grote noden • Kleine personeelsgroep • Beperkte diensten • Meest kwetsbaren de dupe? • Kansen op nabijheid

14. Lokaal armoedebeleid • Meer draagkracht en beter armoedebeleid mogelijk: • Samenwerking tussen gemeenten en OCMW’s • Participatie van mensen in armoede • Samenwerking met middenveld • Extra middelen via plattelandsfonds “Er is hier een betere mentaliteit dan in de stad. Mensen geven om je, zijn in je geïnteresseerd, zeggen goeiedag. Dat is de landelijke charme.”(Getuigenis Welzijnsschakels)

15. Sleutels voor het beleid Open deuren naar een leven zonder armoede. Daarom vragen wij: • Toegankelijke diensten in elke gemeente • Basismobiliteit voor mensen in armoede • Extra middelen in het plattelandsfonds specifiek voor kwetsbare doelgroepen • Uitbreiding van het kwalitatief en betaalbaar woonaanbod

16. contact www.welzijnszorg.be Welzijnszorg, Samentegenarmoede Huidevetterstraat 165 1000 Brussel 02/502 55 75 Bert.dhondt@welzijnszorg.be Facebook: welzijnszorg, samentegenarmoede Twitter: @welzijnszorg @bertdhondt