Download
1 / 18
200 likes | 486 Views
Antibiotics smart use. แนวทางการใช้ยาปฎิชีวนะ. Antibiotics smart use. โรคติดเชื้อเฉียบพลันทางเดินหายใจส่วนบน โรคท้องร่วงเฉียบพลัน บาดแผล. โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน. สาเหตุการติดเชื้อ 80% จาก ไวรัส 20% จากแบคทีเรีย กรณีที่ไม่ต้องใช้ยาปฏิชีวนะ
E N D
Antibiotics smart use แนวทางการใช้ยาปฎิชีวนะ
Antibiotics smart use • โรคติดเชื้อเฉียบพลันทางเดินหายใจส่วนบน • โรคท้องร่วงเฉียบพลัน • บาดแผล
โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน • สาเหตุการติดเชื้อ • 80% จากไวรัส • 20% จากแบคทีเรีย • กรณีที่ไม่ต้องใช้ยาปฏิชีวนะ • อาการดังนี้ ไม่มีไข้ ไม่เจ็บคอ มีน้ำมูกมาก จามบ่อย เสียงแหบ ตาแดง มีผื่นตามตัว โดยตรวจไม่พบอาการโรคปอดอักเสบ แผลในปาก ถ่ายเหลว • ไข้สูง > 38๐c ร่วมกับอาการข้างต้น หมายถึง ติดเชื้อไวรัส ไม่จำเป็นต้องให้ยาฆ่าเชื้อ ส่วนใหญ่จึงไม่ต้องใช้ยาฆ่าเชื้อ
โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน • กรณีที่ควรใช้ยาปฏิชีวนะ: คอหอยและทอนซิลอักเสบ • ไข้สูง เจ็บคอมาก มีจุดขาวที่ทอนซิล ต่อมน้ำเหลืองใต้คอโต ลิ้นไก่บวมแดง มีจุดเลือดออกที่เพดานปาก • ยาที่ควรใช้: penicillin V, amoxicillin, roxithromycin10 วัน
โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน • กรณีที่อาจให้ยาปฏิชีวนะ: หูชั้นกลางอักเสบ ไซนัสอักเสบ • มีไข้ ปวดหู โดยเฉพาะหลังจากเป็นหวัด หมายถึงติดเชื้อในหูชั้นกลาง • การติดเชื้อในหูชั้นกลางมักดีขึ้นใน 72 ชั่วโมง เพราะฉะนั้น ใน3วันแรกจึงไม่จำเป็นต้องให้ยา แต่หากพ้น3วันแล้วอาการไม่ดีขึ้นจึงทานยาฆ่าเชื้อ
โรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน • ไซนัสอักเสบที่มีอาการต่อเนื่องนานเกิน 7 วัน จึงค่อยทานยาฆ่าเชื้อ • ยาที่ใช้ : amoxicillin, erythromycinนาน 5วันในหูชั้นกลางอักเสบ และ นาน7 วันในไซนัสอักเสบ
ขนาดและวิธีให้ยาฆ่าเชื้อขนาดและวิธีให้ยาฆ่าเชื้อ • Penicillin V • ผู้ใหญ่ 500 มก. วันละ 2-3 ครั้ง • เด็ก 25-50 มก./กก./วัน วันละ 2-3 ครั้ง • Amoxicillin • ผู้ใหญ่ 500 มก. วันละ 3 ครั้ง • เด็ก 25-50 มก./กก./วัน วันละ 3 ครั้ง หากเป็นไซนัสอักเสบให้ 80-90 มก./กก./วัน วันละ 2-3 ครั้ง
ขนาดและวิธีให้ยาฆ่าเชื้อขนาดและวิธีให้ยาฆ่าเชื้อ • Erythromycin • เด็ก 5-8 มก./กก./วัน วันละ 2 ครั้ง
ข้อควรรู้ • การมีน้ำมูกหรือเสมหะข้น หรือสีเขียวเหลืองไม่ได้บ่งชี้ว่าต้องทานยาฆ่าเชื้อ • อาการไข้สูงเพียงอย่างเดียวไม่ใช่ข้อบ่งชี้ว่าต้องทานยาฆ่าเชื้อ เพราะอาจเป็นโรคอื่นได้ เช่น ไข้หวัดใหญ่ ไข้เลือดออก
