Download
1 / 113
1.76k likes | 3.84k Views
กระบวนการพยาบาล NURSING PROCESS. ดร. จันทร์ทิรา เจียรณัย สำนักวิชาพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี. เป้าหมาย. ผู้ป่วยปลอดภัย ผู้ป่วยพึงพอใจ. Commitment พยาบาลแต่ละคนจะให้การพยาบาลที่ทำให้ผู้ป่วยปลอดภัยและพึงพอใจ. กระบวนการพยาบาล. ทำอย่างไร ?. ใช้สูตรสำเร็จวิชาชีพ.
E N D
กระบวนการพยาบาลNURSING PROCESS ดร. จันทร์ทิรา เจียรณัย สำนักวิชาพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
เป้าหมาย • ผู้ป่วยปลอดภัย • ผู้ป่วยพึงพอใจ Commitment พยาบาลแต่ละคนจะให้การพยาบาลที่ทำให้ผู้ป่วยปลอดภัยและพึงพอใจ
กระบวนการพยาบาล ทำอย่างไร? ใช้สูตรสำเร็จวิชาชีพ
บอกความหมายของกระบวนการพยาบาลได้ถูกต้องบอกความหมายของกระบวนการพยาบาลได้ถูกต้อง บอกความสำคัญของกระบวนการพยาบาลต่อวิชาชีพพยาบาลได้ถูกต้อง บอกประโยชน์ของกระบวนการพยาบาลต่อผู้รับบริการ พยาบาลและวิชาชีพพยาบาลได้ถูกต้อง อธิบายคุณลักษณะของกระบวนการพยาบาลที่ทำให้การพยาบาลมีเอกลักษณ์ที่แตกต่างไปจากวิชาชีพอื่นได้ วัตถุประสงค์
วัตถุประสงค์ • อธิบายขั้นตอนของกระบวนการพยาบาลได้ถูกต้อง ดังนี้ • จำแนกชนิดของข้อมูลและยกตัวอย่างประกอบได้ถูกต้อง • บอกส่วนประกอบของประวัติสุขภาพต่างๆ ได้ถูกต้อง • อธิบายรูปแบบและโครงสร้างของข้อวินิจฉัยการพยาบาลได้ถูกต้อง • อธิบายหลักการกำหนดข้อวินิจฉัยการพยาบาลได้ • วิเคราะห์ข้อมูลและตั้งข้อวินิจฉัยการพยาบาลได้ถูกต้องสัมพันธ์กัน
วัตถุประสงค์ • บอกขั้นตอนการวางแผนการพยาบาลได้ถูกต้อง • อธิบายและจัดลำดับความสำคัญของปัญหาได้ • กำหนดเป้าหมาย เกณฑ์ประเมินผลการพยาบาลและกิจกรรมการพยาบาลได้สอดคล้องกับข้อวินิจฉัยการพยาบาล • บอกขั้นตอนการปฏิบัติการพยาบาลได้ • บอกแนวทางการประเมินผลการพยาบาลได้ • ประยุกต์ใช้กระบวนการพยาบาลในการวางแผนการพยาบาลแก่บุคคล ครอบครัวและชุมชนได้
แนวคิด • ความหมาย ความสำคัญและขั้นตอนของกระบวนการพยาบาล กระบวนการพยาบาลเป็นเครื่องมือที่สำคัญของพยาบาลในปฏิบัติการพยาบาลเพื่อช่วยให้ผู้รับบริการได้บริการที่มีคุณภาพ เป็นสิ่งที่แสดงถึงการนำความรู้ทางทฤษฎีไปสู่การปฏิบัติ มีความเป็นสากล มีความเป็นพลวัตร ต่อเนื่องและสัมพันธ์กัน และต้องใช้กระบวนการทางปัญญาในทุกๆ ขั้นตอน ซึ่ง ประกอบด้วย 5ขั้นตอน คือ การประเมินภาวะสุขภาพ การวินิจฉัยการพยาบาล การวางแผนการพยาบาล การปฏิบัติการพยาบาลและการประเมินผลทางการพยาบาล
ความหมาย กระบวนการพยาบาล เป็นการสำรวจภาวะสุขภาพอนามัย ของผู้รับบริการอย่างมีระบบระเบียบ ชี้บ่งความต้องการพื้นฐาน ของผู้รับบริการและกำหนดวิธีการปฏิบัติ เพื่อสนองความต้องการ กระบวนการพยาบาลจึงเป็นกระบวนการทำงาน อย่างมีเป้าหมาย (ฟาริดา อิบราฮิม, 2541)
