520 likes | 802 Views
Meten en laten meten in de zorgsector. Methodieken en aandachtspunten in het onderzoeksproces. kader. MEMORI – praktijkgericht onderzoek, consulting & advies, o.a. voor ziekenhuizen RZ Tienen Audit en communicatieadvies (2006) Marktonderzoek (2009) AZ Sint-Maarten Audit (2005)
E N D
Meten en latenmeten in de zorgsector Methodieken en aandachtspunten in het onderzoeksproces
kader • MEMORI – praktijkgericht onderzoek, consulting & advies, o.a. voor ziekenhuizen • RZ Tienen • Audit en communicatieadvies (2006) • Marktonderzoek (2009) • AZ Sint-Maarten • Audit (2005) • Communicatiebegeleiding (2006) • Onderzoek van het imago en de externe communicatie van de GZA-ziekenhuizen (2010) • MEMORI – Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek • Naar een patiëntvriendelijke, duurzame onthaalomgeving in de zorgsector (2008-2011) • Zorgmarketing of patiëntenmarketing? (2012-2013)
overzicht • Aanleiding om een onderzoek uit te voeren/te laten uitvoeren • Invalshoeken • Stappen in het onderzoeksproces • Bronnen & online onderzoekstools • Voorbeelden van vraagtypen en grafische voorstellingen
aanleidingen • Verbeterkans • Probleem, gevoel van tekort aan handelingskennis • stageverslagen, eindproeven, krantenartikelen, beleidsdocumenten, blogs, discussiefora,… • Nieuwsgierigheid • Verandering (bv. fusie) • …
invalshoeken COMMUNICATIE-ONDERZOEK • Sterkte-zwakte analyse van de int/ext communicatie en organisatie van de communicatie • Optimalisering int/ext communicatie, het onthaal,… in het kader van kwaliteitszorg • Komen tot communicatieprioriteiten binnen een communicatiebeleidsplan • Geïntegreerde uitwerking van communicatieacties, -procedures, -kanalen… op het operationele niveau BEKENDHEIDS- en IMAGO-ONDERZOEK • Werk maken van optimale bekendheid; positief imago bij verschillende doelgroepen • Hoe ervaren/percipiëren de publieksgroepen de kwaliteit vh ziekenhuis? • Hoe verloopt het besluitvormingsproces bij de patiënt (in ziekenhuiskeuze)? CONCURRENTIE-ANALYSE • Wat is de positionering van mijn ziekenhuis t.o.v. andere ziekenhuizen in de regio?
Stappen in het onderzoeksproces • Vooronderzoek en analyse van de communicatie-onderbouw • Audit/onderzoek/survey/focusgroepen… • Conclusies en aanbevelingen Valideren van onderzoeksresultaten: communicatieplan, communicatiestrategie, beleidsbeslissingen, bijsturing communicatiekanalen…
Mogelijke methodieken • Deskresearch • Gesprekken met onthaalmedewerkers, patiënten, (focusgroepen)… • Surveys (online of offline) • Shadowing • Mystery shopping • Dagboekmethode • Usabilityonderzoek • …
tools • Online survey tools • Heatmaps • Sociale media en blogs evalueren • Steekproefgrootte • Statistiek • Rapportering • Inhoudsanalyses op teksten
bronnen • Steekproefomvang • Afhankelijk van statistische toets • http://www.allesovermarktonderzoek.nl/Extra/steekproef.aspx (basis) • http://www.tue-tm.org/snijders/mto3/sample_size.htm (overzicht) • http://department.obg.cuhk.edu.hk/researchsupport/statstesthome.asp • http://www.statpac.com/statistics-calculator/free-version.htm • (30 dagen trial)
bronnen • Online vragenlijsten maken • LimeSurvey • http://www.limesurvey.org/ • Handleiding https://admin.kuleuven.be/icts/onderzoek/enqueteservice/werken-met-limesurvey/overzicht-werken-met-limesurvey • SurveyMonkey • https://nl.surveymonkey.com/MyAccount_GetStarted.aspx • Handleiding: www.oncoline.nl (zoeken via google) • www.qualtrics.com • www.enquetemaken.be, www.studentenenquete.nl, www.thesistools.com • Google Docs
