MÔN HỌC QUẢN LÝ KINH TẾ VI MÔ

1. MÔN HỌC QUẢN LÝ KINH TẾ VI MÔ TS. ĐàoĐăngKiên Phótrưởngkhoa QLNN vềkinhtế NAPA TS. DAODANGKIEN

2. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Kinh tế học vi mô, Đại Học Kinh tế Quốc dân Hà Nội, NXB. Giáo dục, năm 2004. 2. Microeconomy, Michael Parkin, Addison – Wesley Publishing Company, năm 1990. 3. Kinh tế học, Pau A. Samuelson, Viện Quan hệ Quốc tế, năm 1989. 4. Kinh tế học, David Begg, Stanley Fisher& Rudiger Dornbusch, Đại học KTQD Hà Nội, năm 1992. TS. DAODANGKIEN

3. NỘI DUNG MÔN HỌC: Phần 1 : Lý thuyết CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KINH TẾ HỌC VI MÔ CHƯƠNG 2: LÝ THUYẾT CUNG - CẦU CHƯƠNG 3: CÁC CẤU TRÚC THỊ TRƯỜNG Phần 2 : Bài tập TS. DAODANGKIEN

4. CÁC VẤN ĐỀ CẦN NẮM VỮNG 1. Quan hệ giữa vi mô và vĩ mô. 2. Ba vấn đề cơ bản của kinh tế học. 3. Phân tích quan hệ cung cầu, trạng thái cân bằng. TS. DAODANGKIEN

5. 4. Giá cả (giá trần và giá sàn). Khi Chính phủ tác động vào hai loại giá trên, nền KTTT biến động như thế nào. Cho ví dụ minh họa? Biểu diễn bằng đồ thị. 5. Các hình thức huy động vốn của DN. 6. Độ co dãn của cầu theo giá, theo thu nhập. TS. DAODANGKIEN

6. 7. Vai trò của nhà nước trong QLKT vi mô. 8. Nhân tố ảnh hưởng đến cung và cầu hàng hóa. 9. Cạnh tranh hoàn hảo và độc quyền? Phân biệt cạnh tranh hoàn hảo và không hoàn hảo. 10. Mục đích và ý nghĩa của QLKT vi mô. TS. DAODANGKIEN

7. Khái niệm về QLKT: Là hoạt động thông qua hành động của người khác nhằm phối hợp hành động để đạt được mục tiêu chung của tổ chức. Phân hệ của quản lý: + Chủ thể quản lý + Đối tượng quản lý TS. DAODANGKIEN

8. Môi trường Chủ thể quản lý Mục tiêu Đối tượng QL TS. DAODANGKIEN

9. - QLKT: Quản lý các hệ thống kinh tế. - Chủ thể quản lý: Là tác nhân tạo ra tác động quản lý dẫn đến đạt mục tiêu. - Chủ thể kinh tế trong nền KTQD gồm có 4 chủ thể: CP - DN - Hộ gia đình - Người nước ngoài. - Khu vực của nền KTQD: QD - NQD - FDI. TS. DAODANGKIEN

10. * Đặc điểm QLKT: - QLKT: Phải có 1 tập hợp - Mục đích thuần nhất cho chủ thể và đối tượng quản lý. - QLKT: Bao giờ cũng liên quan đến trao đổi thông tin nhiều chiều. TS. DAODANGKIEN

11. - QLKT:Có tính thích nghi vì môi trường QL luôn thay đổi. - QLKT: Vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật. Có tính khoa học vì có tính: Hệ thống và tính quy luật. TS. DAODANGKIEN

12. PHẦN I: LÝ THUYẾT CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ KINH TẾ HỌC VI MÔ (MICRO ECONOMICS) TS. DAODANGKIEN

13. I. GIỚI THIỆU TỔNG QUANVỀ KINH TẾ HỌC 1. Các khái niệm cơ bản Kinh tế học là môn học nghiên cứu cách phân bổ một cách hiệu quả nhất những nguồn lực khan hiếm cho những mục tiêu phải lựa chọn khác nhau. TS. DAODANGKIEN

14. Khi một nhà kinh tế đề cập đến “các nguồn lực khan hiếm”, không nhất thiết đó phải là những gì hiếm có, chẳng hạn như kim cương, mà là những nguồn lực có số lượng hạn chế và có chi phí. TS. DAODANGKIEN