ความหมาย กระบวนการพยาบาล เป็นวิธีการ 5 ขั้นตอนที่เป็นระบบระเบียบในการดูแลผู้รับบริการ อันหมายถึง บุคคล ครอบครัวและชุมชน โดยเน้นการบรรลุความต้องการของผู้รับบริการ อย่างมีประสิทธิภาพและคุ้มค่า (Alfaro - Lefevre , 2002 )
ความหมาย • กระบวนการพยาบาลเป็นขั้นตอนของกิจกรรมที่กําหนดขึ้นเพื่อให้บรรลุเป้าหมายทางการพยาบาลที่ต้องการจะดำรงภาวะสุขภาพดีของผู้รับบริการ ถ้าผู้รับบริการป่วยก็จะให้การดูแลที่มีคุณภาพเพื่อให้ผู้รับบริการกลับสู่สภาพสุขภาพดี แต่ถ้าให้กลับสู่สภาวะสุขภาพดีไม่สำเร็จก็ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุดตามศักยภาพของผู้รับบริการแต่ละคนเท่าที่เขาจะเป็นไปได้Yura and Walsh (1983)
ความหมาย • กระบวนการพยาบาลไว้ว่า เป็นกระบวนการที่พยาบาลวิชาชีพใช้ในการแก้ปัญหาสุขภาพของผู้รับบริการอย่างเป็นระบบและมีขั้นตอนที่ต่อเนื่องตามหลักวิทยาศาสตร์ ซึ่งประกอบด้วยการประเมินสุขภาพ การวินิจฉัยปัญหา การวางแผนแก้ปัญหา การนำแผนไปปฏิบัติและการประเมินผลการปฏิบัติการใช้กระบวนการพยาบาลเป็นแนวทางในการปฏิบัติการพยาบาลซึ่งจะช่วยให้ผู้รับบริการได้รับการดูแลอย่างมีคุณภาพและเป็นการแสดงออกถึงความเป็นเอกลักษณ์และความเป็นวิชาชีพของการพยาบาล พรศิริ พันธศรี (2552)
สรุป กระบวนการที่พยาบาลใช้เป็นเครื่องมือในการดูแลผู้รับบริการ ครอบครัวและชุมชนโดยมีขั้นตอนตามหลักวิทยาศาสตร์ แสดงให้เห็นความเป็นวิชาชีพภายใต้ความเชื่อ ความรู้จากศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งประกอบด้วย การประเมินภาวะสุขภาพ การวินิจฉัยการพยาบาล การวางแผนการพยาบาล การปฏิบัติการพยาบาลและการประเมินผลลัพธ์ทางการพยาบาล เพื่อส่งเสริมสุขภาพในผู้ที่สุขภาพดี ป้องกันและแก้ไขหรือบรรเทาปัญหาสุขภาพให้ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพหรือมีแนวโน้มจะเกิดปัญหาขึ้น ในการดำรงภาวะสุขภาพ
ความสำคัญของกระบวนการพยาบาลต่อวิชาชีพพยาบาลความสำคัญของกระบวนการพยาบาลต่อวิชาชีพพยาบาล • กระบวนการพยาบาลเป็นเครื่องมือที่สำคัญสำหรับพยาบาลในการค้นหาปัญหาและความต้องการของผู้รับบริการ และเป็นสิ่งที่แสดงถึงการนำความรู้ทางทฤษฎีไปสู่การปฏิบัติ กระบวนการพยาบาลจึงเป็นการจัดระบบระเบียบการให้บริการทางการพยาบาล ในอเมริกาได้ให้ความสำคัญกับกระบวนการพยาบาลโดยนำมาใช้ในการสอบเพื่อขึ้นทะเบียนประกอบวิชาชีพการพยาบาล (Register nurse: RN)
คนในวิชาชีพพยาบาล ความรู้ คู่ คุณธรรม • ภูมิคุ้มกันวิชาชีพพยาบาล • ภูมิคุ้มกันคนในวิชาชีพพยาบาล
