Marek Szczepański Dyrektor Zarządzający, Pion Funduszy Europejskich

1. Finansowanie podejmowania działalności gospodarczej przez osoby młode i bezrobotne w latach 2014-2020 – propozycje systemowe Marek Szczepański Dyrektor Zarządzający, Pion Funduszy Europejskich Warszawa, 29 października 2013 r.

2. Zakres prezentacji • BGK – podstawowe informacje • Doświadczenia BGK w zarządzaniu środkami zwrotnymi • Obecne i przyszłe (w latach 2014-2020) źródła finansowania ze środków publicznych podejmowania działalności gospodarczej • Propozycje systemowe

3. Bank Gospodarstwa Krajowego • Bank Gospodarstwa Krajowego, utworzony w 1924 r., jest jedynym polskim bankiem państwowym • Bank wspiera państwowe programy społeczno-gospodarcze oraz samorządowe programy rozwoju regionalnego • BGK posiada 16 oddziałów – po jednym w każdym mieście wojewódzkim • Długoterminowy rating BGK równy jest ratingowi Polski i wynosi A- (agencja Fitch; 2013 r.)

4. Obecna rola BGK w obsłudze instrumentów pozadotacyjnych • Menadżer Funduszu Powierniczego / beneficjent systemowy • Projekty JEREMIE – 6 regionów (dolnośląskie, łódzkie, pomorskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie i mazowieckie) w ramach regionalnych programów operacyjnych (RPO) • Projekt w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej • Projekt w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki • Pośrednik Finansowy (Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich w ramach JESSICA) – województwa: wielkopolskie, pomorskie i mazowieckie (RPO) • Instytucja Wdrażająca dla działania 4.3 Kredyt technologiczny Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka • Operator środków pochodzących z prywatyzacji spółek Skarbu Państwa w ramach Pilotażu Programu „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie” Łącznie BGK zarządza środkami publicznymi o charakterze pozadotacyjnym w wysokości ok. 4,4 mld zł.

5. Obecne i przyszłe (w latach 2014-2020) źródła finansowania ze środków publicznych podejmowania działalności gospodarczej • Pilotaż Programu „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie” (środki z prywatyzacji spółek Skarbu Państwa; w ramach przetargu wyłonieni zostali pośrednicy finansowi, z którymi umowy zostaną podpisane 30 października br.) • Program „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie” – II etap (środki Funduszu Pracy uruchamiane na podstawie nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; rozpoczęcie planowane na pierwsze półrocze 2014 r.) • Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój – PO WER (środki z EFS, dodatkowe środki z UE na realizację programu „gwarancji dla młodzieży” oraz współfinansowanie krajowe) • Regionalne Programy Operacyjne (środki z EFS oraz współfinansowanie krajowe)

6. Pilotaż Programu „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie” • Projekt realizowany jest ze środków krajowych pochodzących z prywatyzacji spółek Skarbu Państwa • Grupa docelowa: absolwenci uczelni (do 4 lat po uzyskaniu dyplomu) oraz studenci ostatniego roku studiów wyższych • Dostępne środki: 20,5 mln zł • Obszar wdrażania: województwa małopolskie, mazowieckie i świętokrzyskie • Schemat wdrażania: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej – Operator Programu (BGK) – Pośrednicy finansowi (agencje regionalne i fundusze pożyczkowe) – uprawnione osoby • Instrumenty: pożyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej (do 60 tys. zł, okres kredytowania do 7 lat, z karencją w spłacie kapitału do 1 roku, oprocentowanie na poziomie ¼ stopy redyskonta weksli, tj. aktualnie ok. 0,69% w skali roku) oraz pożyczka uzupełniająca na utworzenie miejsca pracy (do 20 tys. zł, spłaty zgodne z harmonogramem spłaty pożyczki podstawowej, oprocentowanie na poziomie ¼ stopy redyskonta weksli; możliwość umorzenia pozostałej do spłaty pożyczki w przypadku utrzymania przynajmniej przez rok miejsca pracy dla bezrobotnego skierowanego przez powiatowy urząd pracy)

7. Program „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie” – etap II • Projekt realizowany będzie ze środków Funduszu Pracy (FP), na podstawie znowelizowanej ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy • Grupa docelowa: bezrobotni, absolwenci szkół i uczelni (do 4 lat po uzyskaniu dyplomu) i studenci ostatniego roku studiów wyższych oraz w przypadku pożyczek na utworzenie miejsca pracy – m.in. żłobki i kluby dziecięce • Obszar wdrażania: cały kraj • Możliwy schemat wdrażania: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej – Operator Programu(BGK) – Pośrednicy finansowi (banki, fundusze pożyczkowe i inne) – uprawnione osoby/podmioty • Instrumenty: pożyczka na podjęcie działalności gospodarczej (do 20-krotności przeciętnego wynagrodzenia – ok. 72,2 tys. zł, okres kredytowania do 7 lat, z karencją w spłacie kapitału do 1 roku, oprocentowanie na poziomie ¼ stopy redyskonta weksli, tj. aktualnie ok. 0,69% w skali roku) oraz pożyczka na utworzenie miejsca pracy (do 6-krotności przeciętnego wynagrodzenia – ok. 21,7 tys. zł, spłaty zgodne z harmonogramem spłaty pożyczki w przypadku gdy pożyczkobiorcą jest podmiot, który otrzymał pożyczkę na utworzenie miejsca pracy; w pozostałych przypadkach – okres spłaty do 3 lat, oprocentowanie na poziomie ¼ stopy redyskonta weksli)

