Download
1 / 41
440 likes | 1.27k Views
OZEL SCR - PUT. 2.8.ÖZEL TİP TRİSTÖRLER 2.8.1.PUT (Programmable Unijunction Transistor) Bu tip tristörün kapı elektrotu, p-n-p-n bölgelerinden anoda yakın olan n tabakasından alınmıştır. N ormal tristör gibi özeğriye sahiptir.
E N D
OZEL SCR - PUT • 2.8.ÖZEL TİP TRİSTÖRLER • 2.8.1.PUT (Programmable Unijunction Transistor) • Bu tip tristörün kapı elektrotu, p-n-p-n bölgelerinden anoda yakın olan n tabakasından alınmıştır. • Normal tristör gibi özeğriye sahiptir. • PUT elemanının zaman (geciktirme) devrelerinde, mantık ve SCR tetikleme devrelerinde kullanılması tristörlerle en önemli farklarıdır.
OZEL SCR - AGSCR • 2.8.2.AGSCR, (The Amplyfying-Gate SCR: Yükseltici kapılı tristör ) • AGSCR bir tristördür. Çok küçük değerler olan 50µA'den küçük tetikleme akımında çalışması bir üstünlüğüdür. • güç denetiminde, 1000A ve 1200V'un üzerine çıkılabilir. • tümdevre olarak üretilirken, yükseltici kapı özelliği kazandırılır. Kapı darbesi ile önce pilot SCR eklemleri iletime girer.
OZEL SCR - GTO 2.8.3.GTO Kapıdan Söndürmeli Tristör (Gate Turn-off Thyristor) • Normal tristörlerden farkı, kesim konumuna alınırken, normal tristörlerin söndürme yöntemlerinin dışında kapı devresinden de söndürülebilmesidir. • Tetiklemede kapıdan bir darbe uygulanIr • Kapı darbe akımının tersi yönünde bir akım uygulandığında kesime girerler.
OZEL SCR - GTO BTW58-1300R GTO tristörü içinözdeğerleri; VDRM =1300V (Kapamada 1500V) Tekrarlı kapama gerilimi VD =750 V Sürekli kesim gerilimi IAef =7,5A İletimde etkin akım IAor =6,5A İletimde ortalama akım IAden. =25A Denetlenebilen akım tf = 250ns Akımın azalma zamanı Tdepo. =(40°C)-(+150°C) Depolama sıcaklık aralığı TJ =120°C Eklem sıcaklığı PT =65W (TA=25°C'de) Maksimum iletim kaybı RthJC =1,5°C/W İç ısıl direnç
OZEL SCR - GTO RthCA =0,3°C/W Dış ısıl direnç dv/dt=10kV/µs (VGR=5V) Gerilim yükselme hızı =1kV/µs (VGR=10V) VAT =3V (IA=5A, IG=0,2A) Anot-katot gerilim düşümü VGR =(3V) - (10V) Kesim kapı gerilimi VGT =1,5V (TJ=25°C, VG=12V) İletim kapı gerilimi IGT =200mA (TJ=25°C, VG=12V) İletim kapı akımı td =0,25µs [IA=5A, VA=250V, IGF=500mA] Açma a. Yay.gecikme süresi tr =1µs [IA=5A, VA=250V, IGF=500 mA] Açma akm. yükselme süresi ts =0,5µs [VGG=10V, LG=0,8µH, IA=5A, VA=250V] Depolama süresi tf =0,25µs [VGG=10V, LG=0,8µH, IA=5A, VA=250V] Düşme süresi şeklinde üretici kataloglarında verilir.
OZEL SCR - SUS 2.8.4.SUS (Silicon Unilateral Switch silisyumlu tek yönlü anahtar) Tetikleme, lojik ve zamanlama devrelerinde kullanılan bir yarıiletken elemandır. 0,5A ve 20V'dan daha küçük kapasitelidir. Örnek olarak 2N4987 SUS için bazı öz değerler, VS=VFB= 6…10V Anahtarlama gerilimi IS = 0,5mA (maksimum) Anahtarlama akımı VH = 0,7V (25°C'de yaklaşık) Tutma gerilimi IH = 1,5mA Maksimum tutma akımı VF = 1,5V (IF=175mA'de) İletimdeki gerilim düşümü değeri VRB= 30V Kesime kutuplama gerilimi VG0= 3,5V Kapı darbe gerilimi minimum tepe değeri
OZEL SCR - SUS 2.8.5.SBS (Silicon Bilateral Switch : Yarıiletken iki yönlü anahtar) • Her iki yönde akım geçirir. • İki SUS'un ters paralel bağlanmış şeklidir. • Kapı devresine zener bağlanarak AA ile tetiklenen SBS'nin, tetikleme gerilimi küçültülebilir.