ความสำคัญของกระบวนการพยาบาลต่อวิชาชีพพยาบาลความสำคัญของกระบวนการพยาบาลต่อวิชาชีพพยาบาล • ข้อวินิจฉัยการพยาบาลทำให้พยาบาลสามารถตัดสินใจให้การพยาบาลอย่างเฉพาะเจาะจงได้ และทำให้การสื่อสารระหว่างบุคลากรในทีมสุขภาพที่ดีส่งเสริมให้เกิดการดูแลผู้รับบริการอย่างมีประสิทธิภาพ • สำหรับในประเทศไทยได้มีประกาศตราพระราชบัญญัติวิชาชีพพยาบาลขึ้นหลังการแก้ไขรัฐธรรมนูญปี พ.ศ.2540 ซึ่งประกาศให้พยาบาลวิชาชีพในประเทศไทยใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลผู้รับบริการเพื่อให้บริการพยาบาลที่มีคุณภาพและสามารถประกันคุณภาพการพยาบาลได้ (พรศิริ พันธศรี, 2552)
ความสำคัญของกระบวนการพยาบาลต่อวิชาชีพความสำคัญของกระบวนการพยาบาลต่อวิชาชีพ
การรับรองคุณภาพมาตรฐาน HA กับ มาตรฐานสภาการพยาบาล
มาตรฐาน HA : สภาการพยาบาล
มาตรฐาน HA : สภาการพยาบาล
มาตรฐาน HA : สภาการพยาบาล
มาตรฐาน HA : สภาการพยาบาล
มาตรฐาน HA : สภาการพยาบาล
มาตรฐาน HA : สภาการพยาบาล
ประโยชน์ของกระบวนการพยาบาลประโยชน์ของกระบวนการพยาบาล
ความสำคัญของกระบวนการพยาบาลความสำคัญของกระบวนการพยาบาล • ผู้รับบริการ • พยาบาล • วิชาชีพพยาบาล
ผู้รับบริการ • ตอบสนองความต้องการของผู้รับบริการเฉพาะราย • ส่งเสริมให้ผู้รับบริการมีส่วนร่วมในการดูแลตนเองรวมถึงการส่งเสริมสุขภาพป้องกัน หรือแก้ไขปัญหา • ได้รับการดูแลอย่างต่อเนื่อง • ช่วยป้องกันการละเลยการพยาบาลและการพยาบาลซ้ำซ้อน • เกิดความพึงพอใจ
พยาบาล • ช่วยให้พยาบาลมีความพึงพอใจในงาน อันเนื่องมาจากการปฏิบัติพยาบาลเป็นระบบ • ช่วยให้พยาบาลเกิดการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง ในการค้นคว้า และพัฒนาตนเองทั้งด้านความรู้และทักษะการปฏิบัติการพยาบาล โดยเฉพาะทักษะในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ (Critical thinking)ใช้ความรู้ความสามารถอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ในการแก้ไขปัญหา • ช่วยเพิ่มความมั่นใจในตนเองในการปฏิบัติภารกิจทางการพยาบาล โดยมีการรวบรวมข้อมูล ตัดสินในทางการพยาบาล
พยาบาล • ช่วยให้พยาบาลสามารถวางแผนและมอบหมายงานให้แก่ทีมการพยาบาลเพื่อดูแลผู้รับบริการเฉพาะรายได้อย่างเหมาะสมกับสถานการณ์การเจ็บป่วยของผู้รับบริการ • ช่วยให้พยาบาลใช้เป็นแนวทางในการสร้างมาตรฐานในการปฏิบัติการพยาบาลที่เป็นแนวปฏิบัติที่ดี (Best practice)
วิชาชีพ • ช่วยส่งเสริมการทำงานร่วมกันเป็นทีม • เพิ่มคุณค่าการพยาบาล / วิชาชีพ • สร้างมาตรฐาน/เอกลักษณ์ของวิชาชีพ • ช่วยส่งเสริมให้มีการพัฒนาการวิจัยทางการพยาบาลมากขึ้นซึ่งทำให้วิชาชีพพยาบาลมีความก้าวหน้าและเป็นแนวทางในการพัฒนามาตรฐานการพยาบาลในด้านต่างๆ ต่อไป
