คลาสและออปเจค (Class and Object)

บทที่ 3 คลาสและออปเจค(Class and Object)

5 2 3 4 1 6 โอเวอร์โหลดเมธอด (Overload method) ออปเจค (Object) เมธอด (Method) คอนสตรักเตอร์เมธอด (Constructor method) คลาส (Class) แพ็คเกจ (Package) คลาสและออปเจค(Class and Object) ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

คลาส (Class) • ในการสร้างคลาสนั้นมีส่วนที่สำคัญ ดังนี้ • ฟิลด์ (Field) คือ ตัวแปรที่ใช้เก็บข้อมูลของออปเจค บางครั้งเรียกฟิลด์ว่า ดาต้าเมมเบอร์ (Data member) หรือ วาริเอเบอร์ (Variable) • เมธอด (Method) คือ การกระทำ (Operation) ที่เราต้องการให้ออปเจคสามารถทำได้ ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

class name class Student { String stuId; String name; String surName; char grade; static int count = 0; Instance variable Data member Class variable Constructor Student(String id, String Name, … … } public int getCount() { return count; } //method ตัวอื่น ๆ ที่เหลืออยู่ … … } Method Parameter list คลาส (Class) ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ออปเจค (Object) • ออปเจคที่เกิดมาจากคลาสเรียกว่า อินสแตนด์ (Instance) โดยมีส่วนประกอบที่สืบทอดมาจากคลาส คือ ตัวแปรต่าง ๆ ในคลาส ซึ่งตัวแปรยังแบ่งได้เป็น คลาสวาริเอเบอร์ (Class variable) กับ อินสแตนด์วาริเอเบอร์ (Instance variable) • เมื่อเราสร้างออปเจคขึ้นมาจากคลาส ออปเจคจะมีการคัดลอกตัวแปรไว้ในพื้นที่หน่วยความจำของมันเอง อย่างนี้เรียกว่า อินสแตนด์วาริเอเบอร์ ส่วนตัวแปรที่ออปเจคทุกตัวต้องใช้พื้นที่ในหน่วยความจำร่วมกันไม่มีการคัดลอกมาเก็บไว้ในพื้นที่ของตัวเองเรียกว่า คลาสวาริเอเบอร์ ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ออปเจค (Object) • ในส่วนของการเรียกใช้งานตัวแปรแบบคลาสวาริเอเบอร์ยังไม่จำเป็นต้องสร้างออปเจคใด ๆ ขึ้นมาก่อนเรียกใช้งาน เราสามารถเรียกใช้งานคลาสวาริเอเบอร์ผ่านคลาสได้เลย • การประกาศตัวแปรใด ๆ ให้เป็นคลาสวาริเอเบอร์ต้องใช้คำสั่ง static นำหน้าตัวแปรนั้น ๆ เสมอ แต่การใช้งานตัวแปรชนิดอินสแตนด์วาริเอเบอร์นั้นต้องสร้างออปเจคขึ้นมาก่อนแล้วเรียกใช้ตัวแปรอินสแตนด์วาริเอเบอร์ผ่านออปเจค ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ออปเจคทุกตัวใช้ ตัวแปร count ร่วมกัน Somchai stuId name surName grade class Student { static int count = 0; String stuId; String name; String surName; char grade; 0 ทั้งสมชายและสมปองมีการคัดลอกตัวแปรเหล่านี้ไปไว้ในพื้นที่หน่วยความจำของตัวเอง Sompong stuId name surName grade ออปเจค (Object) ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ความแตกต่างระหว่างคลาสกับออปเจคความแตกต่างระหว่างคลาสกับออปเจค ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

