DANE INFORMACYJNE

DANE INFORMACYJNE • Nazwa szkoły: • ZESPÓŁ SZKÓŁ EKONOMICZNYCH IM. CYRYLA RATAJSKIEGO W ŚREMIE • ID grupy: • 97/89_P_G2 • Kompetencja: • Przedsiębiorczość • Temat projektowy: • PROBLEMY NA RYNKU PRACY • Semestr/rok szkolny: • Semestr 4 2011/2012

PROBLEMY • NA RYNKU PRACY

Rynek pracy- co to takiego? Rynek pracy– rodzaj rynku ekonomicznego, na którym z jednej strony znajdują się poszukujący pracy i ich oferty, a z drugiej strony przedsiębiorcy tworzący miejsca pracy i poszukujący siły roboczej.

MODEL IDEALNEGO RYNKU PRACY Pracodawca i pracobiorca są wolni w swoich wyborach, Pracodawca posiada swobodę wyboru kandydata na stanowisko pracy, a pracobiorcy nie rezygnują z zajmowanego miejsca pracy. - Istnieje silna konkurencja między pracodawcami o produkty oraz między pracobiorcami o pracę (konkurencja to prawidłowa sytuacja rozwojowa). - Rynek pracy winien być przejrzysty (tak żeby wiadomo było gdzie jest praca, a gdzie jej nie ma.

RODZAJE RYNKÓW PRACY Rynek oficjalny - gdy osoba pracuje zgodnie z prawem, a z jej płacy pobiera się składki ZUS, składki zdrowotne, itp. szara strefa (tzw. "praca na czarno"): Uzyskiwanie dochodów bez odpracowania żadnych składek - jest to korzystne dla pracodawcy, z kolei dla pracobiorcy jest niekorzystne, ponieważ: nie może "narzekać" na nieuczciwego pracodawcę, gdy ulegamy wypadkowi, za koszty leczenia płaci sam, brak składek na emeryturę. Z drugiej strony, ze względu na brak składek pracobiorca więcej zarabia, Przewiduje się, że w Polsce ok. 30-40% Polaków zarabia na czarno

PODZIAŁ WEDŁUG ZASIĘGU RYNKU PRACY: rynek lokalny - praca w niewielkiej odległości od miejsca zamieszkania (do 60-70 km) rynek regionalny - dotyczący całego regionu (np. województwo) rynek krajowy - dotyczący całego kraju rynek zagraniczny - praca poza granicami kraju ojczystego.

PRZYCZYNY PROBLEMÓW NA RYNKU PRACY: niskie zatrudnienie - bezrobocie wielkość kapitału ludzkiego niskie kwalifikacje zawodowe brak elastyczności w dostosowywaniu się ludzi do zmiany charakterystyki popytu na pracę we wszystkich przekrojach.

BEZROBOCIE Jest zjawiskiem społecznym polegającym na tym, że część ludzi zdolnych do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych powodów.

SPOSOBY POMIARU BEZROBOCIA W Polsce istnieją obecnie dwa źródła informacji o bezrobociu: rejestracja osób bezrobotnych w urzędach pracy, gdzie tworzą statystykę rynku pracy w oparciu o swoje rejestry osób bezrobotnych i ofert pracy; badanie aktywności ekonomicznej ludności (BAEL) prowadzone jest przez GUS co kwartał

RODZAJE BEZROBOCIA W zależności od przyczyn występowania wyróżnia się: Bezrobocie strukturalne Bezrobocie technologiczne Bezrobocie koniunkturalne Bezrobocie frykcyjne Bezrobocie sezonowe

BEZROBOCIE STRUKTURALNE Wynika z nieaktywności struktury podaży siły roboczej i popytu na nią na rynku pracy. Wynikać może również z szybkich zmian strukturalnych zachodzących w gospodarce, za którymi nie nadąża szkolnictwo zawodowe i ogólne. Bezrobocie strukturalne występuje także, gdy zasoby kapitałowe są niewystarczalne dla zatrudnienia zasobów pracy.

