ÇOCUKLAR NİÇİN SPOR YAPAR ? Yeni beceriler öğrenmek, Eğlenmek, Birlikteliği sağlamak, Heyecan duymak,

2. ÇOCUKLAR NİÇİN SPOR YAPAR ? • Yeni beceriler öğrenmek, • Eğlenmek, • Birlikteliği sağlamak, • Heyecan duymak, • Güç geliştirmek, • Yarışmak, kazanmak için spor yapar.

3. GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULACAK KONULAR • Gelişim basamakları ve bireysel farklılıklar göz önünde bulundurulmalı. • Spor dalının ara amaçları ve genel amaçlarının gerçekleşmesi için gereken optimal süre çocuklara tanınmalı. • Kısa süreli başarı için, sağlık ve pedagojik ilkeler ikinci plana atılmamalı. • Erken yaşlarda üstün verim için aşırı ve tek yönlü yüklenmeler yapılmamalı. • Erken yaşlarda stresli yarışlara çok sık sokulmamalılar. • Antrenman ve Müsabaka yüklenmeleri giderek arttırılmalı

5. Çocuklarda iki gruba antrenman planlamasında rehberlik gerekiyor. • Yarışmacı olması amaçlanan bir çocuğun antrenman programı ise; hazırlanış ciddiyeti yetişkin sporculara benzer, ama çeşitli nitelik ve nicelik farklılıklar gösterir. • Çocuklar spor yaparken genelde aralıklı, değişken yüklenmeleri yeğliyorlar ve çabuk toparlanabilme yetenekleri nedeniyle gün boyunca birkaç saat bu tür aktiviteleri sürdürebilirler.

6. ÇOCUKLARDA KONDİSYONEL MOTORİK ÖZELLİKLERİN ANTRENMANI Yetişkinler gibi çocuklar ve gençler de genel geliştirici ve spor dalına özgü antrenmanlara benzer tepkiler veriyorlar. Ancak uzun süredir merak edilen konu: Antrene edilebilirlik konusunda çocuklar için özel bir gelişim çağı var mı?

8. KOORDİNATİF YETENEKLER VE TEKNİK PSİKOLOJİK NİTELİKLER TAKTİK – KOGNİTİF NİTELİKLER SPORSAL VERİM KONSTİTÜSYONEL (Yetenek, sağlık, yapısal özellik) DIŞ KOŞULLAR (Çevre, aile, meslek, antrenör, malzeme) KONDİSYONEL ÖZELLİKLER Kuvvet – Sürat – Devamlılık - Esneklik Şekil 1. Performans sporuna yönelik antrenmanın bileşenleri (Grosser-Brüggeman- Zintl’den değiştirilerek alınmıştır)(1)

9. ÇOCUKLARLA KUVVET ANTRENMANI • Kuvvet yeteneğinin gelişimi değişik yaş dönemlerinde farklılık gösterir. • Genel olarak kuvvet antrenmanına uygun olan ya da olmayan bir tek dönemden söz edilemez. • Antrene edilebilirlik, cinsiyete bağlı değişkenlikler gösterir. • Antrene edilebilirlik, farklı kuvvet türleri için farklı dönemlerde ivme kazanır.

10. Spor türüne özgü kuvvetantrenmanı (16yaşından sonra) Hipertrofi antrenmanı (14 yaşından sonra ) Postürü koruyan kasları kuvvetlendirme (12-14 yaş) Az dirençlerle branş tekniklerini anımsatan (koordinatif) kuvvet Antrenmanı (10-12 yaş) Hafif ağırlıklarla atma kuvveti ve sıçrama kuvveti antrenmanları (6-10 yaş) Hafif ağırlıklarla ve çok tekrara dayalı kuvvette devamlılık çalışmaları (6-10 yaş) Teknik öğretimine yönelik ağırlıksız kuvvet antrenmanı (4-6 yaş) Şekil 5. Kuvvet antrenmanı piramidi ; yaş basamaklarına göre (okul öncesi 4-6 yaş, gençlik dönemi 14-17 yaşlarına kadar) kuvvet çalışmalarının genel karakteristikleri.

