DANE INFORMACYJNE PROJEKTU

2. DANE INFORMACYJNE PROJEKTU • Nazwa szkoły: Gimnazjum nr 1 im. Prymasa Tysiąclecia w Kaliszu • ID grupy: 9/73 mf g1 • Kompetencja: matematyczno - fizyczna • Temat projektowy: Energia i my • Semestr/rok szkolny: IV / 2011-12

3. ENERGIA I MY

4. Czym jest energia ? Jest to podstawowa wielkość fizyczna wyrażająca zdolność układu do wykonywania pracy. Jest to to, co jest potrzebne, aby coś się działo. Energia nie może powstawać, ani być niszczona. Może tylko przechodzić z jednej formy w drugą. Jednostką energii jest dżul, a także kWh oraz kaloria.

5. Jednostka energii elektrycznej Najpowszechniej wykorzystywaną formą energii na co dzień w gospodarstwie domowym jest elektryczność. Prąd zanim popłynie w naszych gniazdkach musi przebyć bardzo długa drogę. Wytwarzany jest w generatorach (prądnicach) znajdujących się w elektrowniach oddalonych nierzadko o setki kilometrów. Przesyłany jest za pomocą linii wysokiego napięcia. Jego zużycie jest mierzone w kilowatogodzinach (kWh). Zatem, dla przykładu, grzejnik elektryczny o mocy 2 kW pracujący przez godzinę zużyje 2 kWh energii. Oczywiście ilość energii elektrycznej można również przedstawić w dżulach: 1 kWh = 1000 Wh = 1000 J na sekundę x 60 sekund x 60 minut = 3 600 000 J. Zakłady energetyczne przy rozliczaniu zużycia energii posługują się kilowatogodzinami (kWh) .

6. Nasze ciało również potrzebuje energii. Jedzenie które spożywamy jest wykorzystywane do pracy (chodzenie, praca mięśni, procesy fizjologiczne). • Energia zawarta w jedzeniu jest często podawana w innych jednostkach – kaloriach [Cal]. 1 Cal jest to ilość energii potrzebna aby ogrzać 1 g wody o 1C. 1 Cal = 4.19 J, w praktyce operuje się kilokaloriami (1 kCal = 1000 Cal = 4190 J).

7. KRÓTKA HISTORIA ENERGII Ludzie nauczyli się posługiwać ogniem bardzo dawno temu, przypuszczalnie 500 000 lat przed Chrystusem . W tych prehistorycznych czasach, zapotrzebowanie człowieka na energię było skromne. Słońce dostarczało ciepła, a kiedy go nie było ludzie palili drzewo, słomę lub wysuszony nawóz. Poszczególne epoki historyczne – kamienia, żelaza i brązu wiążą się z opanowaniem przez człowieka umiejętności wykorzystania energii do uzyskania tych surowców.

8. Zmiany w sposobie uzyskiwania i wykorzystania energii zaszły wraz z porzuceniem przez ludzi wędrownego trybu życia. Człowiek nauczył się jak zamieniać energię słońca bezpośrednio w płody rolne. • Inną wczesną formą energii, używaną do dzisiaj jest praca zwierząt. • Około 5 000 lat przed naszą erą energia wiatru była wykorzystywana do napędu statków na Nilu, a kilka wieków przed narodzinami Chrystusa Chińczycy zbudowali wiatraki które służyły im do pompowania wody. Około roku 600 n.e. Persowie zastosowali wiatraki o mielenia ziarna… • Wykorzystanie energii wody płynącej w rzekach również ma bardzo długą historię. W starożytnej Grecji, około 4000 lat p.n.e., turbiny wodne zastosowano do napędzania różnych maszyn takich jak młyny, miechy kowalskie, itp.

9. Bitwa morska pod Akcjum – 31 r. p.n.e. Okręty wojenne Imperium Rzymskiego napędzane były głównie siłą mięśni wioślarzy. Zakładając, że dorosły mężczyzna za pomocą rąk jest w stanie generować ok 100W mocy a załoga liczy 80 wioślarzy, okręt posiadał napęd o mocy 8kW. To dwukrotnie mniej niż moc silnika… małego fiata. Obraz namalowany przez Lorenzo A. Castro, w 1672 r. • Jednym z pierwszych zastosowań jakie znalazła energia słoneczna była wojskowość. • Z paliw kopalnych węgiel ma najdłuższą historię. Chińczycy używali węgla już około 3000 lat temu, natomiast Rzymianie używali węgla w Anglii około 100 – 200 r. n.e.

