DIGITALE BRONNEN P W S 2012-2013 H4 & V5

DIGITALE BRONNENPWS2012-2013H4 & V5 PWS-WEEK – juni 2012 – OTG (V5)en PTJ (H4)

Wat doen we vandaag? • Realiteit: fraude bij bronvermelding • Uitgangspunt PWS • Voorbeelden beoordelen sites: • Visie deskundige e-onderzoek • Concreet: bronnenlijst – hoe ziet ‘ie er uit? • Toegift: 2x

Lees & huiver: de realiteit Grote namen: Grote zwendel: 2011: Hoogleraar psychologie: valsheid in geschrifte, verzonnen gegevens, geen bronnen  ontslagen plus: berisping prof. dr. Roos Vonk, Radboud Universiteit Nijmegen (drie commissies doen onderzoek!) 2011: Duitse minister defensie, mogelijk opvolger Merkel, grote delen proefschrift overgeschreven zonder bronvermelding: afgetreden én imagoschade Angela Merkel • Diederik Stapel • Karl-Theodor Maria Nikolaus Johann Jacob PhilippFranz Joseph SylvesterFreiherrvonundzuGuttenberg

Klein detail bij Diederik Stapel Uitgerekend de Radboud Universiteit van Nijmegen hield in mei 2012 een lezing over ethiek zie hiernaast     Titel lezing: ‘plagiaat in het onderwijs’ “De misstappen van Stapel (NL), ZuGuttenberg (D), en Schmitt (H) laten zien dat fraude en plagiaat in de wetenschap als illegaal en immoreel worden afgestraft. Enquêtes onder studenten maken daarentegen duidelijk dat het overnemen van ideeën en teksten zonder bronvermelding niet alleen sterk verbreid is, maar ook vaak als een onschuldige en gepaste methode voor betere studieresultaten wordt beschouwd.” Opvallend is dat n.a.v. de affaire Stapel ook prof. dr. Roos Vonk van de Radboud Universiteit beschuldigd werd. Zij stelde als hoogleraar sociale psychologie, samen met Diederik Stapel van de Universiteit Tilburg, vast dat vleeseters hufteriger waren dan mensen die geen vlees aten. Zij werd berispt nadat bleek dat zij ‘onzorgvuldig’ had gehandeld.

… en meer internationale zwendel Groot man in Hongarije Zijn zaak PálSchmitt Hongaarse president Olympisch kampioen schermen 1968 en 1972 Lid IOC Afgetreden april 2012 Schreef proefschrift over moderne Olympische Spelen Schreef 15 bladzijden van de 215 zelf (!) Dus: van 200 bladzijdes is aangetoond dat ze zijn overgeschreven

… en nog meer … Weer in Duitsland, mei 2012 Voorbeeld van mijn bronnen over dit bericht: Duitse minister Onderwijs en Wetenschap (!) Annette Schavan wordt van plagiaat in haar proefschrift beschuldigd nrc bericht telegraaf bericht

… en het houdt niet op! Roemenië, speelt op dit moment Wat is er aan de hand? • Minister-president Victor Ponta • ex- premier AdrianNãstase Roemeense minister-president beschuldigd van plagiaat in proefschrift, twee ministers al eerder ontslagen, ook vanwege plagiaat Gepromoveerd o.l.v. promotor AdrianNastase, ex-premier Roemenië  die heeft geprobeerd 19 juni 2012 zelfmoord te plegen na beschuldiging corruptie

Andere bronnen • http://www.elsevier.nl/web/Nieuws/Wetenschap/340122/Meer-publicaties-frauderende-Diederik-Stapel-afgekeurd.htm • nos • http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2690/Opmerkelijk/article/detail/3273195/2012/06/19/Roemeense-premier-beschuldigd-van-plagiaat.dhtml#reactions

NU NAAR JULLIE PWS: WAT DOEN JULLIE MET BRONNEN ???

