Ontwikkelingen rekenbeleid in vo en mbo Noordhoff Uitgevers Rekencongres 2014

1. Ontwikkelingen rekenbeleid in vo en mbo Noordhoff Uitgevers Rekencongres 2014 Rianne Reichardt, Steunpunt taal en rekenen mbo Johan van den Berg, Steunpunt taal en rekenen vo

2. Onderwerpen • OCW beleid rekenen • Rekentoets vo en pilotexamens rekenen • Handreikingen rekenen CvE • Dyscalculie • Intensiveringstraject rekenen

3. OCW-beleid rekenen vo Planning centraal examen Nederlands en de rekentoets in het vo: • 2013-2014 Rekentoets verplicht onderdeel van eindexamen vo, cijfer op bijlage • 2014-2015 Centrale Examens Nederlands zijn geijkt aan referentieniveau 2F, 3F of 4F • 2015-2016 cijfer rekentoets op cijferlijst en telt mee in slaag- zakbepaling

4. OCW-beleid rekenen mbo • Invoering centrale examinering Nederlands en rekenen in het mbo:

5. OCW-beleid rekenen mbo • Voorafgaand aan invoering COE • Verplicht onderwijs rekenen op basis van referentieniveaus • Verplichte instellingsexamens • Pilotexamens kunnen dienen als instellingsexamens • Alle bekostigde instellingen nemen al met veel studenten deel aan de pilotexamens • Vanaf komend schooljaar verplicht bewijs pilotexamens • Voor meer informatie over de wet- en regelgeving zie de examenbesluiten WEB en alle wijzigingen hierop • Slaag-/zakbeslissing • Vrijstellingen, herkansingen, moment van afname etc.

6. OCW-beleid rekenen vo en mbo Voortgangsrapportage taal en rekenen 2013 • Invoering referentieniveaus op schema • Rekenprestaties reden tot zorg (op grond van pilotexamens) • Maatregelen • Meer tijd door uitstel slaag-/zakbeslissing • Extra ondersteuning: • Intensiveringstraject Steunpunt vo en mbo • Voorbeeldexamens CvE • Terugkoppeling resultaten op domeinen • Gesprekken inspectie met scholen • Aanpassingen in de toetsen • Aanpassingen in verband met dyscalculie • Opleiding tot rekendocent

7. OCW-beleid rekenen vo en mbo • Diverse overleggen in Tweede Kamer n.a.v. voortgangsrapportage • Hoorzitting • Instelling commissie Bosker • Instelling stuurgroep onderzoek haalbaarheid • Opdracht tot ontwikkeling raamwerk opleiding rekendocent

8. Pilotrekentoets vo • Bijna alle 1.200 vo scholen hebben meegedaan • Van zo’n 222.000 kandidaten data retour ontvangen • Resultaten maart 2013

9. Rekentoets vo • 2013-2014: Verplicht onderdeel eindexamen vo • Cijfer op bijlage bij de cijferlijst • 1e afnameperiode 2014-2015:- 2F van 4 maart t/m 17 maart- 3F van 11 maart t/m 24 maart • 2eafnameperiode 2014-2015:- 2F en 3F van 28 mei t/m 9 juni • Aparte toets voor vmbo-bb • Geleidelijke overgang naar nieuwe examensoftware: Facet

10. Foutenanalyse Cito • Uitgebreide analyse van fouten die gemaakt zijn bij de rekentoets vo 2F en 3F + mogelijke oorzaken. • Informatief voor (reken)docenten/rekencoördinatoren uit het vo (én mbo!) • Te downloaden op de website van Cito:http://www.cito.nl/onderwijs/voortgezet%20onderwijs/rekentoets_vo/foutenanalyse_2f_en_3f • Ook via www.steunpunttaalenrekenenvo.nl> nieuws > Cito publiceert foutenanalyse rekentoetsen 2F en 3F

11. Pilotexamens rekenen mbo • Studiejaar 2012-2013 • Deelname 100.000 studenten aan 200.000 afnames • Weinig logistieke problemen • Resultaten

12. Pilotexamens rekenen mbo • Schooljaar 2013-2014 (en verder) • 3 afnameperiodes van 6 weken dakpansgewijs (2 weken per niveau per vaardigheid) • In 2014-2015 één extra afnameperiode 3F in juni • Toelichting op inhoud van de examens in de syllabi • Jaarlijks nieuwe voorbeeldexamens via examentester en in html • Nieuwe rekenmachine in de examensoftware • Geleidelijke overgang naar nieuwe examensoftware Facet

13. Handreikingen rekenen • Ontwikkeld door CvE en Cito op 2F en 3F niveau • Bedoeld voor het onderwijs • Makkelijke opgaven • Contextloze opgaven • Opgaven met geldrekenen • Moeilijke opgaven • Metriek stelsel • Schaal, snelheid • Breuken en procenten • (tussentijds) afronden

14. Handreikingen rekenen • Vaak voorkomende fouten • Vertaling van context naar oplossingsstrategie • Check op antwoord • Afronden van geldbedragen • Prijsaanduidingen op benzinepompen • Domein verhoudingen • Rekenen met procenten in complexere contexten • Combineren van verschillende verhoudingen • Samengestelde verhoudingsmaten (bijv. km/u) • Voorbeelden per domein

