HASTA HAKLARI

1. HASTA HAKLARI Dr.�zg�r �ZDEMIR Bursa Il Saglik M�d�rl�g� Yatakli Tedavi Hizmetleri Sube M�d�r� Hasta Haklari Il Koordinat�r�

2. HASTA HAKLARI VE TARIHSEL GELISIMI HASTA VE SAGLIK �ALISANLARI ILISKILERI SAGLIK BAKANLIGI HASTA HAKLARI UYGULAMALARI

3. HASTA HAKLARI NEDIR? Kazanimlara g�re insan haklarinin siniflandirilmis durumu

4. Hasta Haklari: Saglik hizmetlerinden faydalanma ihtiyaci bulunan fertlerin, sirf insan olmalari vasfiyla sahip bulunduklari ve T.C. Anayasasi, milletlerarasi antlasmalar, kanunlar ve diger mevzuat ile teminat altina alinmis bulunan haklarini ifade eder. HASTA HAKLARI NEDIR?

5. Genel olarak hasta haklarini tarif ettigimizde; hasta ile saglik �alisanlari arasinda bireysel ve toplumsal d�zeyde ortaya �ikan, saglik �alisanlarinin hastaya ve hastanin saglik �alisanlarina karsi g�rev ve sorumluluklari olan, daha iyi saglik ortami i�in hasta ve saglik �alisanlarinin birlikte sahip �ikmasi gereken haklar olarak tanimlamak m�mk�nd�r. HASTA HAKLARI NEDIR?

7. Hasta Haklari tarihsel gelisimi D�nya Tabipler Birliginin 1981�de yayimladigi Lizbon Bildirgesi 1990 yilinda �D�nya Tabipler Birliginin Insan Haklari Konusundaki Karari� Bali Bildirgesi 1995 Amsterdam Bildirgesi 1994

8. LIZBON BILDIRGESI HASTANIN HEKIMINI �ZG�RCE SE�EBILECEGI HASTALIGI ILE ILGILI YETERLI �L��DE BILGILENDIRILMESI GEREKLILIGI BILGILENDIRME SONUCU HASTANIN TEDAVIYI KABUL VEYA REDDETME �ZG�RL�G� HASTALIGI ILE ILGILI BILGILERIN GIZLI KALMASINI ISTEME HAKKI

9. SAGLIK BAKANLIGI HASTA HAKLARI MEVZUATI Hasta haklari y�netmeligi (1998) Hasta haklari uygulama y�nergesi (26.04.2005/3077 sayili olur)

10. HASTA HAKLARI

11. Saglik hizmetlerinden adalet ve hakkaniyete uygun olarak yararlanma hakki Bilgi isteme hakki Saglik kurulusunu se�me ve degistirme hakki (hayati tehlike bakimindan saglik kurulusunun degistirilmesinde tibben sakinca g�r�lmemesi esastir) Personeli tanima se�me ve degistirme hakki HASTA HAKLARI

12. HASTA HAKLARI �ncelik sirasinin belirlenmesini isteme hakki Tibbi gereklere uygun teshis, tedavi ve bakim hakki Tibbi gereklilikler disinda m�dahale yasagi �tenazi yasagi

13. HASTA HAKLARI Tibbi �zen g�sterilmesi hakki Kayitlari inceleme hakki Kayitlarin d�zeltilmesini isteme hakki Bilgi isteme hakki

14. BILGI VERMENIN USUL� Bilgi, gerektiginde terc�man kullanilarak, hastanin anlayabilecegi sekilde, tibbi terimler m�mk�n oldugunca kullanilmadan, teredd�t ve s�pheye yer verilmeden ve hastanin ruhi durumuna uygun ve nazik bir ifade ile verilir.

15. BILGI VERILMESI UYGUN OLMAYAN VE �NLEM ALINMASI GEREKEN HALLER Hastanin manevi yapisi �zerinde fena tesir yapmak suretiyle hastaligin artmasi ihtimalinin bulunmasi ve hastaligin seyrinin ve sonucunun vahim g�r�lmesi hallerinde, teshisin saklanmasi uygundur. Tedavisi olmayan bir teshis, ancak bir tabip tarafindan ve tam bir ihtiyat i�inde hastaya hissettirilebilir veya bildirilebilir. Hastanin aksi y�nde bir talebinin bulunmamasi veya a�iklanacagi sahsin �nceden belirlenmemesi halinde, b�yle bir teshis ailesine bildirilir.

