1 / 31

ANJİOGRAFİDE HASTA HAZIRLIĞI

ANJİOGRAFİDE HASTA HAZIRLIĞI. Dr. Halil BOZKAYA Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Girişimsel Radyoloji Bölümü. İŞLEM SONRASI TAKİP VE BAKIM. BAŞARI. İŞLEME HAZIRLIK. İŞLEM. HASTA HAZIRLIĞI. Hastanın kabulü Hastanın değerlendirilmesi Anamnez : semptomlar, bulgular ve hikaye

pepper
Download Presentation

ANJİOGRAFİDE HASTA HAZIRLIĞI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. ANJİOGRAFİDEHASTA HAZIRLIĞI Dr. Halil BOZKAYA Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Girişimsel Radyoloji Bölümü

  2. İŞLEM SONRASI TAKİP VE BAKIM BAŞARI İŞLEME HAZIRLIK İŞLEM

  3. HASTA HAZIRLIĞI • Hastanın kabulü • Hastanın değerlendirilmesi • Anamnez: semptomlar, bulgular ve hikaye • Özgeçmiş: geçirilmiş medikal ve cerrahi tedaviler • Organ sistemleri (kardiak ,pulmoner , renal,hepatik,hematolojik,endokrin). • Allerji öyküsü • diyet ve hidrasyon • Fizik Muayene • Kullandığı ilaçlar • Laboratuvar testleri • Hastanın bilgilendirilmesi ve Onam formu • İşlem öncesi risk faktörlerinin saptanması ve alınacak önlemler

  4. HASTA KABULÜ • Basit işlemler için (diagnostikanjiografi, venografivb) • - klinisyenin istek kağıdı • - hasta ve yakınlarından alınan bilgi • Kompleks zor işlemler için ( anjioplasti ve stentvb) • - klinisyenle birebir görüşme • - hastaya ait risk faktörlerinin belirlenmesi • - kar/ zarar hesabı • - en uygun işlemin seçilmesi • - hasta ve yakınlarından alınan bilgi

  5. HASTA KABULÜ AMAÇ 1. İşlem için uygun ENDİKASYON var mı? 2. İşlem için KONTRENDİKASYON var mı ? 3. klinisyenin istediği işlem yapılabilir mi? modifikasyon - alternatif ? 4. işlem ne zaman yapılmalı? Acil- elektif 5. İşlem için gerekenler neler? Anestezist desteği, uygun kateter , balon vs

  6. ANJİOGRAFİ ENDİKASYONLARI • Vasküler anatomi ve varyasyonların ortaya konması ( BTA ve MRA) • Vaskülermalformasyonlar • Stenotik veya Oklüziv damar hastalıkları • Vaskülertravma • Anevrizmalar • Tümörler • Kan örneklemesi

  7. HASTA KABULÜ • UYGUN ENDİKASYON VAR MI? • Medikal literatür: textbook, review makaleler • Kılavuzlar: Societyof InterventionalRadiology (SIR) • CardiovascularandInterventionalRadiologySociety of Eurupe (CIRSE) • ACR AppropriatenessCriteria

  8. Anjiyografi için rölatif kontrendikasyonlar • Multisistemyetmezlik • Şiddetli kontrast allerjisi • Böbrek yetmezliği • Yeni geçirilmiş myokardenfarktüsü • Şiddetli kardiakaritmi • Düzentilemiyenkoagulopati • Gebelik • Abdomende rezidüelbaryum • Sırtüstü düz yatmayı engelleyen durumlar

  9. HASTANIN DEĞERLENDİRİLMESİ Tıbbi literatür SIR uygunluk kriterleri • Medikal öykü, anamnez: semptomlar, bulgular ve hikaye • Özgeçmiş: geçirilmiş medikal ve cerrahi tedaviler (anjiografi, bypass) • Radyolojik incelemeler: bizzat işlemi yapan GR tarafından değerlendirilmeli !! • Fizik muayene • -Ponksiyon yerinin bakısı; yara, enfeksiyon, cerrahi insizyon, femoral anevrizma, herni • - Nabızların kontrolü; gerekirse doppler US , her iki koldan TA ölçümü • - Ekstremitenindurumu; renk değişikliği, şişlik, ülserasyon

