مایع درمانی

1. بسم الله الرحمن الرحيم مایع درمانی Intravenous therapy ane

2. نقش آب در ساختار بدن موجودات • تا 90% وزن بدن تعداد زيادي از موجودات زنده را آب تشكيل مي‌دهد. • تا 60% وزن بدن انسان را آب تشكيل مي‌دهد. • تا 70% وزن ماهيچه‌هاي انسان را آب تشكيل مي‌دهد. • تا 80% خون انسان را آب تشكيل مي‌دهد. • تا 90% ريه‌هاي انسان را آب تشكيل مي‌دهد. • و 70% مغز انسان را آب تشكيل مي‌دهد

3. اقسام مایعات بدن: • مایعات 60% وزن بدن انسان با توجه به سن وجنس ومیزان چربی بدن. • مایعات بدن در کودکان ، مردان وافراد لاغر بیشتر است.

4. مایع درمانیInfusion therapy درمان داخل وریدی therapyIV Intravenous)) اهداف مایع درمانی: • ایجاد وحفظ تعادل مایع والکترولیت • تجویز داروها وعوامل شیمی درمانی • انتقال خون وفراورده های خونی • تجویز غذاهای تزریقی ومکمل های غذایی BMSU - NF ysvahabi@gmail.com

5. خطرهای مایع درمانی: • خونریزی • ارتشاحinfiltration (تزریق محلول IV به داخل بافت های اطراف به جای رگ خونی) • عفونت • مسمومیتorerdose • ناسازگاری بین داروها یا محلول های IV • پاسخ حساسیتی(آلرژیک)

6. تدابیر مایع درمانی وتزریقات مناسب: آب: در بالغین روزانه به 3-2 لیتر آب نیاز است. آب از دست رفته:نامحسوس 700ML ml100در مدفوع 100MLتعریق ml 2000- 1000 در ادرار

8. در انتخاب روش تزریق مناسب: 1- سن 2- وضعیت عروق 3- تشخیص 4- طول درمان 5- دفعات تزریق 6- حجم مایع تزریق 7- نوع محلول یا داروی تزریقی

10. Injections • انواع اسکالپ وین:

11. Injections انواع آنژیوکت:

12. روش های دیلاتاسیون ورید: • تورنیکه: کنترل نبض بعد از بستن ( ده تاپانزده سانتی متر بالای تزریق) بیش از 2 دقیقه بسته نشود. • نیروی جاذبه: عضو چند دقیقه پایین تر از سطح قلب • دوشیدن: ماساژ از قسمت بالاتر از (پروگزیمال) به طرف پایین (دیستال) • ضربه آهسته • گره کردن مشت • کمپرس گرم • تمدد اعصاب: آرام کردن بیمار- تمرکز فکری وتصورات ذهنی وکاهش استرس

13. بیحسی موضعی قبل از وارد کردن سوزن: وسیله تزریقی بزرگتر از 18 بیمار نگران وحساس مزایا  درد،نگرانی، اضطراب معایب  هزینه ،  واکنش های آلرژیک،  درد ناشی از فرو رفتن سوزن اضافی، سوزش  بالقوه آلودگی و عفونت لیدوکائین 1% استفاده از سرنگ توبرکولین -26-1سی سی لیدوکائین آسپیره- 90-45 ثانیه صبر ضدعفونی کردن محل: بتادین والکل 70%

14. روش های ورود به رگ: A- روش مستقیم: با یک حرکت پوست وتمام لایه های عروقی را سوراخ کنید از روی ورید یا کنار ورید B- روش غیر مستقیم: ابتدا پوست اندکی پایین تر از نقطه ورود به رگ سوراخ، سپس زاویه ورود وسیله تزریقی کاهش وبا حرکت دوم وسیله دیواره رگ را سوراخ می کند. بازگشت خون: عدم مشاهده بازگشت خون:  بررسی وسیله تزریقی، تورنیکه باز، اتصال به ست تزریقی وتزریق مقدار کم محلول تورم خروج سوزن بیشتر از 2 بار وارد رگ نشوید.

