Zarządzanie instrumentami pozadotacyjnymi UE – doświadczenia BGK

1. Zarządzanie instrumentami pozadotacyjnymi UE – doświadczenia BGK Łódź, 24 maja 2012

2. Zakres prezentacji • Zakres prezentacji • Bank Gospodarstwa Krajowego • Instrumenty pozadotacyjne – wprowadzenie • Doświadczenia grupy BGK w obsłudze instrumentów pozadotacyjnych: • inicjatywa JEREMIE • projekt w ramach PO RPW • inicjatywa JESSICA • kredyt technologiczny • Krajowy Fundusz Kapitałowy S.A. • pilotaż finansowania ekonomii społecznej • Projekt rozporządzenia „ogólnego” – wybrane elementy dotyczące instrumentów zwrotnych • Podsumowanie – wnioski

3. Misja i zadania BGK Bank Gospodarstwa Krajowego • Bank Gospodarstwa Krajowego, utworzony w 1924 r., jest jedynym polskim bankiem państwowym • Misją BGK jest sprawna i efektywna realizacja działalności zleconej przez Państwo, uzupełniona przez rozwój atrakcyjnej oferty działalności własnej dla wybranych segmentów rynku • BGK, jako państwowa instytucja finansowao dużej wiarygodności, specjalizuje się w obsłudze sektora finansów publicznych • Bank wspiera państwowe programy społeczno-gospodarcze oraz samorządowe programy rozwoju regionalnego • Kluczowe obszary działalności Banku: - wspieranie programów rządowych - obsługa jednostek budżetu centralnego - obsługa jednostek samorządu terytorialnego

4. Instrumenty pozadotacyjne - wprowadzenie • Instrumenty pozadotacyjne - wprowadzenie • Podstawowe instrumenty inżynierii finansowej (IIF) – instrumenty zwrotne: • Pożyczka • Poręczenie • Wejście kapitałowe (equity) • Inne instrumenty pozadotacyjne: • Umorzenie lub spłata części kapitału kredytu/pożyczki • Umorzenie lub spłata części odsetek kredytu/pożyczki (tzw. dofinansowanie odsetek od kredytów)

5. Inicjatywa JEREMIE - cele • JEREMIE (Joint EuropeanResources for Micro-to-Medium Enterprises • Wspólne europejskie zasoby dla MŚP) • Cel główny: • Wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w dostępie do źródeł finansowania o charakterze pozadotacyjnym. • Cele szczegółowe: • Koncentracja na MŚP, znajdujących się we wczesnej fazie rozwoju i/lub z ograniczonym dostępem do finansowania zewnętrznego. • Dostarczenie kapitału na inwestycje podmiotom nieposiadającym odpowiednich zabezpieczeń by otrzymać kredyty bankowe. • Identyfikacja nowych instrumentów finansowych. • Rozwój i promocja zwrotnego (pozadotacyjnego) systemu wsparcia przedsiębiorstw. • W aktach prawnych UE nie pojawia się nazwa „Inicjatywa JEREMIE” – mowa jest o instrumentach inżynierii finansowej. 4 www.jeremie.com.pl

6. Mechanizm JEREMIE – przepływ środków Instytucja Zarządzająca – Urząd Marszałkowski Menedżer Funduszu Powierniczego JEREMIE – Bank Gospodarstwa Krajowego Pośrednicy Finansowi* – fundusze pożyczkowe, poręczeniowe, banki, inne instytucje finansowe * W ramach wynagrodzenia Pośrednicy Finansowi mają możliwość skorzystania z systemu zachęt do osiągania lepszych wyników 5 www.jeremie.com.pl

7. Produkty oferowane Pośrednikom przez Menedżera Funduszu Powierniczego • Aktualnie na rynku: • Reporęczeniena rzecz funduszy poręczeniowych w celu zabezpieczenia spłaty zobowiązań wynikających z udzielonych poręczeń za zobowiązania mikro, małych i średnich przedsiębiorców z tytułu udzielonych przez banki pożyczek lub kredytów. Reporęczenia udzielane są na okres do 5 lat. • Pożyczka globalna na rzecz funduszy pożyczkowych, banków i innych instytucji finansowych, w celu udzielania przez te podmioty pożyczek dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Pożyczka udzielana jest na okres do 5 lat. • Poręczenie portfelowe na rzecz banków i innych instytucji finansowych, w celu zabezpieczenia spłaty zobowiązań wynikających z udzielonych kredytów i pożyczek dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Udzielane są na okres do 5 lat. 6 www.jeremie.com.pl

