Charakterystyka krajobrazu wysokogórskiego

2. Charakterystyka krajobrazu wysokogórskiego -ostre szczyty (duże równice wysokości) -przełęcze -turnie (nagie skały) -granie (linie grzbietowe) -stożki piargowe -żleby -stawy -potoki (rwące) -wodospady

3. Elementy rzeźby wysokogórskiej Turnia Grań Kocioł polodowcowy Żleb Stożek piargowy

4. Roślinność w górach • Pionowe zróżnicowanie klimatu uwarunkowało powstanie piętrowości środowiska roślinnego. • Na północy do wysokości ok. 500-800 m n.p.m. występują lasy liściaste i mieszane (z bukiem i dębem), na wschodzie roślinność leśno-stepowa, z widnymi lasami dębowymi, na południu roślinność krzewiasta i drzewiasta roślinność śródziemnomorska. Powyżej występują lasy górskie - bukowe, jodłowe, wyżej świerkowe, ze znacznym udziałem modrzewia i limby. • Górna granica lasu przebiega najniżej na skłonie północnym (ok. 1600-1900 m n.p.m.) i południowym (ok. 1700-2000 m n.p.m.), najwyżej wznosi się w centralnej części gór - do 2400 m n.p.m.

5. Charakterystyka klimatyczna pięter roślinnych: • regiel dolny- piętro lasów mieszanych z klimatem umiarkowanie chłodnym. Rosną tu lasy świerkowe i (rzadki już) bukowo-jodłowy, którego fragmenty spotkać można jeszcze w dolinach: Strążyskiej i Białego. • regiel górny - piętro borów świerkowych zwieńczone górną granicą lasu z klimatem chłodnym oraz limba i modrzew. Obserwując las w jego górnej części, widać, iż stopniowo staje się on mniej zwarty i bardziej widny. • piętro kosodrzewiny - piętro powyżej górnej granicy lasu o klimacie bardzo chłodnym. Kosodrzewina należy do zmiennego gatunku sosny górskiej, w Tatrach występującej zawsze w formie krzaczastej. • piętro alpejskie - z klimatem umiarkowanie zimnym i dominacją niskich muraw wysokogórskich. Liczba gatunków roślinnych w piętrze alpejskim drastycznie maleje. • piętro turniowe - wyróżnione jedynie w Tatrach Wysokich o klimacie zimnym, gdzie • dominują porosty, mchy oraz niskie murawy. W tym najwyższym piętrze roślinności • tatrzańskiej gatunki roślin kwiatowych kryją się od wichrów i mrozów pod nagrzewanymi • przez słońce skalnymi ścianami i gzymsami.

6. Układ piętrowy roślinności orły głazy i skały roślinność zielna, Głównie murawy gkozy, świstaki Zarośla kosodrzewiny gronostaj bory świerkowe niedźwiedzie lasy liściaste i mieszane lisy, wilki

7. Sit Modrzyk Górski

8. Goryczka Wiosenna Dzwonek Alpejski

9. Piętra roślinne w Himalajach • Im wyżej, tym uboższa roślinność.

10. FAUNA: Niedźwiedź Świstak Występowanie: tatry wysokie, Alpy, Karpaty, Pireneje. Żyje w stadzie. Jest zwierzęciem Chronionym. Występowanie: Europa, Ameryka Północna, Azja. Prowadzi samotny tryb życia. Żyje średnio 35 lat.

11. Ryś Żmija Zygzakowata Występuje w Europie i Azji. Poza kotem domowym, ryś i żbik są jedynymi występującymi w Polsce przedstawicielami kotowatych. Grzbiet o zabarwieniu brązowym, srebrzystoszarym, żółtawym, oliwkowozielonym ,miedzianoczerwonym.

12. Kozica Krowa Milka ssak z rodziny krętorogich, zamieszkujący wysokie góry Żyje w stadzie, daje czekoladowe mleko, zabarwienie sierści- fioletowe

13. klimat • Klimat górski, na północy umiarkowany, dość wilgotny, na południu cieplejszy i bardziej suchy. Niższe części stoków są silnie zalesione, wyższe pokryte formacjami trawiastymi. Wnętrza kotlin śródgórskich w części południowej cechują się roślinnością półpustynną. Góry Skaliste są obszarem źródłowym wielu ważnych rzek, m.in.: Saskatchewan, Missouri, Arkansas, Rio Grande, Kolorado, Kolumbia, Fraser. Wzdłuż pasma biegnie główny wododział amerykański.

14. Góry Zrębowe Powstanie pasm i łańcuchów górskich jest rezultatem ruchów tektonicznych. Dzięki nim mogą zostać wyniesione wysoko nawet bardzo duże fragmenty skorupy ziemskiej. Jeżeli wypiętrzenie zachodzi wzdłuż uskoków, a warstwy skalne nie ulegną przy tym zaburzeniu- powstają góry zrębowe. Zręby tektoniczne ograniczone są uskokami. Najczęściej po obu stronach wyniesionego zrębu znajdują się rowy tektoniczne. Przykładem gór zrębowych jest: pasmo Harz w Niemczech oraz niektóre części Sudetów.

15. Góry Fałdowe Największe góry powstają tam, gdzie zbliżają się do siebie płyty litosfery. Dochodzi wówczas do podsuwania się jednej płyty pod drugą. Zjawisko to nazywa się subdukcją. W wyniku kolizji płyt litosfery osady ulegają sfałdowaniu i wypiętrzeniu. Tak powstają góry fałdowe. Ich przykładem są Kordyliery i Andy, najdłuższe łańcuchy górskie na Ziemi. Górami fałdowymi, powstałymi w wyniku zderzenia dwóch płyt litosfery, są również Himalaje. W Europie górami fałdowymi są: Alpy, Karpaty, Apeniny, Pireneje oraz Bałkany.

16. Co to jest lodowiec? Lodowiec - wielka masa lodu będąca w ciągłym ruchu pod wpływem własnego ciężaru. Powstaje powyżej granicy wiecznego śniegu, w miejscu, gdzie ukształtowanie terenu sprzyja gromadzeniu się śniegu, który pod wpływem ciśnienia nadległych warstw przekształca się w firn, a następnie w lód lodowcowy. Ta część to tzw. pole firnowe. Z niego pod wpływem siły ciężkości lód lodowcowy przesuwa się w doliny tworząc jęzor lodowcowy. Lodowce górskie występują we wszystkich strefach klimatycznych. W zależności od ukształtowania terenu i ilości śniegu przybierają różne rozmiary i kształty.