Doğal Unsurların Göstergesi: Bitkiler

1. Doğal Unsurların Göstergesi:Bitkiler (Türkiye Bitki Örtüsü)

2. Beyin Fırtınası • Ormana hiç gitmeyen kimse var mı, eğer varsa (söz sizin) bu konuda kendini eksik hissediyor musunuz? • Ağaca tırmanmayan kimse var mı?

3. Kozmopolit Bitki: • Farklı iklim ve ortam koşullarında yaşamını sürdürebilen bitkilere kozmopolit bitkiler denir. • Bir başka tanım ise İnsanlarla beraber yayılış gösteren bitkilerdir.

4. Endemik Bitki: • Yeryüzünün belli alanlarında yaşayan, başka yerlerde bulunmayan ve o alana has ağaç türleridir. • Başka bir deyişle; Dünyada tek bir yerde yetişen bitkilerdir. • Endemik tür bakımından Türkiye zengin bir ülkedir.

5. Endemik Bitkiler

6. ENDEMİK BİTKİLERİN YURDUMUZDA DAĞILIŞI: • Yurdumuz endemik bitkileri tek tek ele alındığında bunlardan 1700 kadarının ülkemiz coğrafik bölgelerinden yalnız birine özgü oldukları saptanmıştır. Buna göre: • Güney Anadolu’da 631 türDoğu Anadolu’da 371 türOrta Anadolu’da 253 türKaradeniz’de 203 türEge’de 147 türMarmara’da 67 türGüneydoğu Anadolu’da 33 türEndemik Bitki Mevcuttur. • Kaynak: cografyamvehayat.com

7. Türkiye’de Endemik Bitkiler • Doğu Ladini…………..Doğu Karadeniz’de • Anadolu Sığla...……...Fethiye Körfezi • Kasnak Meşesi……….Göller Yöresi • Istranca Meşesi………Zonguldak • Datça Hurması……….Datça ve Teke yarımadası • Kazdağı Göknarı……..Kaz Dağları • İspir Meşesi…………...Kastamonu-Yozgat • Yanardöner……………Ankara

8. Türkiye’de Endemik Bitkiler (devam) • Nemrut Soğanı……….Bitlis • Anzerçayı……………..Rize (İkizdere) • Devedikeni……………Akdeniz • Kardelen………………Doğu Anadolu • Uludağ Göknarı………Uludağ (Bursa) • Sevgi Çiçeği…………..Ankara

9. Kazdağı Göknarı Uludağ Göknarı

10. Endemik Bitkilere Örnekler

11. Türkiye' de endemizmin sebepleri ise, 1) İklim farklılıkları (karasal iklim,okyanus iklimi ve Akdeniz iklimi), 2) Jeolojik ve jeomorfolojik çeşitlilik,3) Zengin su kaynakları (deniz,göl ve akarsu),4) Büyük yükseklik farkları (deniz seviyesi-5000 m),5) Çok çeşitli habitat tipleri ve üç fitocoğrafik bölgenin (Avrupa-Sibirya, Akdeniz, İran-Turan) buluştuğu yerde olması,6) Anadolu’nun doğusu ve batısı arasında ekolojik farklılıklar bulunması ve bunun floristik farklılıklara yansıması (Anadolu Diagonali). olarak sıralanabilir.

12. Relikt Bitki • Geçmiş jeolojik dönemlerde çok geniş yayılım alanına sahip olmasına rağmen günümüzde sınırlı alanlarda görülen kalıntı bitkilereRELİKT BİTKİ denir. • Soru • Çevrenizde Relikt bitki var mıdır? • İsimlerini söyleyebilir misiniz?

13. Relikt Bitkiler Mamut Ağacı • Mamut Ağacı • Sığla (Günlük) ağacı • Kestane • Ladin • Kızılağaç • Ardıç

14. Anıt Ağaç Nedir? • Koruma altındaki büyük ve yaşlı ağaçlara anıt ağaç denir.

15. Anıt Ağaç İznik/Bursa

16. Çanakkale’de anıt ağaç var mıdır? • Behramkale’de Palamut Meşesi vardır.

17. Orman Alt - Üst Sınırı

18. Bitki Formasyonları

19. Bu kesiti kim yorumlamak ister ?

20. Türkiye Bitki Örtüsü Dağılışı

21. Ormanlarımız

22. Ülkemiz Ormanları • Türkiye’nin yaklaşık % 27.64’ü ormanlarla kaplıdır. • Orman varlığımız bölgelerimize eşit bir şekilde dağılmamıştır.