เมธอด (Method) • เมธอดก็ถูกแบ่งออกเป็นสองชนิดเช่นเดียวกับคลาส คือ คลาสเมธอด (Class method) และ อินสแตนด์เมธอด (Instance method) • คลาสเมธอด คือ เมธอดที่สามารถประมวลผลได้เอง โดยไม่จำเป็นต้องสร้างออปเจคใด ๆ ขึ้นมาเรียกใช้งานเลย (เหมือนเมธอด main() ไม่ต้องสร้างออปเจคใด ๆ มาเรียกใช้เลย) การประกาศคลาสเมธอดก็ทำได้เช่นเดียวกับคลาสวาริเอเบอร์ คือต้องใช้คำสั่ง static นำหน้าเสมอ • อินสแตนด์เมธอด คือ เมธอดที่ต้องสร้างออปเจคขึ้นมาก่อนถึงจะเรียกใช้เมธอดนี้ได้ การประกาศเมธอดก็ทำได้ปกติทั่วไปไม่ต้องใส่คำว่า static นำหน้า ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การใช้งานตัวแปรและเมธอดการใช้งานตัวแปรและเมธอด • class Student { • String stuId; • String name; • String surName; • char grade; • static int count=0; ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การใช้งานตัวแปรและเมธอดการใช้งานตัวแปรและเมธอด • Student(String id, String n, String sName, char g) { • stuId = id; • name = n; • surName = sName; • grade = g; • count++; • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การใช้งานตัวแปรและเมธอดการใช้งานตัวแปรและเมธอด • public int getCount() { • return count; • } • public String getStuId() { • return stuId; • } • public String getName() { • return name; • } • public String getSurName() { • return surName; • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การใช้งานตัวแปรและเมธอดการใช้งานตัวแปรและเมธอด • public char getGrade() { • return grade; • } • public void display() { • System.out.printf("%s %s %s", getStuId(), getName(), getSurName()); • System.out.printf(" [Grade: %s]%n", getGrade()); • } • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การใช้งานตัวแปรและเมธอดการใช้งานตัวแปรและเมธอด • จากตัวอย่างได้มีการสร้างคลาส Student มีตัวแปร 5 ตัว คือ stuId, name, surname, grade เป็นตัวแปรชนิดอินสแตนด์วาริเอเบอร์ และ count เป็นตัวแปรชนิดคลาสวาริเอเบอร์ ต่อมาได้มีการสร้างเมธอดอีก 7 เมธอด ซึ่งมีหน้าที่ต่างกัน แต่มีเมธอดที่มีชื่อเดียวกันกับคลาสคือเมธอด Student() ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การใช้งานตัวแปรและเมธอดการใช้งานตัวแปรและเมธอด • Student(String id, String n, String sName, char g) { • stuId = id; • name = n; • surName = sName; • grade = g; • count++; • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การใช้งานตัวแปรและเมธอดการใช้งานตัวแปรและเมธอด • เมธอดนี้เป็นเมธอดพิเศษที่เรียกได้ว่าเป็นคอนสตรักเตอร์เมธอด (Constructor method) ซึ่งมีหน้าที่กำหนดค่าเริ่มต้นให้กับตัวแปรของออปเจคที่สืบทอดคุณสมบัติมาจากคลาส ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

วิธีการสร้างเมธอดและการเรียกใช้งานเมธอดวิธีการสร้างเมธอดและการเรียกใช้งานเมธอด • เมธอดสามารถแบ่งได้ 2 แบบ คือ เมธอดที่มีการคืนค่ากลับ และเมธอดที่ไม่มีการคืนค่ากลับ โครงสร้างของเมธอดมีดังนี้ ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ใช้คำสั่ง void ถ้าไม่มีการคืนค่า ชนิดของค่าที่คืนกลับ ชื่อของเมธอด พารามิเตอร์ (ถ้ามี) returnType methodName( par1, par2, …, pars ) { // body of method … … } คำสั่งต่าง ๆ ที่อยู่ในเมธอดนี้ วิธีการสร้างเมธอดและการเรียกใช้งานเมธอด ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

วิธีการสร้างเมธอดและการเรียกใช้งานเมธอดวิธีการสร้างเมธอดและการเรียกใช้งานเมธอด • ลองดูตัวอย่างเมธอด getStuId() จากคลาส Student มีดังนี้ • public String getStuId() { • return stuId; • } • จะเห็นได้ว่า ชนิดของค่าที่คืนกลับ คือ String • ชื่อของเมธอด คือ getStuId • พารามิเตอร์ คือ ไม่มี • คำสั่งที่อยู่ในเมธอด คือ return stuId; ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

วิธีการสร้างเมธอดและการเรียกใช้งานเมธอดวิธีการสร้างเมธอดและการเรียกใช้งานเมธอด • เมธอดอีกชนิดที่ไม่มีการคืนค่ากลับคือเมธอด display() ดังนี้ • public void display() { • System.out.printf("%s %s %s", getStuId(), getName(), getSurName()); • System.out.printf(" [Grade: %s]%n", getGrade()); • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