11. Çocuklarla Kuvvet Antrenmanı için Genel Öneriler • Kuvvet çalışmalarına başlamadan önce, çocuklar sağlık kontrolünden geçirilmelidir. • Çocuklar için kuvvet çalışma programları, genel esneklik ve motor becerilerin korunması ve geliştirilmesini de amaçlamalıdır. • Çocuklar için iyi hazırlanmış bir kuvvet çalışması 30-40 dakika arasında ve haftada 3 kez olmalıdır

12. Yapılacak hareketler çocukların anlayabileceği bir dilde anlatılmalı, ağırlıkla yapılacak çalışmalarda doğru teknik uygulaması (tutuş, soluk alıp verme, kaldırma, bırakma gibi) titizlikle öğretilmelidir. • Çalışma öncesi iyi bir ısınma ve ön yüklenme yaptırılmalıdır

13. Kuvvet antrenmanı için PROGRAM ÖRNEKLERİ

14. 7-9 yaş grubu çocuklar için kuvvet antrenmanı • Bu yaş grubundaki çocuklara uygun ağırlıkla 6-15 tekrarlı, 3 setlik çalışmalar önerilir. • 3 setli çalışmalar tek setli çalışmalara göre daha çok tercih edilir • Büyük kas gruplarının kondisyonu için 6-10 arası farklı alıştırma, haftada 2 ya da 3 kez etkili olur. • Bu yaş grubundaki çocuklar için kombine alıştırmalar kullanılmalıdır. • Çocukların her alıştırmayı doğru hızda ve tam hareket genişliğiyle uygulandığından emin olunmalıdır.

15. 7-9 yaş Kuvvet çalışmaları için öneriler • Bazı kaynaklar kendi vücut ağılığının kullanılması gerektiğini savunur.Bununla birlikte 7-9 yaşlarındaki çocuklar standart beden ağırlığı ile bazı alıştırmaları yapmaya henüz hazır değildirler (şınav,mekik,kendini çekme gibi). • Bu nedenle uygun makine ya da serbest ağırlıklara yapılan çalışmalar daha çok tercih edilir. Örn: 8 yaşındaki bir çocuk 1 şınavı tamamlayamayabilir, ancak 4-5 kiloluk barla 15 tekrarlı bench presi tamamlayabilir.

16. 7-9 yaş için Ağırlık makineleriyle antrenman programı

17. 7-9 yaş için dambıl ile antrenman programı

18. 10-12 yaş çocuklar için kuvvet antrenmanı • Bazı gelişmiş 10-12 yaş grubu çocuklar standart ağırlık makinelerine ölçü olarak tam uyarken, 13 yaş altı çocukların çoğu gençlere-özel hazırlanmış boyutta makineler ve bar ve dambıllarla daha verimli çalışırlar. • 6-15 yaş grubu çocuklar için 1-3 setlik, 6-15 tekrar sayılı çalışmalar daha etkilidir. • Yine tek ve çok kas grubunu çalıştıran alıştırmaların birleşimi daha etkili olur.

19. 10-12 yaş için öneriler • 10-12 yaş grubundaki çocuklar, şınav mekik gibi kendi vücut ağırlığı ile yapılan alıştırmaları uygulayabilirler. • Bu yaştaki çocuklar lastik bant kullanabilirler. Çünkü alıştırmaları yaparken vücutlarını dengeleyecek yeterli koordinasyona sahiptirler. Bu çalışmalar ısınma aktivitelerine eklenebilir.

20. 10-12 yaş için Ağırlık makineleriyle antrenman

21. 10-12 yaş için Dambıl ile antrenman

22. 13-15 yaş için kuvvet antrenmanı • 13-15 yaş grubu çocuklar itme ve çekme hareketlerini ağırlık makineleriyle yapabilecek kadar gelişmişlerdir. • Dikkatli yardımla ergenlik dönemindeki çocuklar, bar ile göğüs presi ve squat gibi alıştırmaları yapabilirler. Ancak bu alıştırmaların dambıl ile yapılması tavsiye edilir. • Bar ile uygulamada eğer yardımcı yoksa ağırlık altında kalma riski vardır. Bu sebeple bu çalışmalara ağırlıksız bar ile başlanması önerilir.

