บทที่ 5 ความเสี่ยงและอัตราผลตอบแทน RISK AND RATES OF RETURN

1. 5 - 2 บทที่ 5 ความเสี่ยงและอัตราผลตอบแทน RISK AND RATES OF RETURN

2. 5 - 3 บทที่ 5 ความเสี่ยงและอัตราผลตอบแทน 1. ผลตอบแทนจากการลงทุน 2. ความเสี่ยงเฉพาะ 3. ความเสี่ยงของกลุ่มสินทรัพย์ลงทุน

3. 5 - 4 4. ความเสี่ยงที่หลีกเลี่ยงได้และ ความเสี่ยงทางตลาด 5. สินทรัพย์ที่มีตัวตนกับหลักทรัพย์ 6. ข้อควรพิจารณาเกี่ยวกับค่าเบต้าและ CAPM 7. ความผันผวนกับความเสี่ยง

4. 5 - 5 สรุปแนวความคิดของบทนี้ 1. สินทรัพย์ทางการเงิน (financial assets) : ผู้ลงทุนคาดว่าจะได้รับผลตอบแทนในรูปของ กระแสเงินสด และมีความเสี่ยงในความ ไม่แน่นอนของกระแสเงินสดนั้น

5. 5 - 6 2. ความเสี่ยงของสินทรัพย์ มี 2 ประเภท คือ (1)Stand - alone risk(ความเสี่ยงเฉพาะ) คือ ความเสี่ยงของกระแสเงินสดที่เกิด จากการลงทุนในสินทรัพย์เพียงตัวเดียว (2)Portfolio riskคือ ความเสี่ยงของ กระแสเงินสดที่เกิดจากการลงทุนใน สินทรัพย์หลายตัวนำมาวิเคราะห์รวมกัน

6. 5 - 7 3. ความเสี่ยงของกลุ่มสินทรัพย์ลงทุนแบ่งเป็น 2 ส่วน (1) ความเสี่ยงที่หลีกเลี่ยงได้ (diversifiable risk) ความเสี่ยงนี้ถ้ากระจายการลงทุนจะหลีกเลี่ยงได้ (2) ความเสี่ยงที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ (market risk , relevant risk)ความเสี่ยงนี้เนื่องมาจากดัชนี ตลาดหลักทรัพย์ลดลง แม้ว่าจะกระจายการ ลงทุนก็หลีกเลี่ยงไม่ได้จึงต้องสนใจมาก

7. 5 - 8 4. สินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงสูงผลตอบ แทนที่คาดว่าจะได้รับจะสูงด้วย (เพื่อชดเชย กับความเสี่ยงที่สูงขึ้น) เช่น การลงทุนในตั๋วเงินคลัง 5 % (ไม่มีความเสี่ยง) แต่ถ้าลงทุนในหุ้นสามัญต้อง ได้รับผลตอบแทนสูงกว่า 5 % (เพราะมีความเสี่ยง) ผู้ลงทุนโดยทั่วไปจะหลีกเลี่ยงความเสี่ยง (averse to risk)

8. 5 - 9 1. ผลตอบแทนจากการลงทุน ผลตอบแทน (จำนวนเงิน) เงินที่ได้รับจาก การลงทุน = เงินลงทุน - = 1,100 - 1,000 = 100 บาท ตัวอย่าง ลงทุน 1,000 บาท เมื่อครบ 1 ปี ได้รับเงิน 1,100 บาทคำนวณอัตราผลตอบแทนดังนี้ :

9. 5 - 10 เงินที่ได้รับจาก การลงทุน - เงินลงทุน อัตราผลตอบแทน จากการลงทุน = เงินลงทุน 100 = = 10 % 1,000

10. Risk, in traditional terms, is viewed as a ‘negative’. Webster’s dictionary, for instance, defines risk as “exposing to danger or hazard”. The Chinese symbols for risk, reproduced below, give a much better description of risk • wang chi • The first symbol is the symbol for“danger”, • while the second is the symbol for“opportunity”, • makingriska mix of danger and opportunity. 5 - 11 ความเสี่ยงคืออะไร