10. Kiedy ludzie odkryli jak pożyteczny może być węgiel, rozpoczęli poszukiwanie złóż tego surowca i okazało się że występuje on dość powszechnie. W połowie XVII wieku w Anglii wydobycie węgla było świetnym interesem – eksportowano go do całego świata. Pod koniec wieku ludzie nauczyli się uszlachetniać węgiel (usuwać siarkę), dzięki czemu spalał się w większej temperaturze. To z kolei upowszechniło użycie węgla do wytopu metali, do czego wcześniej używano węgla drzewnego.

11. Impulsem zwiększającym rolę węgla było wynalezienie silnika parowego przez Thomasa Newcomena w 1712 r., który został użyty do wypompowywania wód gruntowych z kopalń. Przedtem kopalnie były osuszane za pomocą wiader wyciąganych sznurami na powierzchnie co było szalenie nie efektywne. James Watt ulepszył maszynę parową w 1765 r., dzięki czemu mogła ona służyć nie tylko to pompowania wody ale także do napędu wielu innych maszyn. • Znaczenie wynalazku Thomasa Newcomena polegało na tym, że po raz pierwszy energia cieplna uzyskana podczas spalania paliwa została zamieniona ruch. Wcześniej aby uzyskać energię ruchu trzeba było zbudować wiatrak lub turbinę wodną. Stało to się impulsem do konstrukcji wielu nowych maszyn.

12. W 1799 roku włoski wynalazca Alessandro Volta zbudował pierwszą baterię, i tym samym dał światu pierwsze źródło energii elektrycznej. Od jego nazwiska nazwano jednostkę napięcia elektrycznego – obecnie w naszych gniazdkach mamy dostępną energię elektryczną o napięciu 230 volt. Wiek XIX – epoka maszyny parowej. • W XIX wieku świat rozwijał się coraz szybciej. W całej Anglii rozwijały się fabryki z maszynami napędzanymi silnikiem parowym. Rósł rynek i kwitł eksport. Ten ciągły, nieprzerwany wzrost produkcji przemysłowej został nazwany rewolucją przemysłową i szybko ogarnął całą Europę Zachodnią i Amerykę Północną. • Po raz pierwszy w historii energia mogła być użyta w dowolnym miejscu, czasie i w dowolnej niemal ilości. Wcześniej ludzie zależeli od energii wiatru czy płynącej wody co powodowało że maszyny (np. młyny) mogły być budowane tylko w określonych miejscach. • Oprócz fabryk silnik parowy znalazł także inne zastosowania. W 1804 roku została zbudowana pierwsza lokomotywa parowa, a w trzy lata później pierwszy statek parowy. W tym samy czasie zaczęto wykorzystywać gaz ziemny do oświetlania fabryk. W 1807 roku po raz pierwszy użyto nafty (odzyskanej z węgla) do jako paliwo dla ulicznych latarni w Londynie.

13. Jednym z najważniejszych praktycznych zastosowań maszyny parowej była lokomotywa. Pierwsze pociągi ruszyły na trasy na początku XIX wieku, dokonując prawdziwej rewolucji w transporcie lądowym. W 1869 r. ukończono budowę linii kolejowej łączącej wschodnie i zachodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych. Za wynalazcę współczesnego parowozu uważa się George Stephensona. Jego parowóz Rakieta (Rocket) z 1829 stał się pierwowzorem wszystkich dalszych konstrukcji.

14. W połowie XIX wieku ludzie zaczęli eksperymentować z generatorami elektrycznymi napędzanymi przez turbiny wodne a pod koniec wieku z generatorami napędzanymi przez wiatraki. W 1860 Francuz Auguste Mouchot po raz pierwszy wykorzystał energię słońca do wytworzenia pary, która z kolei posłużyła mu napędzania małego silnika parowego. W 1880 roku ruszyła pierwsza elektrownia z generatorem elektrycznym napędzanym przez maszynę parową. Jej twórcą był Thomas Edison a elektrownia dostarczała prąd do oświetlenia ulicznego na Wall Street. W 1859 roku w Pensylwani w USA zaczęto wydobywać ropę naftową. Ludzie odkryli że spalając ten surowiec można uzyskać ciepło i światło. Z czasem nauczyli się jak przerabiać ropę aby otrzymać olej napędowy, który mógł być użyty jako paliwo dla nowego wynalazku: silnika spalinowego.

