Gönül TAŞÇI Uzman Vaiz

1. Gönül TAŞÇIUzman Vaiz

2. 1 AİLE, DİN ,EVLİLİK • Evlenme,aralarında evlenme engeli bulunmayan bir kadın ile erkeğin birlikte yaşamaları,yardımlaşmaları ve soylarını devam ettirmeleri esasına dayanan ve taraflara karşılıklı hak ve sorumluluklar yükleyen bir sözleşmedir. Toplumun temeli aile,ailenin temeli ise evliliktir. Evlenmek bir yönüyle ibadettir.(Sizden bekâr olan kimseleri, köle ve câriyelerinizden uygun olanlarıevlendiriniz. Eğer onlar fakir iseler Allah fazlından onlarızenginleştirecektir.Allah (imkânları ve rahmeti) geniş ve (her şeyi) bilendir) (en-Nûr 24/32) • Evlilik uyumdur,fikir ortaklığıdır,evlilik çorbaya benzetilir.Biri tuzu biri salçası,biri yağıdır. • İnsan hasım olmak için değil hısım olmak için evlenir.evlenenler üç bağla bağlanır:evlilik bağı,din kardeşliği bağı, insanlık bağı.

3. 2 • Hz. Peygamber de çeşitli hadislerinde müslümanları evlenmeye teşvik etmiştir. “Ey gençler sizden evlenmeye güç yetirenler evlensin “(Buhârî, Nikâh, 3; Müslim, Nikâh, 1) buyurmuştur.Evlenen insan Hz.Peygamberin yolunu takip etmiş,onun ve diğer peygamberlerin sünnetine uymuş olur. Nikah benim sünnetimdir,benim sünnetimden yüz çeviren benden değildir,evleniniz” buyurmuş ve dört şeyin;”utanma,güzel koku sürme,dişleri fırçalayıp temizleme ve evlenmenin” peygamberlerin sünnetlerinden olduğunu bildirmiştir. ALLAHIN EMRİ PEYGAMBERİN KAVLİYLE KIZ İSTEMEK BUNU İFADE EDER. • Kadın ile erkek birbirini tamamlayan iki yarım parçadır.tıpkı bir çift ayakkabı gibi.Bir çift ayakkabı her biri birbirine eşittir ama birbirinin yerini tutamaz,biri olmadan diğeri bir işe yaramaz. • EVLİLİK,BİZ OLMAKTIR.

4. 3-EVLENMENİN ÖNEMİ • Her şey insan için ,onun mutluluğu ve huzuru içindir.insanın en mutlu,huzurlu ve güvende olduğu yer evidir,ailesidir,eşi,annesi,babası ve çocuklarının yanıdır.Bu sebeple İslam dini aile hayatına büyük önem vermiş,Kuran ve sünnette en detaylı olarak aile hayatına yer vermiştir.Her şeyden önce ailenin sağlam kurulması,iyi korunması ve yıkılmaması için gereken özenin gösterilmesi gerekir. • Ailenin sağlam kurulması,yıkılmaması için kişilerin Allah’tan çekinir, kuldan utanır bir sorumluluk bilincine ulaşmasını vazgeçilmez bir ön şart olarak dinimiz açıklamıştır • BİR AİLENİN KURULUŞUNU,BİR BİNANIN YAPILIŞINA BENZETEBİLİRİZ.

5. 4 • Evlilik kurumu ilk insan ile başlamaktadır.İlk damat Adem(as),ilk gelin de Havva validemizdir. • Kur’an, insanları evliliğe teşvik eder, evliliğin çeşitli fayda ve hikmetlerine işaret eder (en-Nisa 4/3, 24; en-Nahl 16/72; er-Rûm 30/21), gayri meşru ve nikâhsız beraberlikler çirkin görülmüş ve evlenme teşvik edilmiştir. Evlenilmesi haram olan kadınlar (muharremât) Kuran’da ayrıntılı olarak sayılmış ve aile hayatına ilişkin bazı hükümler bildirilmiştir. Bununla birlikte Kur’an ayetlerinin aile hayatına ve aile içi ilişkilere yönelik düzenlemeleri hukukî nitelikler de taşımakla birlikte daha çok dinî ve ahlâkî boyuttadır. • “hayırlı erkek eşini üzmeyen, duygu ve hayalleriyle de olsa haramlarda gezmeyenlerdir” • “hayırlı kadın eşini üzmeyen, duygu ve hayalleriyle de olsa haramlarda gezmeyenlerdir”