OZEL SCR - SCS 2.8.6.SCS (Silicon Controlled Switch :Yarıiletken Denetimli Anahtar) • Dört uçlu tristördür. • PUT'daki gibi bir anot kapı ve SCR'deki gibi bir katot kapı vardır. Her iki kapıdan tetiklenebilir. • Anoda doğru, ters akıtılmak istenen büyük akımlar SCS'yi kesime sokar. (OR) kapısı gibi çalışır. • Zamanlama, mantık ve tetikleme devresi uygulamaları ile düşük güç kapasitesine sahip uygulamalarda kullanılmaktadır.
OZEL SCR - SCS SCS'nin özeğrisi normal tristörler gibidir. BRY39 294-176 tipi bir SCS için öz değerler; VD=VR= 70VIT = 250mA (TC=85°C), IT =175mA (TA=25°C)ITm = 3A VDRM =VRRM= 70Vdi/dt = 20A/µs VGKm = 5VIGKm = 100mA VGm = 70VTdepo = 65°C ile +200°C TJ = +125°C RthJA = 450°C/W RthJA = 150°C/W (25°C'nin üzerinde)
OZEL SCR - LAS 2.8.7.Işıkla Çalışan Tristörler Işıkla çalışan diyot tristör, LAS (Light Activated Switch) • Dış kapı bağlantısı yoktur. • Işık, pencere gibi olan kapısından girdiğinde tetiklenir. • Kapama ve iletim özeğrisi tristör gibidir.
OZEL SCR - LAS Işıkla çalışan tristör, LASCR (Light Activated SCR) • LAS'den farkı, bir ışık kaynağıyla tetiklenebildiği gibi kapı devresinden bir darbe gerilimi ile tetiklenebilir olmasıdır. • Işık olmadan da normal SCR gibi kapıdan tetiklenebilir.
OZEL SCR - LAS Işıkla çalışan SCS • Anot veya katot kapılarıyla tetiklenebilmenin dışında üçüncü yol olarak bir ışık kaynağıyla tetiklenebilir. LAPUT • Normal PUT’dan tek farkı, LAPUT'un aynı zamanda ışıkla da çalışmasıdır. • Bu elemanın kullanımında da her iki tetikleme şekli birlikte veya ayrı ayrı olarak kullanılabilir.
OZEL SCR - TRIAC 2.8.8.İki yönlü tristör, TRIAC • Ters paralel bağlı iki tristör gibi tanımlanabilir. Her iki yönde de tristör olarak görev yapar. • Triyaklar iletime sürülürken, dört ayrı iletim konumunda çalıştırılabilirler. Her bir konumun tetikleme düzeneği farklıdır.
OZEL SCR - MCT • 2.8.9.MCT (MOSFET Controlled Thyristor) • Tristör-tranzistör karışımı olan MCT, tristör gibi çalışan ve MOSFET gibi de denetlenebilen bir elemandır. • Yapısında iki MOSFET bulundurur. Aynı kapı sinyaline bağlanan bu kapılardan biri iletimde iken diğeri kesimde olur. Bu nedenle bunlardan birine açık FET diğerine de kapalı-FET denebilir.
OZEL SCR - QUADRC 2.8.10. QUADRAC (Triyak+Diyak) • Tek paket içine yerleştirilmiş bir triyak ve bunu tetikleyecek şekilde bağlı diac elemanlarından oluşur. • Triyakgibi akımı her iki yönde akıtabilir. AA anahtarları ve faz denetimi yapmak üzere, hız, sıcaklık ve ışık denetiminde kullanılmak üzere geliştirilmiştir.
SCR SNUBBERS • 2.9. TRİSTÖR KORUMA DEVRESİ • (SCR Snubber Circuits) • Tristör iletime veya kesime girdiğinde, indüktif bileşenli yükte gerilim yükselmeleri oluşur. • Buna göre RS, CS elemanları üzerinden geçecek bir akım akar. Dolayısıyla RS, CS koruma elemanlarını hesaplarken gerilimin maksimum değeri önemli rol oynar.
SCR SNUBBERS • Tristöre paralel bağlı RC elemanının fonksiyonları; • ·Devredeki ve yükteki geçici olaylarla yükselen gerilimlerden tristörü koruması, • ·Kapama durumunu destekleyerek ve dV/dt'yi sınırlaması, • · Kesim geriliminin tepe değerini azaltması, • · Devrenin anahtarlama kayıplarını azaltması • Olarak tanımlanabilir.
