Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı

1. Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı Karaparanın Aklanması Suçu ve Yükümlülük Kavramı Hüseyin GÜLTEKİNMSA Uzmanı

2. İÇERİK • Karapara aklama suçu • 4208 sayılı Kanun • 5237 sayılı TCK • Yükümlülük kavramının ortaya çıkışı • Mevzuatımızdaki Yükümlü Grupları • Mevzuatımızdaki Yükümlülükler

3. Karapara aklamanın tanımları • “şüpheli veya yasadışı fonların gizlenmesi ve daha sonra bu fonların yasal faaliyetlerle meşru gelirlere dönüştürme sürecidir” (Oxford Dic.) • Yasadışı yollardan elde edilen kazançların yasal gelir olarak kabul ettirilebilmesi için mali sisteme sokulması • Suçtan kaynaklanan gelire, yasadışı yollardan elde edilen fonlara, mali sistem içinde bir süreçten geçirmek suretiyle meşruluk kazandırılması

4. Karapara Aklama Suçu ÖNCÜL SUÇ KARA PARA KARAPARA AKLAMA

5. Karapara aklama suçu İktisadi ve sosyal manada karaparanın aklanması Hukuki manada karaparanın aklanması

6. TÜRK HUKUKUNDA KARAPARA AKLAMA SUÇU • 19 Kasım 1996 • 4208 sayılı KPAÖDK (Karaparanın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun) • KP aklama suçu unsurları ve cezasıyla birlikte tanımlanmış, araştırma ve inceleme yöntemi ile birlikte soruşturma ve kovuşturmaya ilişkin usul hükümleri de belirlenmiş • MASAK Kurulmuş

7. ÖNCÜL SUÇ KARA PARA KARAPARA AKLAMA 4208 sayılı KPAÖDK • 4926sayılı Kaçakçılık Kanunundaki • 6136 sayılı Ateşli Silahlar veBıçaklar Hakkında Kanundaki • 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanundaki • 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması Hakkında Kanundaki • 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359.maddesinin (b) fıkrasındaki • 765 sayılı Türk Ceza Kanunundaki bazı suçlar

8. ÖNCÜL SUÇ KARA PARA KARAPARA AKLAMA 5020 SAYILI KANUN BANKALAR KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN • 4389 sayılı Bankalar Kanunun 22 nci maddesinin (4) numaralı fıkrasındaki, • 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 47 nci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (1) ila (7) numaralı alt bentlerindeki, • Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilen veya Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından tasfiyeye tabi tutulan bankalara dair iflas ve konkordotaya ilişkin olarak 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 333 üncü maddesindeki

9. ÖNCÜL SUÇ KARA PARA KARAPARA AKLAMA • Gümrük kaçakçılığı, • Ateşli silahlar ve bıçaklar kaçakçılığı, • Organ ve doku maddeleri kaçakçılığı, • Tarihi eser kaçakçılığı • Vergi kaçakçılığı • Bankalara özgü özel zimmet suçu • Sermaye piyasası suçları • İflas idaresine, alacaklıya haksız menfaat temini, vaadi

10. ÖNCÜL SUÇ KARA PARA KARAPARA AKLAMA 4782 sayılı Kanunla; TCK’ndaki 211 ila 220. maddelerinde tanımlanan “Rüşvet” suçları Karaparanın aklanması suçunun öncül suçu haline getirilmiştir.

11. KARA PARA ÖNCÜL SUÇ KARAPARA AKLAMA • Para • Para yerine geçen her türlü kıymetli evrak • Mal • Gelir • Bir para biriminden diğer bir para birimine çevrilmesi de dahil, sözü edilen para, evrak, mal veya gelirlerin birbirine dönüştürülmesinden elde edilen her türlü menfaat ve değer