  10. HASTANIN KULLANDIĞI İLAÇLAR • İşlem öncesi olgu rutin kullanmakta olduğu ilaçlara devam edebilir • İlaç kullanımının kısıtlanması gereken durumlar • İnsüline bağımlı diabetik olgularda insülin dozunu düşür yada atla ( hipoglisemi!!!) • Oral antidiabetik alanlarda ilaç işlem sonrasına bırakılmalı • Metforminkullananlarda kontrast nefropatiye bağlı laktik asidoz riski yüksek • renal fonksiyonları bozuk diabetik olgularda • metformini 48 sa önce kes, postop 48 sa sonra başla • Antihipertansif ilaçlar alınmalıdır ( renal PTA hariç) • Heparin zorunluluk yoksa 2 sa önce kesilmeli, postop 1-6 saat sonra başlanmalı

  11. HASTANIN KULLANDIĞI İLAÇLAR • Warfarin işlemden en az 3 gün önce bırakılmalı ve heparine geçilmeli • işlem günü PZ,İNR ılımlı yüksekse TDP ve K vit verilebilir. • DMAH , Aspirin, Klopidogrel , Tiklopidin standart koagülasyon parametrelerini değiştirmez • Kanama riski yüksek işlemlerden 5-10 gün önce kesilmeli • Aspirin PTA yada stentimplantasyonu yapılan olgularda aynı gün başlanmalı

  12. LABORATUAR TESTLERİ • Rutin testler ; hemogram, PZ,APTZ • Selektif testler ; BFT, KCFT ,TFT , koagülasyon parametreleri vs • 40 Yaş altı sağlıklı erişkinlerde selektif teste gerek yok • Yaşlılarda ve predispozan risk faktörleri olan olgularda selektif test • Son 1 ay içerisinde yapılan testler yeterli ( klinik durum ve risk faktör değişikliği Ø)

  13. Hastanın işleme hazırlanması • Diet ve hidrasyon • Oral alım sedasyon yapılacaksa kısıtlanmalı • 8 saat önce sıvı gıda alımı kısıtlanmalı • Kontrast ajan ve sedatiflere bağlı bulantıyı önlemek için işlemden 2 sa önce oral alım kesilmeli • Yüksek volümde kontrast madde kullanımı gereken işlem öncesi İV hidrasyon • - 1 gece önceden 1 ml/kg/sa • - Kardiak ve renalyetmezlikli olgularda hipervolemiye dikkat! • Ayaktan gelen olgulara bol sıvı alması konusunda bilgilendirme

  14. ONAM FORMU • Hastaya ve velisine yapılacak herhangi bir işlemi açıklamak mecburidir. • Bilgilendirici onam formunda olması gerekenler • işlemin yapılma nedeni • yararları ve riskleri • işlemin yapılmaması/reddi durumunda oluşacak sorunlar • işleme bağlı gelişen komplikasyon durumunda yapılacak işlemler ve bu • işlemlere ait onam ( anjiografi-diseksiyonstent, biopsi kanama embolizasyon) • onam formu hem medikal hem de hukuki kavramları içermeli • Onam formundaki bilgiler hastaya sözlü olarakta anlatılmalıdır

  15. Onam formu • Diagnostikanjiografi işlemi için onam formunda olması gerekenler • Hasta , hastanın 1. derece akrabasının veya velisinin kimlik bilgileri • Yapılacak işlemin tam adı • Hastalığın Ön Tanısı/Tanısı • Acil Durumda Onay / Onam Almak İçin Ulaşılacak Yasal Temsilcilerinin Ad-Soyad Ve Tel. Numaraları • Sorumlu Hekimin Adı-Soyadı • İşlemin nasıl yapıldığının ayrıntılı anlatımı • aksesle ilişkili komplikasyonları • kateter ve kılavuz tel manipülasyonuna bağlı komplikasyonlar • kontrast ajanla ilişkili komplikasyonlar • sedasyon ve analjeziyle ilişkili komplikasyonlar • antikoagülan (heparinvs) ile ilişkili komplikasyonlar • İşlem sonrası yapılacaklar ve dikkat edilmesi gereken hususlar • Hasta, hasta yakını veya velisinin işleme ilişkin bilgilendirildiğine ve işlemi • kabul ettiğine dair imza

  16. HASTA HAZIRLIĞI • Hastayla işleme girmeden önce görüşülmeli • Hastanın hikayesini tekrar dinlenmeli • İşlemle ilgili tüm detayların açıklanmalı • Hastanın anksiyetesini gidermek • İşleme uyumunu sağlamak

