1 / 40

CAO HUYEÁT AÙP VAØ THAI KYØ

CAO HUYEÁT AÙP VAØ THAI KYØ. PGs. Ts. Huyønh Nguyeãn Khaùnh Trang Boä moân Phuï Saûn ÑHYD Tp HCM Beänh vieän Huøng Vöông. Phaân loaïi CHA maõn TSG – SG CHA maõn gheùp TSG CHA thoaùng qua Tieàn saûn giaät (TSG) Saûn giaät (SG) Cao huyeát aùp maõn. Phaân loaïi vaø ñònh nghóa.

star
Download Presentation

CAO HUYEÁT AÙP VAØ THAI KYØ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. CAO HUYEÁT AÙP VAØ THAI KYØ PGs. Ts. Huyønh Nguyeãn Khaùnh Trang Boä moân Phuï Saûn ÑHYD Tp HCM Beänh vieän Huøng Vöông

  2. Phaân loaïi CHA maõn TSG – SG CHA maõn gheùp TSG CHA thoaùng qua • Tieàn saûn giaät (TSG) • Saûn giaät (SG) • Cao huyeát aùp maõn

  3. Phaân loaïi vaø ñònh nghóa CHA maõn vaø thai 1. CHA khi HA max  140 mmHg hay HA min  90 mmHg 2.CHA coù tröôùc khi coù thai hay tröôùc tuaàn 20 cuûa thai kyø hay CHA luùc mang thai vaø keùo daøi sau sanh 42 ngaøy

  4. Phaân loaïi vaø ñònh nghóa • TSG laø tình traïng • HA cao + Ñaïm nieäu  Phuø • Xaûy ra ôû caùc thai kyø töø 20 tuaàn • Heát hoaøn toaøn sau sanh • Neáu xaûy ra sôùm: Ña thai, thai tröùng • Saûn giaät laø bieán chöùng caáp cuûa TSG

  5. Phaân loaïi vaø ñònh nghóa • TSG nheï laø tình traïng • 1. HA  140/90 mmHg, ño 2 laàn caùch 6 giôø • 2. Protein nieäu  300 mg trong 24 giôø hay (1+) • 3. Phuø : thöôøng coù nhöng khoâng baét buoäc • Phuø meàm, traéng loõm, khoâng ñau • Taêng caân nhanh  2 kgs moãi tuaàn

  6. Phaân loaïi vaø ñònh nghóa • TSG naëngï laø tình traïng • 1. Luùc nghæ HA max  160 mmHg hay HA min  110 mmHg , ño 2 laàn caùch 6 giôø • 2. Protein nieäu  5g trong 24 giôø hay (3+)/ (4+) • 3. Thieåu nieäu : nöôùc tieåu < 400ml/ 24 giôø hay creatinin > 1,2 mg% • 4. Roái loaïn taâm thaàn hay thò giaùc : nhöùc ñaàu, môø maét, aùm ñieåm, roái loaïn nhaän thöùc • 5. Phuø phoåi caáp hay tím taùi • 6. Roái loaïn chöùc naêng gan : taêng men gan AST >70U/L • 7. Ñau thöôïng vò hay haï söôøn phaûi • 8. Giaûm tieåu caàu : TC < 100.000/ mm3 hay coù taùn huyeát (Bi  1,2 mg%) hay taêng LDH  600 U/L

  7. Phaân loaïi vaø ñònh nghóa • SAÛN GIAÄT laø tình traïng TSG coù keøm theo côn co giaät • Côn co giaät goàm 4 giai ñoaïn • Xaâm nhieãm: co giaät ( mieäng , maët) vaøi giaây • Co cöùng toaøn thaân: 15- 20 giaây • Co giaät tay vaø toaøn thaân: töøng côn, maët tím, ngöng thôû, suøi boït meùp, haøm döôùi ñoùng môû töøng côn, keùo daøi 1 phuùt • Hoân meâ: cöû ñoäng co giaät nheï, thöa daàn roài ngöng  Hoân meâ ( Khi tænh khoâng nhôù gì tröôùc co giaät) • Trong vaø sau côn giaät: toan maùu, caùc roái loaïn chöùc naêng naëng hôn, caùc bieán chöùng thöôøng xaûy ra luùc naøy