12. KARAPARA AKLAMA ÖNCÜL SUÇ KARA PARA Başkalarınca • iktisap edilmesi • bulundurulması • kullanılması • kaynak veya niteliğinin değiştirilmesi • zilyet ya da malikini değiştirilmesi • gizlenmesi • sınır ötesi harekete tabi tutulması • veya bu hareketin gizlenmesi • yukarıda belirtilen suçların hukuki sonuçlarından failin kaçmasına yardım etmek amacıyla • kaynağının veya yerinin değiştirilmesi • transfer yoluyla aklanması • karaparanın tespitini engellemeye yönelik fiiller Elde Edenlerce • meşruiyet kazandırılması amacıyla değerlendirilmesi • kullanılması • kaynak veya niteliğinin değiştirilmesi • zilyet ya da malikinin değiştirilmesi • gizlenmesi • sınır ötesi harekete tabi tutulması • veya bu hareketin gizlenmesi

13. KARAPARA AKLAMA ÖNCÜL SUÇ KARA PARA MANEVİ UNSUR • Her bir taraf aşağıda sayılan fiilleri, kasdi olarak işlendiği zaman, kendi hukukunda suç olarak ihdas etmek için gerekli önlemleri alacaktır(Viyana ve Strazbourg Konvansiyonu) • TCK`nın 45. Maddesi“Cürümlerde kastın bulunmaması cezayı kaldırır” şeklindedir. • Karaparanın aklanması suçunda suçun oluşumu için genel kast yeterlidir • Karaparanın elde edenlerce meşruiyet kazandırılması amacıyla değerlendirilmesi fiilinde özel kasda yer verilmiştir • 3. Kişiler açısından kastın varlığı için, paranın kanunda sayılan müsnet suçlardan hasıl olduğunun bilinmesi gerekir

14. Karapara Aklama Suçunun Cezası • 2 - 5 Yıl Hapis • Aklanan paranın bir katı ağır para cezası • Nemaları da dahil aklanan değerlerin (Ele geçirilememesi halinde bunlara tekabül edenmalvarlığının) müsaderesi Cezaları artıran unsurlar mevcut

15. Karapara Aklama Suçu TEDBİR 4208 sayılı Kanunun 9. maddesine göre; Karaparanın aklanmasına yönelik ciddi emarelerin varlığı halinde bankalar ve banka dışı mali kurumlar ile diğer gerçek ve tüzel kişiler nezdindeki kiralık kasa mevcutları da dahil olmak üzere hak ve alacakların dondurulmasına, tasarruf yetkisisnin tamamen veya kısmen kaldırılmasına, mal, kıymetli evrak, nakit ve diğer değerlerin zaptına, bunların bir tevdi mahalline yatırılmasına, hak ve alacaklar üzerine diğer tedbirlerin konulmasına, Hazırlık tahkikatı sırasında Sulh Ceza Hakimi; Yargılama sırasında ise Mahkeme tarafından karar verilir.

16. Karapara Aklama Suçu DAVA ZAMANAŞIMI 5020 sayılı Kanunun 16.maddesiyle değişik 4208 sayılı kanun`un 8. maddesi gereğince Karapara aklama suçlarının koğuşturlmasında onbeş senelik bir dava zamanaşımı süresi ön öngörülmüştür. 5237 sayılı Kanun’un m.66/1-e bendine göre Karapara aklama suçunda dava zamanaşımı süresi sekizsenedir.

17. 5237 sayılı TCK MALVARLIĞI DEĞERLERİNİ AKLAMA SUÇU (MADDE 282) Alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini, yurt dışına çıkartmak veya bunların gayrimeşru kaynağını gizlemek ve meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak maksadıyla, çeşitli işlemlere tabi tutamak

18. Karapara Aklama Suçu/4208 sayılı Kanun ÖNCÜL SUÇ KARA PARA KARAPARA AKLAMA 4208 sayılı Kanun’un 2/a maddesindeki değer ve menfaat 4208 sayılı Kanun’un 2/b maddesindeki fiiller 4208 sayılı Kanun’un 2/a maddesinde sayılan suçlar

19. MALVARLIĞI DEĞERLERİNİ AKLAMA SUÇU (Yeni TCK MADDE 282) Alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini, yurt dışına çıkartmak veya bunların gayrimeşru kaynağını gizlemek ve meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak maksadıyla, çeşitli işlemlere tabi tutamak Genel Kast Yurt Dışına Çıkartmak Alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suç MAL VERLIĞI DEĞERLERİ Çeşitli İşlemlereTabi Tutmak Özel Kast

