310 likes | 568 Views
RDA. Jef Tegenbos Anet Gebruikersdag 15 juni 2011. Catalogus als startpunt. ?. Catalogus en catalografie. Catalogusregels. 1 catalogus (ANET) = homogene data = 1 regelwerk Het “Bibliografisch universum” Toetsen aan internationale standaarden AACR = Anglo American Cataloging Rules
E N D
RDA Jef Tegenbos Anet Gebruikersdag 15 juni 2011
? Catalogus en catalografie
Catalogusregels • 1 catalogus (ANET) = homogene data = 1 regelwerk • Het “Bibliografisch universum” • Toetsen aan internationale standaarden • AACR = Anglo American Cataloging Rules • ISBD = International Standard Bibliographic Description • FOBID = Ned. vertaling van ISBD + regels voor catalogusbouw
Nieuwe catalogusregels • AACR1 -> AACR2 -> AACR3 -> RDA (?) • Van Anglo American CatalogingRules naar Resource Description and Access (?) • FOBID -> FOBID2 -> RDA? • Van ISBD (Dutch) naar RDA? • ANET? • Onderzoek RDA
Vragen over RDA • Wat? • Waarom? • Impact? • (Implementatie?)
RDA: waarom? • Aangepast aan de online/digitale wereld • Algemene regels voor bijzondere formaten • Voor nu en later • Internationaal inzetbaar • Open voor andere sectoren • Musea, archieven, uitgevers • Makkelijk in gebruik • Catalogusgebruikers én catalografen
Het RDA model • Gebaseerd op theoretisch model: • FRBR en FRAD • Set van catalografie regels • Take what you see • Accept what you get • Werkinstrument • RDA toolkit
FRBR, FRAD Functional Requirements for Bibliographic Records Functional Requirements for Authority Data = theoretische modellen die relaties uitleggen tussen elementen (entities) ≠ databank structuur ≠ concrete regels voor titelbeschrijving
FRBR structuur Ademschommel • Een boek is…
FRBR entiteiten (group 1) • Bronnen • Werk • Expressie • Manifestatie • Item
FRBR entiteiten: voorbeeld • W: Stabat Mater – Pergolesi • E1: partituur • E2: uitvoering door Academy of Ancient Music • E3: uitvoering door Cambridge Ensemble • M1: partituur uitgegeven door uitg. Peters in Leipzig • M2: CD uitgegeven door L’oiseau Lyre in 1990 • I1: exemplaar CD in Artesis-KC • I2: exemplaar CD in EHC
FRBR entiteiten (group 2) • (Creators) • Persoon • Giovanni Battista Pergolesi • Hugo Claus • Corporatie • Hilliard Ensemble • Stad Antwerpen
FRBR entiteiten (group 3) • Onderwerpen • Plaats • Zichen-Zussen-Bolder • Object • “De kruisoprichting” van P.P. Rubens • Gebeurtenis • Uitbarsting van de Vesuvius • Begrip • Broeikaseffect • (Personen, instellingen, werken,…)
FRBR: relaties • Het verdriet van België is gecreëerd door Hugo Claus • Het verdriet van België is uitgegeven door De Bezige Bij • Het verdriet van België is vertaald door Errico Giancarlo • Het verdriet van België is in het bezit van EHC • Het verdriet van België gaat over Vlaanderen, WO II
Op FRBR gebaseerde catalogi • Bibnet: • zoeken.bibliotheek.be • Muziekcatalogus CDR (Centrale Discotheek Rotterdam) • www.muziekweb.nl
ITEM WERK EXPRESSIE EXPRESSIE MANIFESTATIE MANIFESTATIE MANIFESTATIE
RDA catalogusregels • Regels om te beschrijven (description) • Alle niveaus (werk, expressie, manifestatie, item) • Relaties tussen niveaus • Relaties met personen, instelllingen,… • Regels voor toegang (access) • Vorm van auteursnaam (authority controle) • Vorm van (religieuze) titels
RDA: typische kenmerken • Take what you see • Neem drukfouten over (met extra zoekingang) • Geen afkortingen • Geen inkortingen • Geen Latijn • Geen beperking op het aantal auteurs • …
RDA: take what you see • Titel op boek: The world of wondre • Titel in catalogus: The world of wondre • (zoekingang): Gecorrigeerde titel: The world of wonder • Titel op boek: The world of wondre • Titel in catalogus: The world of wonder • Impressum in boek: 1934 • Impressum in catalogus: S.l., s.n., 1934 • Impressum in boek: 1934 • Impressum in catalogus: Plaats van uitgave onbekend, uitgever onbekend, 1934 • Boek: Auteur 1, auteur 2, auteur 3, auteur 4, auteur 5 • Catalogus: Auteur 1, auteur 2, auteur 3, e.a. • Boek: Auteur 1, auteur 2, auteur 3, auteur 4, auteur 5 • Catalogus: Auteur 1, auteur 2, auteur 3, auteur 4, auteur 5
RDA typische kenmerken • Accept what you get • Hergebruik van metadata
RDA: andere elementen • Betere structuur voor data • Media type • Content type • Carrier type
RDA toolkit • Online regels • Zoekmogelijkheden • Mappings • Workflows • Verwijzingen naar AACR, FRBR,…
Kan/zal RDA de wereld redden? • Vragen: • Dubbelzinnigheden in regels? • Verwoording in lokale taal <->internationale uitwisseling • Implementatie van FRBR? • Vertaling van RDA? RDA
RDA: stand van zaken • Ontwikkeling (1994?/2005-2010) • RDA - toolkit (juni 2010) • Testfase (okt. 2010-maart 2011) • Beslissingsfase (juni 2011?) • RDA in Europa – Interest Group (?) • RDA in Nederland
RDA en Anet • FRBR structuur? • Duidelijker? Eenvoudiger? • Vb. uitgever: • Standaard -> Standaard Wetenschappelijke Uitgeverij • Standaard -> Standaard Boekhandel • Vb. editie: • 2 -> tweede, vermeerderde editie • Vb. apart beschrijven van manifestaties • Record 1: boek (tijdschrift) in papier • Record 2: boek (tijdschrift) elektronisch
RDA en België • RDA in Vlaanderen • Wie: • Anet, Bibnet, Libis, UGent, VUB. KBR?? • Wat: • RDA core elements • Creatie van nieuwe records • Documenttypes (publicatietypes) • RDA in Wallonië • Wie: • UCL, ULB, ULg, UMons, KBR (!!)
Documentatie • FRBR : a guide for the perplexed / Maxwell, Robert L. (2008) • What is FRBR? A conceptual model for the bibliographic universe / Tillett, Barbara (2003) • http://www.loc.gov/cds/downloads/FRBR.PDF • Introducing RDA : a guide to the basics / Oliver, Chris (2010) • RDA toolkit • http://www.rdatoolkit.org/