ALERJI VE ANAFLAKSI

1. ALERJI VE ANAFLAKSI �gr. G�r. Sinan YENAL DE�-SHMYO

2. Alerji: V�cudun bazi besin, polen, bitki, hayvan t�y�, toz, b�cek isiriklari ve ila� gibi maddelere degisik sekilde reaksiyon verme yetenegidir. Allerjik hastaliklar, t�m d�nyada en yaygin g�r�len kronik patolojik durumlar arasinda yer almaktadir.

3. Antijen: Bir organizmaya verildiginde antikor yapimina yol a�an ve bu antikorla spesifik reaksiyona giren maddelere "antijen" (allerjen) adi verilmektedir.

4. Alerjik Reaksiyona Yol A�abilecek durumlar: Ila�lar Gidalar B�cek sokmalari Inhalasyon

5. Anaflaksi: Bir maddeye karsi hipersensitivite (asiri duyarlilik) kazanmis kisinin o madde ile sonraki temasta asiri reaksiyon g�stermesi ile olusan tablodur Hipersensitivite:Antijene karsi immun sistemin (Bagisiklik Sist.) asiri yanitidir

6. Epidemiyoloji Avrupanin bir�ok �lkesinde �ocuklarin % 50�sinde allerji bulunmakta ve son 30-40 yilda gelismis �lkelerde bu oran artmaktadir. Bir �ocuk eger bir ebeveyni allerjikse % 30 allerjik olma riski tasir. Eger her iki ebeveyni de allerjikse allerji gelisme riski % 60�dir. Ari sokmasinda anaflaksi olusma orani genelde %0,4-5, �lkemizde %2

7. Anaflaktik reaksiyona yol a�an etmenler: Ila�lar: Penisilin ve t�revleri, Aspirin, TrimetoprimSulfametaksazol, Vancomisin, Nonsteroidal anti-inflamatuar ajanlar Gida ve T�revleri: Kabuklu deniz hayvanlari, Soyafasulyesi, Kabuklu kuruyemis, Bugday, S�t, Yumurta, Monosodyum glutamat, Nitrat ve nitritler Diger: Ari sokmasi, B�cek isirmalari ve diskilari, Radyografik kontrast maddeler

8. Patofizyoloji:

9. Imm�noglobulinler: IgG : Infeksiyonun tekrarina karsi savunma yapar. IgA : �zellikle salgilarda yer alir ve mukozal zarlari korur. IgM : Infeksiyonun baslangicinda ortaya �ikar. IgD : Serumda en az bulunan imm�nglobulindir. IgE : Allerjik ve anafilaktik reaksiyonlardan sorumludur. Parazitlere karsi savunmada rol oynar.

10. Kilinik �zellekleri: Anafilaksi, solunum ve kardiyovask�ler sistemi baskilayan sistemik allerjik reaksiyonlarin hayati tehdit eden formudur. Sistemik reaksiyonlarda; siklikla cilt, gastrointestinal, solunum ve kardiyovask�ler sistem etkilenir. Larenks �deminin yani sira bronkospazm, kardiyak aritmi ve sok tabloya eslik eder. Bazi kisilerde intestinal spazm, ishal ve uterus kasilmalari g�r�l�r. Bu nedenle hamile olanlarda dikkat edilmelidir. Anafilaksi klasik olarak kizariklik, yanma ve kasinti ile baslar. Daha sonra kisa bir s�rede bogazda dolgunluk hissi, anksiyete, g�g�ste sikisma hissi, dispne (nefes almada zorluk), bas d�nmesi ve bilin� kaybi gelisir.

12. Anafilaktik sokun bulgu ve belirtileri: 1. Huzursuzluk ve endise (b�t�n bulgulardan �nce g�r�lebilir) 2. Nabizin zayif ve hizli olmasi (zor palpe edilebilir, �ip gibi�) 3. Soguk ve nemli deri (genellikle yapis yapis diye tanimlanir) 4. Asiri terleme 5. Solukluk ve eger oksijen tasinmasi iyice azalirsa siyanoz. 6. Y�zeysel, hizli, zor, d�zensiz ve tutuk solunum 7. Mat ve anlamsiz bakislar, pupillalarda dilatasyon 8. Susama hissi 9. Bulanti � kusma 10.Kan damarlarinin hizli dilatasyonuna bagli d�sen kan basinci (eriskinlerin bir kisminda normal kan basinci 90-100 mmHg�dir. Fakat sistolik kan basinci 100 mmHg�in altinda olanlarda sokun gelistigi kabul edilmelidir.) 11. Hizla gelisen sokta suur kaybi bazen ajitasyon olabilir

13. Hastanin Degerlendirilmesi: Hikaye: Alerji karti veya k�nye var mi? Ila� alip almadigi, Yedigi bir besin maddesi yada, B�cek isirma/sokmasi olup olmadigi �grenilmelidir.

14. Hastanin Degerlendirilmesi: Fiziksel Degerlendirme: �zellikle y�z ve g�g�s�n �st kisminda kizariklik, batma veya yanma, kasinma vardir. �dem �zellikle y�z ve dilde g�r�l�r, dudaklarda siyanoz belirgin olabilir �ks�rme Solunumda islik sesi (wheezing)

16. Tedavi: World Dosyasinda

18. Tesekk�rler