16. BILGI VERILMESINI YASAKLAMA Ilgili mevzuat h�k�mlerine ve hastaligin mahiyetine g�re yetkili mercilerce alinacak tedbirlerin gerektirdigi haller disinda; hasta, saglik durumu hakkinda kendisine veya ailesine veya yakinlarina bilgi verilmemesini isteyebilir.

17. HASTA HAKLARI Mahremiyete saygi g�sterilmesi hakki Riza olmaksizin tibbi isleme tabi tutulmama hakki Bilgilerin gizli tutulmasi hakki Tedaviyi reddetme ve durdurma hakki

18. HASTA HAKLARI G�venligin saglanmasi hakki Dini vecibeleri yerine getirebilme ve dini hizmetlerden yararlanabilme hakki Insani degerlere saygi g�sterilmesi ve ziyaret hakki Refakat�i bulundurma hakki M�racaat, sikayet ve dava hakki

19. HIZMETIN SAGLIK KURUM VE KURULUSU DISINDA VERILMESI Hastalar, asagidaki hallerde saglik hizmetlerinden bulunduklari yerlerde de faydalanabilirler: a) Koruyucu saglik hizmetlerinin verilmesinde, b) Tibbi sebeplerden dolayi saglik kurulusuna bizzat gidilemeyen veya g�t�r�lemeyen hallerde, c) Tabii afetler gibi olagan�st� hallerde. Hizmetin saglik kurulusu disinda verilmesi ile ilgili usul ve esaslar, Bakanlik tarafindan ayrica d�zenlenir.

20. HASTA VE SAGLIK �ALISANI ILISKILERI

21. Hekim hasta iliskisi modelleri Buyurgan hekim davranisi (Paternalistik yaklasim); hastaya inisiyatif ve s�z hakki tanimaz Danisman hekim davranisi hekim danisman rehber gibi rol oynamaktadir. hasta hekimden fazla sorumluluk �stlenir. hekim hastayi y�nlendirmez bilgi verir, karari hasta verir. Katilimci yaklasim Dogru bulunan yaklasim hekim hastayi ekip arkadasi olarak g�r�r. ortak d�s�nme, tani ve tedavi s�recini birlikte y�r�tme kararlari birlikte alma birlikte uygulama esas.

22. Iletisim Nedir? D�s�nce, bilgi ve duygularin; s�zc�k, yazi ve resim gibi semboller kullanarak anlasilir hale getirilmesi, paylasilmasi ve etkilesim saglanmasidir. Etkili iletisimin amaci; iletmek istedigimiz mesaji karsimizdaki kisiye ama�ladigimiz bi�imde iletebilmek, istenen tutum degisikligini saglamak ve ortak bir anlayis olusturmaktir.

23. Etkili Iletisim i�in; Uygun dil se�mek A�ik ve dogru mesaj vermek Saygi duymak, g�ven vermek G�z temasi saglamak Beden diline dikkat etmek Iki y�nl� iletisim kurmak Geri bildirimde bulunmak Dinlemeyi �grenmek Empati kurmak

24. Empati nedir? Kisinin kendisini digerinin yerine koyarak ne hissettigini anlamaya �alismasidir. Kisinin, digerinin duygularinin yogunlugunu ve anlatimini algilama ve anlama yetenegidir.

25. Empati ne degildir? Empati karsimizdaki ile �zdeslesmek, ona benzemek, sempati duymak degil; onun bakis tarzini yakalamaya �alisma �abasidir.

27. Hasta saglik �alisani iliskileri Isin �z� sevgi hastayi sevmek, insani sevmek En cahil insan bile sevgiyi hisseder Soruna degil hastaya odaklanmak Astimi degil, astimi olan bir hastayi tedavi etmek Bir g�ler y�z, bir tatli dil hepimiz aslinda hayatin her b�l�m�nde g�ler y�z ve tatli dil bekleriz Kendimizle barisik olmak Hi�bir tartisma kazanilmaz. Tartisma varsa herkes kendine g�re haklidir. Sorunu ��zmek i�in dogru iletisim kurmak gerekir.

28. HASTA SORUMLULUKLARI Son d�nemde hasta haklarinin yaninda bir de �Hasta Sorumlulugu� kavrami ortaya �ikmistir. Hen�z bu kavramin, i�erigi ve kapsami ortaya konmamistir. Ancak genel olarak, hastanin bir saglik kurulusuna basvurmadan ve basvurduktan sonraki s�re�te yerine getirmesi gereken �dev ve y�k�ml�l�klerdir diye tarif edilebilir.