8. JEREMIE w Polsce Bank Gospodarstwa Krajowego wdraża inicjatywę JEREMIE na poziomie regionalnym w 5 województwach. 7 www.jeremie.com.pl

9. Etapy wdrażania JEREMIE w Polsce Przygotowanie dokumentacji konkursowej Pożyczka globalna i Reporęczenie (X.09-III.10) Ogłoszenie pierwszych konkursów (IV.10) Pierwsze umowy operacyjne z PF (VII.10-IV.11) Przygotowanie dokumentacji konkursowej: Poręczenie Portfelowe (IV.10-IV.11) Ogłoszenie kolejnych konkursów (V.11) Negocjacje IZ RPO z EFI Ogłoszeniekonkursów przez UM na wybór Menedżera(III.09-V.09) Podpisanie 5 umów o dofinansowanie BGK z UM (VII.09-IX.09) Pierwsze wsparcie MŚP (24. VIII.10-Pożyczka; 9.IX.10- Reporęczenie) 8 www.jeremie.com.pl

10. Skala środków zainwestowanych przez BGK* (MFP) * stan na 10.05.2012 r. 9 www.jeremie.com.pl

11. Stan na dzień 10.05.2012 www.jeremie.com.pl 10

12. Skala wsparcia MŚP* * Stan na 31.03.2012 r. www.jeremie.com.pl 11

13. Jak przedsiębiorcy skorzystali na inicjatywie JEREMIE? Udzielone wsparcie stan na dzień 31.03.2012 r. www.jeremie.com.pl 12

14. Udzielone wsparcie stan na dzień 31.03.2012 r. www.jeremie.com.pl 13

15. Zalety instrumentów odnawialnych zarządzanych przez Menedżera (MHF) • Możliwość wygenerowania większej skali wsparcia na każdej złotówce, dzięki wielokrotnemu wykorzystaniu środków (rolowanie środków, zastosowanie wskaźnika tzw. „CAP”). • Elastyczne zarządzanie środkami – przeznaczanie ich w różne instrumenty finansowe w zależności od aktualnego zapotrzebowania rynku. • Możliwość wypracowania rozwiązań systemowych w zakresie biznesowym i prawnym związanym z bieżącą obsługą kilku projektów. • Możliwość wykorzystania doświadczenia Menedżera we wdrażaniu projektów unijnych związanych z instrumentami zwrotnymi - efekt synergii. • Lepsza wymiana informacji dzięki równoległej realizacji projektów w kilku regionach – wspólna platforma wymiany informacji ze wszystkimi pośrednikami. • Mniejsze koszty zarządzania związane z obsługą projektu, dzięki obsłudze kilku projektów równolegle. • Wypracowana metodologia i stworzona baza procesów: monitoringu, sprawozdawczości projektu oraz analiz prawnych, ekonomicznych i rynkowych. • Unifikacja i rozwój „dobrych praktyk” pośredników finansowych. www.jeremie.com.pl 14

16. Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007 – 2013 • Projekt „Reporęczenia i pożyczki szansą na zwiększenie finansowania zewnętrznego MSP. Instrument wsparcia funduszy poręczeniowych i pożyczkowych w Polsce Wschodniej” • Cel projektu: • - Wsparcie MŚP z obszaru Polski Wschodniej, poprzez zwiększenie • dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania • Budżet Projektu: 98,3 mln zł • Schemat wdrażania projektu: • - Instytucja Zarządzająca PO RPW (MRR) • - Instytucja Pośrednicząca PO RPW (PARP) • - Beneficjent Projektu (BGK) • - Pośrednicy Finansowi (fundusze poręczeniowe i pożyczkowe) • - Ostateczni odbiorcy wsparcia (MŚP z Polski Wschodniej) • Produkty finansowe w projekcie: • - Reporęczeniedla funduszy poręczeniowych na zabezpieczenie zobowiązań z tytułu udzielonych poręczeń • - Pożyczka globalna dla Pośredników Finansowych przeznaczona na udzielanie pożyczek dla MŚP • Stan realizacji: • - Reporęczenie – 3 umowy na kwotę 39,9 mln PLN • - Pożyczka globalna - ogłoszony pierwszy konkurs na kwotę 50 mln PLN. • Nabór od 26 marca br., w ciągu 3 dni zgłoszono wnioski na kwotę ponad 100 mln PLN. 15