Uitgangspunt PWS havo en vwo [vmbo: sectorwerkstuk] Waar gaat het om? Handleiding in boekjes PWS • wetenschappelijk verantwoord onderzoek • ‘meesterproef’ van middelbare school • Verdiepen theoretische kennis • toetsen vaardigheden: opzetten onderzoek, experimenteren, analyseren, beschrijven, presenteren etc. • H5: één boekje PWS • V5: drie boekjes PWS • Talen: beetje bronneninformatie • Zaakvakken: beetje bronneninformatie • Bèta: nauwelijks bronneninformatie

Uitgangspunt bronnen boekjes PWS De informatie in de boekjes is erg divers. De sectie Nederlands wil dat leerlingen beter gebruik maken van hun bronnen. Dit is ook voor veel andere vakken en natuurlijk straks tijdens je studie van belang. H5: Betrouwbaarheid en beoordelen sites H5: Bronnenlijst: als bijlage bij PWS H5: Verwijzingen in tekst V6: Nadruk op verschillende bronnen, variatie V6: Minimaal 2 soorten bronnen (krant, cd-rom, sites, films, interview) en 8 verschillende bronnen (talen en zaakvakken; bèta zegt in feite niets hierover) V6: Bronnenlijst

Eerstesamenvatting Alle informatie die je van iemand anders krijgt, die je bijvoorbeeld op internet, in boeken, in tijdschriften vindt, moet je verantwoorden én weergeven. Altijd! Dus ook in PWS!

Voorbeeld PWS PWS over sportdrank Welke sites krijg je als eerste? google zoeken sportdrank gezondheid.be wikipedia.org gezondheidsnet.nl www.tigch.nl www.aa-drink

Wat moet je weten over zoekmachines Google: verreweg de grootste en populairste Yahoo, Bing, Baidu, AltaVista, Ask, Lycos: kleinere zoekmachines Bij zoekmachines spelen allerlei factoren een rol bij rangschikken van zoekresultaten: • commercieel  meer gesponsord, hogere ranking • seo  Search Engine Optimization (Optimalisation) of zoekmachine optimalisatie, of Google optimalisatie genoemd • statistiek  meer aangeklikt, hogere ranking • nationalisme  gevaarlijk voor nationale veiligheid, lagere ranking

Terug naar voorbeelden • gezondheid.be • wikipedia • gezondheidsnet.nl • tigch.nl • aa-drink Cruciale vragen: Wie zit er achter de site? Wie schrijft die informatie die jij hebt gevonden? Hoe weet je dat dit gebruikt kan worden bij wetenschappelijk, verantwoord onderzoek?

Weer dezelfde voorbeelden sites Wie zit erachter? • Gezondheid.be • Wikipedia • Gezondheidsnet.nl • Tigch.nl • Aa-drink • Gezondheid.be is een NV met als grootste aandeelhouder Corelio NV (uitgever van o.a. de Standaard) en Rossel NV (persbedrijf) – geen informatie over auteurs • Samengesteld door diverse schrijvers: van hobbyisten tot deskundigen, van studenten tot extremisten, van anarchisten tot liberalen. • Commerciële uitgeverij met publicaties over gezondheid - wel colofon met medewerkers en namen van o.a. artsen • Uiteindelijk blijkt dit van KNAU te zijn: atletiekbond • Commercieel merk sportdrank

Beoordelen website • Wat zoek ik: welke informatie wil ik verzamelen? • Beantwoordt de site een deel van mijn onderzoeksvraag? • Is de informatie bruikbaar voor mijn onderzoek? • Is de site betrouwbaar? • Wie is verantwoordelijk voor de site? • Wat is zijn functie? • Welke organisatie zit mogelijk erachter? • Wat is het doel van de site? • Welke links geeft de site? • Wanneer is de site voor laatst bijgewerkt?

Leuke en interactieve link Universiteitsbibliotheek VU biedt deze ‘cursus’ / snelle check: • Hoe beoordeel ik de kwaliteit van informatie op websites? • Waarom moet ik websites kritisch beoordelen? • Waaraan herken ik een goede website? • Check jezelf -1 • Check jezelf -2 • Hoe beoordeel ik Wikipedia als informatiebron • Samenvatting • Allemaal via de volgende link  leuk om thuis te doen!