11. 5 - 12 ความเสี่ยงจากการลงทุน คือ ความเสี่ยงเกี่ยวกับความน่าจะเป็นที่จะได้รับ ผลตอบแทนต่ำหรือขาดทุน (low or negative return) ถ้าความน่าจะเป็นนี้สูงการลงทุนจะมีความเสี่ยงสูงด้วย

12. 5 - 13 • ความเสี่ยงจากการลงทุนมี 2 ประเภท (Two types of investment risk) • ความเสี่ยงของหลักทรัพย์ตัวเดียว “ความเสี่ยงเฉพาะ” (Stand - alone risk ) • ความเสี่ยงของกลุ่มหลักทรัพย์ (Portfolio risk)

13. 5 - 14 RISK,RETURN,AND DIVERSIFICATION RISK ----> UNFAVORABLE OUTCOME HIGH RISK, HIGH RETURN DON’T PUT ALL EGGS IN ONE BASKET DIVERSIFYRISK (UNSYSTEMATIC RISK)

14. 5 - 15 2. ความเสี่ยงเฉพาะ (Stand – Alone Risk) ความเสี่ยง คือ โอกาสของเหตุการณ์ที่ไม่ต้องการให้เกิดขึ้น ผลตอบแทนคือ รายได้จากการลงทุนในช่วงเวลาหนึ่ง ความเสี่ยงเฉพาะจะเกิดขึ้นจากการลงทุน ในหลักทรัพย์เพียงตัวเดียว

15. 5 - 16 ความเสี่ยงและผลตอบแทนมีความสัมพันธ์กัน ถ้าอัตราผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับจาก การลงทุนไม่สูงพอชดเชยกับความเสี่ยง ที่ได้รับก็จะไม่มีการลงทุน

16. 5 - 17 (1) การกระจายของความน่าจะเป็น (Probability Distribution) ความน่าจะเป็นของเหตุการณ์ใด โอกาสที่จะเกิดเหตุการณ์นั้น ๆ ถ้ากำหนดความน่าจะเป็นให้เหตุการณ์ ที่จะเกิดขึ้นแล้วนำมารวมกัน เรียกว่า การกระจายความน่าจะเป็น (probability distribution)

17. 5 - 18 ตัวอย่าง อัตราผลตอบแทน จากการลงทุน ความต้องการ สินค้า ความน่าจะเป็น บริษัท M บริษัท U สูง 0.3 100 % 20 % ปานกลาง 0.4 15 15 ต่ำ 0.3 (70) 10

18. ^ (2) อัตราผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับ : k (k - hat) ^ k P1k1 P2k2 Pnkn + ………. + = n ^ P S k = k i i i = 1 5 - 19 (Expected Rate of Return) กรณีลงทุนในสินทรัพย์ชนิดเดียว Pi = โอกาสที่จะเกิดเหตุการณ์ i , ki = อัตราผลตอบแทนถ้าเกิดเหตุการณ์ i

19. ^ kM = 0.3 (100 %) + 0.4 (15 %) + 0.3 (- 70 %) = 15 % ^ kU = 0.3 (20 %) + 0.4 (15 %) + 0.3 (10 %) = 15 % ^ ^ kM = kU = 15 % แต่การกระจายความน่า จะเป็นของอัตราผลตอบแทน ต่างกัน ความเสี่ยงจึงต่างกัน สรุป 5 - 20

20. 5 - 21 Martin Products U.S. Water ความน่าจะเป็น ความน่าจะเป็น 0.4 0.4 0.3 0.3 0.2 0.2 0.1 0.1 อัตราผล ตอบแทน (%) 0 15 100 - 70 อัตราผล ตอบแทน (%) 0 15 20 10 อัตราผลตอบแทน ที่คาดว่าจะได้รับ อัตราผลตอบแทน ที่คาดว่าจะได้รับ

21. 5 - 22 ความน่าจะเป็น บริษัท U บริษัท M อัตราผล 100 ตอบแทน (%) -70 0 10 15 20 อัตราผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับ (Expected Rate of Return)