17. Doświadczenia BGK – inicjatywa JESSICA Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas (wspólne europejskie wsparcie dla zrównoważonych/trwałych inwestycji na obszarach miejskich) Cel: wykorzystanie środków europejskich dla wsparcia zrównoważonego rozwoju miast, poprzez użycie zwrotnych instrumentów finansowych; inicjatywa realizowana w 5 województwach. Schemat wdrażania: Instytucja Zarządzająca RPO – Fundusz Powierniczy (EBI) – Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich (BGK/inne banki) – projekty miejskie Instrumenty: pożyczki (jedyna obecnie stosowana forma wsparcia) oraz potencjalnie gwarancje (brak zainteresowania Zarządów Województw) i wejścia kapitałowe (brak przepisów dotyczących pomocy publicznej) Inicjatywa JESSICA

18. Doświadczenia BGK – inicjatywa JESSICA • Rola BGK: • BGK pełni funkcję Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich w dwóch województwach: wielkopolskim (alokacja ok. 300 mln zł) i pomorskim (w miastach na prawach powiatu, alokacja ok. 160 mln zł), zarządzając kwotą ok. 460 mln zł • W woj. pomorskim BGK pełni funkcję FROM wspólnie z partnerem – Agencją Rozwoju Pomorza S.A. (spółka , której 100% akcjonariuszem jest Województwo Pomorskie) Inicjatywa JESSICA

19. Inicjatywa JESSICA Harmonogram wdrażania inicjatywy JESSICA w województwie wielkopolskim 07.2011 Podpisanie pierwszej umowy inwestycyjnej z podmiotem publicznym 04.2009 Podpisanie umowy o finansowanie Funduszu Powierniczego pomiędzy Zarządem Województwa Wielkopolskiego i EBI 07.2010 Ogłoszenie wyników przez EBI, rozpoczęcie negocjacji pomiędzy EBI i BGK 10.2008 Podpisanie listu intencyjnego pomiędzy Zarządem Województwa Wielkopolskiego i EBI 03.2010 Ogłoszenie przez EBI konkursu na wybór FROM 12.2010 Wpływ pierwszych wniosków o pożyczki 09.2010 Podpisanie umowy operacyjnej pomiędzy EBI i BGK 05.2011 Podpisanie pierwszej umowy inwestycyjnej (inwestor prywatny) 10.2010 Otwarcie przez BGK naboru wniosków o pożyczki

20. Doświadczenia BGK – Kredyt Technologiczny Cel: wsparcie inwestycji w zakresie wdrażania nowych technologii poprzez udzielenie mikroprzedsiębiorcom, małym i średnim przedsiębiorcom kredytu technologicznego z możliwością jego częściowej spłaty ze środków Funduszu Kredytu Technologicznego w formie premii technologicznej Podstawa formalna: ustawa z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 (działanie 4.3 Kredyt technologiczny); instrument funkcjonuje w formie państwowego funduszu celowego o nazwie Fundusz Kredytu Technologicznego Schemat wdrażania: Instytucja Zarządzająca PO IG (MRR) – Instytucja Pośrednicząca (MG) – Instytucja Wdrażająca (BGK) – MŚP za pośrednictwem banków komercyjnych Kredyt Technologiczny

21. Kredyt Technologiczny – opis instrumentu • Beneficjenci: sektor MŚP • Kredyt technologiczny udzielany jest przez banki kredytujące współpracujące z BGK • Wysokość kredytu technologicznego: nieograniczona • Brak minimalnej kwoty inwestycji, kwota maksymalna: 50 mln euro • Częściowa spłata kredytu w formie premii technologicznej, maksymalnie 4 mln zł • Wkład własny przedsiębiorcy: minimum 25% wydatków kwalifikowanych • Alokacja na lata 2007-2013: 336 mln euro • Przedmiotem inwestycji technologicznej musi być wdrożenie własnej lub nabytej nowej technologii, w postaci prawa własności przemysłowej, usługi badawczo-rozwojowej lub nieopatentowanej wiedzy technicznej, umożliwiającej wytwarzanie nowych bądź znacząco ulepszonych towarów, procesów lub usług, która nie jest stosowana na świecie dłużej niż 5 lat Kredyt Technologiczny