23. İlk ergenlik dönemindeki çocukların 6-15 tekrarlı, 1-3 set arası antrenman yapmalarını önerir. • Yeni başlayanlar için 10-15 tekrarlı 1 setlik çalışma önerilir. Ve 8-12 tekrarlı, 2-3 sete doğru arttırılır.

24. 13-15 yaş için 8 istasyonlu serbest ağırlık antrenmanı

25. 13-15 yaş için 12 istasyonlu serbest ağırlık antrenmanları

26. 13-15 yaş için 8 istasyonlu makine ile antrenman

27. 13-15 yaş için 14 istasyonlu makine ile antrenman örneği

28. SÜRAT ANTRENMANI YÖNTEMLERİ VE İÇERİĞİ • Süratin değişik bileşenlerin gelişiminde ; değişken, çocuğa özgü, çok yönlü, ancak amaca da yönelik bir eğitim öngörülür. • Sürekli ivmelenme, deparlanse ve tempo koşularıyla çalışmalar bu yaş basamağında (8-10 yaşlarında) optimal bir yarar sağlamaz. • En temel ölçüt; yaşına özgü antrenman yöntemleri ve içeriği göz önünde bulundurulmalı. Çocukluk çağında sürat ve çabuk kuvvet özellikleri bütünüyle oyun formunda geliştirilmelidir. Süratte devamlılık bu görüşün dışında düşünülmelidir.

29. ÇOCUK VE GENÇLERDE SÜRAT ANTRENMANI Tablo 2. M.S.S gelişimi ve yaşa özgü koşu süratine dayalı değişimler

30. Sürat Çalışma Programları

32. SÜRAT ANTRENMANI İÇİN YÖNTEMSEL ÖNERİLER • Sürat özelliği mümkün olduğunca erken geliştirilmeye başlanmalı ( MSS.nin gelişimi son şeklini almadan ). • Sürat yeteneği bileşenleri farklı gelişir. Önce elementer sürat bileşenleri (adım, koordinasyonu; frekanssı ve uzunluğunu optimal hale gelmesi gibi ), sonra kompleks bileşenleri ( süratte devamlılık gibi) uygun yöntemler ve içeriklerle eğitilmeli. • Çocukluk ve gençlik çağında temel sürat antrenmanı ( gelecekte branşı ne olur ise olsun ) mutlaka yaptırılmalı.

33. Hassas çağ ( sensitif ) dediğimiz ergenlik çağında ( en hızlı büyümenin olduğu dönem ) yüklenmelerde dikkatli olmak gerekir. Bu dönemde daha çok koordinatif koşu çalışmalarına yer verilmeli • Erken ve geç okul çağı ( ilköğretimin 1. ve 2. dönemleri ) en iyi öğrenme çağlarıdır. Bütün temel tekniklerin öğrenimi ve eğitimi bu çağda gerçekleştirilmeli.

34. Birim antrenman

35. Çocuklarda DayanıklılıkAntrenmanı

36. Çocukların Aerop Dayanıklılık özelliği Spor yaparken tüketilen Oksijen ölçüt alındığında çocukların kapasitesinin yetişkinlerden daha az olduğu görülür. Ancak kilolarının az olduğu göz önünde bulundurulursa, Çocukların yetişkinlere yakın bir aerobik kapasiteye (kg.’ı başına tüketilen oksijen miktarı) sahip olduklarını görülür

37. Çizelge : kız ( K ) ve erkek ( E ) çocuklarının antrenman ve kontrol gruplarının koştukları mesafenin karşılaştırması

38. Anaerobik Kapasiteleri Yoğun yüklenmelerde, enerji oluşturmak için kullanılmak üzere alınan oksijenin yetersiz kalması halinde vücut oksijen borcuna girer.Buna rağmen yüklenmeye devam edilirse vücutta süt asidi birikir. Bu ortamda çalışmaya anaerob çalışma denir.