15. Dyscalculie • Pilot dyscalculie bij rekentoets vo en pilotexamens mbo • Eerste proef bij rekentoets vo in maart en pilot mbo in april • Aangepast examen voor alle leerlingen met ernstige rekenproblemen of dyscalculie (geen deskundigenverklaring noodzakelijk) • Standaardexamen met 30 minuten extra en gebruik van beperkte rekenkaart (alleen voor leerlingen met een dyscalculieverklaring) • Aangepast examen • Aanvragen bij CvE • Dossiervorming: • Deskundigenverklaring (indien aanwezig) • Gegevens uit eerder onderwijs • Korte beschrijving over haalbaarheid 2F/3F • Korte beschrijving van onderwijstraject als voorbereiding • Verklaring van de leerling dat hij weet dat deelname leidt tot aantekening op cijferlijst

16. Dyscalculie • Aangepast examen • Minder opgaven, meer tijd • Moeilijke opgaven eruit • Kale opgaven eruit • Gebruik van rekenmachine • Terugbladeren is mogelijk • Gebruik van de voorgeschreven rekenkaart

17. Dyscalculie

18. Dyscalculie mbo • Consequenties bij deelname aangepast examen • Tijdens pilot geen consequenties • Vanaf 2015/2016 telt cijfer 3F mee • Vanaf 2016/2017 telt cijfer 2F mee • Vermelding deelname aangepast examen op cijferlijst • Deelname kan gevolgen hebben voor doorstroom naar vervolgopleidingen (wordt nog uitgezocht) • Definitieve beslissing na pilotfase

19. Dyscalculie vo • Consequenties bij deelname aangepaste rekentoets • Tot 2015-2016 geen consequenties • Vanaf 2015/2016 telt cijfer 2F en 3F mee in slaag- zakregeling • Vermelding deelname aangepaste rekentoets op (bijlage bij) cijferlijst • Deelname kan gevolgen hebben voor doorstroom naar vervolgopleidingen (wordt nog uitgezocht) • Definitieve beslissing na pilotfase

20. Dyscalculie • Protocol ERWD • Masterplan dyscalculie • www.masterplandyscalculie.nl

21. Intensiveringstraject rekenen vo • Tweejarig traject in opdracht van OCW • Twee à drie bezoeken aan vo-scholen die slecht gescoord hebben bij pilotrekentoets mrt. 2013 • Bespreken ervaringen en resultaten van de scholen op het gebied van rekenen • Reflectie op rekenbeleid • Adviezen en aanbevelingen • Eerste ronde gesprekken wordt begin mei afgesloten • gesprek wordt gevoerd met bestuurslid e/o directielid, afdelingsleider(s), rekencoördinator en rekendocenten • Tweede ronde gesprekken medio juni – september 2014 • Derde ronde oktober 2014 - voorjaar 2015

22. Intensiveringstraject rekenen mbo • Tweejarig traject in opdracht van OCW • Drie bezoeken aan alle bekostigde mbo-instellingen • Bespreken ervaringen en resultaten van de scholen op het gebied van rekenen • Reflectie op rekenbeleid • Adviezen en aanbevelingen • Eerste ronde gesprekken is afgesloten • Met beleidsmedewerkers, management en rekencoördinatoren • Rapportage ‘Over rekenen gesproken’ • Tweede ronde in kader van MBO15-gesprekken met CvB • Derde ronde najaar 2014

23. Intensiveringstraject rekenen mbo • Belemmerende factoren in het mbo • Er wordt hard gewerkt op de scholen, maar resultaten vallen tegen door: • Instroom van studenten met lage rekenvaardigheden • Niet meetellen van de resultaten voor diplomering • Onvoldoende toegeruste docenten (nog geen opleiding) • Ingewikkelde regelgeving • Rekenexamens (taligheid, complexiteit) • Examensoftware met beperkte functionaliteit • Infrastructuur examinering kost veel tijd en geld • Soms ontbreken van draagvlak binnen de organisatie.

24. Intensiveringstraject rekenen mbo • Succesfactoren in het mbo • Rol bestuur/directie (draagvlak, duidelijke aansturing) • Keuze voor één methode schoolbreed of per sector • Systematisch monitoren van de resultaten per team • Deskundige rekendocenten en professionalisering docenten • Docenten voor wie rekenen hun vak is (ipv een paar uurtjes) • Goede ondersteuning van docenten • Bekendheid met examinering -> beter onderwijs • Aanbod voor studenten met rekenachterstanden • Instelling rekenvakgroepen • Goede examenorganisatie.

25. Intensiveringstraject rekenen mbo • Zorgpunten in het mbo • Entreeopleidingen • Studenten die het niveau echt niet kunnen halen • Maatwerkregel vmbo bb • Behoefte aan stevige opleiding voor rekendocenten • Behoefte aan goede voorbeelden van rekenonderwijs • Behoefte aan meer oefenmateriaal voor rekenen.

26. Intensiveringstraject rekenen mbo • Vervolg op mbo-rapportage • Filmpjes van docenten waarvan de studenten relatief goed gescoord hebben bij de pilotexamens • Beschrijving goede voorbeelden op website Steunpunt mbo • Etalageconferentie mbo met presentaties van goede voorbeelden op 25 september 2014

27. Meer informatie • Beleid, wet- en regelgeving implementatie referentieniveaus breed • www.steunpunttaalenrekenenvo.nl • www.steunpunttaalenrekenenmbo.nl • Centrale examinering / rekentoets • www.examenblad.nl • www.examenbladmbo.nl • www.cito.nl/voortgezet onderwijs > rekentoets vo • http://coe.cito.nl

28. Meer informatie Heeft u nog meer vragen stel ze dan nu of mail naar j.vdberg@steunpuntvo.nl of r.reichardt@steunpuntmbo.nl

29. Meer informatie Dank voor uw aandacht