22. 2 Variance = n ^ 2 = - ( k k ) P (s) Standard deviation n ^ i i 2 s = - ( k k ) P = i 1 i i = i 1 5 - 23 (3) การวัดความเสี่ยงเฉพาะ : ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติที่นิยมใช้ คือ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

23. ตัวอย่าง : คำนวณ ของบริษัท M s ^ ^ ki - k (ki - k)2 Pi 100 - 15 = 85 7,225 ( 0.3 ) = 2,167.5 15 - 15 = 0 0 ( 0.4 ) = 0 - 70 - 15 = - 85 7,225 ( 0.3 ) = 2,167.5 2 = 4,335.0 s = 4,335.0 s = 65.84 % 5 - 24

24. สรุป ^ k Martin Products = U. S. Water = 15 % s Martin Products = 65.84 % s U. S. Water = 3.87 % ของบริษัท M สูงกว่าบริษัท U ความน่าจะเป็นที่ ผลตอบแทนจริง (actual return) จะใกล้เคียงกับ ผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับ (expected return) ต่ำ บริษัท M จึงมีความเสี่ยงมากกว่าบริษัท U s 5 - 25

25. ความหมาย ผลตอบแทนที่เกิดขึ้นจริง % ความน่าจะเป็น บริษัท M บริษัท U 68.26 % - 50.84 ถึง 80.84 11.13 ถึง 18.87 95.46 % - 116.68 ถึง 146.68 7.26 ถึง 22.74 99.74 % - 182.52 ถึง 212.52 - 3.39 ถึง 26.61 บริษัท M มีความเสี่ยงมากกว่าบริษัท U 5 - 26

26. 5 - 27 บริษัท M ^ k = 15% 68.26% s = 65.84% 95.46% 99.74% ^ k -3s -2s -1s +1s +2s +3s -50.84% 15% 80.84%

27. 5 - 28 สรุป : การตัดสินใจเลือกลงทุน ^ s 1. กรณี k เท่ากันจะเลือกลงทุนหุ้นที่ ต่ำกว่า 2. กรณี เท่ากันจะเลือกลงทุนหุ้นที่ k สูงกว่า 3. กรณี k สูงกว่าและ ก็สูงกว่าด้วยจะเลือก ลงทุนอย่างไร ^ s ^ s ต้องเปรียบเทียบอัตราความเสี่ยงต่ออัตรา ผลตอบแทน (Coefficient of Variation “CV”)

28. s Std dev CV = = ^ Mean k 5 - 29 (4) การวัดความเสี่ยงเฉพาะ : Coefficient of Variation ค่าสัมประสิทธิ์ของความแปรปรวน คือ ความเสี่ยงของผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับ 1 หน่วย A standardized measure of dispersion about the expected value, that shows the risk per unit of return.

29. ^ k s โครงการ ตัวอย่าง X : 60 % 15 % Y : 8 % 3 % CV X 15/60 0.250 CV Y 3/8 0.375 โครงการ Y มีความเสี่ยงมากกว่าโครงการ X จึงตัดสินใจลงทุนในโครงการ X 5 - 30

30. 5 - 31 เปรียบเทียบการกระจายอัตราผลตอบแทนโครงการ X และ Y ความน่าจะเป็น โครงการ Y โครงการ X 60 0 8 อัตราผลตอบแทนที่ คาดว่าจะได้รับ (%)

31. s = CV > CV ^ B A k Prob. A B Rate of Return (%) 0 5 - 32 การใช้ CV เปรียบเทียบความเสี่ยง σA = σB แต่ A มีความเสี่ยงมากกว่าเพราะมีโอกาสที่จะเกิดขาดทุนมากกว่า ทั้ง ๆ ที่คำนวณค่าความเสี่ยงได้เท่ากัน (วัดด้วย σ) แต่ผลตอบแทนต่ำกว่า

32. 5 - 46 (4) การหลีกเลี่ยงความเสี่ยงและผลตอบแทนที่ต้องการ ไม่ชอบความเสี่ยง ซึ่งกำหนด เป็นข้อสมมติของหนังสือเล่มนี้ ผู้ลงทุนทั่วไป ผู้ลงทุนที่มีเหตุผลจะ ไม่ชอบความเสี่ยง