  8. Phaân loaïi vaø ñònh nghóa HOÄI CHÖÙNG HELLP Heamolysis-Bi > 1,2mg % hay taêng LDH  600 U/L Elevated Liver enzymes AST >70U/L Low platelet < 100.000/ mm3 Laâm saøng : HC naøy coù theå xaûy ra tröôùc (ña soá) vaø sau sanh. Ñau thöôïng vò 90%, buoàn noân vaø noân 50%, hôn 90% beänh nhaân coù khoù chòu nhieàu ngaøy tröôùc ñoù. HA cao (20% khoâng coù, 30% ôû theå nheï vaø 50% theå naëng). Coù theå coù tieåu maùu vaø xuaát huyeát tieâu hoaù. Chaån ñoaùn phaân bieät : Giaûm TC voâ caên, beänh lyù gan maät, vieâm gan sieâu vi, vieâm ñaøi beå thaän, vieâm daï daøy-taù traøng

  9. Phaân loaïi vaø ñònh nghóa • CHA maõn gheùp TSG laø khi TSG xaûy ra treân moät CHA ñaõ bieát tröôùc ñoù • CHA thoaùng qua ( Transient hypertension) 1. HA taêng trong thai kyø hay trong 24 giôø ñaàu sau sanh maø khoâng coù daáu khaùc cuûa TSG hay CHA maõn 2. Caàn phaân bieät vôùi TSG vì CHA thoaùng qua lieân quan vôùi nguy cô CHA sau naøy coøn TSG-SG thì khoâng

  10. XUAÁT ÑOÄ TSG - SG • Thöôøng gaëp ôû con so, ñaëc bieät döôùi 20 vaø treân 40 tuoåi • ÔÛ VN chöa xaùc ñònh xuaát ñoä chính xaùc. Y vaên 7 –10% trong taát caû ca sanh, töû vong chieám 17% trong toång töû vong meï. Trong toång soá TSG-SG : 10% töû vong chu sinh, 20% KPCD, 15% moå sanh, 10% chaám döùt thai kyø coøn non thaùng. 17.6% töû vong meï taïi Hoa Kyø (Walker-2000;Koonin-1997) 21.3% töû vong meï taïi Vieät Nam (LMAT-2000) • Coù theå lieân quan ñeán moâi tröôøng soáng vaø di truyeàn

  11. NGUYEÂN NHAÂN Chöa roõ, song coù nhieàu quan ñieåm cho raèng TSG coù theå lieân quan vôùi: • Di truyeàn • Dinh döôõng • RL noäi tieát • Thieáu maùu TC - nhau

  12. BEÄNH SINH Maát quaân bình giöõa Prostagcyclin vaø TX - Prostaglandin coù vai troø trong söï daõn maïch, ngaên co cô töû cung vaø ngöøa keát dính tieåu caàu. Gaây co thaét toaøn boä caùc tieåu ñoäng maïch

  13. BEÄNH HOÏC • Thöông toån ñaëc hieäu ôû thaän: Tb noäi moâ söng phoàng  vi caàu to ra, loøng mao maïch heïp laïi • Co thaét maïch  thieáu maùu cuïc boä  toån thöông gan, tim, phoåi thaän vaø baùnh nhau • Haäu quaû: • MEÏ:Suy tim, suy thaän, TBMMN, thuyeân taéc maïch • CON: Chaäm taêng tröôûng trong TC, chaäm phaùt trieån taâm thaàn, töû vong

  14. DIEÃN TIEÁN • TSG nheï  TSG naëng  SG • Caùc daáu hieäu naëng leân cuûa TSG: • Laâm saøng: • HA cao, Phuø (maët vaø tay), nhöùc ñaàu, môø maét, ñau thöôïng vò, roái loaïn thò giaùc, buoàn noân, noân, PXGX taêng, thieåu nieäu ( < 100ml/ 4g) • Caän laâm saøng: • Hct , TC , Men gan

  15. Ñieàu trò TSG-SG Chaám döùt thai kyø sao cho coù lôïi nhaát cho Meï-Con • Ñieàu trò trieät ñeå • Ñieàu trò hoã trôï MgSO4 - Ngöøa co giaät Haï aùp Giaûm ñau Sanh giuùp - Kieåm soaùt HA