15. Do đó nguồn lực khan hiếm bao gồm tất cả những gì được sử dụng để sản xuất ra bất kỳ loại hàng hóa và dịch vụ nào. Các nhà kinh tế thường chia nguồn lực làm ba loại : vốn, lao động và đất đai. TS. DAODANGKIEN

16. Vì vậy, kinh tế học đôi khi còn được xem là “ nghiên cứu về sự lựa chọn” Nhà kinh tế học nổi tiếng người Anh John Maynard Keynes đã đưa ra một định nghĩa rất xác thực “ kinh tế học là một cách tư duy”. TS. DAODANGKIEN

17. Kinh tế học Vĩ mô Vi mô 1.1.Kinh tế học vi mô (Micro Economics) Nghiên cứu sự hoạt động của nền kinh tế dưới cách tách biệt từng phần. Noù chuû yeáu khaûo saùt haønh vi öùng xöû cuûa caùc chuû theå rieâng bieät nhö töøng DN, töøng hoä gia ñình trong töøng loaïi thò tröôøng khaùc nhau. TS. DAODANGKIEN

18. Kinh tế học vi mô chú trọng đến những lựa chọn của mỗi tác nhân kinh tế cùng với động thái về giá và lượng của một mặt hàng hay dịch vụ nào đó trên thị trường, một người tiêu dùng, một công nhân, một công ty đều là những tác nhân kinh tế đơn lẻ. TS. DAODANGKIEN

19. Thị trường Xoài là một chủ đề của kinh tế học vi mô và thị trường lao động cũng vậy. Ngoại thương cũng tương tự vì các công cụ kinh tế học vi mô thường được dùng để phân tích những chọn lựa đối mặt với từng quốc gia trên thị trường thế giới. TS. DAODANGKIEN

20. Kinh tế học vi mô đề cập đến hoạt động của các đơn vị kinh tế riêng lẻ. Các đơn vị này gồm có : người TD, người SX, các nhà đầu tư, các DN . Trong thực tế đó là bất cứ cá nhân hoặc thực thể nào có vai trò trong sự vận hành của nền kinh tế. TS. DAODANGKIEN

21. Kinh tế học vi mô giải thích tại sao ? các đơn vị và các cá nhân lại đưa ra các quyết định về kinh tế và họ làm thế nào để có các quyết định ấy TS. DAODANGKIEN

22. Ví dụ: Kinh tế học vi mô giải thích cách thức người tiêu dùng đi đến các quyết định mua, và sự thay đổi giá cả và thu nhập ảnh hưởng tới sự lựa chọn của họ như thế nào ? TS. DAODANGKIEN

23. Kinh tế học vi mô cũng giải thích cách thức các DN quyết định tuyển bao nhiêu công nhân và cách thức công nhân quyết định làm việc ở đâu ? và khối lượng công việc làm là bao nhiêu? TS. DAODANGKIEN

24. 1.2. Kinh teá hoïc vó moâ (Macro economics) “Nghieân cứu söï hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá nhö moät theå thoáng nhaát”. Kinh tế học vĩ mô xét hành vi của nền kinh tế theo cấp độ tổng gộp. Các nhà kinh tế vĩ mô nghiên cứu về những vấn đề quan trọng như tăng trưởng kinh tế, tỷ lệ lạm phát, mức thất nghiệp quốc gia và tỷ giá. TS. DAODANGKIEN

25. - Noù coá yù laøm ñôn giaûn hoaù neàn kinh teá boû qua caùc taùc ñoäng rieâng bieät cuûa töøng caù - Noù chuù yù ñeán söï töông taùc toång quaùt giöõa caùc chuû theå trong vieäc quyeát ñònh caùc vaán ñeà kinh teá. TS. DAODANGKIEN

26. - Noù khoâng ñeà caäp ñeán thò tröôøng lao ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi thôï moäc hay nhöõng vò Baùc syõ maø ñeà caäp ñeán thò tröôøng lao ñoäng noùi chung, ñöôïc quyeát ñònh bôûi toång möùc cung vaø toång möùc caàu cuûa neàn kinh teá. • - Nhö vaäy kinh teá vó moâ chuû yeáu giaûi quyeát caùc caáu khoái lôùn nhö: möùc sx, möùc thaát nghieäp,… TS. DAODANGKIEN