33. 5 - 47 ทัศนคติของผู้ลงทุนที่มีต่อความเสี่ยง (Investor attitude towards risk) • Risk premium – the difference between the return on a risky asset and less risky asset, which serves as compensation for investors to hold riskiersecurities.(ส่วนชดเชยความเสี่ยง – ผลต่างระหว่างผลตอบแทนจากสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงสูงกับสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงต่ำกว่า ซึ่งจะเป็นผลตอบแทนที่ชดเชยให้แก่ผู้ ที่ลงทุนในหลักทรัพย์ซึ่งมีความเสี่ยงมากกว่า)

34. 5 - 48 ตลาดที่ผู้ลงทุนมีเหตุผลจะหลีกเลี่ยงความ เสี่ยงโดยไม่จำเป็น หลักทรัพย์ที่มีความเสี่ยง สูงจะให้ผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับสูงด้วย สรุป ถ้าภาวะของตลาดยังไม่เป็นไปตามข้อสรุป ข้างต้นจะมีแรงซื้อ / ขายหลักทรัพย์นั้นต่อไป

35. 5 - 49 3. ความเสี่ยงของกลุ่มสินทรัพย์ลงทุน (Portfolio Risk) Portfolio: กลุ่มของสินทรัพย์ 2 ชนิดขึ้นไป การลงทุนในสินทรัพย์เป็นกลุ่ม ทำให้ความเสี่ยงต่ำ

36. (1) ผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับจากกลุ่มสินทรัพย์ลงทุน ^ (Expected return on a portfolio) = kP ^ ^ ^ ^ kP = w1k1 + w2k2 + . . . . . . . . . wnkn n ^ S ^ k = w k p i i i = 1 ^ ^ kP= ค่าถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักของki 5 - 50

37. 5 - 51 ตัวอย่าง ลงทุนซื้อหุ้นสามัญ 3 บริษัท สัดส่วนของ เงินลงทุน 1 : 2 : 2 อัตราผลตอบแทนที่คาด ว่าจะได้รับ 12.0, 11.5, และ 10.0 % ^ ^ ^ ^ kP = w1k1 + w2k2 + . . . . . . . . . wnkn = 0.2 (12%) + 0.4 (11.5 %) + 0.4 (10.0 %) = 2.4 +4.6 + 4.0 =11 % เมื่อลงทุนไปแล้ว 1 ปี จะทราบว่าสินทรัพย์แต่ละตัวให้ อัตราผลตอบแทนจริง เท่าไร ( ki )

38. 5 - 52 (2) ความเสี่ยงของกลุ่มสินทรัพย์ลงทุน : P s จะนำ ของสินทรัพย์ลงทุนแต่ละตัว มาถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักไม่ได้ s Pจะต่ำกว่าค่าถัวเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักของ i ตามปกติ s s เพราะผลตอบแทนของสินทรัพย์แต่ละตัวมีความสัมพันธ์กัน Correlation Coefficient : r

39. Stock W Stock M Portfolio WM 25 25 25 15 15 15 0 0 0 -10 -10 -10 5 - 53 Returns distribution for two perfectly negatively correlated stocks (ρ = -1.0)การแจกแจงผลตอบแทนของหุ้น W และ M ที่มีค่าสหสัมพันธ์ = -1.0 ขจัดความเสี่ยงได้ทั้งหมด

40. Stock M Stock M’ Portfolio MM’ 25 25 25 15 15 15 0 0 0 -10 -10 -10 5 - 54 Returns distribution for two perfectly positively correlated stocks (ρ = 1.0) การแจกแจงผลตอบแทนของหุ้น M และ M’ ที่มีค่าสหสัมพันธ์ = 1.0 ขจัดความเสี่ยงไม่ได้เลย

41. Stock W Stock Y Portfolio WY 25 25 25 15 15 15 0 0 0 -10 -10 -10 5 - 55 Returns distribution for two partially correlated stocks (ρ = + 0.67) การแจกแจงผลตอบแทนของ หุ้น W และ Y ที่มีค่าสหสัมพันธ์ = + 0.67 ขจัดความเสี่ยงได้บางส่วน

