Mowa ciała w pracy nauczyciela

1. Mowa ciała w pracy nauczyciela Opracowanie : Ewa Boniecka, Agnieszka Stańczak Wołomin, 27.01.2014 r.

2. Mowa ciała tozespół niewerbalnych komunikatów nadawanych i odbieranych przez ludzi na wszystkich niewerbalnych kanałach jednocześnieInformują one o podstawowych stanach emocjonalnych, intencjach, oczekiwaniach wobec rozmówcy, pozycji społecznej, pochodzeniu, wykształceniu, samoocenie, cechach temperamentu (…).

3. Dlaczego jest tak ważne pierwsze wrażeniew przypadku nowopoznanego ucznia, nowopoznanego nauczyciela ? • W trakcie pierwszych 10 sekund , bez użycia słów, wyczytujemy w drugiej osobie wszystkie informacje zawarte w sygnałach niewerbalnych, jakie ta osoba w sobie zakodowała. Za pośrednictwem mowy ciała następuje weryfikacja i ocena, a wrażanie które w nas zostało będzie najprawdopodobniej towarzyszyć nam w dalszych kontaktach. • Zwracamy uwagę przede wszystkim na: • sylwetkę , co daje nam podgląd na poziom pewności siebie • oczy, informują o autentyczności i szczerości • dłonie, odczytujemy zdenerwowanie ( zakłopotanie )

4. Komunikaty niewerbalne to : • mimika (wyraz twarzy); stany emocjonalne, postawy • pantomimika (gesty); ilustracje wypowiedzi, ujawnianie zaangażowania w rozmowę tzw.ekspresja pantomimiczna: • emblematy – można zastąpić terminem werbalnym (na przykład pokazanie środkowego palca) • regulatory – towarzyszą wypowiedzi (np. podanie ręki) • ilustratory – ilustrują wypowiedź (np. "taaaki duży") • adaptory – pomagające przystosować się do sytuacji (opanowanie emocji, przebywanie z ludźmi, zaspokojenie potrzeb - dotykanie warg, drapanie się po karku, pocieranie nosa, poprawianie okularów itp.) • zachowania przestrzenne i relacje przestrzenne– sympatia/niechęć, pozycja społeczna. Dystans interakcji • strefa intymna (do 0,5 m) • strefa osobista (do 1,2 m) • strefa społeczna (do 3,5 m) • strefa publiczna (do 7,5 m i więcej)

5. czynniki paralingwistyczne (ton głosu, tempo mowy, intonacja, przerwy, chrząknięcia, eeee, mmmm...) - stan emocjonalny • powierzchowność (rodzaj ubrania, zegarki, kolczyki, makijaż, komórka, sygnety, buty itp.) – status, zawód, samowyobrażenie • stany fizjologiczne (zapach, rumieńce, łzawienie oczu) - stan emocjonalny • budowa ciała - np. szerokie plecy, mała głowa, silne nogi, biodra wypięte do przodu, duże kości itp. - cechy temperamentu i styl charakteru • postawa ciała (jak ciało stoi, siedzi itp.) – relacje interpersonalne • oczy (ruchy oczu, odruch źreniczny i wielkość źrenic, częstość mrugania, kierunek patrzenia, kontakt wzrokowy, wielkość oczu itp.) - ukierunkowanie uwagi, rodzaj wyobraźni (wzrokowiec, słuchowiec, kinestetyk), stan emocjonalny, przykrość-przyjemność, lubienie-nielubienie

6. Jak odczytać osobowość człowieka na podstawie mowy ciała ? Obserwacje grupy brytyjskich psychologów (Dickinson, Aurey, Robson) dowodzą, że po tym jaki układ nóg przyjmujemy podczas siedzenia można uzyskać wiele cennych informacji o naszej naturze Zadanie dla grupy: Proszę sprawdzić (bez poruszania się) w jakiej pozycji są teraz ułożone nogi każdego z nas.