  17. KONTRAST NEFROPATİSİ • İV kontrast sonrası 1-3 gün içinde bazal kreatinin seviyesinde % 25 veya 0,5 mg/dl yükselme olması • Genelllikle geçicidir ve 7-10 gün içinde düzelir • Etiyoloji; serbest oksijen radikallerine bağlı renalmedulladaiskemi • Genel popülasyonda riski düşüktür -> %0,2-1,4

  18. Kontrast nefropatisi için risk faktörleri • böbrek fonksiyon bozukluğu ( Kreatinin>1,5 mg/dL) • Diabet • Dehidratasyon • Yüksek doz kontrast kullanımı • İleri yaş • nefrotoksik ilaç kullanımı • soliter böbrek • Ürik asid >8 mg/dL

  19. KONTRAST NEFROPATİSİNDE ÖNLEM • Etkinliği kanıtlanmış tek önlem-> İV Hidrasyon • Diğer önlemler; • düşük ozmolaritelinon iyonik kontrast madde kullanımı • kontrast madde miktarını sınırlamak • kontrast ajan olarak CO2 ya da Gadolinium kullanmak • MR Anjiografi alternatifini düşünmek • Kontrast nefropatiyi önleyici farmakolojik ajanlar

  20. Kontrast Nefropatisini Önleyici Farmakolojik İlaçlar • N_Asetilsistein (NAC); antioksidan • İV hidrasyonla birlikte özellikle DM li olgularda etkin • işlemden 1 gün önce, işlem günü ve postop1. gün 600 mg 2x1 • Fenoldopam : dopamin1 agonisti , renalperfüzyonu arttırır • Kontrast nefropati riskini azaltır • preop 2-4 saat önce başlanıp postop 4-6.saate kadar 0,1 µg/kg/sainf • NaCO3 infüzyonu: renaldisfonsiyonu bilinen olgularda etkin • işlem den 1 saat önce bolus yapılır ve postop 6. sa kadar infüzyon • 3mL/kg/sa • Teofilin : Glomerülerfiltrasyonu arttırıcı etki • PO yada İV işlemden önce verilir.

  21. KOAGÜLASYON VE HEMOSTAZ BOZUKLUKLARI • Endovasküler işlemlere bağlı major kanama sıklığı <%2 • Genç sağlıklı erişkinlerde koagülasyon parametrelerinin rutin bakısına gerek yok • Kanama için risk faktörü taşıyan olgularda bakılmalı • Hiperkoagülopatiiçin risk faktörü olan olgularda bakılmalı • - vaskülerhastalığı olmayan genç hastada atipik bölgede tromboz • - antikoagülan tedaviye direnç • Trombolitik tedavi yapılacak olgularda • Nonvasküler girişimlerde ( perkütanbiopsi, nefrostomivb) • İİAB de gerekmeyebilir.

  22. Vasküler girişime bağlı kanama için risk faktörleri • trombositopeni • antikoagülan ilaç kullanımı • Karaciğer hastalığı • kanama diatezi öyküsü • malign hipertansiyon • malnutrisyon • hematolojik malignite • Splenomegali • DİC • bazı kemoterapi ilaçları

  23. KOAGÜLASYON TESTLERİ • Rutin testler • Protrombin zamanı : bazalden +3 sn( < 17 sn) • Aktive parsiyeltromboplastin zamanı : bazalden +6 sn(< 37 sn) • İNR: <1,5 • Trombosit ayısı: >50.000 (normal İNR ve APTZ) • >70.000( anormal İNR ve APTZ) • Selektif testler • KZ: trombositdisfonksiyon şüphesi varsa • PZ, APTZ de minimal yükselme varsa • < 8 dk • Fibrinojen seviyesi ; trombolitik tedavi öncesi • Hb,Htc; derin corebiopsi yapılacak olgularda • trombolitik tedavi öncesi • drenaj işlemleri öncesi