42. 5 - 56 สรุปเกี่ยวกับค่า r 1. ความเป็นจริงหุ้นต่างๆ จะมีความสัมพันธ์แบบ Partially (เป็นไปไม่ได้ที่หุ้นต่างๆ จะไม่มีความสัมพันธ์กัน) 2. ความสัมพันธ์ของหุ้นส่วนใหญ่จะอยู่ระหว่าง 0.5 - 0.7 เมื่อกระจายการลงทุน คือ ลงทุนในหุ้นเพิ่มขึ้นใน portfolio จะพบว่าไม่สามารถขจัดความเสี่ยงทั้งหมดได้ ขจัดความ เสี่ยงได้บางส่วน (แต่ยังคงมีความเสี่ยงบางส่วนเหลืออยู่) จะขจัดได้เพียงใดขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์ของหุ้นนั้น

43. 5 - 57 3. Portfolio ควรมีการกระจายการลงทุนใน หุ้นต่างอุตสาหกรรมกัน เพราะค่า r จะต่ำ ทำให้มีความเสี่ยงของ portfolio ต่ำด้วย

44. 5 - 58 (3) ความเสี่ยงที่หลีกเลี่ยงได้กับความเสี่ยงทางตลาด Stand-alone Market Firm-specific + = risk risk risk ความเสี่ยงทางตลาดเป็น ส่วนหนึ่งของ stand - alone risk ของหลักทรัพย์ซึ่งไม่ สามารถขจัดได้โดยกระจาย การลงทุนและวัดด้วยค่า b เป็นความเสี่ยงส่วน หนึ่งของหลักทรัพย์ ที่สามารถขจัดได้โดย การกระจายการลงทุน

45. 5 - 59 ความเสี่ยงที่หลีกเลี่ยงได้ เป็นความเสี่ยงที่ขจัดได้โดยการกระจายการลงทุน Diversifiable Company - Specific Unsystematic Risk เป็นความเสี่ยงของ หลักทรัพย์นั้น เช่น โครง สร้างเงินทุนของกิจการ ลักษณะของผลิตภัณฑ์ฯลฯ

46. 5 - 60 ความเสี่ยงที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ ความเสี่ยงนี้ขจัดไม่ได้แม้ว่าจะการกระจายการลงทุน เช่นความเสี่ยงจากภัยสงคราม ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ อัตราดอกเบี้ยสูงขึ้น Relevant Market Non - diversifiable Systematic Risk ความเสี่ยงนี้ยังมีอยู่ใน portfolio บางครั้ง เรียกว่า ความเสี่ยงทางตลาด วัดได้โดยค่าเบต้า [beta“b”] ถ้าความเสี่ยงนี้สูงผู้ลงทุนจะต้องการอัตราผลตอบแทนสูง

47. 5 - 61 กรณีลงทุนในหุ้นเพิ่มขึ้นมีผลทำให้ความเสี่ยง ของกลุ่มหลักทรัพย์ลงทุน (portfolio) ลดลง แต่อัตราผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับเท่าเดิม ^ kp คงที่ s P

48. 5 - 62 ความน่าจะเป็น Large 2 1 0 15 ? s Even with large N, 20% p

49. Risk Company Specific s Stand-Alone Risk p s M 5 - 63 การลงทุนในหลักทรัพย์เพิ่มขึ้นความเสี่ยงที่หลีกเลี่ยงได้ จะลดลง (ความเสี่ยงทางตลาดไม่เปลี่ยนแปลง) s (%) p 35 = 20 Market Risk (คงที่) 0 2,000+ 10 20 30 40 # Stocks in Portfolio

50. 5 - 64 อธิบายรูป :เมื่อเพิ่มจำนวนหุ้นที่ลงทุน จะทำให้ความเสี่ยงลดลง เมื่อเพิ่มจำนวนหุ้นถึง 10 หุ้น P จะลด ลงช้า ๆ และเมื่อเพิ่มจำนวนหุ้นถึง 40 หุ้น จะเหลือเพียงเล็กน้อย จนกระทั่ง P ใกล้เคียงหรือประมาณ 20 % = M s s P s s