SZKOLENIE OKRESOWE

1. SZKOLENIE OKRESOWE „ WARUNKI BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY, OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ ORAZ POMOC W NAGŁYCH WYPADKACH W GABINECIE STOMATOLOGICZNYM” Prowadzący: mgr inż. Elżbieta Domaszewicz

2. Agenda BHP W GABINECIE STOMATOLOGICZNYM ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY W RAZIE WYPADKU OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA OCHRONA ŚRODOWISKA I GOSPODARKA ODPADAMI PYTANIA Strona 2

3. Punkt 1 WYBRANE REGULACJE PRAWNE IDENTYFIKACJA, ANALIZA I OCENA ZAGROŻEŃ CZYNNIKAMI SZKODLIWYMI DLA ZDROWIA ANALIZA OKOLICZNOŚCI I PRZYCZYN WYPADKÓW PRZY PRACY I CHORÓB ZAWODOWYCH ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY ERGONOMIA Strona 3

4. WYBRANE REGULACJE PRAWNE • „ KAŻDY MA PRAWO DO BEZPIECZNYCH I HIGIENICZNYCH WARUNKÓW PRACY. SPOSÓB REALIZACJI TEGO PRAWA ORAZ OBOWIĄZKI PRACODAWCY OKREŚLA USTAWA” • Art. 66 Konstytucji RP z 02.04.1997 r.

5. ŹRÓDŁA PRAWA PRACY Przepisy obowiązujące powszechnie: Specyficzne źródła prawa: • Konstytucja • Kodeks pracy • Inne ustawy • Rozporządzenia • Inne akty prawne • Polskie Normy • Układy zbiorowe pracy • Regulaminy pracy • Przepisy wewnątrzzakładowe • Umowy międzynarodowe • Konwencje MOP • Zasady BHP

6. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY Stan warunków i organizacji pracyorazzachowań pracownikówzapewniający wymagany poziom ochrony życia i zdrowiaprzedzagrożeniami występującymi w środowisku pracy Bezpieczeństwo pracyto działania i angażowane w nie środki, służące zapobieganiu urazomi wypadkom przy pracy Higiena pracyto działania i angażowane w nie środki, zapobiegające chorobom zawodowym

7. SYSTEM OCHRONY PRACY Łączy się z funkcją pracodawcy i osób kierujących pracownikami, którzy są odpowiedzialni za wykonywanie zadań wynikających z przepisów i zasad BHP. Segment Wykonawczy Tworzą organy państwowe, nadzorujące przestrzeganie przepisów i zasad BHP.Najpełniejszy zakres nadzoru posiada PIP.Pozostałe organy jak: IS, UDT, Wyższy Urząd Górniczy i inne wykonują nadzór specjalistyczny, z racji uprawnień obejmujących tylko niektóre dziedziny bezpieczeństwa SegmentNadzoru Tworzą instytuty naukowe i placówki badawcze. Przedstawicielami są: CIOP, Instytut Medycyny Pracy(Łódź i Sosnowiec).Placówki te prowadzą badania w różnych dziedzinach ochrony pracy i ergonomii, opracowują wytyczne, opinie i ekspertyzy, oceniają prototypy ochron osobistych, dostarczają podstawy naukowe do regulacji prawnych. SegmentNaukowo - Techniczny

8. ZAŁĄCZNIKI: • KARTA ZGŁOSZENIA PRACODAWCY DO PIP nr 1 • KARTA ZGŁOSZENIA PRACODAWCY DO PIS nr 2

9. Obowiązki pracodawcy • Chronić życie i zdrowie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy • Organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy • Zapewnić przestrzeganie przepisów i zasad bhp • Wydawać polecenia usunięcia uchybień i kontrolować wykonanie tych zaleceń

10. Obowiązki pracodawcy c.d. • Zapewnić wykonanie nakazów, wystąpień i decyzji wydanych przez organy kontroli i nadzoru nad warunkami pracy • Zapewnić wykonanie zaleceń sip • Wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem pracy pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu pracy

11. Odpowiedzialność cywilna • Prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności

12. Obowiązki pracownika • Znać przepisy bhp, brać udział w szkoleniu oraz poddawać się egzaminom sprawdzającym • Wykonywać prace zgodnie z przepisami i zasadami bhp oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych • Dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz porządek i ład w miejscu pracy • Stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych śoi oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem

13. Obowiązki pracownika c.d. • Poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich • Niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku przy pracy lub zagrożeniu i ostrzec współpracowników • Współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy

14. Odpowiedzialność pracownika • Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawca może stosować: - karę upomnienia - karę nagany - karę pieniężną

15. PRAWA PRACOWNIKA Prawo do bezpiecznej pracy Prawo do wynagrodzenia Prawo do urlopu Prawo do opieki lekarskiej Ochrona pracy młodocianych Ochrona pracy kobiet

16. PRAWA PRACOWNIKAPrawo do bezpiecznej pracy Art.210 Kodeksu pracy Pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego, jeżeli: • warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo • wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej Uprawnienia wymienione powyżej nie dotyczą pracownika,którego obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia.

17. PRAWA PRACOWNIKAPrawo do wynagrodzenia Art. 212 Kodeksu Pracy • Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy • Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną • Pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę • Wypłaty dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie • Wypłaty dokonuje się w formie pieniężnej do rąk pracownika lub w innej formie

18. PRAWA PRACOWNIKAPrawo do urlopu Art. 152 Kodeksu pracy • Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, płatnego urlopu wypoczynkowego • Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu • Wymiar urlopu wynosi: • 20 dni roboczych • 26 dni roboczych • Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części • Co najmniej jedna część powinna obejmować nie mniej niż 14 kolejnych dni

19. PRAWA PRACOWNIKAPrawo do opieki lekarskiej Art. 226 - 233 Kodeksu pracy • Pracodawca nie może dopuścić do świadczenia pracy przez osobę bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania określonej pracy / zajmowania określonego stanowiska • Wstępne badania lekarskie – wykonują wszyscy pracownicy przyjmowani do pracy • Okresowe badania lekarskie – wykonują wszyscy pracownicy w określonych terminach • Kontrolne badania lekarskie – w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni • Badania przeprowadza się na koszt pracodawcy

20. PRAWA PRACOWNIKAOchrona pracy kobiet Art.176 – 1891 Kodeksu Pracy obowiązek przeniesienia kobiety w ciąży do innej pracy, jeżeli ze względu na stan ciąży nie powinna ona wykonywać pracy dotychczasowej (art.179 KP);

21. ERGONOMIA • „ Nazwiskiem ergonomia wziętym od wyrazów greckich (ergon=praca, nomos=prawa naturalne) oznaczamy naukę o pracy, czyli o używaniu nadanych człowiekowi od stwórcy sił i zdolności” Wojciech Jastrzębowski – 1857 rok

22. ERGONOMIA • Ergonomia koncepcyjna, projektowa – optymalizacja układu człowiek – technika – środowisko na etapie projektowania

23. ERGONOMIA • Ergonomia korekcyjna jest realizowana w środowisku pracy, na stanowiskach pracy

24. ERGONOMIA • W projektowaniu optymalnych warunków pracy i ich współkształtowaniu powinni być zaangażowani wszyscy zainteresowani : • - pracownicy • - służby • - pracodawcy

25. SZKOLENIA W DZIEDZINIE BHP KP Art. 237 3, § 1. Nie wolno dopuścić pracownika do pracy,do której wykonywania nie posiada onwymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności,a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

26. SZKOLENIA W DZIEDZINIE BHP . • Szkolenie (w dziedzinie bhp) prowadzone jest jako : • Szkolenie wstępne, • Szkolenie i doskonalenie okresowe zwane „szkoleniem okresowym”

27. SZKOLENIA W DZIEDZINIE BHP • Szkolenie wstępne obejmuje : • Szkolenie wstępne ogólne, zwane „instruktażem ogólnym”, • Szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane „instruktażem stanowiskowym”

28. SZKOLENIE WSTĘPNE OGÓLNE„INSTRUKTAŻ OGÓLNY” Cel szkolenia - zapoznać uczestników szkolenia z: • podstawowymi przepisami w zakresie bhp zawartymi w Kodeksie Pracy i w Regulaminie Pracy, • zasadami bhp obowiązującymi w zakładzie pracy, • ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, • zasadami postępowania na wypadek pożaru, • zasadami udzielania pierwszej pomocy lekarskiej.

