Opvoeding en de overdracht van waarden en normen

1. Opvoeding en de overdracht van waarden en normen B. Levering

2. Sinds de jaren ‘90  weinig vorderingen omtrent deze discussie • Artikel is geschreven vanuit overtuiging dat overheid een bijdrage dient te leveren aan waarden en normendebat id opvoeding MAAR rol mag niet overschat worden!

3. Vooraf • 20-tal jaren stil rond problematiek waarden en normen id opvoeding • Na 1970: theoretische pedagogen zagen resoluut af v formulering ve algemene opvoedingsdoel • Theoretische pedagogiek bleef geïnteresseerd in normatieve kwesties MAAR terugtrekken op meta-ethisch niveau • Eind jaren ‘80: discussie over overdracht v waarden en normen + hernieuwde aandacht vr morele opvoeding id strijd tegen jeugdcriminaliteit

4. Over ware morele kennis • Waarden- en normenoverdracht id opvoeding door wetenschappelijke discussies/ andere theoretische richtingenstrijd  onzichtbaar geworden  opgelost door filosoof Gilbert Ryle (in 1958) • Ryle: werkt met analyse verschillende vormen v kennis en mogelijkheid om deze te vergeten systematisch af • Morele kennis kan je niet vergeten  oorzaak: morele kennis verbonden met affectie

5. Waar komt dat primitieve beeld van de overdracht van waarden en normen in de opvoeding vandaan? • Waarden spelen rol in reflectie op gedrag  spelen daarin belangrijke rol MAAR ze worden niet overgedragen  Idem dito voor normen (=geconcretiseerde waarden) • Klassieke model van waarden en normen is het Freudiaanse  is van aantrekkelijk eenvoud • Middeleeuwen: met ontdekking noodzaak v opvoeding en opvoedbaarheid  motivatieprobleem geboren

6. Als een leek over normen en waarden spreekt ziet hij nog steeds het beeld van een kompas voor zich  probleem postmoderne tijd: we oriënteren ons op anderen en niet meer op ons intern kompas • Morele opvoeding oriënteren op dat wat de kinderen in de toekomstige samenleving nodig hebben om moreel te overleven

7. Balans van de overheidsbemoeienis met de opvoeding in de afgelopen halve eeuw • De overheidsbemoeienis is de voorbije eeuw toe- en afgenomen • Waarom afgenomen? • De burgers zijn steeds meer gesteld op hun privacy • Het tanende geloof van de maakbaarheid van de samenleving van belang • Ouders zijn hoger opgeleid en zijn mondiger • De uitkleding van de verzorgingsstaat

8. Waarom toegenomen? • Wegvallen van gedeelde publieke moraal vd burgers • De overheid maakt zich om onze gezondheid zeer druk • Ontstaan van multiculturele samenleving • Steeds grotere en machtigere groep van professionele pedagogen ontstaan • Grote economische belang v arbeidsparticipatie door mannen en vrouwen

9. Veranderingen in de omgang tussen ouders en kinderen • Opvoedingsverhouding afgelopen halve eeuw veranderd van bevelshuishouding naar onderhandelingshuishouding • De grote reden van deze verandering was de economie • Het generatieconflict wordt in de jaren zestig uitgevochten  alles wat in de weg stond van een goede relatie tussen ouder en kind werd weggenomen

10. Anti-vandalismebeleid in Mootfoort, een persoonlijk verhaal • Niet zo belangrijk  erg subjectief

11. Referentie van het artikel Levering, B. (2004). Opvoeding en de overdraging van waarden en normen. De Beer, P.T (red), Schuyt, C.J.M (red). Bijdrage aan waarden en normen. (pp 147-171). Amsterdam: Amsterdam University Press Deze presentatie werd U gebracht door Margot Desmedt.