YAZ KUR’AN KURSLARINDA VERİMLİLİĞİ ARTIRMAK İÇİN DİN EĞİTİMİNDE YENİ YÖNTEM VE TEKNİKLER

1. YAZ KUR’AN KURSLARINDA VERİMLİLİĞİ ARTIRMAK İÇİN DİN EĞİTİMİNDE YENİ YÖNTEM VE TEKNİKLER

2. SUNUMALİ ERHUNFİnİke Müftüsü

3. Yirmi birinci asırda değişen zamanı ve gelişen şartları göz önünde bulundurduğumuzda Yaz Kur’an Kurslarındaki eğitimin kalitesinin de yükseltilmesi gerektiği ortaya çıkar. Kursa katılan öğrencilerimizin düzgün Kur’an okumayı öğrenebilmeleri ve sağlıklı bir din eğitimi alabilmeleri için öğretim yöntem ve tekniklerinde yeniliklere ihtiyaç vardır

4. Bu çalışmamızda camilerimizdeki Yaz Kursu öğreticilerimizin kurslarında kaliteli bir eğitim için hangi yöntem ve stratejileri uygulayabileceklerini ve nelere dikkat etmeleri gerektiğini maddeler halinde sunmaya çalışacağız. Burada belirtilen önerilerin hepsini uygulamak mümkün olmayabilir. Kursların öğrenci durumu ve yerlerine göre farklı uygulamalar da mümkündür. Bu öneriler öğreticilerimizin farklı ve yeni uygulamalarıyla geliştirilip zenginleştirilebilir. Şimdi bu önerileri birlikte inceleyelim :

5. EĞİTİM ÖĞRETİMLE İLGİLİ GENEL YÖNTEM VE TEKNİKLER

6. Kursun ilk gününde daha önceden ilan ederek güzel bir açılış töreni yapınız. Herhangi bir parkın açılışı için törenler yapılırken iki ay sürecek bir eğitim için mutlaka açılış töreni yapılmalıdır. Bu törende çocuklarımızın önemi din eğitiminin önemi ve yaz kursunda verilecek eğitimin içeriği hakkında bilgi veriniz. Açılış töreni için öğrencilerinizin ders göreceği mekanları çok düzenli ve temiz olarak hazırlayınız. Öğrenci velilerinin katılımı için de olabildiğince gayret ediniz. Çünkü ilk intiba çok önemlidir. Böylece öğrencilerinize daha ilk günden kurs heyecanını yaşatmış olursunuz.

7. İlk gün çok yorulabilirsiniz. Bütün buna rağmen gülümsemenizi ve sıcak ilginizi hiçbir veliden ve öğrencinizden esirgemeyiniz. Öğrencileri seviyelerine göre gruplara ayırırken sükûnetinizi ve sabrınızı muhafaza ediniz.

8. Dinimiz İslam’ı ve Yüce Kitabımız Kur’an’ı öğrettiğinizi düşünerek heyecanınızı ve şevkinizi canlı tutunuz. Caminin ve sınıfın kapısından girerken güler yüzle ve neşeyle giriniz. Sizi gören öğrencileriniz yüzünüzdeki neşeyi fark etsinler. Sizi sevsinler ve sevinsinler. Öğrencilerinize surat asarak veya sinirlenerek hiçbir sorununuzu çözemeyeceğinizi unutmayınız.

9. Din eğitiminde gönüllülük esastır ve berekete vesiledir unutmayınız. Bir başka açıdan baktığımızda ise kendinizi Allah rızası için çalışan gönüllü, çocukları da kursa gelmekle görevli olarak düşünebilirsiniz. Gerçekte durum bundan farklıdır. Aslında dinen siz görevlisiniz çocuklar gönüllüdürler. Çünkü siz kurs yapmaz veya sorumluluklarınızı yerine getirmezseniz mesul olursunuz. Çocuklar ise camiye gelmediğinde günaha girmezler.

10. Okula yeni başlayan çocuklar gibi Yaz kursuna da elinde bir elif-ba ve defter ile yüreği hizasında tuttuğu Kur’an’la gelen öğrencilerin heyecanını söndürmeyiniz. ·Öğrencilerinizle aranıza mesafe koymayınız. Kendi öğrenciliğinizi düşünerek onlardan sizin gibi öğrenci olmalarını beklemeyiniz

11. Otoriter bir öğretici değil öğrencilerinin sorunlarıyla ilgilenen ve onlara yol gösteren rehber bir hoca ve öğretici olunuz. Öğrencilerinizin duygularını anlamaya çalışınız ve onlarla bütünleşiniz. Onları dinleyiniz. Özel problemlerine zaman ayırınız.