29. SZKOLENIE WSTĘPNE NA STANOWISKU PRACY „INSTRUKTAŻ STANOWISKOWY” Cel instruktażu - zapoznać uczestników szkolenia z : Zagrożeniami występującymi na określonym stanowisku pracy, Sposobami ochrony przed zagrożeniami, Metodami bezpiecznego wykonywania pracy. • Instruktaż stanowiskowy dotyczy: • Pracowników przyjmowanych na stanowiska robotnicze, których charakter pracy będzie się wiązał z produkcją lub z narażeniem na zagrożenia zawodowe, • Pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych, w przypadku zmiany warunków techniczno – organizacyjnych,

30. SZKOLENIE OKRESOWE Szkolenie okresowe – powinno być przeprowadzane dla pracowników: • nie rzadziej niż raz na 3 lata - zatrudnionych na stanowiskach robotniczych; • nie rzadziej niż raz w roku- dla stanowisk pracy, na których występują szczególnie duże zagrożenie dla zdrowia oraz zagrożenia wypadkowe; • nie rzadziej niż raz na 6 lat- dla pozostałych pracowników. Czas szkolenia: • Pracodawcy wykonujący zadania służby BHP– 64 godz. • Pracodawcy i osoby kierujące pracownikami – 16 godz. • Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych – 8 godz. • Pracownicy administracyjno-biurowi – 8 godz.

31. Szkolenia z bhp • Załącznik nr 3 • film

32. Maszyny i inne urządzenia • Maszyny i inne urządzenia techniczne, powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, określone w Polskich Normach i właściwych przepisach, przez cały okres ich użytkowania. Montaż, eksploatacja i obsługa powinna być zgodna z dokumentacją techniczno – ruchową.

33. Procesy pracy • Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom związanym z wykonywaną pracą, w szczególności: utrzymywać w stanie stałej sprawności urządzenia ograniczające lub eliminujące szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzenia służące do pomiarów tych czynników • Przeprowadzać na swój koszt, badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać pracownikom.

34. Procesy pracy c.d. • Pracodawca rejestruje wyniki wykonywanych badań i pomiarów, wpisując je na bieżąco do rejestru wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowisku pracy oraz do kart pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia • Rejestry oraz karty przechowywane są przez okres 40 lat

35. Procesy pracy c.d. • W razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych, pracodawca jest obowiązany zastępować te substancje i czynniki mniej szkodliwymi lub stosować inne dostępne środki ograniczające stopień tego narażenia. • Pracodawca jest obowiązany rejestrować wszystkie rodzaje prac w kontakcie z substancjami i czynnikami o działaniu rakotwórczym.

36. Procesy pracy c.d. • Załącznik nr 4

37. Ochrona radiologiczna – obowiązki kierowników jednostek

38. Ochrona radiologiczna KIEDY ZEZWOLENIE ? (Prawo atomowe art.4) • stosowanie źródeł promieniotwórczych oraz urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące • zamierzone podawanie substancji promieniotwórczych ludziom w celu medycznej diagnostyki, leczenia lub badań naukowych

39. Ochrona radiologiczna • Zgłaszanie przekroczeń, przez pracowników, limitów użytkowych dawek określonych w zezwoleniu • Prowadzenie pomiarów dawek indywidualnych lub pomiarów dozymetrycznych w środowisku pracy • Prowadzenie kontroli źródeł promieniowania jonizującego oraz prowadzenie ewidencji stanu i ruchu źródeł promieniotwórczych • Skierowanie pracownika na badania lekarskie w przypadku przekroczenia którejkolwiek z dawek granicznych • Konsultacja z inspektorem ochrony radiologicznej • Zapewnienie środków ochrony indywidualnej dla pracowników i pacjentów w zakresie ochrony radiologicznej • Odpowiedzialność za kary nałożone na jednostkę organizacyjną związane z nieprzestrzeganiem zasad ochrony radiologicznej

40. Dawki • Roczna dawka graniczna (skuteczna) dla osób zawodowo narażonych: 20 mSv • Roczna dawka graniczna (skuteczna) może w danym roku przekroczyć wartość 20 mSv jeśli w ciągu kolejnych 5 lat nie przekroczy ona 100 mSv. • Roczna dawka graniczna (dawka równoważna): • Dla soczewek oczu 150 mSv, • Dla skóry 500 mSv, • Dla dłoni, przedramion, stóp i podudzia 500 mSv.