8. PO WER (Oś III - Osoby młode na rynku pracy) • Grupa docelowa: osoby młode do 24 roku życia, które nie uczestniczą w kształceniu lub szkoleniu • Dostępne środki: do decyzji MPiPS/MRR (docelowa liczba udzielonych pożyczek: 3,3 tys.) • Obszar wdrażania: cały kraj • Proponowany schemat wdrażania: Instytucja Zarządzająca PO WER – Fundusz funduszy – Pośrednicy finansowi (banki, fundusze pożyczkowe i inne) – uprawnione osoby • Instrumenty: pożyczki na rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej, ewentualnie usługi doradcze

9. Regionalne Programy Operacyjne • Grupa docelowa i dostępne środki: do decyzji władz regionów • Obszar wdrażania: regiony, które podejmą decyzję o takim przeznaczeniu części środków RPO • Planowane instrumenty: pożyczka na podjęcie własnej działalności gospodarczej, ewentualnie usługi doradcze, np.: • woj. kujawsko-pomorskie: poprawa dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania samozatrudnienia oraz wsparcie szkoleniowo-doradcze dla osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej • woj. małopolskie: wsparcie szkoleniowo-doradcze dla osób zainteresowanych założeniem działalności gospodarczej, bezzwrotne dotacje na rozpoczęcie działalności dla osób w najtrudniejszej sytuacji, preferencyjne kredyty i pożyczki na rozpoczęcie działalności

10. Podsumowanie

11. Propozycje systemowe (1) • Wstępne założenia: • poszczególne instrumenty interwencji publicznej nie powinny być wobec siebie konkurencyjne • osoby młode i/lub bezrobotne powinny mieć prawo do skorzystania ze wsparcia na identycznych zasadach • docelowy system powinien być efektywny • Propozycja podziału grupy docelowej pomiędzy PO WER i RPO: • objęcie wsparciem ze środków PO WER, w ramach finansowania zwrotnego, rozpoczynających działalność gospodarczą osób młodych do 24 roku życia • objęcie wsparciem ze środków RPO osób bezrobotnych oraz pozostających bez pracy studentów i absolwentów – powyżej 24 roku życia

12. Propozycje systemowe (2) • Stworzenie – w formule funduszu funduszy (zgodnie z projektami: rozporządzenia ogólnego – Common Provision Regulation, CPR oraz ustawy o realizacji programów operacyjnych polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020) – dwóch ogólnopolskich schematów wsparcia: • W ramach RPO (z wykorzystaniem środków z EFS) skierowanego do osób bezrobotnych powyżej 24 roku życia oraz studentów ostatnich lat studiów wyższych (środki dla każdego RPO byłyby wyodrębnione) • W ramach PO WER (z wykorzystaniem środków EFS oraz dodatkowych środków UE w ramach programu gwarancji dla młodzieży) skierowanego dla osób do 24 roku życia (realizacja programu gwarancji dla młodzieży) • Ujednolicenie warunków udzielania pożyczek (wyeliminowanie sytuacji, w ramach której osobom z różnych regionów Polski udzielane byłyby pożyczki na różnych warunkach) – według warunków określonych w nowelizowanej ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (okres kredytowania do 7 lat, wysokość wsparcia do 20-krotności przeciętnego wynagrodzenia – obecnie ok. 72 tys. zł, z możliwością karencji w spłacie kapitału) • Wykorzystanie środków Funduszu Pracy jako współfinansowania krajowego w ramach obu schematów

13. Proponowany schemat przepływu środków • Możliwość utrzymania obecnego schematu (ryzyko – ograniczone środki w FP utrudnią sprawne wdrażanie Programu) • Stworzenie systemu, w którym środki Funduszu Pracy stanowią krajowe współfinansowanie do środków EFS (możliwość szybkiego wykorzystania pełnejkwoty środków EFS – środki z FP nie muszą pokrywać całości wydatków) Ministerstwo Finansów Przekazanie budżetowych środków do FP Współfinansowanie UE MPiPS jako dysponent Funduszu Pracy MPiPS/BGK, ze spłat i przychodów w ramach obecnego pilotażu Współfinansowanie krajowe Osoby rozpoczynające działalność gospodarczą Fundusz Funduszy (zgodnie z CPR) PF* PF* PF* PF* PF* *Pośrednicy finansowi

14. Kluczowe kwestie • Zachowanie spójności systemu finansowania dla osób młodych oraz bezrobotnych podejmujących działalność gospodarczą • Koncentracja wsparcia pochodzącego z różnych źródeł (program krajowy, programy regionalne, dodatkowe środki UE – gwarancje dla młodych) • Ustanowienie linii demarkacyjnej pomiędzy poszczególnymi obszarami wsparcia

15. Dziękuję za uwagę Kontakt: tel.: (22) 522 94 30 mail: marek.szczepanski@bgk.com.pl www.bgk.com.pl