bronnen • Statistiek: • Wikiversity: http://en.wikiversity.org/wiki/Wikiversity:Main_Page • HyperStat Online StatisticsTextbookwww.davidmlane.com/hyperstat/index.html • Research Methods Knowledge Base www.socialresearchmethods.net\kb\index.php • Wis(kunde)wijzer: http://www.wiswijzer.nl/ • Neill & HowellofCorston& Colman(passievebeslissingsboom): http://en.wikiversity.org/wiki/Inferential_statistics_decision-making_tree
Bronnen • Interactieve beslissingsboom • SelectingStatistics (interactief) www.socialresearchmethods.net/selstat/ssstart.htm • Decision tree voor statistics (interactief) www.microsiris.com/Statistical%20Decision%20Tree/default.htm
Bronnen • Internetprogramma’s voor kwantitatieve analyses • GraphPadQuickCalcs: www.graphpad.com/quickcalcs/index.cfm • VassarStats: http://faculty.vassar.edu/lowry/VassarStats.html • The R Project for Statistical Computing: http://www.r-project.org/ • SISA: http://www.quantitativeskills.com/sisa/index.htm
Online onderzoekstools • Attention heatmap • www.Feng-Gui.com
Bronnen • Woordenfrequenties (analyses) • http://www.online-utility.org/text/analyzer.jsp • TEXTSTAT: http://neon.niederlandistik.fu-berlin.de/nl/textstat/ • www.wordle.net (wordcloud) • http://www-958.ibm.com/software/data/cognos/manyeyes/
bronnen • Kwalitatieve analyses op sociale media • Google: http://www.google.be/trends • Google Analytics (alle online berichten) • Likealizer (facebook) • Blogs: www.blogpulse.com • Twitter: http://trendistic.indextank.com/http://neoformix.com/Projects/TwitterStreamGraphs/view.php • Gecombineerd: http://www.marketsentinel.com/blog/2011/03/free-social-media-monitoring-tools/
bronnen • Leesbaarheid van teksten:
Bekendheid- en imago-onderzoek • Bij verschillende doelgroepen/stakeholders: • (paramedische) doorverwijzers, huisartsen in de regio, omwonenden, (potentiële) patiënten, bezoekers, leveranciers, samenwerkingspartners… interne doelgroepen (bv. artsen, personeel…) • verschillen tussen campussen? • t.a.v. concurrentie? • Kwal.methodiek: associatie-oefeningen, projectieve technieken • Kwan.methodiek: o.a. semantische differentiaal, Likertschaal
Likertschaal • Respondent wordt gevraagd naar zijn mate van akkoord met een aantal statements • Volkomen eens (5) / eens (4) / noch eens, noch oneens (3) / oneens (2) / volkomen oneens (1) • Er worden extreem geformuleerde uitspraken gebruikt (in de ene of andere richting; dus geen neutrale statements) • Vermijd dubbelzinnige statements • Wees specifiek => leidt ook tot specifieke antwoorden • Geen twee items in één vraag stoppen • Gemiddelde wordt berekend om pos/neg houding van respondent te kennen • ! Negatief geformuleerde stellingen krijgen omgekeerde schaalwaarden • Bruikbare statements => waarbij personen met dezelfde attitude ook hetzelfde antwoord zullen geven • Bij de analyse neemt men de 25% meest positieven (de respondenten met de hoogste gemiddelde scores) en vergelijkt men die met de 25% meest negatieven
Semantische differentiaal • Ontworpen om de betekenis van begrippen na te gaan; bleek ook waardevol voor attitudeonderzoek • Lijst van tegengestelde adjectieven • Maar ook beschrijvende naamwoorden en zinnen • Respondent moet een bepaald begrip per adjectievenkoppel situeren op 7-puntenschaal.
Voorbeeld imagovraag • In welke mate associeert u volgende kenmerken met het [ZH]?