6. 5 - Kuran, evliliği kocanın karısına verdiği sağlam bir teminat olarak nitelendirir. kadının kocası kocanın da karısı üzerinde birtakım haklarının bulunduğunu bildirir., huzurlu, verimli bir aile hayatı için gerekli bulunan hukuki ve ahlâkî düzenlemeler yapılmış, aile hayatının değişime açık yönleri örf, âdet ve gelişmelere bırakılmıştır.Kur’an prensip itibariyle erkeklere kadınlarla iyi geçinmeyi tavsiye eder. (en-Nisâ 4/19), - Evlilik bağının korunmasında kocaya daha ağır bir sorumluluk yükler.KOCANIN SORUMLULUĞU: aileyi ayakta tutmak,geçimi sağlamak,hatta naza katlanmaktır.(en-Nisâ 4/34). Taraflar arasında geçimsizlik olduğunda da taraflara sabır ve hoşgörüyü öğütler ,topluma da hakemler vasıtasıyla eşlerin arasını bulma görevi yükler (en-Nisâ 4/35). Geçinme imkânı yoksa güzellikle ayrılmayı, karşılıklı olarak haklara saygı göstermeyi ister (et-Talâk 65/1-2, 6,7) Peygamberimiz (s.a.s.), aile problemleriyle ilgilenmiş, bütün imkânları aileyi sürdürme ve huzuru sağlama yönünde kullanmıştır. Ümmetini de bozulan aile ilişkilerini düzeltmeye teşvik etmiş, bu maksatla gerektiğinde yalan söylemeyi bile caiz görmüştür. - Bir babanın çocuklarına karşı yapabileceği en büyük iyilik,onların annelerini sevmektir.(T.Hesburgh)

7. 6 • 3-EŞ SEÇİMİ • a)Erkek veya kadın kendisine denk,uyum sağlayabileceği bir eş seçer. DENKLİK:Din,ahlak,sosyal ve ekonomik açısından erkeğin evleneceği kadının konumuna eşit yada yakın bir konumda olmasıdır . Efendimiz (sas) “Bir kadınla umumiyetle dört hasleti için evlenilir: Malı, asaleti, güzelliği ve dindarlığı. Sen dindar olanı tercih et,” buyurmaktadır.Hadiste zikredilen dört husus ,hem kadının,hem erkeğin seçimi için söz konusudur. • Dindarlığın içinde bulunması gereken iyi huy ve güzel ahlaktır. Hz. peygamber bu konudaki tavsiyelerinde daima ruh güzelliğini maddi güzelliğe tercih etmiştir. • Yüz güzelliğine kırk günde doyulur,huy güzelliğine kırk yıl doyulmaz. - Ayakkabının bir teki ayağa biraz dar gelirse ikisi de işe yaramaz.(MEVLANA) • Kapı kanadının biri küçük, diğeri büyük olur mu? (MEVLANA) • Ormandaki aslana kurdun eş olduğunu hiç gördün mü?(MEVLANA)

8. 7 • EVLENME ENGELLERİ • ba)Evli kadınlar:evli bir kadın boşanıp iddeti dolmadığı sürece başka bir erkek ile evlenemez. • bb)iki kız kardeşi,kadın ile halasını ve kadın ile teyzesini bir nikah altında toplamak hadis ile yasaklanmıştır. • bc)din ayrılığı olanlar:mümin erkek ve mümin kadınlar,müşrik erkek ve müşrik kadınlarla evlenemezler(Bakara:221)Mümin erkeklerin ehl-i kitap olan kadınlarla evlenmelerinin helal olduğu açıkça zikredilmiş, Mümtehine:10.ayetinin delaleti ile Müslüman hanımların ancak Müslüman erkeklerle evlenebileceği,ehli kitap erkeklerle evlenemeyecekleri anlaşılmaktadır. • bd)Bir erkek,üç defa boşadığı bir kadını,o kadın başka bir erkekle evlenip ondan ayrılmadıkça evlenemez.(Bakara:230)eğer erkek hanımını (üçüncü defa)boşarsa kadın onun dışında bir başka evlilik yapmadıkça ona helal olmaz.(ikinci eş)o kadını boşadığı takdirde onlar(kadın ile ilk eşi)Allahın koyduğu ölçüleri gözetebileceklerine inanıyorlarsa tekrar birbirlerine dönüp evlenmelerinde bir günah yoktur. • AİLE İÇİ ÇATIŞMADAN KORKMAYINIZ, • AİLE İÇİ İLETİŞİMSİZLİKTEN KORKUNUZ.