39. Çocuklar kan asit seviyesini düşürme yeteneği yönünden yetişkinlerden daha yetersizdirler. Bu çocukların anaerobik çalışmalar içinuygun olmadıklarınıgösterir. Oded-Bar Or’un araştırmasına göre 8 yaşındaki bir erk.çocuk, 14 yaşındaki birinin anaerob güç yeteneğinin %40-50’sine erişiyor.

40. Çocuklarda Dayanıklılık PROGRAM ÖRNEKLERİ

41. Dayanıklılık çalışmalarında Antrenman sıklığı ve süresi için örnek yüklenme modelleri

42. Genel dayanıklılık 1 için farklı yüklenme süresi için nabız ölçütleri

43. Değişik spor dallarında çocuk ve gençlerde genel dayanıklılık çalışması kapsamı

44. Dayanıklılık çalışmalarının yoğunluğunun belirlenmesi

45. Çocuklarda Dayanıklılık Antrenmanları için Öneriler • Çocuk dönemindeki dayanıklılık antrenmanları, ağırlıklı olarak aerobik kapasiteyi geliştirmeye yönelik olmalıdır. • Test mesafeleri aşırı zorlayıcı olmamalıdır. Okul öncesi ve 1. okul çocuğu çağında seçilen mesafe 600 m. yi, 2. okul çocuğu çağında ise 1200 m. yi geçmemelidir. • Antrenman yöntemleri, başlangıçta küçük oyun formlarındaki çalışmalar iken, daha sonra devamlı yüklenme yöntemi, tempo değiştirme yöntemi, yaygın interval yöntemini ve kombine yönteme dönüşür.

46. En geç sekiz yaşından itibaren erkek ve kızlar, dayanıklılık antrenmanına çok elverişli duruma gelirler. Aerob yüklenme konusunda, gençler ve yetişkinlerle aynı uyum reaksiyonlarını gösterirler. Aerob verim yeteneği kızlarda 12 - 13 yaşlarında, erkeklerde 13 - 14 yaşlarında en iyi şekilde antrene edilebilir

47. AraştırmalarAnaerob yüklenme düzeyinde de, çocukların iyi uyum reaksiyonları gösterdiklerini belirlemektedir. Ancak yine de çocukların 15-16 yaşına kadar anaerob yüklenme düzeyinde antrenman yapmalarının uygun olmayacağı konusunda görüşler, ağırlık taşımaktadır • Dayanıklılığın kontrolü için en az 4 hafta, normalde ise 6 haftalık bir sürenin antrenmanla geçmesi gerekir. Başlangıçta 5 dakika, sonraları ise 10 dakikada katedilen mesafenin ölçümü şeklinde bir test uygulanmalıdır • Dayanıklılık çalışmalarında çocuklar, çoğu kez hızlı bir başlangıç temposuyla koşmaya eğilim gösterirler. Bu konuda kendileri uyarılarak temponun kontrolü sağlanmalıdır

48. ÇOCUK VE GENÇLERDE HAREKET GENİŞLİĞİ ANTRENMANLARI

49. Hareket Genişliği Antrenmanları İçin Yöntemsel Öneriler • 10 yaşından sonra azalmaya başlayan hareket genişliğini korumak amacıyla her gün esneklik çalışmalarıyla antrenman yapılmalı • Çocukluk çağında çalışmalar sınırsız değildir. Aşırı ve tek yönlü esneklik diğer motorik özelliklerin gelişiminde olumsuz etki yapabilir. Duruş bozukluklarına sebep olabilir.

50. 10 yaşına kadar genel geliştirici alıştırmalar seçilmeli • Bütün eklemlerde hareket genişliği aynı oranda gelişemez (Ör: omurgalar, kalça eklemi kadar gelişemez). Bu durum antrenmanlarda göz önünde bulundurulmalı • Çoğu kez alıştırmaların aktif alıştırmalar olmasına dikkat edilmeli. Pasif alıştırmalar gençlik dönemine geçişten sonra seçilmeli