Voorbeelden - doorverwijzers • Imagovan ziekenhuis bij doorverwijzers • Doorslaggevende factoren bij de keuze van het ziekenhuis waarnaar de huisarts doorverwijst • 5-puntenschaal gaande van ‘helemaal niet belangrijk’ tot ‘heel belangrijk’ • + open vraag: zijn er nog andere elementen… • Indien men NIET doorverwijst [naar ons zh], wat zijn hiervoor de voornaamste redenen • Multiple response vraag (meerdere antwoorden mogelijk) • Associatie met imago-kenmerken • Impact van imago-kenmerken
Voorbeelden - patiënten • Imago van ZH bij (potentiële) patiënten • Factoren die een rol spelen bij de keuze voor een welbepaald ziekenhuis • 4-puntenschaal (helemaal niet van toepassing – heel toepasselijk) • Kennis over fusie (groep waartoe ZH behoort) • Associatie van ZH met imagokenmerken • Zie voorbeelden • Beperkte concurrentie-analyse (Voor welk ZH kiest u doorgaans?) • Populatie • N=[oneindig, nl. alle potentiële patiënten] • n=400; minstens 30 patiënten per afdeling/pathologie/typologie • Systematische toevalssteekproef = ideaal, maar vaak moeilijk te realiseren • papieren enquête (mondelinge afname, verspreiding via verplegend personeel, …) • Typologie patiënt (zie grafiek) • Eerste keer patiënt in ZH? • Geslacht, leeftijd, regio, dienst (open vraag), opleidingsgraad
Voorbeeld imagovraag • In welke mate gaat u akkoord met volgende uitspraken over het imago van [ZH]?
Voorbeelden communicatieonderzoek • Communicatie van doorverwijzende huisarts met ziekenhuis • Tevredenheid over de informatievoorzieningen & informatiesoorten + belang => KLOOFANALYSE • Informatielacunes • Tevredenheid over de samenwerking en communicatie • Moeilijk bereikbare doelgroep! • Telefonische opvolging
Informatielacunes (open vraag) • “Welke informatie mist u van [ZH]?” • Bereikbaarheid specialisten/artsen • Regelmatig up-to-date overzicht met huidige raadplegingsuren, e-mail, tel/GSM, foto vd arts,... • Feedback over patiënt • Nu vooral eenrichtingverkeer; op vraag van huisarts • Overlijden patiënt wordt niet doorgegeven • Informatie over nieuwe specialisten • Unrépertoire mis à jour au moins 1xpar anavectous les services (et nouveaux médecins) avec les coordonnées de chacun. • Sneller informatie over nieuwe behandelingstechnieken
Voorbeelden - patiënten • Duidelijkheid van informatieverstrekking • Evaluatie onthaalbrochure • Onthaalbrochure gekregen? Gelezen? • Evaluatie inhoud/vorm (likertschaal) • Evaluatie afdelingsfolder • Brochure gekregen? Gelezen? • Evaluatie inhoud/vorm • Evaluatie website • % websitebezoekers (van de internetgebruikers) • Evaluatie: actualiteit, gemak waarmee info gevonden wordt, aantrekkelijkheid… • Mening over potentieel patiëntenmagazine + verwachte thema’s • Evaluatie onthaal • Belang van aspecten van niet-medische dienstverlening
In welke mate gaat u akkoord met volgende uitspraken over de onthaalbrochure?
Voorbeelden – intern com audit • Bevraging artsen – diensthoofden – personeel • Verslagen medische informatie: kennis-leesfrequentie-tevredenheid-kanaalvoorkeuren… • Stellingen over taakinformatie, beleidsinformatie, communicatiecultuur, informatiedoorstroming, gebruik van formulieren, kennis van de wettelijke comités… • Profielvragen: • Discipline (internistisch, chirurgisch, medisch-techn) • Diensthoofd/eenheidsverantwoordelijke • Geslacht, leeftijd, campus, aantal jaren in dienst, aantal dagen per week in ZH
Visueel voorstellen van data • Tips (www.sondz.nl) • 1) gebruik niet de standaard grijze kleuren in Excel • 2) gebruik grafieken waarbij u duidelijk de resultaten kunt laten zien en niet teveel ruimte gebruikt • 3) vermeld altijd het aantal waarnemingen (bv: n=300 als de grafiek op 300 waarnemingen is gebaseerd) • 4) lettertype van labels moeten groot genoeg zijn (wanneer deze van excel naar ppt of word worden gekopieerd) • 5) bij 5-puntenschaal: voeg uiterste categorieën samen • 6) gebruik voor positieve (schaal)waarden bij voorkeur de kleur groen en voor negatieve (schaal)waarden de kleur rood