โรคท้องร่วงเฉียบพลัน • โรคท้องร่วง หมายถึง การถ่ายอุจจาระเหลวจำนวนอย่างน้อย 3 ครั้งหรือถ่ายมีมูกปนเลือดหรือเป็นน้ำ อย่างน้อย 1 ครั้ง • ผู้ป่วยที่มีอาเจียนเป็นอาการเด่นมักหมายถึงอาหารเป็นพิษ ไม่ไช่ติดเชื้อจึงไม่ต้องใช้ยาฆ่าเชื้อ
โรคท้องร่วงเฉียบพลัน • การให้ยาฆ่าเชื้อควรให้เฉพาะผู้ป่วยที่มีอาการร่วมดังนี้ • ไข้สูง > 38๐c • อุจจาระเป็นมูกหรือมีเลือดปนเห็นได้ด้วยตาเปล่า หรือ ตรวจพบWBC,RBCในอุจจาระ • ยาฆ่าเชื้อที่ควรใช้คือ norfloxacin • ผู้ใหญ่ 400 มก. วันละ 2 ครั้ง นาน 5 วัน • เด็ก 15-20 มก./กก./วัน แบ่งวันละ 2 ครั้ง นาน 5 วัน (หากเป็นเด็กที่ต่ำกว่า 5 ปี ให้ตามแพทย์เสมอ)
ข้อควรรู้ • เป้าหมายสำคัญที่สุดในการรักษาไม่ใช่ยาฆ่าเชื้อ แต่เป็นการให้สารน้ำและเกลือแร่ทดแทนที่สูญเสียไปกับอุจจาระ • ยาบางตัวไม่แนะนำให้ใช้ในกรณีท้องร่วง ได้แก่ buscopan, imodium, lomotil เป็นต้น • การให้ activated charcoal หรือ ultracarbon สามารถให้ได้ ไม่เป็นพิษ ราคาถูกและช่วยลดความกังวลใจแก่ผู้ป่วย โดยทาน 1-2 เม็ด วันละ 2-4 ครั้ง
บาดแผล • แผลที่ยังไม่ติดเชื้อ คือ บาดแผลที่มาถึงรพ.ภายใน6ชั่วโมง • แผลสะอาด หมายถึง • บาดแผลเปิดที่มีขอบเรียบสามารถล้างทำความสะอาดง่าย • ไม่มีเนื้อตาย • บาดแผลที่มีสิ่งสกปรกติดอยู่ แต่ล้างออกได้ง่าย • แผลที่ไม่ได้เปื้อนสิ่งแปลกปลอมที่ติดเชื้อสูง เช่น น้ำคลอง ดิน มูลสัตว์ เป็นต้น
บาดแผล • บาดแผลที่มีโอกาสติดเชื้อสูง • บาดแผลที่ถูกวัตถุทิ่มเป็นรูยากแก่การทำความสะอาดได้ทั่วถึง • บาดแผลที่มีเนื้อตายเป็นบริเวณกว้าง • บาดแผลที่มีสิ่งสกปรกติดอยู่ ที่ล้างได้ไม่หมด • บาดแผลที่สัมผัสเชื้อโรคมาก เช่น ดิน น้ำคลอง เหล็กมีสนิม มูลสัตว์ เป็นต้น • บาดแผลจากการบดอัด • แผลที่เท้า • แผลขอบไม่เรียบ • แผลผู้ป่วยที่ภูมิคุ้มกันต่ำ หรือโอกาสติดเชื้อง่าย เช่น เบาหวาน เป็นต้น
บาดแผล • ยาฆ่าเชื้อให้ในกรณีที่แผลมีโอกาสติดเชื้อสูงเท่านั้น และเป็นการให้เพื่อการป้องกันการติดเชื้อ ยาที่ควรใช้ • Dicloxacillin • ผู้ใหญ่ 250 มก. วันละ 4 ครั้ง 2 วัน • เด็ก 25-50 มก. วันละ 4 ครั้ง 2 วัน • Clindamycin • ผู้ใหญ่ 150-300 มก. วันละ 4 ครั้ง 2 วัน • เด็ก 8-25 มก./กก./วัน วันละ 4 ครั้ง 2 วัน
ข้อควรรู้ • ในการชะล้างแผลที่สกปรกเป็นร่องลึกควรใช้ syringe 10-40 cc. ฉีดล้างบริเวณแผลให้ทั่วถึง แค่ scrub อย่างเดียวไม่ได้ • ไม่จำเป็นต้องใส่น้ำยาฆ่าเชื้อใดๆลงในบาดแผล เพราะไม่ลดโอกาสติดเชื้อและ อาจทำลายเนื้อเยื่อในแผลให้แผลหายช้าลง • ทุกครั้งที่ผู้ป่วยมาทำแผลต้องสังเกตุแผลเสมอว่ามีการอักเสบหรือไม่
ข้อควรรู้ • การตัดไหม • กรณีแผลที่หน้า ตัดไหม 5 วัน • แผลที่ข้อพับ ตัดไหม 10-14 วัน • แผลอื่นๆ ตัดไหม 7 วัน