  16. Chaám döùt thai kyø quaù SÔÙM Chaám döùt thai kyø quaù TREÃ Ñieàu trò TSG-SG • Chaám döùt thai kyø laø ñieàu trò trieät ñeå THAI PHUÏ THAI NHI

  17. Ñieàu trò TSG-SG • TSG nheï • Coù theå ñieàu trò ngoaïi truù • 1. Nghæ ngôi nhieàu • 2. Aên uoáng bình thöôøng (khoâng quùa kieâng muoái) • 3. HA ño moãi 4 giôø luùc thöùc • 4. Moãi ngaøy : caân, ñeå yù nöôùc tieåu, phuø, cöû ñoäng thai • 5. NST cho thai moãi tuaàn (hay ½ tuaàn) • 6. Bieåu ñoà taêng tröôûng cuûa thai moãi 2 tuaàn • 7. Höôùng daãn caùc daáu trôû naëng : nhöùc ñaàu, môø maét, ñau thöôïng vò/ haï söôøn, tieåu ít, tieåu saäm maøu, cöû ñoäng thai giaûm, thai chaäm taêng tröôûng…

  18. ÑIEÀU TRÒ TSG NHEÏ • Nghæ ngôi taïi nhaø • Theo doõi moãi 1 -2 tuaàn moät laàn • Daën doø nhöõng daáu trôû naëng • Vaøo vieän khi : Coù daáu trôû naëng Coù daáu thai chaäm taêng tröôûng

  19. Ñieàu trò TSG-SG • TSG naëng tuyø thuoäc tuoåi thai vaø möùc ñoä naëng • Neáu tuoåi thai  34 tuaàn, chaám döùt thai kyø coù theå xem xeùt. • Neáu töø 27 – 34 tuaàn, ñieàu trò trieäu chöùng, kích tröôûng thaønh phoåi thai, theo doõi saùt dieãn tieán beänh. • Neáu 25 – 27 tuaàn, caàn choïn loïc xem coù theå keùo daøi thai kyø theâm. • Neáu < 25 tuaàn, chaám döùt thai kyø vì meï neân ñöôïc xem xeùt

  20. ÑIEÀU TRÒ TSG NAËNG • Theo doõi taïi BV : Meï :HA moãi 6 giôø, caân, ñaïm nieäu moãi ngaøy. XN: Hct, TC, men gan, creatinin/maùu. Thai : SAÂ, NST, Biophysical profile • Nghæ ngôi tuyeät ñoái. AÊn nhieàu ñaïm, khoâng quaù haïn cheá muoái. • Cho an thaàn, haï aùp chæ duøng khi HA≥ 160/110mmHg. Neáu khoâng ñaùp öùng ñieàu trò, caàn chaám döùt thai kyø duø tuoåi thai laø bao nhieâu.

  21. ÑIEÀU TRÒ SAÛN GIAÄT • Giöõ yeân tónh, traùnh kích thích, khoâng aên uoáng, ngaùng löôõi neáu coù co giaät, naèm nghieâng neáu hoân meâ. • MgSO 4 • Haï aùp khi HA min ≥ 110 mmHg • Chæ duøng lôïi tieåu khi coù phuø phoåi • Giôùi haïn dòch truyeàn • Chaám döùt thai kyø

  22. Ñieàu trò TSG-SG • CHAÁM DÖÙT THAI KYØ • Moå sanh ngay khoâng phaûi laø chæ ñònh cho taát caû moïi tröôøng hôïp. • Vaãn coù theå tieán haønh khôûi phaùt chuyeån daï vaø theo doõi sanh ngaû aâm ñaïo. • Neáu chuyeån daï ñaõ dieãn ra, thöôøng seõ nhanh hôn chuyeån daï trong nhöõng tröôøng hôïp thoângthöôøng

  23. Ñieàu trò TSG-SG • Chaám döùt thai kyø baát chaáp tuoåi thai trong nhöõng tröôøng hôïp sau 1. Saûn giaät 2. Giaûm tieåu caàu < 100.000/ mm3 3. Taùn huyeát ( ghi nhaän ñöôïc töø pheát maùu ngoaïi bieân) 4. Taêng men gan 5. Phuø phoåi caáp 6. Thieåu nieäu 7. Huyeát aùp khoâng khoáng cheá ñöôïc vôùi ñieàu trò noäi