27. 1.3.Moái quan heä: - Keát quaû phaân tích vi moâ laø cô sôû ñeå ñi ñeán moâ hình kinh teá vó moâ. - Taïo neân söï hoaø nhaäp nhaát ñònh giöõa vi moâ vaø vó moâ. - Phaân chia raønh maïch giöõa vi moâ vaø vó moâ ngaøy caøng trôû neân khoù khaên, ranh giôùi ñoù raát mong manh. TS. DAODANGKIEN

28. Vi mô và vĩ mô không chia cắt, bổ sung cho nhau tạo thành hệ thống kiến thức của KTTT có sự điều tiết của nhà nước. TS. DAODANGKIEN

29. Kinh tế vi mô là cơ sở nền tảng của tế bào kinh tế vĩ mô, • Dựa vào kết quả nhận thức và nghiên cứu của KTvi mô để đi sâu nghiên cứu các mặt để xây dựng mô hình KT vĩ mô. TS. DAODANGKIEN

30. KT vi mô nghiên cứu những vấn đề tiêu dùng cá nhân, cung cầu, sản xuất, chi phí, giá cả thị trường, lợi nhuận, cạnh tranh của từng tế bào kinh tế. TS. DAODANGKIEN

31. KT vi mô nghiên cứu tính qui luật, xu thế vận động tất yếu của các hoạt động KT vi mô, những khuyết tật của nền KTTT và vai trò của sự điều tiết. TS. DAODANGKIEN

32. II. CÁC VẤN ĐỀ CƠ BẢN VÀ CƠ CHẾ KINH TẾ 1. Những vấn đề cơ bản - Sản xuất cái gì? - Sản xuất như thế nào? - Sản xuất cho ai? TS. DAODANGKIEN

33. 2. Các cơ chế kinh tế và việc lựa chọn các vấn đề kinh tế cơ bản của doanh nghiệp a. Cơ chế mệnh lệnh (Kế hoạch hóa tập trung). b. Cơ chế thị trường c. Cơ chế hỗn hợp TS. DAODANGKIEN

34. Phaùi troïng noâng Theá kyû 17-18 Phaùi troïng thöông Quesnay 1858 Adam Smith 1776 David Ricardo 1817 T.R Mathus 1798 Tröôøng phaùi taân coå ñieån CNXH JS Mill 1948 Mashall-Fisher 1880 -1910 KMAX.1987 VI Leâ Nin JM. Keynes 1936 TQ - VN Lieân Xoâ – Ñoâng AÂu Tröôøng phaùi hieän ñaïi Neàn kinh teá Chuyeån ñoåi PA. Samuelson 1915 1979 - 1986 Khoâng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa Ñònh höôùng XHCN Caùc tröôøng phaùi kinh teá hoïc TS. DAODANGKIEN

35. III. LÝ THUYẾT LỰA CHỌN KINH TẾ 1. Chi phí cơ hội Là cơ hội tốt nhất bị bỏ qua khi đưa ra một sự lựa chọn kinh tế. Khi một lựa chọn kinh tế được thực hiện, các nhà kinh tế đo lường chi phí của lựa chọn đó dưới dạng chi phí cơ hội, được định nghĩa là : giá trị của chọn lựa thay thế tốt nhất bị bỏ qua, TS. DAODANGKIEN

36. Ví dụ : Bạn muốn thành lập một công ty phần mền, bạn phải thuê văn phòng, tuyển lập trình viên, sau đó bán phần mềm. Sau một năm chi phí trực tiếp là : - Thuê văn phòng : 12.000 USD - Lương : 24.000 USD - Các chi phí tiện ích : 10.000 USD Tổng chi phí trong năm là : 46.000 USD. Giả sử doanh thu phần mềm là : 48.000 USD, bạn sẽ rất vui là lợi nhận là 2.000 USD TS. DAODANGKIEN

37. Tuy nhiên lợi nhuận kế toán theo cách này không đo lường chính xác sự thành công của bạn. Giả sử bạn có thể làm việc cho một ngân hàng quốc tế và kiếm được 8.000 USD. Vậy cơ hội kiếm được 8.000 USD bị bỏ qua chính là chi phí cơ hội, theo đó bạn đã mất đi một một khoản lợi ích kinh tế là 6.000 USD TS. DAODANGKIEN