29. HASTA SORUMLULUKLARI Genel Sorumluluklar Kisiler kendi sagligina dikkat etmek i�in elinden geleni yapmali ve saglikli bir yasam i�in verilen tavsiyelere uymalidir. Kisi uygunsa kan verebilir ya da organ bagisinda bulunabilir. Basit durumlarda kisiler kendi bakimlarini yapmalidir. Sosyal G�venlik Durumu Hasta; saglik, sosyal g�venlik ve kisisel bilgilerindeki degisiklikleri zamaninda bildirmek durumundadir. Hasta; saglik karnesinin (Bag-Kur, Yesil Kart gibi) vizesini zamaninda yaptirmak zorundadir. Saglik �alisanlarini Bilgilendirme Hastane Kurallarina Uyma Tedavisi Ile Ilgili �nerilere Uyma

30. SAGLIK BAKANLIGI HASTA HAKLARI UYGULAMALARI

31. HASTA HAKLARI UYGULAMA ILKESI KURUM VEYA �ALISAN ODAKLI SAGLIK HIZMETI SUNUMU YAKLASIMINDAN �HASTA ODAKLI-KATILIMCI� SAGLIK HIZMETI SUNUMU YAKLASIMINA GE�IS

32. BU G�NE KADAR NELER YAPILDI ?

33. BU G�NE KADAR NELER YAPILDI ?

34. IL SAGLIK M�D�RL�G� HASTA HAKLARI IL KOORDINAT�RL�G� Hasta haklari uygulamalarinin il genelinde koordine etmek ve denetlemek amaciyla Saglik M�d�rl�g� b�nyesinde kurulmustur. BU G�NE KADAR NELER YAPILDI ?

35. IL KOORDINAT�RL�G� G�REVLERI G�revli oldugu ildeki saglik �alisanlarinin hasta haklari uygulamalari ile ilgili hizmete uyum ve egitim ihtiya�larini belirlemek �zere hastane hasta haklari birimleri ile s�rekli iletisimde olmak Il genelinde t�m saglik kurum ve kuruluslarinda bulunan kurul ve birim g�revlilerine hasta haklari uygulamalari ve egitimi konusunda toplanti organize etmek, bu birimleri bilgilendirmek, uygulamalari s�rd�rmek, toplanti kayitlarinin raporlarini tutmak Hasta haklari uygulamalari ve egitimleri konusunda danismanlik yapmak Hasta haklari uygulamalari ve egitimleri konularini kurul ve birim g�revlilerinin destegini alarak onlarin ihtiya�lari dogrultusunda belirlemek

36. Egitime katilanlar i�in sertifika, katilim belgesi, kredi sistemi gibi �d�l sistemlerinin gelistirilmesine destek olmak Hastanelerin hasta haklari uygulamalarini ve egitimlerini yerinde denetlemek Hasta haklari birimlerinin doldurduklari hasta haklari formlarini kontrol etmek ve istenilen formlari d�zenli olarak Bakanliga g�ndermek Saglik hizmet sunumunu kolaylastirmak, saglik hizmetlerinden yararlanma s�relerini kisaltmak ve vatandaslarin saglik hizmetlerine ulasilabilirligini artirmak amaciyla polikliniklerde �Hekim Se�me Uygulamasi�ni koordine etmek Il Koordinat�rl�g� b�nyesinde arsiv olusturmak IL KOORDINAT�RL�G� G�REVLERI

37. Hasta haklari uygulamalarini gelistirmek i�in ildeki imkanlari degerlendirmek, yetkililerle isbirligi yaparak ara�-gere� ve malzemelerin temini, bakim, onarim ve korunmasini saglamak. Egitim programlarina katkida bulunacak egitimciler ile isbirligi yapmak, �niversite, k�t�phane gibi kurumlardan yararlanmak. G�revi ile ilgili seminer, konferans gibi etkinliklere katilmak, g�ncel ve mesleki yayinlari izlemek ve ilgili yerlere duyurmak Hasta haklari uygulamalari hakkinda vatandaslarin, hasta ve yakinlarinin bilgilendirilmesini saglamak. IL KOORDINAT�RL�G� G�REVLERI