15. Wiek XX: epoka silnika spalinowego. • Pojawienie się nowego paliwa – oleju napędowego – dało impuls do zbudowania pierwszego silnika spalinowego. W silniku tym energia wyzwolona podczas spalania paliwa wprawia w ruch tłok silnika. W 1885 roku niemiecki inżynier Benz użył takiego silnika do zbudowania pierwszego samochodu. W rok później inny inżynier – Daimler skonstruował pierwszy czterokołowy samochód (auto Benza miało tylko 3 koła). Oczywiście wynalazki te były bardzo drogie i na ich zakup stać było tylko prawdziwych bogaczy. • Zmieniło to się za sprawą amerykańskiego przemysłowca Henrego Forda, który zastosował po raz pierwszy produkcję taśmową.

16. W 1903 roku, dwaj bracia: Wilbur i Orville Wright zastosowali silnik spalinowy w swojej maszynie latającej – powstał pierwszy samolot. Mniej więcej w tym samym czasie we Włoszech ruszyła pierwsza elektrociepłownia geotermalna wykorzystująca gorące źródła do ogrzewania mieszkań. W 1905 roku Einstein opublikował swoją słynną teorię która zakładała że masa może być zamieniana w energię. W połowie XX wieku odkryto jak wykorzystać energię drzemiącą w atomach. Austriacka fizyk jądrowa, Lise Meitner, odkryła reakcję rozszczepienia atomu, w wyniku której dochodziło do uwolnienia ogromnych ilości energii. Równolegle naukowcy na całym świecie zaczęli pracować nad opanowaniem reakcji syntezy jądrowej. Elektrownie wykorzystujące taką reakcje mogłyby całkowicie zaspokoić zapotrzebowanie ludzkości na energię przez miliony lat.

17. Katastrofa elektrowni atomowej w Czarnobylu zapoczątkowała proces odchodzenia od tego typu elektrowni w wielu krajach. Mimo że nowoczesne reaktory atomowe są według zapewnień naukowców całkowicie bezpieczne, nastawienie zwykłych ludzi w stosunku do energetyki nuklearnej jest od tego czasu negatywne. Nagasaki, 9 sierpnia 1945 – grzyb atomowy obwieszcza światu początek ery atomowej.

18. Współczesność. • Dzięki dostępności energii nasze życie jest dużo bardziej komfortowe niż przed wiekami. Wszystko ma jednak swoją ceną. • W 1973 roku arabscy producenci ropy naftowej, z powodów politycznych, wstrzymali dostawy do krajów zachodnich. Przez jedną noc ceny ropy wzrosły trzykrotnie. Doprowadziło to do pierwszego globalnego kryzysu energetycznego. Ludzie zrozumieli po raz pierwszy jak bardzo są uzależnienie od energii i jakie znaczenie ma rozsądne jej gospodarowanie. Ceną jaką płaci ludzkość za dostępność energii jest degradacja środowiska. Elektrownie, kopalnie samochody należą do największych źródeł zanieczyszczeń i obwinia się je o globalne ocieplenie.

19. Zapotrzebowanie ludzkości na energię wciąż wzrasta. Szacuje się że do 2050 roku zaludnienie osiągnie poziom 10 miliardów (obecnie 6 miliardów) i zapewnienie wszystkim dostępu do energii stanowi ogromne wyzwanie. Na dodatek trzeba zdać sobie sprawę że zasoby ropy i węgla są ograniczone i naukowcy zgadzają się, że wyczerpią się one w tym wieku. Stary wiatrak na tle ogromnej chłodni kominowej elektrowni atomowej w Antwerpii; źródło: SHPAENA (Safeguarding Historical Photographic Archives of European News Agencies, 1981 r.). Wzrastającego zapotrzebowania na energię w najbliższym czasie nie uda się, wbrew opiniom niektórych ekologów, zaspokoić za pomocą odnawialnych źródeł energii – nieunikniony jest dalszy rozwój energetyki atomowej.

20. ŹRÓDŁA ENERGII-odnawialne -nieodnawialne

21. Olbrzymią popularność wiatraki uzyskały w Holandii – w XIX wieku ich liczbę szacowano na 10 tys. Pełniły rolę młynów zbożowych, tartaków, oraz dawały napęd pompom odwadniającym. Odnawialne źródła energii mają tę szczególną właściwość, że nie zużywają się w procesie ich użytkowania, a ich wykorzystanie nie zubaża przyszłych pokoleń w zasoby energetyczne i walory środowiska naturalnego. Należą do nich:

22. - elektrownie wodne W elektrowniach wodnych zamienia się energię potencjalną wody na elektryczną.