12. Cami imamı ve Kur’an hocası tarafından gönlü kırılan ve yüreğinde bir iz kalan çocukların camiye cemaate dine ve Kur’an’a bakışının nasıl olacağını bir düşünün. Bunun için her ne sebeple olursa olsun kesinlikle hiçbir öğrenciyi camiden ve dersten atmayınız. Camiden kovulan ve kendisine kızılan çocuğun bir ömür dine uzak durmasının sorumlusunun kim olacağını sorgulayınız.

13. Sabırlı ve hoş görülü olmak iki temel prensibiniz olsun. Bu iki prensip olunca öğretilemeyecek şeyin kalmadığını unutmayınız. · Bir yaz kursunda “kendi çocuğunuzun nasıl bir öğreticiden ders görmesini istiyorsanız siz de öyle bir öğretici olmaya çalışınız.”

14. Kurslardaki etkinliklerin öğrencilerin ufkunu açacağını ve onların farklı yollarla yeni bilgiler öğrenmelerini sağlayacağını unutmayınız. · Öğrencilerinizin psikolojisini ve yaşlarının getirdiği özellikleri biliniz ve bunun için kitap ve makaleler okuyunuz.

15. “Her güne bir hikaye sloganıyla” dersler bitince öğrencilere her gün bir hikaye okuyunuz.

16. Öğrencilerinizi önemseyiniz. Onların arasında ülkemize ve insanlığa büyük hizmetleri geçecek bir çocuğun olabileceğini unutmayınız.

17. Yaz kurslarında eğitim veren meslektaşlarınızla birlikte çalışmayı ve eğitim istişareleri yapmayı asla ihmal etmeyiniz. Onlarla bilgi birikim ve tecrübeleriniz paylaşınız.

18. İmkanlarınız ölçüsünde camide devamlı şeker, gofret, sakız,dondurma bisküvi, kitap, dergi, kalem, defter, başörtüsü, tesbih, takke gibi küçük ikramlar bulundurunuz. Öğrencilerinizi ödüllendiriniz

19. Öğrencilerinizi tanımak için form hazırlayınız ve gerekli bilgileri alarak onları yakından tanımaya çalışınız

20. Cami imamlarımız olarak cüppe ve sarığınızı giyip namaz sonrasında öğrencilerle tokalaşınız ve onlara güler yüzlü davranınız. Onlarla sohbet ediniz. Bu şekilde öğrencileriniz üzerinde bir din görevlisi olarak çok güzel izlenim bırakacağınızı ve sizin şahsınızda dinimizi seveceklerini unutmayınız.

21. Çocuklarımızın ahlakını olumsuz etkileyen faktörleri eleştirmek yerine yanınıza ilim ve ahlak öğrenmek için gelen bu yavrularımızı eğitecek proje ve çalışmalar üzerine yoğunlaşınız. Kısacası sorunlara değil çözümlere odaklanınız!

22. Çocukların eğitimi ve yaz kurslarının önemi ile ilgili ara sıra hutbe ve vaazlarınızda halkımızı bilgilendiriniz. Kendilerinin ve çocuklarının gösterdiği fedakarlıklarını takdirle ifade ediniz.

23. Derslerinizi canlı ve coşkulu bir şekilde işleyiniz. Yorgun ve bezgin bir havayla “bir an önce bitse de rahatlasam” gibi bir tavır içinde olmanız öğrencilerin gözünden kaçmayacaktır unutmayınız; Çünkü en iyi müfettiş/murakıp öğrencidir

24. Yeri geldiğinde öğrencilerinizle oyunlar oynayınız. Bunun öğreticilik ciddiyetine zarar vermeyeceğini biliniz. Peygamberimizin torunlarının arkasından sağa sola eğilerek koşmasını sırtına alması ve onlara binek olmasını minberden inip sevgi ve şefkat göstermesini onların seviyesine inmesini unutmayınız

25. · Öğrencilerin görerek öğrenmeleri için yazılı afişlerden yararlanınız. Bu kağıtlara Temel bilgileri ve ahlaki ölçüleri yazınız.

