บทปฏิบัติการที่ 15 ระบบสืบพันธุ์ (Reproductive System)

1. บทปฏิบัติการที่ 15 ระบบสืบพันธุ์ (Reproductive System)

2. อวัยวะสืบพันธุ์ของแมลงตั้งอยู่ภายในปลายส่วนท้องโดยมีช่องเปิดตรงท้องปล้องที่ 8และ 9ส่วนประกอบที่สำคัญของอวัยวะสืบพันธุ์แต่ละเพศมีดังนี้

3. เพศเมีย ประกอบด้วยรังไข่ (Ovary) 1คู่ ซึ่งมีท่อไข่ (ovariole)จำนวนแตกต่างกัน ฐานท่อไข่แต่ละอันรวมกันเรียกเคลิกซ์ (calyx)ปลายท่อไข่แต่ละอันยาวคล้ายเส้นด้ายรวมเรียก ซัสเพนซอรี ลิกกาเม้นท์ (suspensory ligament)ไข่ที่สุกแล้วจะเคลื่อนตัวจากรังไข่แต่ละข้าง และมารวมกันที่ท่อกลาง (median oviduct)ก่อนออกไปสู่เจนิทอล แชมเบอร์ (genital chamber)ไข่จะได้รับอสุจิจากถุงเก็บอสุจิ (spermatheca)ก่อนออกไปยังอวัยวะวางไข่ บริเวณถุงเก็บอสุจิจะมีต่อมผลิตน้ำเลี้ยงอสุจิ (spermathecal gland)นอกจากนี้จะพบต่อมแอ๊คเซสซอรี (accessory gland)ซึ่งทำหน้าที่กลั่นสารลักษณะคล้ายกาว เพื่อให้ไข่ที่ผสมแล้วรวมกันเป็นกลุ่มก้อน และทำหน้าที่เป็นต่อมผลิตสารพิษในผึ้ง ต่อ และแตน

4. เพศผู้ ประกอบด้วยอัณฑะ (testis) 1คู่ ซึ่งมีท่ออสุจิ (sperm tube)หลายท่อรวมกัน ท่อนำอสุจิ (vas deferens)จากอัณฑะมาเก็บไว้ที่ถุงพักอสุจิ (vesicular seminalis)โดยมีท่อส่งออกของอสุจิ (ductus ejaculatorius)ซึ่งมีปลายเปิดที่ส่วนท้องปล้องที่ 9 ส่วนปลายสุดของท่อส่งออกของอสุจิเป็นอวัยวะใช้ผสม (pennis)และอวัยวะยึดตัวเมียขณะผสม (clasper)ต่อมแอ๊คเซสซอรี ในเพศผู้ผลิตสารเมือกหล่อเลี้ยงอสุจิ ต่อมนี้ของแมลงสาบมีลักษณะคล้ายดอกเห็ดมีชื่อเรียกว่า มัชรูม เซบ แกลนด์ (mushroom-shaped gland)นอกจากนี้แมลงสาบจะมีต่อมสีขาวขุ่นเรียกว่า ต่อมคองโกลเบท (conglobate gland)ซึ่งเข้าใจกันว่ามีหน้าที่ผลิตสารล่อเพศ (pheromone)

6. กลยุทธ์ในการผสมพันธุ์ของแมลงชนิดต่างๆกลยุทธ์ในการผสมพันธุ์ของแมลงชนิดต่างๆ แมลงเพศผู้หลายชนิดได้มีเทคนิคต่างๆที่ใช้ในการดึงดูดแมลงเพศเมียเพื่อมาผสมพันธุ์ เช่น การเต้นหรือต่อสู้กันเพื่อแย่งเพศเมีย บางครั้งแมลงเพศเมียจะเลือกเพศผู้จากขนาดตัวพบว่าในแมลงเพศเมียบางชนิดจะไม่ทำการผสมพันธุ์จนกว่าเพศผู้จะมีแหล่งที่อยู่อาศัยหรือแหล่งอาหารที่เหมาะสมเป็นของตัวเอง ในผีเสื้อทั้งสองเพศนั้นพบว่ามีการรวมกลุ่มกันบนยอดเขาสูงหรือหน้าผาสูงเพื่อใช้ในการคัดเลือกคู่ ในแมลงชนิดอื่นๆ ได้มีการสร้างรัง หรือในแมลงแมงป่องก่อนที่จะให้เพศผู้ทำการผสมพันธุ์นั้นจะต้องได้รับของขวัญที่เป็นอาหารก่อนและทำการผสมพันธุ์ขณะเดียวกันตัวเมียก็จะกินอาหารนั้นไปพร้อมๆกันด้วย นอกจากนี้ยังมีเกณฑ์อื่นในการเลือกเพศผู้เช่น ขนาดตัวและอาหารที่ให้เป็นของขวัญ

7. โครงสร้างทั่วไปของอวัยวะสืบพันธุ์ของแมลงเพศเมียโครงสร้างทั่วไปของอวัยวะสืบพันธุ์ของแมลงเพศเมีย

8. โครงสร้างทั่วไปของอวัยวะสืบพันธุ์ของแมลงเพศผู้โครงสร้างทั่วไปของอวัยวะสืบพันธุ์ของแมลงเพศผู้

9. clasper อวัยวะสืบพันธุ์ในแมลงเพศผู้

10. ovipositor อวัยวะสืบพันธุ์ในแมลงเพศเมีย