9. 8-SÜREKLİ EVLENİLMESİ YASAK OLANLAR • Evlenilmesi ebediyen yasak olanlar Nisa:22-23.ayeti ile Hz. Peygamberin hadislerinde bildirilmiştir.Sürekli evlenme engelleri,nesep,evlilik ve süt emzirme yoluyla oluşur.Bunlar:erkekler açısından: • -öz veya üvey anneler-öz veya üvey kızlar • -öz veya üvey oğul ve kızların kızları • -öz veya üvey kız kardeşler • -öz veya üvey halalar • -öz veya üvey teyzeler • -erkek ve kız kardeşin kızları • -kayınvalideler,gelinler • -süt anneler,süt kız kardeşler ve kızları • -süt kızlar ve kızları • -süt halalar,süt teyzeler • SAĞLIKLI AİLE,BEYİNDE BAŞLAR

10. 9 • Kadınlar açısından:-öz veya üvey babalar,öz veya üvey oğullar • -öz veya üvey oğulların oğulları • -öz veya üvey erkek kardeşler • -öz veya üvey amcalar,öz veya üvey dayılar • -erkek ve kız kardeşin oğulları • -kayınpederler,damatlar • -süt babalar,süt erkek kardeşler ve oğulları • -süt oğullar ve oğulları-süt amcalar,süt dayılar • Hz. Peygamber(as):”NESEP YOLUYLA EVLENİLMESİ HARAM OLANLAR SÜT EMME YOLUYLA DA HARAMDIR • -

11. 10- EVLİLİĞİN AMACI • A)nesli devam ettirmek. • B)iffeti korumak • C)Huzura ermek,paylaşım ihtiyacını karşılamak.Kur’ân-ı Kerim’de, Size onlar sayesinde veya onlarla huzur ve sükûnete ermeniz için kendi cinsinizden eşler yaratması ve aranızda sevgi ve merhamet var etmesi O’nun kudretinin alâmetlerindendir. Bunda düşünen bir topluluk için işaretler vardır(er-Rûm 30/21)buyrulur. • Yalnızlık Allaha mahsustur. Allah Havva validemizi Adem(as)huzura ersin,mutlu olsun ve nesli devam etsin diye yaratmıştır. Allah evlilik ile eşler arasında meveddet (sevgi) ve merhamet var. eder.eşler,anne-baba ve çocuklar arasında sevgi ve merhamet olmazsa o ailede huzur olmaz.Sevgi ve merhametin hem söz hem de davranışla gerçekleşmesi gerekir., merhamet ve sevginin olduğu yerde şiddet,kadına el kalkması olmaz.Hz. Peygamber kadına el kalkmayacağını bizzat yaşayarak göstermiştir.Ne el sopasıyla nede dil sopasıyla eşlerini incitmemiştir. • HAKİKİ MERHAMET VE SEVGİ,İYİLİK GÖRDÜĞÜNDE • ARTMAYAN,HATADA AZALMAYANDIR.AİLE, AHİRET PUANI TOPLAMANIN TAM YERİDİR.

12. 11-EVLİLİĞİN HÜKÜMLERİ • İslam bilginleri ayet ve hadislere dayanarak farz,sünnet ve mekruh olmak üzere evlenme konusunda üç hüküm zikretmişlerdir: •  Farz evlilik: evliliğin getirdiği yükümlülükleri yerine getirmeye gücü yeten ve evlenmediği takdirdeharama düşme ihtimali bulunan kimsenin evlenmesi farzdır. Sünnet evlilik: evliliğin getirdiği yükümlülükleri yerine getirmeye gücü yeten ancak evlenmediği takdirde harama düşme tehlikesi bulunmayan kimsenin evlenmesi sünnettir • Mekruh evlilik: : evliliğin getirdiği yükümlülükleri yerine getirmeye gücü yetmeyen veevlendiğinde eşine zulmetme tehlikesi bulunan kimsenin evlenmesi mekruhtur • EN HAYIRLINIZ AİLESİNE HAYIRLI OLANDIR.(hadis-i şerif)