  24. Moät soá vaán ñeà ñieàu trò TSG-SG • Kieåm soaùt co giaät 1. Duøng Magnesium Sulfate, oáng 10ml, 15% 2. Tieâm truyeàn maïch (ña soá), loading 3 gr, duy trì 1gr/ 1giôø 3. Noàng ñoä ngoä ñoäc : 8 –10 mEq/L maát PXGX, 12 mEq/L ngöng thôû, hôn 12 mEq/L ngöng tim. 4. Theo doõi laâm saøng : goõ PXGX, ñeám nhòp thôû, luôïng nöôùc tieåu 5. Khi coù ngoä ñoäc : ngöng Magnesium ngay, tieâm maïch chaäm 1gr Calcium gluconate (oáng 10ml, 10%)

  25. Moät soá vaán ñeà ñieàu trò TSG-SG • Kieåm soaùt dòch truyeàn 1. Cung caáp trong khoaûng 84 –125 ml/giôø 2. Thieåu nieäu khi nöôùc tieåu  100 ml trong 4 giôø. Neáu phoåi bình thöôøng, truyeàn 500ml dòch (tinh theå), neáu chöa ñaùp öùng coù theå theâm 500ml nöõa. Sau 1l dòch, neáu vaãn chöa coù nöôùc tieåu, neân ñaët Swan-Ganz + CVP theo doõi löôïng dòch ñöa vaøo sau ñoù. 3. Thöôøng sau sanh seõ coù hieän töôïng lôïi nieäu, 12-24 giôø sau sanh

  26. Moät soá vaán ñeà ñieàu trò TSG-SG • Kieåm soaùt huyeát aùp • 1. Duøng haï aùp khi HA min  105mmHg. Nguyeân taéc : • HA neân ñöôïc duy trì oån ñònh • Traùnh haï HA nhanh ñoät ngoät • Caàn coù haï aùp duy trì (Ñieàu trò “neàn”) ñeå oån ñònh HA • Choáng CÑ: IEC Lôïi tieåu (tröø tröôøng hôïp CHA maïn tính) 2. Thaän troïng trong duøng HAÏ AÙP - giaûm tuaàn hoaøn nhau-thai - taêng nguy cô IUGR 3. Khuyeán caùo Hydralazin (Nepressol, Hydrapress) Labetalol (Trandate) Nifedipine (Adalate)

  27. Cao HA maõn vaø thai • Nguy cô • Sanh non, nhau bong non, thai chaäm taêng tröôûng trong töû cung. Caøng xaáu hôn neáu gheùp theâm TSG • Möùc ñoä Nheï khi HA min 90 – 104 mmHg Trung bình 105 –114 mmHg Naëng  115 mmHg Nguyeân taéc ñieàu trò 1. Haïn cheá muoái  4 gr / ngaøy 2. Ngöng huùt thuoác hay uoáng röôïu, neáu coù 3. Giaûm vaän ñoäng 4. SAÂ töø tuaàn 18, moãi 4 –6 tuaàn theo doõi taêng tröôûng thai. NST töø tuaàn 32, moãi 1 –2 tuaàn.

  28. Cao HA maõn vaø thai • Haï aùp • ÖÙc cheá men chuyeån vaø lôïi tieåu neân traùnh duøng khi coù thai. Rieâng lôïi tieåu coù theå coøn duøng trong tröôøng hôïp naëng Caùc thuoác thöôøng ñöôïc duøng Methyldopa 250mg, 3laàn/ ngaøy (toái ña 2gr/ngaøy) Hydralazin Labetalol

  29. TSG-SG Xöû trí- Corticoid • Corticoid ñeå taêng ñoä tröôûng thaønh PHOÅI thai nhi • Tröôùc ñaây • Betamethason 12mg x 2 • Hydrocortison 500mg x 4 • Dexamethason 5mg x 4 Duøng nhieàu ñôït caùch nhau 1 tuaàn Hieän nay • Betamethason 12mg x 2 • Duøng 1 ñôït cho tuoåi thai 29-34 tuaàn

