Download
1 / 27
290 likes | 423 Views
O MUNDO GREGO. Ciencias sociais, xeografía e historia Primeiro Curso. 11. 2. As polis gregas. 6. A Grecia helen ística. O mundo grego. 1. O nacemento do mundo grego. 3. As colonizacións gregas. 4. A democracia ateniense. 5. O esplendor de Atenas. 11. Introduci ón.
E N D
O MUNDO GREGO Ciencias sociais, xeografía e historia Primeiro Curso www.vicensvives.es
11 2. As polis gregas 6. A Grecia helenística O mundo grego 1. O nacemento do mundo grego 3. As colonizacións gregas 4. A democracia ateniense 5. O esplendor de Atenas
11 Introdución • A civilización grega naceu nas costas da Península Balcánica e nas illas do mar Exeo, e estendeuse por boa parte do litoral mediterráneo. • Os gregos organizáronse en pequenas cidades independentes: as polis. No século V a.C., na cidade de Atenas, impúxose un novo sistema político: a democracia. • Todas as polis gregas estaban unidas por indestrutibles lazos culturais: unha mesma lingua e unha mesma relixión. Con Alexadre Magno a cultura grega espandiuse cara ao Oriente.
11 1.1. O espazo físico • A civilización grega naceu nas costas da Península Balcánica e nas costas e illas do mar Exeo. • Este medio físico deu lugar a unha agricultura de tipo mediterráneo: oliveira, vides e trigo. • A súa enorme fachada marítima permite a pesca e o comercio por toda a costa mediterránea.
11 1.2. Unha mesma civilización • Os gregos posuían unha cultura que os irmandaba: falaban unha mesma lingua e utilizaban un alfabeto común para escribila. • Tamén practicaban unha mesma relixión e adoraban aos mesmos deuses. • Por todo isto os gregos tiñan moitos lazos en común que os facían sentirse membros dunha mesma civilización: a Hélade.
11 1.3. Os primeiros gregos • Os gregos son o resultado dunha mestura de pobos que se instalaron nas terras de Grecia. • Cara ao 2000 a.C., os aqueos (ou micénicos), procedentes do Norte, chegaron ás terras gregas. • Cara ao 1200 a.C., irrompeu un novo pobo, os dorios. Asentáronse en Grecia e convertéronse no novo grupo dominante. • Presionados polos dorios, moitos aqueos desprazáronse cara ás costas de Asia Menor, onde fundaron diversas cidades.
11 2.1. As polis: unha cidade-Estado • O mundo grego estaba organizado en pequenas cidades-Estado independentes, chamadas polis. • Cada polis tiña as súas leis, a súa moeda, o seu exército e o seu goberno. • A cidade tiña dúas partes ben diferenciadas: • A parte baixa onde se atopaban as vivendas, as tendas e os edificios públicos, situados ao redor dunha gran praza (ágora). • A parte alta (ou acrópole) onde se atopaban os principais edificios relixiosos, e que lle servía de refuxio á poboación en caso de perigo.
11 2.2. As polis aristocráticas • Nas primeiras polis existía un goberno oligárquico, composto por un reducido número de aristócratas, grandes propietarios agrícolas. • O resto de cidadáns masculinos podían reunirse en Asemblea, pero as súas opinións só eran escoitadas. • Durante o século VI a.C., nalgunhas polis producíronse graves revoltas sociais contra o poder dos aristócratas.
11 2.3. A evolución cara ádemocracia • As demandas de maior participación política deron lugar a reformas sociais e políticas a favor do pobo. • Foi na cidade de Atenas onde estas reformas adquiriron maior importancia. • Ao longo do século VI a.C., reformadores como Solón ou Clístenes anularon a escravitude por débedas e introduciron o dereito de todos os cidadáns a participaren no goberno da cidade. • Estas reformas culminaron coa instauración dunha nova forma de goberno coñecida como democracia, na que o poder era exercido polos cidadáns.
11 3.1. As causas das colonizacións • Entre os séculos VIII e VI a.C., numerosos habitantes das cidades de Grecia emigraron a diferentes lugares das costas mediterráneas e do mar Negro. • As condicións de pobreza nas que vivían moitos campesiños, forzáronos a abandonar as súas cidades de orixe e instalarse definitivamente noutros lugares, onde fundaron colonias. • Os gobernos das polis gregas promoveron e organizaron estas migracións porque resultaban moi vantaxosas para as cidades.
11 3.2. A expansión grega • A bordo de lixeiras embarcacións, os gregos percorreron as costas na procura de lugares axeitados para establecerse e dos que extraer produtos e comerciar cos indíxenas. • As novas polis (colonias), aínda que eran independentes da cidade de orixe (metrópole), mantiñan con esta estreitos lazos comerciais e culturais. • No Mediterráneo, as zonas más importantes de asentamento foron: o sur de Italia e Sicilia (Magna Grecia), Massalia (Marsella) e Emporion (Ampuries).