15. حفظ وتوقف درمان داخل وریدی: تعویض ست سرم هر 24 ساعت بر چسب زمان تعویض کانول یا سوزن هر 72-48 ساعت تعویض پانسمان هر 48-24 ساعت هر 8 ساعت بررسی محل پانسمان کنترل محل تزریق: از نظر قرمزی ادم ترشح ونشت BMSU - NF ysvahabi@gmail.com

16. محلول های مایع درمانی: 1- ایزوتونیک: اسمولاریته( با تونیسیته) یکسان با سرم وسایر مایعات بدن ، یکی از موارد مصرف محلول های ا یزوتونیک جبران کاهش فشار خون در اثر کاهش حجم است رینگر لاکتات ونرمال سالین( در داخل عروق باقی می ماند). 2- هیپرتونیک: اسمولاریته بالاتر از اسمولاریته سرم، کشیده شدن مایع از اجزای بینابینی وداخل سلول به درون رگ های خونی( بعد از عمل جراحی کاهش ادم- تنظیم B.P و برون ده ادرار- D/W5% در نیم نرمال سالین- کلراید سدیم3%- آلبومین 25%- خطر شوک عدم مصرف: اختلال عملکرد قلب یا کلیه 3- هیپو تونیک: اسمولاریته پایین تر از اسمولاریته سرم. مایع به خارج از رگ های خونی رانده می شود و وارد سلول ها وفضاهای بینابینی می شود. سلول ها هیدراته، کاهش مایع گردش خون موارد مصرف: کتواسیدوز دیابتی- درمان دیورتیک- مثال: 5/ 0 نرمال سالین D/W5% در آب ودکستروز 2/5% عدم مصرف:ادم مغزی یا افزایش فشار داخل جمجمه(ICP)

17. تجویز مایع درمانی: بر اساس غلظت یک محلول: ورید محیطیکم غلظت " مرکزی غلیظ روش های تجویز: انفوزیون مداوم Continuous infusion دراز مدت انفوزیون متناوبIntermit ten infusion کوتاه مدت(AB ) انفوزیون مستقیم infusion Direct یکباره انفوزیون شلیکIV:IV Push- بولوس Bolus

18. آموزش به بیمار: • توضیح روش کار(داشتن یک کاتتر ونشان دادن خروج سوزن وبه دست بیمار دادن) • مدت زمان باقی ماندن کاتتر • درد گذرا • لزوم مایع درمانی • محدودیت حرکت وCBR • آموزش به خانواده • رفع اضطراب • ثبت در پرونده بیمار

19. متسع کردن ورید: • تورنیکه پوست سرد:مالیدن وضربه های ملایم یا کمپرس گرم به مدت10-5 دقیقه • 20-15 سانتی متر بالا تر از ورود کاتتر • بیش از 2 دقیقه باقی نماند به خصوص در سالمندان

20. عوارض موضعی مایع درمانی: • ارتشاح- فلبیت- جابجایی کاتتر- تحریک یا درد ورید درمحل فصد- خم شدن یا شکستن کاتتر- هماتوم- اسپاسم وریدی- ترومبوز –آسیب عصب، رباط یا زردپی • عوارض منتشر: آمبولی هوا- واکنش حساسیتی- عفونت سپتی سمی • بیشترین خطر ارتشاح

21. انواع محلولها 1-آمینو اسیدها 7- رینگر لاکتات 2- دکستران 8- رینگر 3- کربوهیدرات ها 9- کلروسدیم 4- دکستروز 5% والکل5% 10- ژلاتین تعدیل یافته(هماکسل) 5- اینترا لیپید 6- مانیتول

22. مانیتول:Manitol گروه درمانی: دیورتیک- ضد گلوکوم- ضد همولیز موارد مصرف: 1- درمان ادم مغزی(فشار داخل جمجمه) 2- فشار داخل چشم برای اعمال جراحی داخل چشم(گلوکوم) 3- درمان کم ادراری در نارسایی کلیه 4- تسریع دفع ادراری مواد (سالسیلات – باربیتورات- لیتیم) وجلوگیری از آسیب 5- پیشگیری از همولیز و  هموگلوبین آزاد خون در حین جراحی پروستات برای اندازه گیری سرعت فیلتراسیون گلومرولی نیمه عمر 100 دقیقه ودر صورت بی کفایتی کلیه 36 ساعت زمان شروع اثر3-1 دقیقه ودفع دارو از راه کلیه است وحدود 10% از دارو طی 3 ساعت پس از تزریق وریدی دفع می شود.