คุณลักษณะของกระบวนการพยาบาลคุณลักษณะของกระบวนการพยาบาล • เป็นพลวัตรและวงจร (Dynamic and Cyclic) • ผู้รับบริการเป็นศูนย์กลาง (Client – center) • มีการวางแผนและกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน (Planned and goal directed) • เป็นสากล (Universally application) และมีความยืดหยุ่น (Flexibility) • เป็นกระบวนการทางปัญญา (Cognitive process)
การประเมินการกำหนดปัญหา/ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาลการวางแผนการพยาบาลการประเมินการกำหนดปัญหา/ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาลการวางแผนการพยาบาล การให้การพยาบาลตามแผนการประเมินผลการปฏิบัติพยาบาล ปฏิสัมพันธ์ระหว่างพยาบาลและผู้ป่วยหรือผู้รับบริการโดยผ่านกระบวนการพยาบาล
Skills ( how to ) Knowledge ( what to, why to) Nursing Process Expertise Caring ( willing to, able to ) The Heart of Nursing Process Expertise ดร. ยุวดี เกตสัมพันธ์
กระบวนการพยาบาล พิจารณาการตอบสนองทั้งด้านร่างกายและจิตใจของผู้ป่วย/ครอบครัวที่เป็นผลจากการทำงานของระบบในร่างกายหรืออวัยวะ เน้นการสอนผู้ป่วยรายบุคคลหรือรายกลุ่มเพื่อให้ผู้ป่วยสามารถมีกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้ด้วยตัวเอง กระบวนการแพทย์ พิจารณาการทำงานของระบบในร่างกายหรืออวัยวะ เน้นการสอนที่เกี่ยวกับโรคและการรักษา เปรียบเทียบกระบวนการพยาบาลและกระบวนการแพทย์
กระบวนการพยาบาล ปรึกษาแพทย์เพื่อให้การรักษาโรค มักเกี่ยวข้องกับตัวผู้ป่วยทั้งรายบุคคล ครอบครัว ผู้ดูแล และญาติ กระบวนการแพทย์ ปรึกษาพยาบาลในการวางแผนการดูแลเพื่อให้ผู้ป่วยมีกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้ มักเกี่ยวข้องกับผู้ป่วยเฉพาะราย บางครั้งที่จะเกี่ยวข้องกับญาติ/ผู้ดูแล เปรียบเทียบกระบวนการพยาบาลและกระบวนการแพทย์
กระบวนการพยาบาล อธิบายการตอบสนองของผู้รับบริการต่อโรค เน้นปัจเจกบุคคล เปลี่ยนแปลงได้ เมื่อการตอบสนองของผู้รับบริการเปลี่ยน กระบวนการแพทย์ อธิบายกระบวนการเฉพาะโรค เน้นที่พยาธิสภาพของโรค ไม่เปลี่ยนแปลงคงอยู่เช่นนี้ จนกว่าจะหายเจ็บป่วย เปรียบเทียบกระบวนการพยาบาลและกระบวนการแพทย์
กระบวนการพยาบาล นำไปสู่กิจกรรมการพยาบาลที่เป็นอิสระทั้งการวางแผน การปฏิบัติและการประเมินผล ยังไม่มีการจัดระบบ หมวดหมู่ที่ยอมรับกันโดยทั่วไป แต่กำลังอยู่ในระหว่างการพัฒนาระบบดังกล่าว กระบวนการแพทย์ นำไปสู่การรักษา ซึ่งบางกิจกรรมมีพยาบาลช่วยทำ มีการจัดระบบ หมวดหมู่ที่ชัดเจน เป็นที่ยอมรับโดยทั่วไปในกลุ่มวิชาชีพเดียวกัน เปรียบเทียบกระบวนการพยาบาลและกระบวนการแพทย์
ความสัมพันธ์ของกระบวนการ 5ขั้นตอน
Assessment เป็นขั้นตอนแรกของกระบวนการพยาบาลที่สำคัญเพื่อเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างมีระบบ ในการค้นหาปัญหาและความต้องการของผู้รับบริการ
