Poglavlje 4

1. Poglavlje 4 Utvrđivanje i izbor dobavljača

2. Odluke o izboru dobavljača su VAŽNE • Dobvljač (Supplier)–Svako preduzeće ili preduzetnik koje prodaje proizvode drugoj organizaciji. • Pružalac usluge (Service provider)–Svako preduzeće ili preduzetnik koji pruža usluge organizaciji.

3. Odluke o izboru dobavljača su VAŽNE • Izbor dobavljača– Aktivnosti preduzete u cilju određvanja koji, obično od više njih, dobavljači će biti pozvani da ponude cenu za proizvode i usluge koje organizacija nabavlja.

4. Kako izgledaju poželjni dobavljači • Konzistentno obezbeđuju kvalitet proizvoda utvrđen od strane kupca. • Nude proizvode po prihvatljivoj ceni. • Ispunjavaju rokove. • Pružaju iskoristivu podršku i servis. • Pružaju informacije korisne organizaciji koja vrši nabavku. • Preuzima odgovornost za probleme kada se pojave i odgovara potrebama organizacije koju snabdeva. • Informiše kupca o problemima porudžbine ili isporuke. • Uživa stabilnu finansijsku poziciju.

5. Kako izgledaju poželjni dobavljači • Uporedo su zainteresovani za obezbeđenje vrednosti organizaciji koju snabdevaju bez narušavanja kvaliteta. • Imaju sličan sistem vrednosti u pogledu etičkih normi u poslovanju. • Naglasak daju kvalitetu. • Zapošljavaju visoko motivisane ljude kako bi smanjili probleme prevelike fluktuacije radnika i štrajkove. • Imaju iskrene interese da pomognu organizaciji koju snabdevaju da dostigne svoj cilj. • Pristupačne su; komunikacija je jednostavna.

6. Odluke o izboru dobavljača • Dileme pre pristupanja procesu izbora dobavljača: • Predstavnik dobavljača/distributera (Distributor salesrepresentative)–Osoba koja predstavlja neposredan kontakt organizacije koja nabavlja proizvod sa dobaljačem • Zahtev za ponudu (Request for price quotations) –Zahtev od strane organizacije koja nabavlja proizvod potencijalnom dobavljaču u kome se traži cena za proizvode određenog kvaliteta i kvantiteta. • Business-to-business–postojanje E-commerce mogućnosti u poslovanju.

7. Odluke o izboru dobavljača • Određivanje poželjnih dobavljača: • Komuniciranje sa potencijalnim dobavljačima i drugim licima koja su imala iskustva sa razmatranim dobavljačem • Sopstveno istraživanje organizacije koaj vrši nabavku • Poseta dobavljaču • Utvrđivanje reputacije dobavljača • Procena dobavljača pre izbora

8. Alternativne metode poručivanja • Dobavljač širokog spektra (Broad line supplier)–Dobavljač koji nudi širok asortiman proizvoda (stotine ili čak hiljade); (eng.“one-stop” shopping supplier). • Specijalizovani dobavljač (Specialty line supplier)–dobavljač koji nudi puno različitih varijanti malog broja proizvoda.

9. Alternativne metode poručivanja • Prednosti dobavljača širokog spektra: • Smanjene cene po jedinici proizvoda koje se obično postižu samo nabavkom velike količine. • Smanjeni troškovi povezani sa računovodstvenim i problemima poručivanja/slanja porudžbina. • Kraće vreme poručivanja. • Kraće vreme za prijem proizvoda. • Smanjeno vreme potrebno za procenu, izbor i komunikaciju sa specijalizovanim dobavljačima.

10. Alternativne metode poručivanja • Klubovi kupaca na veliko (Wholesale buying clubs)–poslovni sistemi koji omogućavaju, za članarinu, da kupci nabave proizvode u velikoj količini za manje novca nego u redovnoj maloprodaju. Examples: www.samsclub.com and www.costco.com • “Cash and carry”–alternativa snabdevanja pri čemu kupac putuje do dobavljačeve lokacije, odabira određene proizvode i za njih plaća u trenutku preuzimanja. • On line sistemi nabavke (forumi, Limundo i Kupindo)

11. Razvrstavanje dobavljača • Krugovi dobavljača • Organizacije koje na ovaj način svrstavaju dobavljače obično korste dva kruga dobavljača: • Primarni dobavljači od kojih se većina proizvoda pribavlja. • Sekundarni dobavljači od kojih se relativno malo specifičnih proizvoda kupuje.

12. Relacije između dobavljača i organizacije • Tradicionalni • Ja dobijam ti gubiš (I win, you lose) • Savremena • Ja dobijam ti dobijaš (I win, you win) • Partnerstvo • Zajedno dobijamo! (nema druge strane)

13. Relacije između dobavljača i organizacije • Utisak koji stiče organizacija koja nabavlja proizvod potiče od: • Konzistentnosti/stalnosti kvaliteta proizvoda • Pravovremene isporuke • Efektivne komunikacije • Cene i vrednosti • Interesovanja i pomoć u rešavanju dilema organizacije koja nabavlja proizvod • Nivoa pružene usluge • Kvaliteta date informacije • Procedura prilikom plaćanja

14. Priručnik za nabavku • Teme koje bi trebalo da budu obuhvaćene: • Opšte informacije o organizaciji • Osnovne procedure zahtevane prilikom nabavke • Procedure prijema proizvoda uključujući provere • Politike i procedure plaćanja • Politike nabavke • Detalji oko elektronskih procedura nabavke • Kopije dokumenata o nabavci • Specifične informacije o proizvodima (organski, bio proizvodi...) • Opšte informacije o nabavci usluga, opreme, i ostalim elementima koji se nabavljaju

15. Procedura rangiranja dobavljača • Kvalitet svakog proizvoda, usluge i informacije mora biti ocenjen kako bi se obezbedilo da organizacija koja nabavlja proizvod dobije realnu vrednost za novac koji ulaže. • Neformalna, tekuća evaluacija • Formalna procena • Formular za rangiranje dobavljača