23. - elektrownie wiatrowe Elektrownie wiatrowe za pomocą turbin wiatrowych wytwarzają energię.

24. Nowoczesna siłownia wiatrowa to konstrukcja o naprawdę imponujących rozmiarach. Przykładowo: wiatrak Vestas 2 MW posiada wirnik o średnicy 80m posadowiony na wieży o wysokości od 60m do 100m. Fot. Benn Faulkner Morze wydaje się optymalną lokalizacją dla farm wiatrowych – zapewnia stałe wiatry o dużych prędkościach. Niestety koszty takiego rozwiązania znacznie przewyższają lokalizację lądową – droższe są fundamenty, podwodna linia kablowa wyprowadzająca moc, trudniejszy montaż. Na zdjęciu duńska farma Middelgrunden – 20 wiatraków po 2 MW. Największa morska farma wiatrowa Horns Rev (również duńska) składa się z 80 takich wiatraków – osiąga więc moc 160 MW.

25. Elektrownie wiatrowe w Polsce Możliwości rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce są bardzo obiecujące, na co wskazują uzyskane wyniki badań prowadzonych w IMGW, na podstawie wieloletnich obserwacji kierunków i prędkości wiatru prowadzonych na profesjonalnej sieci meteorologicznej Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Uprzywilejowanymi w Polsce rejonami pod względem zasobów wiatru w mezoskali są następujące: • środkowe, najbardziej wysunięte na północ części wybrzeża od Koszalinapo Hel, • rejon wyspy Wolin, • Suwalszczyzna, • środkowa Wielkopolska i Mazowsze, • Beskid Śląski i Żywiecki, • Bieszczady i Pogórze Dynowskie.

26. -kolektory słoneczne termiczne Konwektor słoneczny zamienia energię promieniowania słonecznego na ciepło.

27. -ogniwa fotowoltaiczne, W ogniwie fotowoltaicznym następuje przemiana energii promieniowania słonecznego w energię elektryczną .

28. Największa na świecie podłączona do sieci elektrownia z ogniwami fotowoltanicznymi – widok z lotu ptaka (10 MW, 32 ha).Źródło: http://www.martin-bucher.de Ekologia ponad wszystko – teren zajmowany przez baterie słoneczne można wykorzystać do wypasu owiec.Źródło: http://www.martin-bucher.de

29. -instalacje do pozyskania biogazu z odpadów komunalnych

30. Biogaz Biogaz jest gazem powstającym w wyniku fermentacji beztlenowej związków pochodzenia organicznego, np. biomasy, odchodów zwierzęcych, odpadów przemysłu rolno-spożywczego, osadów ściekowych, biodegradowalnych stałych odpadów komunalnych. Używa się także celowo w tym celu hodowanych roślin energetycznych (np. kukurydza, pszenżyto, pszenica, jęczmień, rzepak, burak pastewny, burak cukrowy, ziemniak). Ponieważ biogaz powstaje samoczynnie między innymi na wysypiskach, znany jest również jako gaz wysypiskowy . Skład biogazu

31. Wydajność produkcji biogazu

32. - energia geotermalna Energia geotermalna polega na wykorzystywaniu cieplnej energii wnętrza Ziemi, szczególnie w obszarach działalności wulkanicznej i sejsmicznej. Woda opadowa wnika w głąb ziemi, gdzie w kontakcie z młodymi intruzjami lub aktywnymi ogniskami magmy, podgrzewa się do znacznych temperatur. W wyniku tego wędruje do powierzchni ziemi jako gorąca woda lub para wodna.

