Download
1 / 19
E N D
Do lekarza rodzinnego zgłosił się pacjent z silnym bólem kolkowym lewej okolicy lędźwiowej trwającym od około 30 minut, nieustępującym po zażyciu przez pacjenta środków rozkurczowych.W badaniu podmiotowym: regularne napady kolki nerkowej lewej - nawracająca kamica nerki lewej, dwukrotnie leczona litotrypsją na Oddziale Urologicznym (ostatnia hospitalizacja 3 miesiące temu).Przewlekłe stosowanie środków p/bólowych, rozkurczowych oraz uspokajających (uzależnienie od BDA, tramadolu). Od kilku lat depresja leczona lekami z grupy SSRI.Częste bóle nadbrzusza, szczególnie po lekach przeciwbólowych oraz po posiłkach, bóle kostne, osłabienie.
W badaniu przedmiotowym /z odchyleń/: Objaw Goldflamma żywo dodatni po stronie lewej, bolesność uciskowa nadbrzusza.Pacjentowi podano ampułkę pyralginy i papaweryny domięśniowo, uzyskując ustąpienie dolegliwości bólowych.Skierowano pacjenta na badania dodatkowe.Wyniki /z odchyleń/: Ca podwyższony 2,9 mmol/l, (N do 2,5 mmol/l), P nieorganiczny obniżony 7,6 mmol/l (N od 8 mmol/l). USG j. brzusznej: złogi w nerce lewej o śr. ok. 5 mm.)
Wapń 98% zgromadzone w szkielecie postaci hydroksyapatytu funkcja podporowa 2% decyduje o czynności praktycznie wszystkich narządów i układów funkcja metaboliczna
Wapń U zdrowego człowieka stężenie wapnia w surowicy w wąskim przedziale normy utrzymuje złożona interakcja trzech głównych hormonów kalciotropowych: parathormonu(PTH), 1,25-dwuchydroksywitaminy D3(kalcitriolu) i kalcytoniny. Głównymi narządami docelowymi dla tych trzech hormonów są jelito cienkie, nerki i kości, a system sprzężeń zwrotnych między stężeniem wapnia w surowicy i sekrecją poszczególnych hormonów zapewnia sprawną kontrolę kalcemii. Aby rozwinęła się hiperkalcemia, prawidłowe funkcjonowanie tej regulacji musi zostać zaburzone przez nadmiar PTH, witaminy D lub innych czynników oddziałujących na homeostazę wapniową.
Wapń Najczęstszymi przyczynami hiperkalcemii są pierwotna nadczynność przytarczyc lub choroba nowotworowa. Dopiero po ich wykluczeniu można brać pod uwagę inne rzadkie przyczyny podwyższonego stężenia wapnia w surowicy takie jak: Zatrucie witaminą D, sarkoidoza, rodzinna hiperkalcemia hipokalciuryczna, tiazydowe leki moczopędne, leczenie litem, unieruchmienie, niewydolność nerek, choroba Addisona, zatrucie witaminą A
Pierwotna nadczynność przytarczyc Charakteryzuje się: • Hiperkalcemią • Hipofosfatemią • Hiperkalciurią • stężeniem parathormonu
Pierwotna nadczynność przytarczyc Etiologia: • 85% - pojedynczy gruczolak (monoklonalny) • 15% wielogruczołowa nadczynność przytarczyc (mnogie gruczolaki, rozrost i przerost przytarczyc) o podłożu dziedzicznym – zespoły MEN I i MEN IIA • < 1% - rak przytarczyc Występuje 3-krotnie częściej u kobiet zazwyczaj w 5. i 6. dekadzie życia
Pierwotna nadczynnosćprzytarczyc Objawy kliniczne: • neurologiczne • mięśniowo-kostne lub reumatologiczne • nerkowe • żołądkowo-jelitowe • sercowo-naczyniowe
Pierwotna nadczynność przytarczyc Neurologiczne: • Zaburzenia świadomości : od niewielkiego splątania , spowolnienia , do stuporu, śpiączki • Zaburzenia psychiczne: rzekomonerwicowe, drażliwość, stany lękowe, depresja, niezdolnosć do koncentracji, psychozy • Zaburzenia nerwowo-ruchowe: astenia
Pierwotna nadczynność przytarczyc Mięśniowo-kostne lub reumatologiczne: • Bóle kostne uogólnione i miejscowe • Uogólniony zanik kostny • Dna rzekoma, wapnienie chrząstek • Osteitis fibrosa cystica: resorbcja podokostnowa torbiele kostne guzy brunatne złamania i deformacje kostne
Pierwotna nadczynność przytarczyc Różnicowanie zmian kostnych: • Nurofibromatosis • Osteitis deformans (choroba Pageta) • Nowotwory kości – pierwotne i przerzutowe
Pierwotna nadczynność przytarczyc Nerkowe: • Poliuria i polidypsja • Upośledzenie zagęszczania moczu • Kamica nerkowa • Wapnica nerek (nephrocalcinosis) • Niewydolność nerek
Pierwotna nadczynność przytarczyc Żołądkowo-jelitowe: • Bóle brzucha • Brak łaknienia • Zaparcia • Nudności i wymioty • Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy (UWAGA: MEN-1 współistnienie gastrinoma) • Zapalenie trzustki
Pierwotna nadczynność przytarczyc Sercowo-naczyniowe: • Nadciśnienie tętnicze • Przerost lewej komory serca • Wydłużenie odstępu QT • Bradykardia • Zwapnienie zastawek • Arytmie
Pierwotna nadczynność przytarczyc Wyniki badań laboratoryjnych: • Casurowica ↑ do ↑ ↑ ↑ • Camocz ↑ • Psurowica ↓ do N • ALPN N do ↑ ↑ • PTH ↑
Pierwotna nadczynność przytarczyc Badania lokalizacyjne: • USG • Scyntygrafia MIBI • Tomografia Komputerowa
Pierwotna nadczynność przytarczyc Leczenie: • Operacyjne • Postępowanie zachowawcze: mitramycyna, bisfosfoniany (alendronian p.o.), kalcimimetyki (agoniści receptora wapniowego), terapia estrogenowa u kobiet po menopauzie; zagrożenie przełomem hiperkalcemicznym: nawodnienie chorego, furosemid, glikokortykosteroidy, kalcytonina