BEZROBOCIE TECHNOLOGICZNE Wynika ono z postępu technicznego, automatyzacji i mechanizacji procesów wytwórczych, które mają charakter praco-oszczędny. Pojawia się, gdy tempo wzrostu gospodarczego jest niskie, a inwestycje mają charakter modernizacyjny, prowadząc do wzrostu i unowocześnienia produkcji przy spadku zatrudnienia.

BEZROBOCIE KONIUNKTURALNE Jest wywoływane jest spadkiem popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego, który powoduje zbyt małe wykorzystanie zdolności produkcyjnych przedsiębiorstw. Poziom popytu jest poddany stałym wahaniom cyklu koniunkturalnego, jakim podlega gospodarka. W fazach wysokiej koniunktury popyt rozszerza się i bezrobocie spada nawet do poziomu bezrobocia naturalnego.

BEZROBOCIE FRYKCYJNE Jest rezultatem ruchu zatrudnionych na rynku pracy; dotyczy ludzi zmieniających zawód, pracę, przenoszących się do innej miejscowości.

BEZROBOCIE SEZONOWE Jest efektem wahań aktywności gospodarczej w różnych porach roku, spowodowanych zmianą warunków klimatycznych.

GŁÓWNE PROBLEMY NA RYNKU PRACY bezrobocie ludzi młodych długotrwałe bezrobocie pogłębiające się zróżnicowanie przestrzenne lokalnych rynków pracy

BEZROBOCIE LUDZI MŁODYCH Bezrobocie ludzi młodych - i niedopasowanie poziomu kwalifikacji zasobów pracy do potrzeb rynku pracy. Bezrobotna młodzież, to grupa, która bezpośrednio po ukończeniu szkoły, ma problemy ze znalezieniem zatrudnienia.

DŁUGOTRWAŁE BEZROBOCIE Długotrwałe bezrobocie - jest początkiem marginalizacji społecznej. Wyraźnie negatywną cechą polskiego rynku pracy jest systematyczne rozszerzanie się bezrobocia długotrwałego, czyli zwiększanie się udziału bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy wśród ogółu bezrobotnych. Wydłużająca się bezczynność zawodowa w znaczny sposób zmniejsza szansę tej grupy bezrobotnych na ponowną aktywizację zawodową. Długotrwale bezrobotny wpada w „zaklęty krąg niemożności”: narastających własnych barier psychicznych, połączonych z niechęcią pracodawców do zatrudniania osób długo pozostających bez pracy. Zjawisko to jest dobrze znane w krajach o utrwalonej polityce rynkowej, gdzie długotrwałe bezrobocie jest postrzegane jako przyczyna wielu patologii społecznych.

Pogłębiające się zróżnicowanie przestrzenne lokalnych rynków pracy Nierównomierny dotychczas rozwój gospodarczy poszczególnych regionów Polski uległ pogłębieniu, procesy restrukturyzacyjne sprawiły, iż w niektórych regionach warunki ekonomiczno-społeczne ulegają stałemu pogorszeniu. Następuje dalsza polaryzacja poziomu gospodarki i szans rozwojowych różnych regionów kraju.

SPOŁECZNE SKUTKI BEZROBOCIA Bezrobocie dla jednostek i rodzin nim dotkniętych oznacza: pauperyzację i spadek aspiracji do uczestnictwa w kulturze i kształcenia dzieci. Zepchnięcie wielu ludzi na poziom biedy a nawet nędzy, których przejawami są: nie płacenie mieszkania, światło, gaz, obniżanie wartości odżywczych posiłków, pojawienie się ludzi w łachmanach degradację moralną - degradację podmiotowości szczególnie ludzi młodych i dorastającej młodzieży, przestępczość, agresja, brutalność; bezrobotni są potencjalną bazą społeczną skrajnych ruchów politycznych, zagrażających prawu, demokracji, destabilizujących państwo.

Psychospołeczne skutki bezrobocia Wielu bezrobotnych doświadcza przykrego uczucia swojej społecznej zbędności czy bezużyteczności zdarzają się częste przypadki frustracji, depresji, a nawet skłonności do samobójstw zrywają dotychczasowe kontakty towarzyskie i stosunki, nawet z bliską rodziną agresywni w stosunku do otoczenia i popadają z nim w konflikt. bezrobocie przyczynia się do osłabienia więzi między ludźmi skłanianie się do pasożytniczego sposobu życia, wykorzystując różne instytucje charytatywne.

