Service Gerichte Architectuur

2. Service Gerichte Architectuur Na mij de zondvloed of sense of urgency?

3. Achtergrond en aanleiding • 25 april 2007 NORA 2.0 • Nederlandse Overheid Referentie Architectuur • Doelstelling bevorderen samenhang • Inrichtingsprincipes • SGA is één van de 2 basiskeuzes

4. Ist

5. Soll

6. Strategische fase Er doen al vele definities en modellen de ronde. We moeten het niet overdrijven zonder er nonchalant over te doen. Er is nog veel draagvlak te creëren bij de overheid.

7. Waar gaat SGA over? Afbakening • Software en niet geautomatiseerde bedrijfsprocessen • Interactie tussen werkzame onderdelen • Rand en binnenkant • Tactische, operationele en technische aspecten • Subsidariteit • Ontwerpstijl • Publiceren dienstenaanbod en maken dienstenafspraken • Standaarden • Infrastructurele voorzieningen Elementen

8. Doelgroep Procesverantwoordelijken, Informatiemanagers en architecten van de informatiehuishouding van de E-overheid

9. Wat biedt SGA op dit moment?

10. Geen recepten

11. Geen standaarden

12. Waarom SGA?

13. Nee stemmetjes! • Nee, geen zorgen over koppelingen met andere organisaties • Nee, geen zorgen over toekomstige veranderingen • Nee, niets te maken met in- of uitbesteding van processen of systemen • Nee, ik doe het zelf en maak geen gebruik van componenten van derden • Nee, ik doe niet aan klantenwerving • Nee, ik hoef geen rekening te houden met mijn klanten

14. De elektronische overheidKlantgedreven dienstverlening • Hoge kwaliteit • Integraalheid • Transparantie • Proactiviteit en interactiviteit • Vindbaarheid • Kanaal-onafhankelijkheid

15. De elektronische overheidWijzigingen in bedrijfsprocessen • Maatschappelijke kwesties, prioriteiten of wetgeving • Verschuiving van taken en in- en uitbesteding • Efficiëntie-overwegingen

16. De elektronische overheid • Terugkerende wijzigingen door veranderende wensen of eisen of voortschrijdende technologie • Vergaande informatiekoppelingen tussen overheid/onderneming/burgers en tussen en binnen overheidsorganisaties

17. De valkuil van de metafoor

18. Eerst afspraken dan werking Dilemma: strak en compleet doch los genoeg voor flexibiliteit en autonomie.

19. Het antwoord op dit dilemmaisDe ServiceofHet servicecontract

20. Lonkend perspectief • Samenhang en beweeglijkheid • Transparantie en zakelijkheid • hergebruik

21. Doen we het alleen?

22. Het instrument en de professional

23. Wat kenmerkt een SGA? Presentatie SGA 17 januari 2008 studiegroep 4

24. Wat kenmerkt een SGA? Presentatie SGA 17 januari 2008 studiegroep 4

25. Wat kenmerkt een SGA? Presentatie SGA 17 januari 2008 studiegroep 4

26. Wat kenmerkt een SGA? 3 Manieren samenvoegen kleine services Samenstellen Samennemen Generaliseren Presentatie SGA 17 januari 2008 studiegroep 4

27. Wat kenmerkt een SGA? Classificatie services: Identificatie op eigenschappen en juiste maatvoering Presentatie SGA 17 januari 2008 studiegroep 4

28. Wat kenmerkt een SGA? Principes, patronen en antipatronen: • Eén aanbieder, één of meerder afnemers • Aanbieder kiest zelf voor aanbieden bepaalde service aan groep potentiële afnemers • Afnemer kiest afname service ( vaak wel gestuurde beïnvloeding ) • Services kennen geen eigenaars, alleen aanbieders ( wel van het proces ) • Service-gerichtheid ( afnemersturing boven aanbiederssturing ) • Normaliter gebruik private services door publieke services • Scheiding verantwoordelijkheid en uitvoering • Scheiding buitenkant en binnenkant • Maximale voorspelbaarheid afnemer • Afnemer ‘kent’ verantwoordelijke Presentatie SGA 17 januari 2008 studiegroep 4

29. Wat kenmerkt een SGA? Services en ketens: • Ketens zijn specifieke werkstromen • Elke schakel levert toegevoegde waarde • Activiteit of deelproces op zichzelf is ondergeschikt • Coordinatie ketens door 2 modellen; • Operationele sturing ( orkestratie ) • Tactische sturing (choreografie) Presentatie SGA 17 januari 2008 studiegroep 4