26. Öğrencilerinize camiyi ve bölümlerini gezdirerek tanıtınız. İmam ve müezzinin görevlerinden cami ve cemaat adabından bahsediniz. Camilerin önemini işleyiniz.

27. Cami İmamının kurs öğreticisinin ve cemaatin davranışlarının çocuklar üzerinde unutulmayacak etkisi vardır. Çocuklar yaşlarının gereği olarak camide oynayıp gürültü yapabilirler. Bu sebeple onlara cemaatin olumsuz tepki vermesine bağırıp-çağırmasına ve onlara kızmasına fırsat vermeyiniz. Bu konuda cemaatinizi önceden uyarınız.

28. Size her konuda destek verecek bir anlamda eliniz ayağınız olacak öğrencilere ağabeylik ve ablalık yapabilecek bir öğrenci grubunuz olsun ve bazı hususları onlarla istişare ediniz. Onlara yapabilecekleri görevler veriniz. Yardım ve desteğini aldığınız bu öğrencilerle özel toplantılar yaparak kurstaki eğitimin daha sağlıklı nasıl gideceğini arkadaşlarıyla ilişkilerinde nelere dikkat etmeleri gerektiğini paylaşınız. Böylece onların uygulamanın içinde bazı şeyleri öğrendiklerini ve sorumluluk aldıklarını göreceksiniz.

29. Bu arada küçük öğrencilerin ezilmemesi için onları dikkatli takip etmeyi ve dengeleri iyi kurmanız gerektiğini de unutmayınız.

30. Yaz Kurslarına öğrenciler genellikle Kur’an öğrenmek için gelmektedirler. Velilerin beklentisi de budur. Dolayısıyla öncelikle öğrencilerin Kur’an okumaya geçmeleri için gayret edilmelidir. Bilen öğrenciler bilmeyenlere yardımcı olarak kısa sürede bütün öğrencilerin Kur’an okuyabilecek seviyeye gelmesine çalışınız.

31. Öteden beri ülkemizde yaşayan bir çok insanın temel dini bilgilerini yaz kurslarından aldığı gerçeğini göz önüne bulundurduğumuzda dini bilgilerin de ağırlıklı olarak bu kurslarda verilmesi önem arz etmektedir. Bu sebeple yaz kurslarında Kur’an dersleri ile Temel dini bilgiler derslerini dengeli bir şekilde veriniz.

32. Ana hatlarıyla İslam ahlakının önemli konularını işlemeyi de ihmal etmeyiniz.Adab-ı Muaşeret(Görgü Kuralları)

33. Yaz kursuna başlarken bütün öğrencileri yazılı olarak ve Kur’an okuma düzeylerine göre mutlaka seviye tespit sınavına alınız. Öğrencileri sınıflara kurlara ve gruplara ayırırken yaş ve bilgi düzeylerini anlayış seviyelerini dikkate alınız.

34. Eğitim süresinde veli toplantısı yaparak çocukların devamı ve derslere ilgisini v.s. konuları görüşünüz. Toplantıya velilerin katılımını sağlamak için özel çalışmalar yapınız.

35. Kurs ortasında öğrencilerin beklentilerini öğrenmek durum tespiti yapmak ve daha kaliteli eğitim yapmak için öğrencilerinizin görüşlerini alabileceğiniz bir anket çalışması yapınız. Ayrıca kursla ilgili değerlendirmelerini isteyiniz.

36. Yaz kurslarını mümkün olduğunca derslikte veya hazırlanmış özel mekanlarda yapmaya çalışınız.

37. Ders saatlerini şartlar uygun olursa erkek öğrencilerin en az bir vakit (öğle veya ikindi) cemaatle namaz kılabilecekleri şekilde ayarlayınız. Derslerin bitiş ya da başlangıcını namaz vaktine göre ayarlayınız. Böylece öğrenilen bilgilerin uygulamasını da yapmış olurlar. Cami ve cemaatle bütünleşirler.

38. Öğrenci sayısının fazla olduğu camilerde kız öğrencilerle sabahtan öğleye kadar erkek öğrencilerle de öğleden ikindiye kadar ders yapabilirsiniz.

39. Dersler kırk dakikadan uzun teneffüsler ise 10 dakikadan kısa olmasın. Derse giriş ve çıkış saatlerine dikkat ediniz. Öğrencilerin öğrenme psikolojilerini dikkate alınız.