  24. KOAGÜLOPATİNİN NEDENLERİ VE TEDAVİSİ • PZ/İNR uzaması…..Warfarinkull….ilacı kes,heparine başla, K vit+ TDP • Kronik karaciğer hastalığı……K vit + TDP • K vit eksikliği……………………….K vit ( 1-3 mg İV, 8 saatte bir) • DİC……………………………………….TDP • APTZ uzaması ………Heparinkull……..heparinipreop 2-6 saat önce kes • Trombosit eksikliği…… tüketim koagülopatisi……….trombosit süspansiyonu • üremi………………………………. trombosit süspansiyonu • KC S…………………………………. trombositsüspansiyonu • KZ uzaması………………..hemofili vb……………faktör replasmanı, trombsüsp,Desmopressin • Oral antiagregan ve NSAİİ…… kanama zamanına etkisi düşük • çok geniş çaplı kateter kullanılacaksa işlemden 5-10 • gün önce kesilmesi önerilir

  25. KONTRAST ALLERJİSİ • Noniyonik düşük ozmolar kontrast maddelere bağlı reaksiyonlar hafif-orta şiddette • Kontrast madde allerjisiiçin risk faktörleri • - kontrast maddeye karşı allerjik reaksiyon öyküsü • - diğer ilaçlara karşı allerji • - Astım • - deri allerjenlerine reaksiyon

  26. KONTRAST ALLERJİSİ • Kontrast maddeye karşı yüksek risk faktörü olan ve orta yüksek şiddette reaksiyon öyküsü bilinen olgularda • - MR Anjiografi • - CO2anjiografisi • - premedikasyon • Standart proflaksi • 1. steroidler ; işlemden 12 sa ve 2 sa önce PO 30-50 mg Prednisolon • 2. antihistaminikler; işlemden 2 saönce İV yada PO 25-50 mg Difenhidramin

  27. ANTİBİYOTİK PROFLAKSİSİ • Enfekte doku veya mukoza geçilecekse endikedir. • İşlemden 2 sa önce verilmesi gerekir • Proflaktik antibiyotik seçimi çok değişken; hastane enfeksiyon komitesiyle koordinas. • Antibiyoterapigerekmeyen işlemeler • - rutin anjiografi • - kateter revizyonu ( immunitesi sağlam olgularda) • - temiz sıvıların aspirasyonu ( renal kist, plevraleffvs

  28. ANTİBİYOTİK PROFLAKSİSİ • Antibiyoterapinin tartışmalı olduğu işlemler • - hemodializakses sorunlarının tedavisi • - stent yerleştirilmesi • - trombolitik tedavi • - nonneoplastikembolizasyon işlemleri • - perkütangastrostomi • Antibiyoterapi gereken işlemler; • - biliyergirişimler • - genitoürinerişlemler • - sıvı koleksiyon drenajları • - doku ölümüne neden olan embolizasyonlar (kemoemb.) • - TİPS • - stentgreft yerleştirilmesi

  29. ANESTEZİ, SEDASYON VE ANALJEZİ • İşlem öncesi sedasyon gerekli değildir • hafif sedasyon; erişkin olgularda işlemlerin çoğu için yeterli. PO lorazepam • İV Dormicum • Genel anestezi ( serebral anevrizma ve AVM embolizasyonu) • Epidural anestezi ( EVAR ) • Yüksek sedoanaljezi( çocuklar, kooperasyonbzk, biliyerdilatasyon ) • Vital bulguları instabil olgular ANESTEZİST DESTEĞİ

  30. EKİPMAN HAZIRLIĞI • Anjiografik işlem için gerekli malzemeler • intraduser ( diagnostik incelemeler için 4-5F, PTA ve stent için 6-7F) • ponksiyon iğnesi (standart iğne,pediatrik iğne) • kateter • kılavuz tel • balon • stent • Anjiografi cihazının ve pompasının son durumu bilinmeli • Hasta yatağı • Hastanın sosyal güvencesi ( SGK, yeşil kart)

  31. DİAGNOSTİK ANJİOGRAFİYE BAĞLI KOMPLİKASYONLAR • Ponksiyon yerinde minör kanama yada hematom ……………..% 2-10 • Ponkisyon yerinde major kanama yada hematom………………% 0.2-2 • Ponkisyona bağlı diğer komp( disseksyon, psödoanevrizma,fistül)……< %2 • Tromboz veya distalembolizasyon …………………………………………%1 • Kontrast nefropatisi • geçici…………………………………………………………% 0.2-1.4 • kronik…………………………………………………………<% 0.1 • Kontrast allerjisi • hafif ……………………………………………………………% 0.2-0.4 • şiddetli………………………………………………………..% 0.04 • Diğer sistemik komplikasyonlar………………………………………………..< 2 • Ölüm…………………………………………………………………………………………< % 0.05

More Related