STEREOTYP BEZROBOTNEGO Człowiek o bardzo złym samopoczuciu psychicznym, załamany psychicznie głównie z powodu utraty pracy, poczucia krzywdy i degradacji społecznej oraz małych lub wręcz znikomych szans znalezienia nowej pracy, często nerwowy, bezradny lub biedny żyjący w biedzie i z tego powodu sfrustrowany, przygnębiony lub nawet załamany psychicznie często bezradny lub pijący alkohol zagubiony, bezradny, nieprzystosowany, mało zaradny i dlatego często w złym stanie psychicznym bądź nerwowy i biedny agresywny, zły, rozdrażniony, nerwowy, często z pretensją do rządu aktywny, szukający pracy, zarobku, dorywczych zajęć, pracy „na czarno” apatyczny, bierny, zgnuśniały, oczekujący pomocy od innych, nie robi nic zdemoralizowany lub staczający się, uchylający się od podjęcia stałej pracy, pije, kradnie, popełnia przestępstwa

Indywidualne strategie radzenia sobie z bezrobociem Traktując bezrobocie jako „problem do rozwiązania”, przedstawiam kilkanaście możliwości znanych z życia radzenia sobie z zaistniała sytuacją

STRATEGIA KONSERWATYWNA Strategia „konserwatywna” oznacza pobieranie zasiłku i oczekiwanie na propozycję zatrudnienia w państwowym zakładzie pracy, na takim samym stanowisku pracy i w zawodzie jak przed zwolnieniem. Warto zwrócić uwagę, że ludzie reprezentują postawę, którą można by określić mianem „powrotu do znanego”; respondenci pragnęliby odtworzenie dla siebie statusu pracownika zakładu państwowego i to w zawodzie i na stanowisku takim samym jak przed zwolnieniem z pracy. Ludzie ci nie deklarują również gotowości do podjęcia samodzielnych poszukiwań pracy, godząc się na status bezrobotnego do momentu otrzymania odpowiedniej oferty pracy. Dominacja tej postawy świadczy - z jednej strony - o bezradności wobec nowej sytuacji, z drugiej - o zakresie „myślenia życzeniowego”.

STRATEGIA „POSZUKIWANIA UZUPEŁNIAJĄCYCH DOCHODÓW” Oznacza ona pobieranie zasiłku i równoczesną pracę „na czarno” w prywatnym zakładzie. Respondenci skłonni są zaakceptować taki stan rzeczy, w którym uzyskują zasiłek, „dorabiają na czarno” i pozostają bezrobotnymi zgodnie z urzędową definicją. Okolicznością, która miałaby usprawiedliwiać takie postępowanie jest niewystarczająca w stosunku do potrzeb bezrobotnego wysokość zasiłku.

STRATEGIA „ PRZEDSIĘBIORCZA” • Oznacza rozpoczęcie legalnej działalności gospodarczej na własne ryzyko, w oparciu o pożyczkę z RBP. Trudno jednak oczekiwać, że tworzone przez państwo możliwości w postaci pożyczek dla bezrobotnych staną się podstawą zmiany dominujących wzorów zachowań i nawyków.

STRATEGIA „ZMIANY KWALIFIKACJI” • Oznacza uczestnictwo w kursie przekwalifikowania w celu zwiększenia szansy zatrudnienia w państwowym lub prywatnym zakładzie pracy.

STRATEGIA „BIERNEJ ADAPTACJI” • Oznacza akceptację statusu bezrobotnego i pobieranie zasiłku.

PODSUMOWANIE • Aktualny rynek pracy stawia coraz wyższe wymagania młodzieży w racjonalnym i umiejętnym planowaniu własnej drogi zawodowej. Dokonujące się zmiany na rynku pracy, pojawianie się nowych zawodów obliguje szkołę, od podstawowej do wyższej, do zapewnienia kształcenia adekwatnego do możliwości zatrudnienia. Zbliżenie szkoły i przedsiębiorstwa jest priorytetem działań edukacyjno-zawodowych naszego państwa. Zwiększa to w zasadniczy sposób szanse na dostęp do zatrudnienia i przystosowania się do zmian pracy.

DANE INFORMACYJNE