38. Kurul kararlarinin yerine getirilip getirilmedigini kontrol etmek Il�e ve grup baskanliklarinda hasta haklari uygulamalarinin baslatilmasi ve gelistirilmesi i�in plan, program hazirlamak ve uygulamak Hasta haklari kurullari ve birimleri hakkinda yapilan sikayetleri incelemek, sonu�landirmak IL KOORDINAT�RL�G� G�REVLERI

39. HASTANE HASTA HAKLARI BIRIMLERI Hasta haklari uygulamalarinin planlanmasi, degerlendirilmesi, uygulanmasi amaciyla illerde t�m kamu hastaneleri ve il�elerdeki 100 yatak ve �st� hastanelerde kurulmustur. BU G�NE KADAR NELER YAPILDI ?

40. HASTANE HASTA HAKLARI KURULLARI Hasta haklari uygulamalarinin planlanmasi, degerlendirilmesi, uygulanmasi ve �nerilerde bulunulmasi amaciyla illerde t�m kamu hastaneleri ve il�elerdeki 100 yatak ve �st� hastanelerde kurulmustur. Kurul biri baskan olmak �zere 8 kisiden tesekk�l eder. BU G�NE KADAR NELER YAPILDI ?

41. HASTA HAKLARI KURUL �YELERI Hasta Haklari Kurulu asagidaki �yelerden olusur; a) Baskan: Kamu hastanelerinde hastanenin kalite hizmetlerinden sorumlu Bastabip Yardimcisi, kurulun baskanidir. b) Hasta Haklari Birim Sorumlusu, c) Hakkinda basvuruda bulunulan personelin birim sorumlusu, d) Hasta haklari konusunda faaliyet g�steren sivil toplum kurulusu temsilcisi e) Varsa hastanin avukati (Hastayi temsil ettigine dair vekaletin bulunmasi gerekir. Ayrica hasta veya yakini isterlerse kurula girerek kurul �yelerini konu hakkinda bilgilendirebilirler. Ama oylamaya katilamazlar ve oylama sirasinda kurulda bulunamazlar.) f) 4688 Sayili Kamu Sendikalari Kanununa g�re kurumda yetki almis sendika temsilcisi, g) Valiligin belirleyecegi bir vatandas. h) Il genel meclisi �yeleri arasindan Vali tarafindan se�ilecek bir �ye,

42. HASTA HAKLARI BIRIMI IS AKIS SEMASI

43. HASTA HAKLARI KURULLARI IS AKIS SEMASI BASVURUDAN EN GE� 15 G�N SONRA KURUL DOSYALARI DEGERLENDIRIR VE OY �OKLUGUYLA KARARA BAGLAR HASTA HAKKI IHLALI VARSA VEYA KONU TEKNIK BIR KONU ISE ALINAN KARARLARDAN IDARE HABERDAR EDILIR IDARI TAKIBAT BASLAR BASVURAN KISI VE SAGLIK �ALISANINA SONU� BILDIRILIR AYRICA KURUL HASTANEYLE ILGILI �NERILERINI IDAREYE YAZILI OLARAK BILDIRIR

44. Bu kapsamda ilimiz merkezindeki t�m hastanelerde ve il�elerdeki 100 ve �st� yatak kapasitesine sahip hastanelerde hasta haklari birimleri ve kurullari olusturulmustur Hasta haklari kurullari ve birimleri 03.10.2005 tarihinden itibaren faaliyete ge�mistir Bursa Devlet Hastanesi ise bu konuda pilot hastane olup uygulama Subat 2004 tarihinde baslamistir

45. BURSA DEVLET HASTANESIHASTA HAKLARI BIRIMI

46. BURSA DEVLET HASTANESIHASTA HAKLARI BIRIMI

47. BURSA DEVLET HASTANESIHASTA HAKLARI BIRIMI

48. BURSA DEVLET HASTANESIHASTA HAKLARI BIRIMI

49. Bursa Ili Hasta Haklari Istatistikleri Ekim-Aralik 2005 Toplam basvuru sayisi:342 Yerinde ��z�len sorun sayisi:293 Kurula havale edilen dosya sayisi:49

50. Kurula sevk edilen dosya sayisi:49 Hasta hakki ihlali yok:40 Hasta hakki ihlali var: 7 Teknik konu:1 Kapsam Disi:1

52. KATILIMINIZ I�IN TESEKK�R EDERIM