วิธีการสร้างเมธอดและการเรียกใช้งานเมธอดวิธีการสร้างเมธอดและการเรียกใช้งานเมธอด • จะเห็นได้ว่า ชนิดของค่าที่คืนกลับ คือ ไม่มี (ใช้คำสั่ง void) • ชื่อของเมธอด คือ display • พารามิเตอร์ คือ ไม่มี • คำสั่งที่อยู่ในเมธอด คือ System.out.printf("%s %s %s", getStuId(), • getName(), getSurName()); • System.out.printf(" [Grade: %s]%n", • getGrade()); ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ความแตกต่างระหว่างเมธอดที่คืนค่ากลับและเมธอดที่ไม่คืนค่ากลับความแตกต่างระหว่างเมธอดที่คืนค่ากลับและเมธอดที่ไม่คืนค่ากลับ ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การประมวลผลของเมธอดที่มีการใช้พารามิเตอร์การประมวลผลของเมธอดที่มีการใช้พารามิเตอร์ • class Class1 { • public static void main(String[] args) { • double a = 3.2; • double b = findDouble(a); • System.out.printf("Double of %.1f is %.1f%n ",a,b); • } • public static double findDouble(double a) { • return 2*a; • } • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การประมวลผลของเมธอดที่มีการใช้พารามิเตอร์การประมวลผลของเมธอดที่มีการใช้พารามิเตอร์ • ผลลัพธ์ที่ได้คือ • Double of 3.2 is 6.4 ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การประมวลผลของเมธอดที่มีการใช้พารามิเตอร์การประมวลผลของเมธอดที่มีการใช้พารามิเตอร์ ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์ • การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์สามารถทำได้ 2 แบบคือ • ส่งผ่านเฉพาะค่า (Pass by value) • ส่งผ่านโดยการอ้างอิง (Pass by reference) ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์ • class Class2 { • public static void main(String[] args) { • int num = 60; • int add = addValue(num); • System.out.printf("Before: number is %d%n",num); • System.out.printf("Now: number from addValue() is %d%n",add); • System.out.printf("After: number is %d%n",num); • } • public static int addValue(int number) { • number *=2; • return number; • } • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์ • ผลลัพธ์ที่ได้คือ • Before: number is 60 • Now: number from addValue() is 120 • After: number is 60 ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์ ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การส่งผ่านโดยการอ้างอิง (Pass by reference) • class Num { • int a=1; • public static void addValue(Num num) { • num.a++; • } • } • class Class3 { • public static void main (String[] args) { • Num obj = new Num(); • System.out.printf("Before: obj.a is %d%n",obj.a); • obj.addValue(obj); • System.out.printf("Now : obj.a from addValue() is %d%n",obj.a); • System.out.printf("After : obj.a is %d%n",obj.a); • } • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การส่งผ่านโดยการอ้างอิง (Pass by reference) • ผลลัพธ์ที่ได้คือ • Before: obj.a is 1 • Now : obj.a from addValue() is 2 • After : obj.a is 2 ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การส่งผ่านโดยการอ้างอิง (Pass by reference) ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์ • หัวข้อต่อไปเราจะมาสร้างโปรแกรมที่ทำการเรียกใช้เมธอดต่าง ๆ ของคลาส Student กัน ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์ • class Student { • String stuId; • String name; • String surName; • char grade; • static int count=0; • Student(String id, String n, String sName, char g) { • stuId = id; • name = n; • surName = sName; • grade = g; • count++; • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์ • public int getCount() { • return count; • } • public String getStuId() { • return stuId; • } • public String getName() { • return name; • } • public String getSurName() { • return surName; • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์ • public char getGrade() { • return grade; • } • public void display() { • System.out.printf("%s %s %s", getStuId(), getName(), getSurName()); • System.out.printf(" [Grade: %s]%n", getGrade()); • } • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์ • class mainStudent { • public static void main(String[] args) { • Student somchai = new Student("5201023001", "Somchai", "Jaa", 'A'); • Student sompong = new Student("5201023002", "Sompong", "Kab", 'B'); • somchai.display(); • sompong.display(); • System.out.printf("Amount of objects created: %d%n",somchai.getCount()); • } • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์การคืนค่าผ่านตัวแปรในพารามิเตอร์ • ผลลัพธ์ที่ได้คือ • 5201023001 Somchai Jaa [Grade: A] • 5201023002 Sompong Kab [Grade: B] • Amount of objects created: 2 ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

