Brú (Pressure):

1. Brú (Pressure): Ceard é an difríocht idir brú agus fórsa? Cé acu taobh a brúann tú? Cén fath? • Brathann an brú ar, • An fórsa • An achár “Is é brú na an fórsa in aghaidh an aonad achar” Tomhaistear brú í niutan in aghaidh an meadar cearnaithe (N/m2) Tugtar an Pascal (Pa) ar an aonad.

2. Cleachtadh: Ceard é an brú atá ar iochtar an bloc? Fórsa = 4500N Achár = Fad x leithead = 1.5m x 3m = = 4.5m2 4500N Brú = 4500/4.5 Brú = 1000 N/m2 Nó 1000Pa • Ceist 2: • Cé acu seo a dheanach níos mó damáiste go do chóis dá seasach sé ort • Elifant le meachán 27000N ag seasamh ar do chóis le 1800cm2 í teaghmaíl leis an talamh, nó • Cailín í péire stilettos le meachán 600N agus achar teaghmáil = 1.5cm2 (1) Eilifant Brú = 27000/1800 Brú = 15N/cm2 (2) Bróg Brú = 600/1.5 Brú = 400N/cm2

3. Brú í Leachtanna Meadaíonn brú le doimhneacht mar gheall ar an brú ó an leacht (nó gás) atá thart timpeall ar. Tá turgnamh simpligh chun taispeaint go meadaíonn brú le doimhneacht. 3 poll ag airde difriúl ar buidéil plaisteach Ceard a thugann tú faoi dearadh Leis an turgnamh ceanna is feidir linn taispeaint go bhfuil and brú ceanna í ngach treo. Cur na poill ag an airde ceanna ach ar taobh difriúl den buidéal Ceard a feiceann muid?

4. Tá Máis ag Aeir & togann se suas spás: An bhfuil buidéil Folamh??? Níl tá se lán le aeir Togann aeir suas spás. Tá Máis aige Ceard é Meachán? (Weight) Tá meachán ag aeir chomh maith http://www.youtube.com/watch?v=ENkW7yJ4rkw Brú an Atmasfear: Seo é an brú atá orainn mar gheall ar an meachán atá ag an aeir ata os cionn ar chlooigeann Tá brú an atmasfear níos lú ar bar slaibh ard. Cén fath? Tá an meachán ón aeir ata ag brú orainn = 10 Tonná Ní thugann muid faoi dearadh é mar tá an brú ceanna gach ait taobh amuigh agus taobh istigh dar corp. Má togtar an aeir amach as corp tá eifeacht mór http://www.youtube.com/watch?v=YUrKPFWs-A8 Usaidtear Barameadar chun an brú atmaspheir seo a thomhais.

5. Tomhais an brú: Usaidtear Barameadar Mearcair chun an brú atmaspheir a thomhais. • Feadán gloine laidir 1 meadar ar airde • Tá an feadán lán le mearcair í iomara (reservoir) Mearcair • Tá an mearcair coinnigh san feadán de bharr brú an atmasfear. • Brú ard (H) bogann an mearcair suas an feadán • Brú iseal (L) titeann se síos an feadán • Tá an gnáth brú thart ar 76cm Nuair atá eitlean nó helicopter ag eirigh laghdaíonn an brú, is feidir é seo a leamh agus a úsaid chun an airde a inseacht. Tugtar Altimeadár (Altimeter) ar seo.

6. Brú an atmasfear agus an aimsir. Bíonn eifeacht an mór ag brú an atmasfear ar an aimsir ata againn. Ceanglaíonn línte ar a dtugtar Isobar aiteacha ar an mapa atá ar có-brú. Bíonn uimhir ar an líne a leiríonn an brú í Pascal (Pa) Tugann brú ard (H) aimsir grianmhár, gán móran gaoth. Tugann brú iseal (L) aimsir gaothfar, go hiondúil le baisteach “aimsir dona” Ritheann an aeir ó ait le brú ard go áit le brú iseal chun an brú a cothromú, Deanann se seo gaoth.. Is é gnath brú an atmasfear ná 1013 hectopascal.