ชนิดของข้อมูล • ข้อมูลอัตนัย (subjective data): เป็นข้อมูลที่ได้จากการบอกเล่าของผู้รับบริการหรือบุคคลที่เกี่ยวข้อง • ข้อมูลปรนัย (objective data): เป็นข้อมูลที่ได้จากการสังเกต การตรวจร่างกาย ผลการตรวจทางห้องทดลอง รวมทั้งการบันทึกต่างๆ ของทีมสุขภาพ
แหล่งข้อมูล • แหล่งข้อมูลปฐมภูมิ • แหล่งข้อมูลทุติยภูมิ
ตัวอย่างข้อมูลอัตนัยและข้อมูลปรนัยตัวอย่างข้อมูลอัตนัยและข้อมูลปรนัย
ขั้นตอนในการประเมินสภาพขั้นตอนในการประเมินสภาพ • การเก็บรวบรวมข้อมูล (Data Collection) • การจัดระบบข้อมูล (Data Organization) • การบันทึกข้อมูล (Data Recording)
การเก็บรวบรวมข้อมูล (Data Collection) • การสังเกต • การสัมภาษณ์ (การซักประวัติสุขภาพ) • การตรวจร่างกาย • การตรวจทางห้องปฏิบัติการ / รายงานผู้ป่วย
การจัดระบบข้อมูล • ขึ้นอยู่กับกรอบแนวคิดหรือทฤษฎีการพยาบาลที่พยาบาลใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติ
การวินิจฉัยการพยาบาล (Nursing Diagnosis) “เป็นการกำหนดข้อความที่แสดงถึงภาวะสุขภาพ หรือ การตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงภาวะสุขภาพ ของผู้รับบริการทั้งด้านร่างกาย และจิตใจ สังคม และ จิตวิญญาณ ทั้งที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน หรือกำลังจะเกิดขึ้น จากการวิเคราะห์ข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้จากผู้รับบริการ ให้แนวทางในการปฏิบัติกิจกรรมการพยาบาล ซึ่งเป็นกิจกรรมที่พยาบาลสามารถ ทำได้ตามกฎหมาย”
การวินิจฉัยการพยาบาล (Nursing Diagnosis) “เป็นการตัดสินใจทางคลินิกเกี่ยวกับ การตอบสนองของบุคคล ครอบครัว หรือชุมชน การตอบสนองต่อปัญหาสุขภาพ และกระบวนการ ของชีวิตที่เกิดขึ้น หรืออาจเกิดขึ้น ซึ่งให้แนวทางในการปฏิบัติกิจกรรมการพยาบาล เพื่อให้บรรลุผลการพยาบาลที่พยาบาลรับผิดชอบ” ( NANDA , 2003 )
การกำหนดข้อวินิจฉัยทางการพยาบาลการกำหนดข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล • เป็นการหาความสัมพันธ์ระหว่างภาวะสุขภาพกับปัจจัยที่เกี่ยวข้อง กับภาวะสุขภาพ • เป็นกระบวนการที่สำคัญ เพราะทำให้พยาบาลทราบแนวทางในการให้การพยาบาลเพื่อแก้ไข หรือส่งเสริมภาวะสุขภาพนั้น • การกำหนดข้อวินิจฉัยการพยาบาลมีได้หลายรูปแบบอาจใช้ วิจารณญาณกำหนด โดยพิจารณาความเกี่ยวข้องกับข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล • อาจใช้ NANDA’list (Nanda definition and classification 2009-2011, www.nanda.org)
ความแตกต่างระหว่างการวินิจฉัยการพยาบาลและการวินิจฉัยของแพทย์ความแตกต่างระหว่างการวินิจฉัยการพยาบาลและการวินิจฉัยของแพทย์