41. pracownia rentgenowska Pracownia rentgenowska • Szczególne wymagania co do projektu pracowni np. wysokość min. 2,5m, wentylacja nawiewno-wywiewna z co najmniej 4 krotną wymianą powietrza na godzinę, • Projekt osłon stałych • Instrukcja ochrony radiologicznej w pracowni rentgenowskiej • Szczegółowe wymagania w rozporządzeniu: Dz. U. 2003r., nr 173, poz. 1681

42. Kary za nieprzestrzeganie ochrony radiologicznej • Kara nakładana jest na kierownika jednostki organizacyjnej • Kara pieniężna – do pięciokrotności średniej krajowej • Główne przyczyny nakładania kar pieniężnych: • Użytkowanie źródeł promieniowani bez zezwolenia • Nie prowadzenie kontroli dawek • Nie oznakowanie terenów nadzorowanych i kontrolowanych • Nie prowadzenie ewidencji dawek • Nie wysyłanie pracowników na badania lekarskie • Nie zapewnienie odpowiednich środków ochrony indywidualnej dla pracowników i pacjentów • Nie prowadzenie szkoleń w zakresie ochrony radiologicznej • Nie przestrzeganie warunków zezwolenia • W szczególnych przypadkach organ wydający zezwolenie może je cofnąć

43. Ochrona radiologiczna • Załącznik nr 5 • Załącznik nr 6

44. Zagrożenia zawodowe • Czynniki fizyczne – między innymi : zagrożenia pożarowe, wybuchowe, klimat, oświetlenie, hałas, wibracja promieniowanie.. • Czynniki chemiczne – substancje toksyczne, drażniące, żrące, rakotwórcze, mutagenne, tetratogenne, powodujące alergie • Zagrożenia biologiczne – żywe komórki, części składowe komórek, makroorganizmy • Czynniki psychofizyczne – stres, relacje osobowe, nadmierne obciążenie statyczne i dynamiczne.

45. Zagrożenia zawodowe • Pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy dokonuje się: Co najmniej raz w roku, gdy wykazują wartość powyżej 0,5 jego NDS (NDN) Raz na 2 lata, gdy wykazują wartość powyżej 0,1 do 0,5 jego wartości NDS (NDN)

46. Zagrożenia zawodowe • NDS – najwyższe dopuszczalne stężenie – chemicznych i pyłowych czynników szkodliwych dla zdrowia – to wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracowników w ciągu 8 godzin i przeciętnego tygodnia pracy nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń. • NDN – najwyższe dopuszczalne natężenie szkodliwego dla zdrowia czynnika fizycznego

47. SUBSTANCJE I PREPARATY NIEBEZPIECZNEZNAKI OSTRZEGAWCZE

48. Szkodliwe czynniki biologiczne Szkodliwe czynniki biologiczne są definiowane jako czynniki mogące być przyczyną zakażenia, alergii lub zatrucia i obejmują : • Drobnoustroje komórkowe, w tym zmodyfikowane genetycznie • Jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego • Hodowle komórkowe, • Pasożyty wewnętrzne człowieka

49. Szkodliwe czynniki biologiczne Najważniejsze czynniki biologiczne stwarzające zagrożenie zawodowych chorób i dolegliwości: • Priony (7) • Wirusy • Pochodzenia ludzkiego (HBV, HCV, HIV) grypy, różyczki, opryszczki • Wirusy odzwierzęce - wścieklizny, pryszczycy, odkleszczowego zapalenia mózgu, Ebola

50. Szkodliwe czynniki biologiczne • riteksje i mykoplazmy – chlamydia ornitozy, • Bakterie – wąglik, bruceloza, borelioza, tularemia, listerioza, prątki gruźlicy, paciorkowce, gronkowce, termofilne promieniowce, endotoksyny bakteryjne