22. Kredyt Technologiczny – dynamika wpływu wniosków Liczba wniosków Wartość wniosków: ok. 1,6 mld zł Nowelizacja ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej Kredyt Technologiczny

23. Krajowy Fundusz Kapitałowy • Pierwszy polski fundusz inwestujący w fundusze VC • Misja: wspieranie rozwoju MŚP poprzez wypełnianie luki kapitałowej – inwestycje poniżej 1,5 mln euro • Zorientowanie funduszy portfelowych na wczesny etap rozwoju (etap zalążkowy, start-up i wczesnego wzrostu) • Wsparcie kapitałowe i know-how dla funduszy VC • Kapitały ogółem 884 mln (kwota własna, dotacje rządowe, POIG, dot. rządu Szwajcarii) www.kfk.org.pl

24. Finansowanie przedsiębiorstw • ekonomii społecznej – pilotaż • Cele: • Zapewnienie podmiotom ekonomii społecznej (PES) dostępu do kapitału niezbędnego do rozwijania prowadzonej przez nie działalności • Przetestowanie zwrotnych mechanizmów finansowych w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego • Instrumenty: • Preferencyjne pożyczki (na 60 miesięcy, do 6 miesięcy karencji, oprocentowanie na poziomie połowy redyskonta weksli – obecnie 2,375%) • Bezpłatne doradztwo świadczone na rzecz PES, którym udzielono pożyczek • Rola BGK: Beneficjent Systemowy, który wybierze pięciu pośredników finansowych (regionalne i lokalne fundusze pożyczkowe, banki – w tym banki spółdzielcze) udzielających wsparcia na rzecz PES (pożyczki i doradztwo) • Przewidywany termin ogłoszenia przetargu na wybór PF: II kwartał br. • Kryteria wyboru PF: formalne (uprawnienia, sytuacja finansowa, doświadczenie, potencjał itp.) oraz jakościowe (w tym cenowe i pozacenowe) • Budżet projektu: 30 mln zł Finansowanie przedsiębiorstw ekonomii społecznej – pilotaż

25. Projekt rozporządzenia „ogólnego” dotyczącego • polityki spójności UE po 2013 r. • – wybrane elementy • Brak ograniczeń dotyczących zakresu wykorzystania instrumentów finansowych • Wdrażanie: • Na poziomie UE – zakładane przez Komisję Europejską preferencje dotyczące m.in. współfinansowania • Standardowe warunki określone w akcie delegowanym KE • Istniejące instrumenty • Powierzenie zarządzania: • Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu • Instytucji finansowej (wybranej zgodnie z przepisami krajowymi) • Podmiotowi publicznemu lub prywatnemu (wybranemu zgodnie z przepisami krajowymi – akt delegowany KE) Projekt rozporządzenia „ogólnego”

26. Podsumowanie - wnioski • Podsumowanie – wnioski • Długi czas niezbędny dla uruchomienia instrumentów pozadotacyjnych • Konieczność wcześniejszego zweryfikowania popytu (luka finansowa) • Korzyści z wydzielenia w ramach programu operacyjnego priorytetu obejmującego instrumenty zwrotne • Ryzyko luk prawnych – poziom UE i krajowy • Potrzeba akcji informacyjnej dla beneficjentów / inwestorów • Korzyści umocowania instrumentów w prawie krajowym

27. Kontakt: Marek Szczepański marek.szczepanski@bgk.com.pl Departament Programów Europejskich dpe@bgk.com.pl (JESSICA, FKT, ekonomia społeczna) Wojciech Marcinkiewicz wojciech.marcinkiewicz@bgk.com.pl Departament Instrumentów Inżynierii Finansowej, diif@bgk.com.pl (JEREMIE, PO RPW)