Skólabragur?

1. Skólabragur? Gunnar Gíslason Fræðslustjóri Akureyrarbæjar Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

2. Viðfangsefni dagsins! • Hvað er skólabragur? • Hvaða þýðingu hefur skólabragur fyrir líðan og starfsgleði nemenda og starfsfólks? • Hver er þáttur nemenda, foreldra, starfsfólks og grenndarsamfélags í að rækta og viðhalda góðum skólabrag? Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

3. Skólabragur - Skilgreining • Hugtak sem er notað um samskipti og gildi sem eru sérstök og dæmigerð fyrir skóla í heild. • Það sem mótar hann eru skráðar og óskráðar reglur sem hafðar eru í heiðri. • Erfitt að tilgreina hvað hefur áhrif á hann hverju sinni, en sérkenni geta mótast af stærð, áherslum, verklagi og aldri. Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

4. Skólabragur – Gildi - Samskipti Virðing – Traust - Umburðarlyndi Sveigjanleiki - Fjölbreytni Kærleikur – Gleði - Bjartsýni Skilvirkni – Árangur Leiðsögn – Tillitssemi - Samvinna Ábyrgð – Lýðræði Jafnræði - Jafnrétti Skýr skilaboð – Samkvæmni Hófsemi Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

5. Gleði – kærleikur - fjölbreytni • Kennari sem aldrei leyfir börnunum nokkra hvíld eða hressingu frá strangri vinnu, en reynir að gera líf þeirra að “kirjugarði dauðra vona”, á ekki heima í skólastofu. • D.C. Murphy 1917 Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

6. Umburðarlyndi – Tilltssemi - Gleði “Sumir kennarar hafa ekki annað að bjóða börnunum en súran svip og stranga vinnu. Það var ekki nema eðlilegt að drenghnokki einn, sem orðinn var þreyttur á að horfa á þungbrýna kennarann sinn, færi fram á að sér yrði komið fyrir í þorpi, þar sem hann hafði heyrt sagt að skólahúsið væri of lítið til að rúma öll börnin!” D.C. Murphy 1917 Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

7. Árangursríkir skólar • Samantekt úr rannsóknum síðustu áratuga – Duttweiler • Nemendamiðaðir • Gera kröfur og bjóða ögrandi verkefni • Veita leiðsögn sem hvetur til náms • Jákvæður skólabragur • Áhersla á samvinnu • Öflug símenntun • Deila forystu • Skapandi lausnaleit • Virk tengsl við foreldra og nærsamfélag • (Sergiovanni;2006 bls. 196-197) Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

8. Aðalnámskrá – Drög - Skólabragur Nemendur þurfa að tileinka sér í daglegu lífi ýmsa þætti til þess að vera virkir þátttakendur í lýðræðisþjóðfélagi, þ. á m. samskiptahæfni, virðingu, umburðarlyndi og skilning á uppbyggingu lýðræðislegs þjóðfélags. Nemendur þurfa að læra að umgangast hvern annan í sátt og samlyndi og taka ábyrgð á eigin framkomu og hegðum. Til þess að svo megi verða ber starfsfólki skólans í hvívetna að stuðla að góðum starfsanda og gagnvæmri virðingu allra í skólanum í samstarfi við nemendur, foreldra og starfsfólk. Efla skal félagsfærni nemenda með því að skapa þeim tækifæri til virkrar þátttöku í skólastarfi. Jákvæður skólabragur er í eðli sínu forvarnastarf og getur dregið úr neikvæðum samskiptum, s.s. einelti og öðru ofbeldi. Leggja þarf áherslu á námsaga og sjálfsaga nemenda. Meðal grundvallarréttinda nemenda er að hafa vinnufrið í skólanum þannig að þeir geti náð sem bestum tökum á náminu og að kennslan nýtist þeim sem best. Því þarf að leggja áherslu á að skapa jákvæðan skólabrag í hverjum skóla og góðan vinnuanda í einstökum bekkjardeildum og námshópum. Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

9. Stefnuþættir Vídd Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

10. Skiptir skólabragur máli • Rannsókn Ingvars Sigurgeirsson og Ingibjargar Kaldalóns: „Gullkista við enda regnbogans“ Rannsókn á hegðunarvanda í grunnskólum Reykjavíkur skólaárið 2005–2006 Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

11. Jákvæður skólabragur – minnst agavandamál • Viðhorf til foreldra mjög jákvæð og áhersla á öflugt foreldrastarf • Gagnkvæm virðing • Starfsmenn sýna umhyggju • Hlýlegt umhverfi • Hlustað á nemendur • Nemendur bera á byrgð • Bekkjarfundir • Samverustundir - reglulegar Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

12. Jákvæður skólabragur – minnst agavandamál • Nemendum sýnt traust • Jafningjafræðsla • Öflug lífsleiknikennsla • Trú á nemendur • Sveigjanleiki • Blöndun nemendahópa innan árgangs eða aldurshópa • Samstaða kennara – lausnamiðuð samvinna • Skýr skilaboð – kennarar og starfsmenn fyrirmyndir Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

13. Jákvæður skólabragur - stjórnendur • Sýnilegir • Fylgjast vel með eru á ferli • Stýra reglulega samkomum nemenda • Halda reglulega fundi • Bregðast við • Minnst agavandamál þar sem jákvæður skólabragur ríkti – lausnir en ekki vandi sem aðrir eiga! Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

14. Skýringar á vanda skólanna Hlutfall þeirra sem eru mjög eða frekar sammmála Fengið frá Ingvari Sigurgeirssyni og Ingibjörgu Kaldalóns “Gullkista við enda regnbogans” Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

15. Neikvæður skólabragur - ástæður • Athyglisvert að helst er um að kenna skorti eða atriðum sem eru utan skólans – snerta ekki kennarastarfið sjálft • Skortur á fjárveitingum í góðæri – hvað gerist þá í hallæri? • Er jákvæður skólabragur háður fjárveitingum og verður því neikvæður við “skort”? Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

16. Skólabragur - framtíðin • Fæst þeirra atriða sem hér hafa verið nefnd kosta í sjálfu sér fjármagn en skortur getur valdið neikvæðni og vanmætti sem dregur úr fólki vilja – Því þarf sterka, jákvæða og bjartsýna forystu sem leitar lausna, hvetur til aðlögunar/ breytinga og bendir á að þrátt fyrir minna fjármagn er fjármagnið enn mjög mikið og bjargirnar með. Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar

17. Skólabragur - niðurstaða • Jákvæður skólabragur skiptir máli. • Bjargirnar eru til staðar í miklum mannauði og góðri aðstöðu! • Gleymum okkur ekki við að horfa á trén, því þau eru hluti skógarins sem við þurfum einnig að líta til. • Kveikjum því á kerti fremur en að kvarta yfir myrkrinu! Gunnar Gíslason fræðslustjóri Akureyrar