33. - konwersja fototermiczna W większości współczesnych elektrowni ciepło uzyskane ze spalania paliw kopalnych (węgiel, gaz, paliwa rozszczepialne) wykorzystywane jest do wytworzenia pary, która z kolei napędza turbiny wprawiające w ruch prądnice elektryczne. Dlaczego więc w takim procesie nie zastosować innego źródła ciepła – skoncentrowanych promieni słonecznych? Okazuje się, że jest to możliwie – prototypowe instalacje już działają. Słoneczne elektrownie cieplne (thermal solar systems) są uważane za jedne z najbardziej perspektywicznych alternatywnych źródeł energii. Możemy wśród nich wyróżnić trzy koncepcje: 1.układy paraboliczne (rynnowe), 2.układy luster z silnikiem cieplnym (silnik Stirlinga), 3.układy luster z centralną wieżą. Widok na elektrownie Nevada Solar One (powierzchnia 360 tys m2, moc 64 MW, temperatura czynnikia roboczego: 390 stopni)

34. Zbudowane są w postaci długich rynien powlekanych wewnątrz srebrem bądź polerowanym aluminium. Wzdłuż rynny biegnie rurka wypełniona zazwyczaj olejem, na której skupiają się odbite promienie słoneczne. Umieszczona jest ona wewnątrz większej, próżniowej szklanej rury, celem ograniczenia strat ciepła. Olej podgrzewa się w ten sposób nawet do 400 ºC i jest używany do produkcji pary wodnej. Rynny ustawia się najczęściej wzdłuż osi północ południe, a wzdłuż osi wschód-zachód mają możliwość zmiany kąta nachylenia aby podążać za słońcem. Technologia ta wydaje się najbardziej obiecująca – w porównaniu z innymi opartymi zarówno na konwersji fototermicznej i fotowoltanicznej oferuje najniższe koszty i najwyższe moce. Rząd paneli parabolicznych z elektrowni Nevada Solar One

35. Układy z silnikiem Stirlinga W 1816 roku szkocki duchowny opatentował ciekawy model silnika, który zamienia energię cieplną na mechaniczną ale bez procesu wewnętrznego spalania jak w tradycyjnym silniku spalinowym. Aby pracował należało tylko dostarczyć do niego ciepło z zewnątrz. Nie posiada wydechu, rozrządu – może więc pracować praktycznie bezgłośnie (dzięki tej zalecie znalazł praktyczne zastosowanie w szwedzkich okrętach podwodnych). Pod koniec ubiegłego wieku narodziła się koncepcja wykorzystania takiego silnika (zwanego silnikiem Stirlinga), gdzie źródłem ciepła były skupione przez układ luster promienie słoneczne. Silnik napędzał generator elektryczny, tworząc tym samym elektrownie. Szacuje się że przy średnim nasłonecznieniu 1000 W/m2 silnik o mocy 25 kW wymaga lustra o średnicy 10 m. Sprawnośc konwersji energii promieniowania słonecznego na elektryczną przy tej technologii może osiągać nawet 30%. Zwierciadło słoneczne z silnikiem cieplnym (silnikiem Stirlinga) opracowane przez Stirling Energy Systems, Inc. oraz Sandia National Laboratories (USA) o mocy 25 kW. Koszt jego budowy wyniósł 150 000 dolarów, ale producenci zakładają, że przy produkcji seryjnej można go zredukować trzykrotnie. Źródło: http://www.sandia.gov

36. Układy luster z centralną wieżą Instalacja taka pozwala uzyskiwać bardzo wysokie temperatury rzędu 3000 ºC. Ruchome lustra zajmujące dużą powierzchnie odbijają promienie słoneczne w jeden punkt – umieszczony na szczycie wieży piec. Wypełniony jest on substancją posiadającą dobre parametry gromadzenia ciepła (np. ciekły sód – metal o dużej pojemności cieplnej). Dzięki temu elektrownia może pracować przez kilka godzin także po zachodzie słońca. Dalszy proces technologiczny jest taki sam jak konwencjonalnej elektrowni – ciepło służy do wytworzenia pary wodnej. Eksperymentalne elektrownie tego typu powstały min. w Kalifornii (1926 luster (heliostatów), moc 10MW) oraz w Hiszpanii (okolice Sevilli, 624 lustra, moc 11MW) .

37. Pierwsza na świecie komercyjna elektrownia słoneczna w technologii z centralną wieżą PS 10 w Hiszpanii. Składa się z 624 luster, każde o powierzchni 120 m2. Odbiornik ciepła umieszczony na szczycie 100 metrowej wieży wytwarza parę o temp 250 stopni i ciśnieniu 40 bar. Szacuje się, że będzie generować ilość energii potrzebną dla 6000 gospodarstw i pozwoli na ograniczenie emisji CO2 o 18 tys. ton rocznie.Źródło: http://www.solarpaces.org Elektrownia PS 10 w czasie pracy. Źródło: http://www.solarpaces.org

38. Nieodnawialne źródła energii Wyczerpują się bezpowrotnie, a ich zużyciu towarzyszą niekorzystne efekty środowiskowe zarówno w skali lokalnej, regionalnej jak i skali globalnej. -elektrownia węglowa elektrownia cieplna , w której paliwem jest węgiel brunatny lub węgiel kamienny.