13. 12-DİNİ NİKAH\İMAM NİKAHI-RESMİ NİKAH\BELEDİYE NİKAHI. • Ayet ve hadisler ile fıkıh kitaplarında dini ve resmi nikah,imam veya belediye nikahı diye bir ayırımdan söz edilmemektedir.Şartlara uygun olduğu takdirde nikah nerde kim tarafından kıyılırsa kıyılsın geçerlidir.Ancak nikahın resmiyet kazanması ve evliliğin yüklediği hak ve sorumlulukların güvence altına alınabilmesi için evliliğin yaşanılan ülkenin mevzuatlarına uygun yapılması gerekir. • EŞLER BİRBİRLERİNİN ELBİSESİDİR.(Bakara,2/187) • YA KIRMIZI GÜLDEN AYRI YAŞAMALI,YAHUT DİKENİN ACILARINI HOŞ GÖRMELİ(ŞEYH SADİ)

14. 13- NİKAHIN RÜKÜN VE ŞARTLARI • Nikahın rüknü,evlenmek isteyen kadın ve erkeğin karşılıklı irade beyanları yani birinin evlenmeyi teklif edip diğerinin de bunu kabul etmesidir.Fıkıh dilinde buna icap ve kabul denir.İcap ve kabulün geçerli olabilmesi için aynı mecliste,en az iki şahidin huzurunda,kesin bir üslup ve açık bir sözle yapılması,tanıkların bu sözü duymaları şarttır.Kadın ve erkeğin ailelerinin ve çevresinin haberi olmadan yabancı iki şahidin huzurunda kıyılan gizli nikah iki şahit bulundurma şartı şeklen gerçekleşmiş olsa bile şahit bulundurma amacına uygun düşmemektedir.HADİSİ ŞERİFLER NİKAHIN GİZLİ YAPILMAMASINI VE AÇIK YAPILMASINI ÖNGÖRMEKTEDİR. . • İslâm âlimlerinin bir kısmı nikâhın değerini ifade için onun Hz. Âdem’den itibaren meşru kılınıp da cennette de devam edecek iki ibadetten birisi olduğu tespitinde bulunur (diğeri iman). • Eşinin ağzına koyacağın bir lokma bile senin için bir sadakadır.(hadis-i şerif)

15. 14 • Nikâhın, ibadet olduğu konusunda islam hukukçularının büyük çoğunluğu hem fikirdir. Hatta haramdan koruması, neslin devamını temin gibi fonksiyonlarıyla sağlamış olduğu dini ve dünyevî faydaları sebebiyle de nikâh, nafile ibadetten daha faziletli kabul edilmiştir. evlenmeyi terk edip nafile ibadetlerle meşgul olacaklarını söyleyen bazı sahabeleri uyaran şu hadisle de desteklenmiştir: “Nikâh benim sünnetimdir, sünnetimden yüz çeviren benden değildir. • kabul edilmiştir. • SABIR,BİR DELİYE BİR VELİ ROLÜNÜ UYGULAMAKTIR. 

16. 15-BİR AİLE KURULURKEN ŞU HUSUSLARA DİKKAT EDİLİR: • a)Erkek veya kadın kendisine denk,uyum sağlayacağı bir eş seçer. • b)Kadın ile erkek arasında evlenme engeli bulunmamasına dikkat edilir. • c)Nişanlılık dönemi,tarafların tanışma ve ünsiyet etme dönemidir,bu dönemde nikah kıyılması doğru değildir. • d)Düğünlerde içki ve benzeri haramların işlenmemesine,altından kalkılamayacak masraflar yapılmamasına dikkat edilir,düğünlerin en hayırlısı en kolayıdır prensibi esas alınır. Ailenin kuruluşu sırasındaki masraflar(nikâh-nişan-düğün vs.)israfı arttırmakta, dar gelirlileri uzun süreli borç yükünün altına sokmakta,ilerleyen zaman içinde de talep çeşitliliği aile bütçesini olumsuz anlamda etkilemektedir. Gelini teşhir eden kıyafetler dinimize uygun düşmez. • Hayırlı nikah kolay olandır.(hadis-i şerif).(imkana ve imana göre yapılan nikahdır.)