7. Stopy na zewnątrz:osoba dynamiczna, zdecydowana, otwarta,czasami mówiąca zbyt dużo

8. Stopy do środka :osoba sumienna, punktualna, ale bez inicjatywy, nie wychodzi poza utarte schematy myślenia i działania

9. Noga na nogę:osoba ambitna przyjazna dla innych, dbająca o swoje sprawy materialne

10. Stopy złączone:osoba skromna, skora do refleksji, bywa sztywna w towarzystwie

11. Mowa otwartej i zamkniętej postawy ciała

12. Jak odczytać postawę bezpieczeństwa u ucznia względem nauczyciela na podstawie mowy ciała ? • Otwarta postawa ciała • Dobry kontakt wzrokowy • Niewielkie napięcie mięśni, • Rozluźniona postawa ciała • Swobodne ramiona • Umiarkowane lub niskie natężenie ruchów • Mniejsza ilość gestykulacji • Rozpięcie bluzy lub jej ściągnięcie (chłopcy) • Nogi swobodnie oparte o ziemię • Ręce luźno oparte o poręcze • Spokojny głos

13. Postawa zamknięta nauczyciela względem ucznia : Postawa zamknięta  powstaje wtedy, gdy tworzymy między sobą a rozmówca jakąś barierę. Jej elementem może być jakiś przedmiot. Nauczyciel może np. zasłaniać się trzymanym przed sobą dziennikiem, książką. Jednak podstawowym sposobem tworzenia bariery (zamykania postawy ciała) jest założenie rąk i nóg.

14. Kiedy ciało sygnalizuje lęk lub wrogość?

15. Ręce splecione na piersi:zarówno u ucznia jak i u nauczyciela sugerują frustrację, negatywne nastawienie psychiczne. Przykład: Nauczyciel proszący ucznia o wyjaśnienie nieodpowiedniego zachowania. Rada: Należy dać się wypowiedzieć osobie, nie przerywać jej toku myślenia, taka pozycja grozi „wybuchem” jeszcze większych negatywnych emocji.

16. Typowa mowa ciała wiążąca się z napięciem, niepewnością i poczuciem braku bezpieczeństwa u ucznia: • Zamknięta postawa ciała (bariery z rąk lub nóg) • Odchylenie do tyłu • Wycofanie się, odsuwanie się od drugiej osoby • Unikanie kontaktu wzrokowego • Napięte mięśnie • Niewygodna postawa ciała • Spięte ramiona • Szybkie, nerwowe ruchy • Duża ilość gestykulacji • Ściąga usta • Duża ilość adaptatorów (np. głaskanie się po ramionach, zagryzanie palców, sprawdzanie czy naszyjnik jest na miejscu, itp.)

17. Typowa mowa ciała wiążąca się z lękiem • Częste mruganie powiekami • Zwilżanie warg (np. poprzez oblizywanie) • Wiercenie się na krześle • Drganie nóg • Zagryzanie palców • Zagryzanie warg • Zagryza końce włosów lub palce • Skubie dłonie • Ściskanie, wykręcanie dłoni • Chrząkanie, przeczyszczanie krtani • Załamania głosu • Ciężki, szybki oddech

18. Jak rozpoznać, że uczeń (nauczyciel) kłamie  ?Jeśli mówisz, a rozmówca zakrywa usta, oznacza to że uważa że mówisz nieprawdę. Kłamstwo można wykryć też, gdy, odwracamy wzrok, dotykamy szyi.

19. Jak nauczyciel może budować autorytet, korzystając z komunikatów płynących z ciała ? • Doskonałe przygotowanie do każdej lekcji • Pewność siebie • Otwarta postawa ciała • Trzymanie się ustalonych zasad • Pilnowanie terytorium

20. Dziękujemy za uwagę! mgr Ewa Boniecka mgr Agnieszka Stańczak