38. Một ví dụ khác : một trường đại học muốn mở rộng cơ sở trên mảnh đất của trường ở một thành phố lớn. Một cán bộ trường cho rằng vì đất đã có sẵn nên “ không phải tốn chi phí”.Thật ra, mảnh đất trên vẫn có chi phí vì có thể được sử dụng vào mục đích khác. Nhà trường có thể bán mảnh đất này đi và dùng tiền để xây dựng cơ sở trên mảnh đất rẻ tiền hơn. TS. DAODANGKIEN

39. Ví dụ: Chi phí cơ hội của việc giữ tiền là lãi suất mà chúng ta có thể thu được khi gửi tiền vào ngân hàng. Chi phí cơ hội của lao động là thời gian nghỉ ngơi bị mất,… TS. DAODANGKIEN

40. 2. Quy luật chi phí cơ hội tăng dần Quy luật này cho rằng để thu thêm một lượng hàng hóa bằng nhau, xã hội phải hy sinh ngày càng nhiều hàng hóa khác. TS. DAODANGKIEN

41. 3. Quy luật khan hiếm và hiệu qủa kinh tế Trong kinh tế học hiểu nguồn lực khan hiếm là đất đai, lao động, vốn. Việc sử dụng các nguồn lực đó làm sao phải đạt hiệu qủa cao nhất để tránh sự lãng phí và tổn thất. TS. DAODANGKIEN

42. CHƯƠNG 2 LÝ THUYẾT CUNG - CẦU I. CẦU (Demand - D) 1. Khái niệm Cầu là số lượng hàng hóa mà người tiêu dùng muốn mua và có khả năng mua tại các mức giá khác nhau trong khoảng thời gian nhất định (các yếu tố khác không đổi). TS. DAODANGKIEN

43. Cầu là mối quan hệ giữa giá của một mặt hàng với lượng cầu đối với mặt hàng đó, trong điều kiện những yếu tố khác không đổi. Giá được đo theo đơn vị tiền và lượng cầu được tính theo đơn vị hàng mà người tiêu dùng sẵn lòng mua và có thể mua trong một thời điểm. TS. DAODANGKIEN

44. 2. Quy luật cầu : Cho thấy mối quan hệ nghịch biến giữa giá và lượng cầu khi giá tăng, lượng cầu của người tiêu dùng giảm đi. TS. DAODANGKIEN

45. Số lượng hàng hóa được cầu trong khoảng thời gian đã cho tăng lên khi giá cả của hàng hóa giảm xuống và ngược lại. Lưu ý rằng mối quan hệ về cầu xem xét ở trên là trong điều kiện các yếu tố khác không đổi. TS. DAODANGKIEN

46. 3. Các nhân tố ảnh hưởng đến cầu Chúng ta có các yếu tố cơ bản sau đây: - Thu nhập của người tiêu dùng; - Số lượng người tiêu dùng; - Giá của các hàng hóa liên quan. - Thị hiếu của người tiêu dùng. - Kỳ vọng. TS. DAODANGKIEN

47. - Khi giá cả thay đổi, chẳng hạn giảm từ P1 đến P2 sẽ có sự di chuyển trên đường cầu từ điểm A đến điểm B và sản lượng tăng từ Q1 đến Q2. - Còn khi các yếu tố khác với yếu tố giá thay đổi như thu nhập bình quân, thị hiếu,… thay đổi sẽ làm đường cầu dịch chuyển từ D1 đến D2. TS. DAODANGKIEN

48. P Sự dịch chuyển của đường cầu A P1 B D2 P2 D1 Q1 Q2 Q TS. DAODANGKIEN

49. Mối quan hệ giữa cầu và các yếu tố đó dưới dạng phương trình như sau: D = f(Px; Py; I; N; T; E) Trong đó: TS. DAODANGKIEN

50. Dx - Cầu đối với hàng hóa X; • Px - Giá hàng hóa X; • Py - Giá hàng hóa Y; • I - Thu nhập • N - Số lượng người tiêu dùng. • E - Kỳ vọng. TS. DAODANGKIEN