39. Elektrownie atomowe Kiedy w latach pięćdziesiątych powstawały pierwsze elektrownie atomowe wydawało się, że ludzkość uzyskała dostęp do ogromnych ilości czystej, bezpiecznej i stosunkowo taniej energii. Z 1kg najczęściej używanego paliwa jądrowego (235 U), można uzyskać tyle energii elektrycznej, co z 3000 ton węgla lub 1600 ton benzyny. Obecnie energetyka jądrowa budzi jednak wiele wątpliwości zarówno natury ekologicznej jak i ekonomicznej, jednak w obliczu wyczerpywania się zasobów surowców kopalnych może okazać się jedynym środkiem łagodzącym nieuchronne kryzysy energetyczne.

40. Producenci energii atomowej na świecie; źródło: na podstawie danych z IEA z 2005 r. Reakcja rozszczepienia ciężkiego jądra

41. -elektrownia jądrowa

43. -elektrownia gazowa rodzaj elektrowni, dla którego podstawowym paliwem jest gaz ziemny.

44. - Synteza jądrowa 1 Listopada 1952 r. miał miejsce pierwsza próbna eksplozja termojądrowa. Bomba nazwana „Mike” wykorzystująca deuter i tryt spowodowała wybuch o sile 700 razy większej niż bomba zrzucona Hiroszimę. Tak potężna ilość energii wydzieliła się w wyniku reakcji syntezy jądrowej. Gdyby udało się przeprowadzać ją w sposób kontrolowany ludzkość uzyskałaby niemal nieskończone, bezpieczne dla środowiska źródło alternatywnej energii. Reakcja syntezy jądrowej

45. Aby nastąpiło połączenie dwóch dodatnie naładowanych jąder musi zostać pokonana siła odpychania elektrostatycznego (siła kulombowska). Możliwe jest to tylko w bardzo wysokiej temperaturze – dlatego reakcja syntezy często nazywana jest reakcją termojądrową. We wszechświecie jest ona źródłem energii gwiazd. Z kilograma deuteru w reakcji syntezy można uzyskać energię porównywalną z uzyskaną ze spalenia 3,5 tys. ton węgla. Aby zainicjować reakcję fuzji jądrowej deuter i tryt trzeba podgrzać do temperatury rzędu 150 milionów ºC. Tokamak będzie zbudowany na południu Francji w miejscowości Cadarache. Program ma trwać 30 lat i kosztować 10 mld euro. Bierze w niej udział: Unia Europejska , USA, Rosja, Japonia, Chiny, Indie i Korea Płd. Projekt tokamaka opracowany na potrzeby programu ITER – rozmiar człowieka na dole obrazka świadczy o rozmiarach urządzenia

46. Wnętrze największego dotychczas zbudowanego tokamaka JET – po prawej stronie tokamak podczas pracy.

47. GLOBALNE OCIEPLENIE Topnienie lodowców, wzrost poziomu mórz i oceanów, załamania pogody, powodzie, fale upałów, pustynnienie wielkich obszarów, deficyt wody pitnej – taki scenariusz, według klimatologów pracujących dla ONZ, już wkrótce czeka naszą planetę. Wszystko na skutek globalnego ocieplenia, spowodowanego działalnością człowieka….

48. Źródła emisji dwutlenku węgla CO2, głównego podejrzanego o globalne ocieplenie.

49. Domowe sposoby na oszczędzanie energii

50. Dobrze zaizoluj dom, w którym mieszkasz Przez niewłaściwie izolowany dach domu jednorodzinnego możemy stracić nawet 3000 kWh energii rocznie, co w polskich warunkach klimatycznych pozwoliłoby na ogrzanie dwóch kolejnych domów o powierzchni ok. 100 m2. Odpowiednio zaizolowany dom to oszczędność kosztów i ochrona środowiska a także odpowiedni klimat dla jego mieszkańców. Standby - diabeł tkwi w szczegółach Moc urządzeń w czasie czuwania, czyli przy włączonej opcji stand-by waha się w granicach od 0,5W do 35W. Wyłączając urządzenia całkowicie, możesz zredukować straty prądu bez ponoszenia jakichkolwiek nakładów finansowych.