การกำหนดคุณสมบัติการใช้งานตัวแปรและเมธอด (Accessibility) • ไม่ใส่คำใด ๆ เลย หมายถึง ถ้าอยู่ในแพ็คเกจ (package) เดียวกัน จะเป็นคลาสตัวเอง คลาสลูก หรือคลาสอื่น ๆ ก็สามารถใช้ตัวแปรหรือเมธอดนี้ได้ (คล้ายกับ public) แต่ถ้าอยู่คนละแพ็กเกจ ไม่ให้ใช้ • publicหมายถึง อนุญาตให้ใช้ตัวแปรหรือเมธอดนี้จากทั้งคลาสตัวเอง คลาสลูก (Subclass) หรือแม้กระทั่งคลาสอื่น ๆ ก็สามารถใช้งานตัวแปรหรือเมธอดนี้ได้ ถึงแม้จะอยู่คนละแพ็คเกจ • protectedหมายถึง อนุญาตให้ใช้ตัวแปรหรือเมธอดนี้เฉพาะคลาสตัวเอง และคลาสลูกและ คลาสอื่น ๆ ที่อยู่ในแพ็คเกจเดียวกัน ไม่อนุญาตให้ใช้สำหรับแพ็คเกจต่างกัน • privateหมายถึง อนุญาตให้ใช้ตัวแปรหรือเมธอดนี้เฉพาะคลาสตัวเองเท่านั้น คลาสอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็นคลาสลูก หรือคลาสอื่น ๆ ก็ไม่ให้ใช้ ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

กรณีอยู่ในแพ็คเกจเดียวกันกรณีอยู่ในแพ็คเกจเดียวกัน ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

กรณีอยู่ต่างแพ็คเกจกันกรณีอยู่ต่างแพ็คเกจกัน ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ตัวอย่างประกอบการใช้งานเริ่มจาก ไม่ใส่คำใด ๆ เลย • class ClassA { • int one=1; • public int two=2; • protected int three=3; • private int four=4; • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ตัวอย่างประกอบการใช้งานเริ่มจาก ไม่ใส่คำใด ๆ เลย • class SubClassA extends ClassA { • ClassA a = new ClassA(); • public void display() { • System.out.printf("%d%n",a.one); • } • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ตัวอย่างประกอบการใช้งานเริ่มจาก ไม่ใส่คำใด ๆ เลย • class mainClassA { • public static void main (String[] args) { • ClassA obj = new ClassA(); • System.out.printf("%d%n",obj.one); • SubClassA obj2 = new SubClassA(); • obj2.display(); • } • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ตัวอย่างประกอบการใช้งานเริ่มจาก ไม่ใส่คำใด ๆ เลย • ผลลัพธ์คือ • 1 • 1 ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ตัวอย่างต่อไปใส่คำว่า public ดังนี้ • class ClassB { • int one=1; • public int two=2; • protected int three=3; • private int four=4; • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ตัวอย่างต่อไปใส่คำว่า public ดังนี้ • class SubClassB extends ClassB { • ClassB b = new ClassB(); • public void display() { • System.out.printf("%d%n",b.two); • } • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ตัวอย่างต่อไปใส่คำว่า public ดังนี้ • class mainClassB { • public static void main (String[] args) { • ClassB obj = new ClassB(); • System.out.printf("%d%n",obj.two); • SubClassB obj2 = new SubClassB(); • obj2.display(); • } • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ตัวอย่างต่อไปใส่คำว่า public ดังนี้ • ผลลัพธ์คือ • 2 • 2 ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

ตัวอย่างต่อไปใส่คำว่า protected ดังนี้ • class ClassC { • int one=1; • public int two=2; • protected int three=3; • private int four=4; • } ผศ. พิเชษฐ์ ศิริรัตนไพศาลกุล

คลาสและออปเจค (Class and Object)