  30. CHA thai kyø-TSG:Vaán ñeà toàn taïi • Cô cheá beänh sinh chöa roõ • Giaû thuyeát veà baát ñoàng geøne (genetic conflict theory) caàn theâm baèng chöùng • Chöa coù thöû nghieäm döï baùo TSG ñaùng tin caäy • Chöa coù phöông thöùc höõu hieäu döï phoøng • Vit E, C coù nhieàu höùa heïn • Calcium, Aspirin lieàu thaáp cho coäng ñoàng nguy cô cao

  31. Keát luaän Coù nhieàu thay ñoåi trong tieâu chuaån chaån ñoaùn CHA thai kyø/TSG theo höôùng döï phoøng, chính xaùc Caùc bieän phaùp döï phoøng coù theå chæ ñònh cho nhoùm saûn phuï nguy cô cao. Ñieàu trò TSG phaûi ñuùng phaùc ñoà vaø ñuû lieàu

  32. Keát luaän Ñieàu trò CHA thai kyø/TSG toát nhaát laø chaám döùt thai kyø Keùo daøi thai kyø ñoøi hoûi söï theo doõi chaët cheõ vaø söï coäng taùc toát cuûa saûn phuï. Caàn ñaët vaán ñeà chaám döùt thai kyø kòp thôøi traùnh bieán chöùng

  33. Döï baùo CHA thai kyø/TSG • Coù raát nhieàu thöû nghieäm ñöôïc nghieân cöùu • HA trung bình/tam caù nguyeät 2nd 85-90mmHg • HA trung bình taïi tuaàn leã 20th 90mmHg • Rollover test taïi tuaàn leã 28-32nd • Thöû nghieäm angiotensin taïi tuaàn leã 26-30 • Ño noàng ñoä Inhibin, -fetal protein, acid urique… • Ñaùnh giaù baèng Doppler velocimetry

  34. Döï baùo CHA thai kyø/TSG • CHA thai kyø/TSG coù nhieàu nguyeân nhaân neân khoù coù moät thöû nghieäm ñôn ñoäc coù ñöôïc khaû naêng döï baùo cao • Chöa theå döï baùo TSG baèng 1 thöû nghieäm

  35. Döï phoøng CHA thai kyø/TSG • Coù raát nhieàu phöông thöùc ñöôïc aùp duïng ñeå döï phoøng • Boå xung vitamin C, E • Boå xung Calcium • Aspirin lieàu thaáp • Boå xung Magnesium; keõm; daàu caù • Cheá ñoä aên giaøu ñaïm, ít muoái...

  36. Döï phoøng CHA thai kyø/TSG • Boå xung vit C (1000mg/n), vit E (400mg/n) • Cô cheá:giaûm kích thích teá baøo noäi maïch • Keát quaû ban ñaàu coù nhieàu höùa heïn (Chappell-1999) • Caàn theâm baèng chöùng töø nhöõng n/cöùu thöïc nghieäm lôùn

  37. Döï phoøng CHA thai kyø/TSG • Boå xung Calcium (600-2000mg/ngaøy) • Cô cheá: taàn suaát TSG cao trong nhoùm coù cheá ñoä aên ít Calcium (Marcoux-1991) • Ít hieäu quaû (aOR 0.72 [0.6,0.86]) (Atallah-2000;Sibai-1998; Levine-1997) • Hieäu quaû treân coäng ñoàng nguy cô (aOR 0.22-0.32)(WHO trial; Atallah-2000; Crowther-1999) • Khoâng khuyeán caùo duøng thöôøng qui(ACOG-2002)

  38. Döï phoøng CHA thai kyø/TSG • Aspirin lieàu thaáp (60-80mg/ngaøy) • Cô cheá: ñieàu chænh Prostacyclin/TA2 (CLASP-1994) • Ít hieäu quaû (Sibai-1993;CLASP-1994;JAMAICA-1998; Caritis-1998;BLASP-1998) • Hieäu quaû trong nhoùm nguy cô cao coøn baøn caõi (McParland-1990;Morris-1996;Bower-1996) • Khoâng khuyeán caùo duøng thöôøng qui(ACOG-2002)

  39. Döï phoøng CHA thai kyø/TSG • Khoângkhuyeán caùo söû duïng Calcium, Aspirin lieàu thaáp cho moïi saûn phuï • Söû duïng vitamin E, C coù nhieàu höùa heïn • Caàn theâm thoâng tin veà Söû duïng heparin troïng löôïng phaân töû thaáp

More Related