23. مانیتول:Manitol موارد منع مصرف: بی ادراری همراه با نکروز حاد توبولر از دست دادن شدید آب بدن خونریزی فعال داخل جمجمه، احتقان یا ادم ریوی مصرف بااحتیاط: اختلال قلبی ریوی- هیپر کالمی وهیپوناترمی وکاهش حجم خون تداخلات:  مسمومیت با dig – مصرف هم زمان با دیگر مدرها عوارض جانبی:  CNSسر درد- سر گیجه GI  تهوع واستفراغ چشم: تاری دید پوست: بثورات جلدی وکهیر UT:  دفع ادرار خشکی غیر عادی دهان یا تشنگی شدید توجهات پرستاری: در دمای پایین بلور تشکیل می شود. در آب گرم و ست دارای فیلتر منجمد نشود- اندازه گیری الکترولیت ها

24. ژلاتین تعدیل یافته (هماکسل) Haemaccel: گروه : حجیم کننده پلاسما اشکال: سرم های gr/100cc5/3+ الکترولیت ها ترکیبات: سدیم- کلسیم- نیتروژن میزان مصرف: در شوک ناشی از حجم خون در سوختگی مقدار سرم در هر 24 ساعت=درصد سطح سوخته ضربدر1CC/Kg به مدت دوروز موارد مصرف: شوک- سوختگی- پریتونیت_صدمات توام با له شدگی بافت – از دست دادن آب و الکترولیت ها منع مصرف: ندارد احتیاط مصرف: HF شدیدوRF تنفسی بیماران تحت درمان باDig

25. ژلاتین تعدیل یافته (هماکسل) Haemaccel: احتیاط مصرف: HF شدیدوRF تنفسی بیماران تحت درمان باDig تداخلات: به دلیل وجود کلسیم با فراورده های خونی مخلوط نشود. تداخل با تست های آزمایشگاهی: باآزمایشات چربی وکراتینین تداخل ایجاد می کند. عوارض جانبی: حساسیت، افزایش بیش از حد حجم خون، اثر بر انعقاد خون N.C 1- محلول تادرجه حرارت بدن گرم شود. 2-500 سی سی در عرض 1 ساعت 3- آزاد شدن هیستامین در صورت تزریق سریع  بیماران آسماتیک خطرناک4- کنترل بیمار از لحاظ علائم حساسیتی 5- باقیمانده سرم دور ریخته شود.6- با Nacl و رینگرو خون هپارینه قابل اختلاط است.7- داروهای محلول در آب با این سرم سازگار ومی توانند همراه باآن از راه انفوزیون تجویز شوند. عدم مخلوط باخون سیتراتهیون هایca++ باعث کلسیفیکاسیون مجدد می شوند. در صورت کدر شدن مصرف نشود. محلولی حامل برای انسولین است.

26. منبع: 1- سرم درمانی مراقبت های پرستاری( سرم ها وفراورده های آن) فروزان آتش زاده شوریدهعضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی انتشارات فکر نو1378 2- راهنمای درمان وریدی: دلانی، وایت، راهنمای درمان وریدی، وایت دلانی مری لولوئیز ترجمه بهمن رضایی تبریز : انتشارات سالار1374 3- Intravenous therapy a Guide to Quality care 4- آی.وی.تراپی ( درمان داخل وریدی به زبان ساده) سوزان کی.مارکل- پول ترجمه : دکتر بابک عزیز افشاری نشر طبیب 1384

27. هر اقدامي اگر بزرگ باشد٬ابتدا محال بنظر ميرسد. علي اصغر طهماسبي