Deskundige digitale bronnen en onderzoek Ewoud Sanders Schrijver van dit boek link Ewout Sanders Eerste hulp bij e-onderzoek Tip: overal gratis te dowloaden!

Eerste hulp bij e-onderzoek • Hoofdpunten waar je praktisch wat aan hebt, maar eerst een citaat uit de inleiding: • Eerstejaars studenten: ‘Trucs op internet? Die hebben we nooit geleerd.’ • Zoekoperatoren • Hiervan krijg je een handig stencil • Handige sites • Ik noem er een paar; ook hier volgt een stencil van • PiCarta • Meta-catalogus: word lid van Koninklijke Bibliotheek €15 per jaar en je hebt toegang tot 70 miljoen titelbeschrijvingen (p19/20)

Minder goede bronnen Dit is de enige gekopieerde dia van de powerpoint van de pilotweek V4! Wanneer vinden we een bron nu minder goed en in sommige gevallen ronduit slecht? • Ondeskundig • Blog • Onduidelijke verantwoordelijkheid • Partijdig & belangen, bijv. commercieel • Betrokken • Onbetrouwbaar • Niet recent, te lang geleden gepubliceerd • … … • … …

Sites waar je wel wat aan hebt • Dbnl.org (talen, cultuur) • Kranten.kb.nl (gedigitaliseerde kranten van 1618-1995) • Statengeneraaldigitaal.nl (kamerverslagen, -stukken, -vragen”: geschiedenis, normen en waarden) • Books.google.nl (boeken digitaal ontsluiten) • Scholar.google.nl (verzameling wetenschappelijke artieklen, samenvattingen, proefschriften, boeken) • Biografischportaal.nl (levensschetsen van ruim 70.000 mensen) • Geheugenvannederland.nl • Enzovoorts! Dit krijg je ook op stencil!

Verwijzingen in tekst naar bronnen  • “Of kijk naar regelingen zoals de Wajong1. Uit de cijfers blijkt dat (….) Het doel van de wet is om hulp te bieden bij het vinden en behouden van betaald werk. Zodat iedereen die kán werken, hiervoor ook de kansen krijgt. (zie bron 2: www.uwv.nl)” • Via voetnoten (onderaan bladzijde) • Via eindnoten (einde van totale tekst) • Direct achter het geciteerde met korte bron die verwijst naar bronnenlijst als bijlage

Bronnenlijst – hoe doe je dat?  Digitaal – internetsites: • “Meer publicaties frauderende Diederik Stapel afgekeurd”, ArneHankel, 31 mei 2012 op elsevier.nl • “President pleegt plagiaat proefschrift”, Suse van Kleef, 2 april 2012 op nos.nl • “Roemeense premier beschuldigd van plagiaat”, anp.nl, 19 juni 2012 via vk.nl • Boekjes PWS Revius (havo en vwo) via http://www.revius.nl/Page/nctrue/sp2223/index.html Boek – gedownload via https://openaccess.leidenuniv.nl/handle/1887/17774 • Eerste hulp bij e-onderzoek, Ewoud Sanders. Uitgeverij Early Dutch Books online, Amsterdam/Den Haag/Leiden, 2011. Tijdschrift – via ewoudsanders.nl • ‘Hoe laat je google naar je luisteren?’, Ewoud Sanders. Onze Taal, mei 2012, p.126-128.

Twee keer een toegift Allerleukste bron: wie snapt ‘em? UvT • onbetrouwbaarheid van het nieuws: • aangetoond door rambam • met dank aan Jordy Gennissen en V5A! Succesmet je PWS!!!

Nota bene Universiteit van Tilburg Waarmee het allemaal begon Handleiding goede bronvermelding Gedateerd: 2012 Dus ná affaire Diederik Stapel !

DIGITALE BRONNEN P W S 2012-2013 H4 & V5