140 likes | 375 Views
Zimanê/zimanên kurdî. Husein Muhammed. Pê şekî. Armanc: agadariyên bingehîn li ser zaravayên kurdî Bingeh: jiyarên min û lêkolînên zimannasî Pêwîstiyên kargêrî Zaravayên kurdî yan zimanên kurdî? Rastnivîsiya kurdmanciya nûjen. Sinifandin. Zaravayên/zimanên kurdî
E N D
Zimanê/zimanên kurdî Husein Muhammed
Pêşekî • Armanc: agadariyên bingehîn li ser zaravayên kurdî • Bingeh: jiyarên min û lêkolînên zimannasî • Pêwîstiyên kargêrî • Zaravayên kurdî yan zimanên kurdî? • Rastnivîsiya kurdmanciya nûjen
Sinifandin • Zaravayên/zimanên kurdî • Kurdî di nav zimanên cîhanê de • zimanên hindoewropî • zimanên hindoîranî • zimanên îranî: • KURDÎ • Zaravyên bingehîn ên kurdî ango KURMANCÎ • KURMANCIYA bakur ango KURMANCÎ • KURMANCIYA Başûr ango SORANÎ • ”PEHLEWΔ: ”Goranî” û ”Zazakî”
Termînolojiya tevlihev • Kurmancî - pirrwate • Soranî - şaşwate • Goranî - çêkirok • Zazakî - dijûn
KURMANCÎ • wateya berfire û ya teng • wateya teng: kurmanciya ango kurdiya bakur • pirraniya kurdên li Tirkiyeyê • hemî kurdên li Sûriyeyê • herwiha li Iraqê, Îranê, Kevnesovyetê • n. 55-60% ji hemî kurdan
SORANÎ • Soranî ango kurmanciya baş ango kurdiya navîn • Piştî kurmancî (wateya teng) zaravaya herî mezin • pirraniya kurdên Iraq û Îranê • n. 30 % ji hemî kurdan
Zaravayên ”Pehlewî” • Zaravayên zimanê kurdî ne? • Sinorê nezelal • berhevdana zaravayên kurdî û zimanên skandinavî • Xwe kurd dihesibînin? • ”Zazakî” ango kirmanckî ango dimilî ango dumilî anog kurdiya bakur-rojava • Zaravayên goranî ango hewramî
Badînî • zimanek dîrokî bê bingehek zimannasî • sinorên navbera wê û jêrzaravayên din ên kurmancî ne zelal e (nîn e) • alfabe û nivîsîna erebî • ji devokên din ên kurmancî veqetandî
Cudayên bingehîn • alfabe, nivîsîn • cudatiyên fonolojî • ç, k, p û t yên nerm • Dengên Lên Soranî • V-ya Kurmancî • cudatiyên morfolojî • zayenda peyvan • artîkel -eke • ”ve-” dij ”-ewe” • Ergatîv
Rewş • Kurmancî • herî bikarînayî û belavbûyî • wêjeya klasîk • îdentîteya kurdî xurt • zargotina devkî zengîn • zimanê giştî yê kurdan ê pêşerojê? • Çewisandina bi zorî • neman?
Soranî • zimanê pirranî yê hukumeta Kurdistanê • ciwan lê nirxdayî • xwendîtirîn û nivîstirîn
zaravayên ”Pehlewî” • ji pehlewî? • Zazakî • kêm nivîsandî • Goranî • wêjeya klasîk • ne wêjeya nûjen
Pêşniyaz dikim • Joyce Blau: The Kurdish language and literature (nivîsar) • M.v.Bruinessen 1989b The Ethnic Identity of the Kurds. In Andrews (ed.) 1989: 613-621 • A. Hassanpour 1989 The Language Factor in National Development: The Standardization of the Kurdish Language, 1918-1985.
Dr. Michiel Leezburg: Gorani influence on Central Kurdish (nivîsar) • D.N. MacKenzie:1961a Kurdish Dialect Studies I. London: OUP • D.N. MacKenzie 1961b The Origins of Kurdish. Transactions of the Philological Society: • Skutnabb-Kangas and Bucak 1994