23. Ormanlarımızın Bölgelerimize Göre Dağılışı

24. ORMAN Ormanlar geniş yapraklı iğne yapraklı karışık ormanlar Olarak 3 gruba ayrılır.

25. İğne Yapraklılar Kızılçam Karaçam Sarıçam Göknar Sedir Ladin Servi Geniş Yapraklılar Meşe Kayın Gürgen Kestane Kızılağaç Kavak Ihlamur Akçaağaç Dişbudak Ormanları oluşturan bitkiler

26. Bazı Ağaç Türlerimiz:

27. 1) KARADENİZ ORMANLARI: Karadeniz kıyısı boyunca nemli ve ılıman iklimde yetişen geniş yapraklıorman, dağların yükseklerinde nemli ve soğuk iklimde yetişen iğne yapraklı ormangörülür. Doğu Karadeniz bölümünde ülkemizdeki bitki türlerinin yarısı görülür. (6 bin çeşit)

28. a-Geniş Yapraklı Orman: Kışın yapraklarını döken bu orman kuşağında; • kayın • kestane • gürgen • ıhlamur • akçaağaç • karaağaç • meşe • kızılağaç • dişbudak

29. Bölgedeki kayın ormanlarının altında ağaççık veya çalılar bulunur. Bu ağaççıkları; orman gülü, fındık, üvez, kayacık, kızılcık ve şimşir oluşturur. Orman gülü daha çok yer alır. Batı ve Doğu Karadeniz bölümlerinde hâkimdir.Bunlara Orman Altı Bitki Örtüsü adı verilir.

30. Orman Altı Bitki Örtüsü Orman Gülü (Rhododendron)

31. b-Karışık ormanlar: • Orta ve Doğu Karadeniz bölümlerinde kuzey yamaçlarda 1000-1500 metre arasında görülür. • Geniş yapraklı ağaçlardan kayın, • İğne yapraklılardan köknar ve sarıçam ağaçları bulunur.

32. c-İğne yapraklı ormanlar: • Dağların yüksek kesimlerinde 1000-2000 m. arasında görülür. İkiye ayrılır: • 1) Ordu’nun batısında • sarıçam, • göknar ve • karaçamlardan oluşanlar.2) Doğu Karadeniz’de • Ladinlerin hâkim olduğu ormanlar.

33. Kuzey Anadolu dağlarının güney yamaçlarında güneşi seven sarıçam ormanları yer almaktadır. Kaçkar, Ilgaz, Bolu ve Köroğlu dağlarının güney yamaçlarında güneşi seven sarıçam ormanları hâkimdir. Bolu, Gerede arasında ve Kastamonu’da karaçam ormanları yaygındır. Alçak olukların tabanlarında Erbaa, Niksar oluğu, Gökırmak ve Devrez vadilerinin güney alt yamaçları Kızılçam ormanlarıyla kaplıdır.

34. 2) BATI ANADOLU ORMANLARI: • Batı Anadolu’da yükselti ve bakının etkisine bağlı olarak ekolojik özellikleri birbirinden farklı dört orman topluluğu oluşmasına sebep olmuştur.

35. a-Kızılçam ormanları: • Kıyı ile 700-900m’ye kadar olan sahada iğne yapraklı ormanlardır. Sıcaklık isteği fazla olup, kuraklığa dayanıklıdır. • Kızılçam Akdeniz’de en iyi yetişen ağaçtır. • Ege de kıyıdan 600-800m’ye kadar yetişir.Bu ormanlarımız en fazla Ege de yaygındır. • Kızılçam ormanlarının yetiştiği sahalarda makiler yaygındır.

36. b-Karaçam Ormanları: • Yazı, serin ve güneşli, kışı karlı olan ortamlarda yetişir. • Bu nedenle; yüksek dağlık alanlarda karaçam ormanları geniş yer tutar. • Kaz dağlarında da çok geniş sahalar kaplar.

37. c-Meşe Ormanları: • Dağların alt seviyelerinde ve Batı Anadolu platolarında görülür. • Geniş yapraklı bitki olup kışın yapraklarını dökerler. • Not: Meşe formasyonlarını Türkiye’nin her yerinde görmek mümkündür.

38. d-Kayın ormanları: • Marmara Bölgesi’nde Samanlı, Uludağ, Domaniç, Kapıdağı ve Kazdağı’nın kuzeye bakan yamaçlarında, ayrıca İç Batı Anadolu Şaphane ve Murat Dağının kuzeye bakan yamaçlarında görülür. • Sebebi yazın nemli hava olmasıdır.