30. Wat kenmerkt een SGA? Services en ketens, coördinatie : Presentatie SGA 17 januari 2008 studiegroep 4

31. Wat kenmerkt een SGA? Enkele evaluatievragen: • Noem de drie ontwerpstijlen en geef kernachtig van elk de kenmerken weer • Door welke bril zal een softwareontwikkelaar grotendeels kijken? • Welke manier van het maken van een grotere service uit kleinere is nu al volop in ontwikkeling? • Samenstellen • Samennemen • Generaliseren Presentatie SGA 17 januari 2008 studiegroep 4

32. 3.2 Publiceren en Afspraken

33. 3.2.1 De 3 stadia in de SGA-Cyclus Ontwikkeling Publicatie & Afspraken Gebruik

34. 3.2.1 Publiceren en Afspraken

35. 3.2.1 Servicepublicatie De servicepublicatie is eigendom van de aanbieder en gericht aan gemeenschap van alle potentiële gebruikers, door middel van publicatie in een serviceregister. De serviceovereenkomst is eigendom van de beidecontractanten, die in beginsel de enigenzijn die eroverbeschikken.

36. 3.2.1 Servicepublicatie

37. 3.2.2 Registers en Overeenkomsten De serviceovereenkomst verwijst idealiter naar de geselecteerde service(s) in het register en regelt die zaken die nog niet (eenduidig) in de servicepublicatie zijn geregeld. Hoe meer er in de servicepublicatie(s) is geregeld, des te minder hoeft nog in de overeenkomst worden geregeld. In dat geval is er sprake van een standaard overeenkomst. Als de servicepublicatie veel vrijheidsgraden biedt, die dus nog in de overeenkomst moeten worden ingeperkt, is er sprake van een maatwerkovereenkomst.

38. 3.2.2 Registers en Overeenkomsten Serviceregisters zijn er in soorten en maten. Het zal niet zo zijn dat er één wereldwijd publiek serviceregister zal zijn voor alle services. Eerder zal elke “gemeenschap van partijen” die onderling services verlenen een serviceregister hanteren.

39. 3.2.3 Service-Publicatie • Naam • Aanbieder • Afnemer • Semantiek • Syntax • Serviceniveau • Policy • Wederprestatie

40. 3.2.3 Service-Publicatie

41. 3.2.3 Service-Publicatie • Naam • Aanbieder • Afnemer

42. 3.2.3 Service-Publicatie • Semantiek • het domein waarover de service gaat, liefst door middel van een verwijzing naar een • (semantisch) domeinmodel • het effect of de prestatie van de service, in termen van: • 1. de precondities, dat wil zeggen, een precieze beschrijving van de toestand van waaruit de service zinvol kan en mag worden aangeroepen. • 2. een beschrijving van het resultaat en/of de postconditie van de service

43. 3.2.3 Service-Publicatie • Semantiek • de crux van een service is gelegen in het resultaat of het effect van de service, omdat dat de belichaming is van de waarde die de service heeft voor de afnemer. • Services die de toestand wel veranderen heten vaak transacties.

44. 3.2.3 Service-Publicatie • Semantiek • Services en doelbinding: • Onder doelbinding wordt verstaan dat uitgewisselde gegevens alleen voor een nader gespecificeerd doel mogen worden gebruikt.

45. 3.2.3 Service-Publicatie • Syntax • Hierin staan de uitvoeringsaspecten van de service beschreven • Het is mogelijk dat de servicebeschrijving op deze uitvoeringsaspecten vrijheidsgraden • toestaat, waartussen de afnemer kan kiezen.

46. 3.2.3 Service-Publicatie • Serviceniveau • Dit onderdeel beschrijft kwaliteitsaspecten van de service, zoals: • inhoudelijke kwaliteit van de service; • servicetijden (normale servicetijden, weekends, feestdagen en vakantiedagen); • service beschikbaarheid (minimumpercentages, gemiddelde, maximaal aantal • verstoringen per periode, meetperiode); • serviceprestaties, zoals de responstijd.

47. 3.2.3 Service-Publicatie • Policy • Voorwaarden van aanbieder • Wederprestatie • Verwachtingen van aanbieder bij afnemer

48. 3.2.4 Service-Overeenkomst De service-overeenkomst kent bijna dezelfde structuur als de publicatie. Dat komt doordat zij op te vatten is als een nadere invulling van de service-publicatie Een service-overeenkomst is een overeenkomst en zal daarom ook allerlei algemene contractparagrafen kunnen kennen, zoals bepalingen rondom wijziging van de overeenkomst, rondom aansprakelijkheid, et cetera.

49. Standaardiseren

50. Eén van de grootste obstakels, in het ontplooien van de haalbaarheid van een werkende SGA, is de ‘taal’ van de services.