11 As migracións gregas (séculos VIII-VI a.C.) 1. Zona orixinaria do dominio grego
11 As migracións gregas (séculos VIII-VI a.C.) 2. Expansión grega
11 As migracións gregas (séculos VIII-VI a.C.) 3. Zonas de colonización grega
11 3.3. Os gregos na Península Ibérica • No século VII a.C., os gregos tamén fundaron colonias na Península Ibérica: Rhode, Emporion, Hemeroskopeion e Mainake. • Os gregos estableceron un próspero comercio cos pobos indíxenas da zona (tartesos, iberos). • O contacto cos gregos supuxo para estes pobos grandes avances: difusión de novos cultivos, coñecemento de novas técnicas, e a introdución do uso da moeda e a escritura.
11 4.1. As institucións democráticas • A Asemblea de cidadáns (Ecclesía) reuníase para votar as leis, controlar os orzamentos, declarar a guerra e elixir maxistrados. • Os maxistrados eran cidadáns elixidos pola Asemblea que se ocupaban dos asuntos públicos: os estrategos, os arcontes… • Os tribunais populares (Helie) impartían xustiza.
11 4.2. Unha democracia limitada • A democracia ateniense era moi limitada, xa que só podían participar nos asuntos públicos os cidadáns. • Eran cidadáns todos os homes libres, maiores de idade, nados de pai cidadán e nai ateniense. • Os cidadáns tiñan dereito a participar na vida política e a estar protexidos pola lei; estaban obrigados a formar parte do exército e a pagar impostos. • Os cidadáns eran unha minoría, nin as mulleres, nin os estranxeiros (metecos), nin os escravos tiñan dereitos civís.
11 5.1. A vitoria sobre os persas • No século V a.C., os persas (chamados, tamén, medos) lánzanse á conquista das polis de Grecia, son as Guerras Médicas. • Os exércitos atenienses inflixíronlles importantes derrotas (Maratón e Salamina) aos persas.
11 5.2. Atenas domina Grecia • A vitoria sobre os persas outorgoulle a Atenas un papel dominante sobre o resto de cidades gregas, as cales formaron a Liga de Delos, asociación dirixida por Atenas. • Cando algunhas polis, cansas do dominio abusivo de Atenas, quixeron abandonar a alianza, esta impedíullelo pola forza. • Ademais, trasladou o tesouro da Liga á cidade de Atenas e obrigou ao resto de polis a pagar un novo tributo; a Liga convertérase nun Imperio ateniense.
11 5.3. A fin da hexemonía ateniense • O dominio ateniense prolongouse ata as Guerras do Peloponeso, nas que Atenas se enfrontou a outras cidades gregas (Corinto, Esparta, etc.). • Medio século máis tarde, case todas as polis caeron baixo o dominio dun rei de Macedonia chamado Filipo.
11 5.4. A Acrópole de Atenas • A Acrópole era un outeiro onde se instalaron os primeiros atenienses e ao redor do cal se ergueu a primitiva cidade de Atenas. • Despois do incendio de Atenas polos persas, os atenienses reconstruíron a cidade, e converteron a Acrópole nun centro relixioso. • Grandes artistas (Ictinios e Fidias, entre outros) participaron no proxecto de reconstrución.
11 6.1. O reino de Macedonia • O rei Filipo II, aproveitando o enfrontamento entre as cidades gregas (Guerras do Peloponeso) botouse cun potente exército (falanxes) á conquista de Grecia. • Cara ao ano 338 a.C. conseguiu o dominio de toda Grecia. • O fillo de Filipo, Alexandre, que recibiu o alcume do Magno, sucedeuno no ano 336 a.C.
11 6.2. O Imperio de Alexandre • Alexandre conseguiu unificar o conxunto de cidades gregas para conducilas á conquista do Imperio Persa. • Alexandre, á fronte do seu exército, non só dominou os persas, senón que chegou aos confíns do mundo oriental (A India). • O soño de Alexandre ía máis aló da conquista militar, desexaba crear un único Imperio cunha base cultural grega, pero onde cada territorio conservase as súas formas sociais e políticas.
11 As conquistas de Alexandre Magno
11 As conquistas de Alexandre Magno
11 As conquistas de Alexandre Magno
11 6.3. Os reinos helenísticos: Alexandría • Tras a morte de Alexandre, o seu inmenso imperio dividiuse en reinos: Exipto, Macedonia, Mesopotamia, etc. Son o que chamamos reinos helenísticos. • A cidade de Alexandría converteuse no símbolo da nova civilización helenística. • Alexandría era unha cidade de planta grega, chea de templos e monumentos; o seu enorme faro, a súa impresionante biblioteca e o seu porto convertérona na maior cidade do mundo grego.