39. 3) AKDENİZ ORMANLARI • Akdeniz ormanlarını daha iyi anlamak için iki ana grupta inceleyeceğiz. Bunlar: • a) Akdeniz Kıyı Kuşağı Ormanları • b) Akdeniz Dağ Kuşağı Ormanları

40. a) Akdeniz kıyı kuşağı ormanları: • Kıyıdan, Toros Dağlarının 1000 m ’ye kadar olan kısmında, kuraklığa dayanıklı Kızılçam Ormanları yaygın olarak görülür. • Kızılçam, yağışlı yerlerde hızlı büyür; o yüzden ülkemizin en hızlı büyüyen ormanları Kızılçam Ormanlarıdır. • Reçinesi fazla olduğu için kolay yanar. Bu nedenle orman yangınları kızılçam ormanlarında görülür. • Köyceğiz gölü çevresinde, gövdesinden yağ çıkarılan ve kozmetik sanayisinde kullanılan Anadolu Sığla ağacından oluşan ormanlar bulunur. Bunlar sadece Türkiye’de yetişir. Soru: • Sadece Türkiye’de yetişen bu bitkiye verilen isim nedir?

41. b) Akdeniz Dağ Kuşağı Ormanları • Kızılçam orman kuşağının üzerinde 2000 m’ye kadar çıkar. Bu sahada Karaçam, Sedir ve Göknarlardan oluşan iğne yapraklı ormanlar hâkim durumdadır. • Akdeniz dağ kuşağında sedir ormanları geniş saha kaplar. Kerestesi çok kıymetlidir. Eskiden sedir ağacından tapınaklar, saraylar yapılmıştır. Bu nedenle bu ormanlar çok tahrip edilmiştir. • Akdeniz dağ kuşağının diğer bir ormanını Toros Göknarı oluşturur. Doğuda Nur Dağları ile Burdur’da (Bucak) arasında bulunur. Bunlar güneş ışığını sevmediğinden Torosların kuzey yamaçlarında bulunur.

42. 4) Doğu Ve İç Anadolu Ormanları: • Bu bölgelerimizde nispeten kuraklılığa ve soğuğa dayanıklı ağaçlardan oluşan ormanlar yetişir. • Bu ormanlar, gür değil, seyrektir. • Bu bölgelerdeki belli başlı ormanlar meşe, karaçam, ve ardıçlardan oluşur. • İç ve Doğu Anadolu’da meşe ormanları hakimdir.

43. Doğu Anadolu’da: • Gür meşe ormanları Tunceli, Pötürge, Bingöl dolaylarında ve Güney Doğu Toroslarda yaygındır. • Bu ormanların büyük bölümü, yakacak odun sağlamak amacıyla kesilmektedir. Bu yüzden meşe ormanları sürekli tahrip edilmektedir.

44. İç Anadolu’da: • Dağların 1000-2000m’ler arasında özellikle Torosların kuzey yamaçları ile Kuzey Anadolu Dağlarının güneyyamaçlarında meşe ormanları görülür. • Daha yükseklerde karaçam, • eteklere doğru ise karaçam ve meşe’den oluşan karışık ormanlar bulunur. • Kuzeyde Akdağ madeni, Erzincan-Refahiye arasındaki dağlarda Sarıçam ormanları yer alır.

45. Güneydoğu Toroslarda meşe ormanları yaygındır.

46. Güneydoğu Anadolu Bölgesi Ormanları • Kilis-Gaziantep arasında kızılçam, yabani fıstık ve bunların aşılanmasıyla yetiştirilen Antepfıstığı yer alır. • Kilis dolaylarında Zeytin, • Siirt dağlarında Kızılçam toplulukları vardır.

47. Maki alanlarını söyleyiniz.

48. 2- MAKİLER Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde, kızılçamların tahrip edildiği kıyı kuşağında geniş alanlar kaplayan, daima yeşil kalan bodur ağaç ve çalılardan oluşan bitki örtüsüdür. Genellikle boyları 1-3 m.dir. Maki formasyonu ülkemizde en yaygın olarak, Akdeniz, Ege ve Marmara Bölgelerimizde görürüz.

49. Makiler; Akdeniz İklimi bitki örtüsünü oluşturan bitkilerdir.

50. Maki (devam) • Bu bölgelerimizde deniz seviyesinden başlayıp yer yer 700 m.ye kadar olan sahalarda Maki formasyonu yoğun bir şekilde karşımıza çıkar. • Akdeniz ikliminden uzaklaştıkça çeşit bakımından azalmaları yanında karakter bakımından da değişikliklere uğrarlar.