40. Öğrencilerinizin tatil haklarından keserek kursa geldiğini unutmayınız ve olabildiğince az ev ödevi vermeye çalışınız. Dersi derste öğretme prensibine dikkat ediniz. Öğrencilerinizin sınıfta ders çalışmalarına yardımcı olunuz.

41. Temel dini bilgiler derslerini düz anlatımdan çok buluş yöntemi ile vermeye çalışınız. Olaylardan ve bilinenlerden ya da sorulardan yola çıkarak kısa cümleler halinde bilgileri aktarmaya çalışınız. Öğrencileri sorularınızla ve anlatımınızla yönlendirerek doğru cevabı buldurmaya çalışınız. “Evet” “Hayır” lı cevaplar alabileceğiniz sorular yerine ucu açık sorular sorunuz.

42. Öğrencilerinize evlerinde okumaları için küçük hikaye kitapları belirleyiniz. Gerekirse camide mütevazi bir kütüphane kurunuz ve onlar için temel eserler alınız. Bu kitapların sistemli bir şekilde elden ele dolaşarak okunmasını sağlayınız ve takip ediniz

43. Bir eğitimci davet ederek veya siz hazırlanarak din eğitiminin önemi ve anne babaların çocuklara yaklaşımlarıyla ilgi velilere yönelik bilgilenme toplantısı yapınız. Bu konuda çevrenizde bulunan İmam Hatip Lisesi meslek dersleri öğretmenlerinden ve Din kültürü öğretmenlerinden istifade ediniz. Hatta onları ara sıra öğrencilerinize sohbet etmek üzere camiye davet ediniz

44. Bir yaz kursunda öğrencilerimize öğretilebilecek Türkçe kırk hadis- kırk ayet (ayetlerden kısa bölümler) belirleyiniz. Yazılı olarak kendilerine veriniz ve öğrenmelerini isteyiniz. Hatta bu ayet ve hadislerden bazılarını kurs sonunda velileri davet ederek yapacağınız kapanış programında öğrencilerin ezbere sıra ile okumalarını sağlayınız.

45. Her bir öğrencinin bir ailenin ferdi olduğunu öğrendikleri bilgilerini aileleriyle de paylaşacaklarını böylece onların ailelerine de hitap ettiğinizi unutmayınız. Bu sebeple görülmeyen cemaatiniz ve öğrencileriniz olduğunu da unutmayınız. Siz fark etmeseniz de sizi uzaktan takip edenler ve örnek alanlar vardır. “Ezan cemaatiniz” de vardır.

46. Yaz kursunda Kur’an okumaya yeni geçen veya geçeceği sırada kurstan ayrılan öğrencilerinizi yıl içinde de takip ederek okumalarını geliştirmelerine yardımcı olunuz. Önümüzdeki yıl kursa gelemeyeceklerini ya da tekrar elif-bâ dan başlamalarının zorluklarını göz önünde bulundurunuz.

47. Yaz kurslarına tamamen devam edemeyen başlayıp yarıda bırakan hatta sadece bir hafta gelen çocuklar vardır. Onun için öğrencileriniz sizlerden sevgi şefkat ilgi ve güler yüz dışında hiçbir olumsuz tavır ve davranış görmemelidir. Bu çocukların ömür boyu bir daha böyle bir kursa hiç gelemeyeceğini de düşünürseniz bunun önemini daha iyi anlarsınız. Onların sizi güler yüzlü ve kursları da hep güzel hatırlamalarını sağlayınız. Bu durumda her hafta sizin için ayrı bir önem taşıyacaktır

48. Kurslarda Anne babaya sevgi saygı ve itaati daha özenle işleyiniz. Hem dini yükümlülük açısından hem de velilerin memnuniyeti açısından önemlidir. Çünkü anne-babalar çocuklarının değiştiğini kendilerine yönelik davranışlarından daha çabuk fark ederler. Bu da onların çocuklarını kurslara gitmeye teşvik etmelerine ve daha yakından ilgilenip takip etmelerine sebep olur.

49. Öğrenmenin yolu sevgiyle başlar. Öğretmek değil sevdirmek prensibinden yola çıkınız.

50. Sınıf veya kurs ortamını imkanlarınız ölçüsünde düzenleyip güzelleştirmeye çalışınız. Mekanların verilen mesajlara uygun olması gerektiğini unutmayınız. Bu sebeple loş bir hava köhne bir mekanda değil; aydınlık temiz düzenli ve sistemli bir mekanda eğitim yapmaya çalışınız.