20. YENİ MÜSADERE HÜKÜMLERİNİN AKLAMA SUÇUNA ETKİSİ CEZA : … iki yıldan beş yıla kadar hapis ve yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. SUÇ GELİRİ, AKLANSIN VEYA AKLANMASIN MÜSADERE EDİLECEKTİR. MÜSADERE AKLAMA SUÇUNUN YAPTIRIMI DEĞİLDİR (5237 sayılı TCK , m.54, m.55)

21. Özel Araştırma Teknikleri 5271 sayılı CMK • İletişimin Tespiti, Dinlenmesi ve Kayda alınması • Teknik Araçlarla İzleme • Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi

22. YÜKÜMLÜLÜK KAVRAMININ ORTAYAÇIKIŞI

23. ORGANİZE SUÇ VE KARAPARANIN AKLANMASI • Maddi çıkar sağlamak amaçlanıyor • Sınıraşan nitelikli suçlar işleniyor • İllegal faaliyetin sürekliliği söz konusu • Hiyeraşik bir yapı var • İşbölümü ve organizasyon bulunuyor

24. SUÇLA MÜCADELEDE YENİ YAKLAŞIM Klasik yöntemlerin yanında yeni hukuki / teknik araçlarla mücadele anlayışı Doğrudan doğruya suç gelirini hedef alan normlar Takibi Ele geçirilmesi Müsaderesi Amaçlanıyor.

25. Bu amaca yönelik olarak, Karapara aklama suçu ayrı bir suç olarak ceza müeyyidesine bağlanan bir suç tipidir …

26. KARAPARA AKLAMA SUÇUYLA MÜCADELENİN AMACI • Suçluları suç gelirinden mahrum ederek suç işleme saikini ortadan kaldırmak • Mali sistemin ve kurumların dürüst kalmasını sağlamak

27. ÖNCÜL SUÇ KARA PARA KARAPARA AKLAMA BANKA Mali sistemde gerçekleşen bir takım şüpheli durumlardan yola çıkarak öncül suça ulaşmak • Suçla mücadeleye mali sistemde faaliyet gösteren birimleri de ortak etmek • Karşılıklı işbirliği anlayışı • Temel anlayış: Karaparanın aklanmasıyla mücadelede şüpheliyi ve şüpheli işlemleri en iyi tanıyacak olan bizzat mali kurumlarda çalışanlardır.

28. Türk Uygulaması Müşterini tanı ilkesi • Kimlik tespiti ve kayıtların saklanması KİMLİK TESPİTİ • Şüpheli durumla karşılaşıldığında yetkili otoriteyi haber verme ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİMİ • Kanun uygulayıcı birimlerle işbirliği yapma BİLGİ/BELGE VERME • Yetkili otorite ile işbirliği ve mevzuata uyumun sağlanması UYUM GÖREVLİSİ • Personelim karaparanın aklanması suçuna karşı duyarlılığının arttırılması İÇ DENETİM EĞİTİM

29. Kıymetli maden, mücevher alım satımını yapanlar • Yetkili müesseseler • Posta ve kargo şirketleri • Finanasal kiralama şirketleri • Gayrimenkul alım satımı yapanlar • Talih oyunları salon işletmeciliği yapanlar • Nakil vasıtası alım satımı yapanlar • Antika alım satımı yapanlar • Spor kulüpleri • TJK • Milli Piyango Genel Müdürlüğü Yükümlüler • Bankalar • Özel finans kurumları • İkrazatçılar, finansmann ve faktoring şirketleri • Sigorta ve reasürans şirketleri • İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. • Aracı kurumlar ve portföy yönetim şirketleri • Yatırım fonları ve ortaklıkları • Kıymetli maden borsası aracı kuruluşları

30. ÖNCÜL SUÇ KARA PARA KARAPARA AKLAMA Ş.İ.B./ Yükümlü İHBAR/Svc. Genel Kast Yurt Dışına Çıkartmak Alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suç MAL VERLIĞI DEĞERLERİ Çeşitli İşlemlereTabi Tutmak Özel Kast

31. MALİYE BAKANLIĞI MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA KURULU BAŞKANLIĞI 2006 hgultekin@masak.gov.tr