17. 16 • e)Nikah akdi,iki tarafın ailelerinin hazır bulunduğu,en az iki şahidin huzurunda,evlenecek olan erkek ve kadının evlilik iradelerini açıkça beyan etmeleri ile akdedilir. • f)Kadın veya erkeğin evlenmeye zorlanması caiz değildir.Buluğ çağına gelmiş erkek ve kadının evliliklerinin geçerli olabilmesi için izin ve rızalarının bulunması şarttır. • g)Gizli,muvakkat ve muta nikahları geçerli değildir. • (Aile,kötülüklerin barınmadığı en muhteşem ve sağlam kaledir.(Andrew Wilson)

18. 17 EL İYİSİ,EV İYİSİ OLMAK • En büyük zenginlik mutlu bir ailedir.Aile bütünleşmektir.Aile duygular üzerine kurulur.Ailede karı koca birbirini tamamlar.Ailede rahmet iki unsuru taşır:1-Nezaket ve zerafet 2-İhsan yani iyiliği güzellikle,istenenden fazla yapma.Nezaket ve ihsandan meveddet yani karşılıksız sevgi doğar.Evin dışındakilere gösterilen nezaket evin içindekilere niçin gösterilmesin?Evin dışındakilere gösterilen tatlı dil güler yüz sadaka sevabı getirirse,evin içindekilere gösterilen tatlı dil güler yüzde sadaka sevabı getirecektir • İslam'da aile mutluluk ve kalıcılık üzerine kurulur.Cennete götürecek aileler istenir. Mutluluk ve kalıcılık için kusurları gören değil,örten olmalı.çünkü kusursuz insan yoktur. • EL İYİSİ OLMADAN ÖNCE EV İYİSİ OLMAK GEREKİR. • Müslüman,elinden ve dilinden emin olunan kimsedir(.hadis-i şerif)

19. 18 • Herhangi bir ihtilâf durumunda da kalıcılığın devamı için aile içi mahremiyete saygı ve buna bağlı olarak aile içi sorunların kendi dinamikleriyle dışarıya taşımadan çözümlenmesi ön görülmüştür. Önce taraflar nezaket ölçülerini çok fazla zorlamadan kol kırılır yen içinde kalır anlayışıyla kendileri sorunlarını çözmeye çalışırlar.( Nisâ (4), 34; Bakara (2), 226-227 vb.) • Eğer başarılı olamazlarsa kadın ve erkeğin birer yakını hakem tayin edilir. (nisa,35)Hakemlerin yakınlardan olmasının temel sebeplerinden birisi de sır saklamaları ve aile mahremiyetini ihlal edecek eylemlerden sakınmalarıdır. • İYİ GEÇİNMEK, İKİ KİŞİNİN KUSURSUZ OLMASIYLA DEĞİL, BİRBİRLERİNİN KUSURLARINI HOŞ GÖRMESİYLE OLUR

20. AİLE YALNIZLIĞIN İLACIDIR 19 • Dinimiz yalnız yaşamayı doğru bulmamıştır.İbadet amaçlı bile olsa yalnızlığı kısa süreli tutmuştur.Mesela itikaf ibadeti on günden fazla olmaz.Bu da cami veya cami hükmünde olan mekanlarda yapılır.İslam dininin yalnızlık hastalığının çözümünde birinci derecede önerdiği reçete evlilikle kurulan aile ve dostluk bağlarının korunması ve geliştirilmesidir . • "Sevgiden acılar tatlılaşır; sevgi yüzünden bakırlar, altın olur; sevgi yüzünden tortular durulur, arınır; sevgiden dertler şifa bulur; sevgi yüzünden padişah kul kesilir.MEVLANA • .

21. 20 • Dinimiz,aile ,akraba,sıla-i rahim,dostluk ilişkilerinin korunması ve geliştirilmesini yalnızlığı ortadan kaldırmak için öngörmüştür.Camiye ve cemaate katılmak da yalnızlığı ortadan kaldırmaya yönelik tedbirler arasındadır.Cemaatle namaza 27 derece sevap verilmesinin bir sebebi de yalnızlığı ortadan kaldırmaya yöneliktir bir teşviktir. Hz. Peygamber,güzel ahlakı tarifinde sana gelmeyene gitmektir,derken yalnız yaşayanların problemini çözmeye yönelik tarif verir. • çocukların dede, nine sevgisi tatmaları,yaşlıların torun sevgisi tatmaları, hayata daha kuvvetle tutunmalarını sağlayacaktır. Birlikten dirlik doğar.

22. HAZIRLAYAN VE SUNAN : GÖNÜL TAŞCI VAİZ Baba ile anne ile Çoluk ile çocuk ile Gonca ile tomurcuk ile Sağlam mutlu bir aile İnşa etmek gayesiyle Çektik bir besmele Çıktık yola el ele Kalp kalbe,gönül gönüle