Zarządzanie mobilnością oraz wsparcie przewozów

1. Zarządzanie mobilnością oraz wsparcie przewozów transportu miejskiego w polityce transportowej Gdyni Prof. dr hab. Olgierd Wyszomirski dr Katarzyna Hebel Kielce 16.09.2013

2. Zarządzanie mobilnością jako koncepcja kształtowania zrównoważonego rozwoju transportu • Zarządzanie mobilnością to koncepcja promowania zrównoważonego transportu oraz zarządzania zapotrzebowaniem na transport poprzez zmianę postaw i zachowań podróżnych. • U podstaw zarządzania mobilnością leżą „miękkie” działania, takie jak organizacja usług,informacja i komunikacja oraz koordynacja działań różnych partnerów. • Zadaniem tych działań jest wsparcie i poprawa skuteczności środków „twardych” stosowanych w transporcie miejskim (takich jak budowa nowych dróg czy zakup nowego taboru).

3. Instrumenty zarządzania mobilnościąwykorzystywane w Gdyni • organizacja usług transportu zbiorowego; • promocja transportu zbiorowego; • promocja podróży rowerem; • promocja podróży pieszych; • promocja podróży z przesiadaniem się; • Plan Zrównoważonego Transportu Miejskiego.

4. Organizacja usług transportu zbiorowego jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniKształtowanie oferty przewozowej • badania marketingowe jako podstawa kształtowania oferty; • bezpośredniość, punktualność, częstotliwość i dostępność jako podstawowe postulaty przewozowe; • modułowy rozkład jazdy oparty na tabeli koordynacji; • taryfa jednolita oraz bilety okresowe o nieograniczonej liczbie przejazdów w cenach nieprzekraczających30-krotności sumy biletów jednorazowych; • nadzór ruchu i kontrola przewozów służące egzekwowaniu wysokiego standardu realizacji oferty przewozowej; • sterowanie ruchem pojazdów transportu zbiorowego za pomocą ITS (projekt „TRISTAR”).

5. Organizacja usług transportu zbiorowego jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniProjekt UE „TRISTAR” - inteligentny system sterowania ruchem • Realizatorzy: UM, ZDiZ, ZKM. • Okres realizacji:2012-2015. • Miasta partnerskie: • Gdynia, Gdańsk, Sopot. • Zadania systemu: • generowanie „inteligentnej zielonej fali”, która ma preferować ruch środków transportu zbiorowego; • informowanie w Internecie i na wyświetlaczach przystankowych o rzeczywistym czasie odjazdu autobusu lub trolejbusu.

6. Promocja transportu zbiorowego jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniDziałania promocyjne • obchody Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu, w tym Dnia bez Samochodu i Dnia Trolejbusowego; • konkursy dla posiadaczy biletów na środki transportu zbiorowego; • projekt „Wychowanie komunikacyjne”; • projekt „YOUTH”; • projekt „Mamo, tato, wybieram ekotransport”; • projekt „Mobilna Gdynia”; • projekt „TROLLEY”; • projekt „SEGMENT”.

7. Promocja transportu zbiorowego jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniObchody Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu Przykładowe atrakcje dla mieszkańców: • parada pojazdów , w tym zabytkowychulicami Gdyni (pojazdy są następnie udostępnione do zwiedzania); • specjalne linie obsługiwane najnowszymi i zabytkowymi pojazdami; • konkursy z nagrodami dla dzieci, np.: • na zaprojektowanie dekoracji autobusu lub trolejbusu; • na zaprojektowanie plakatów promujących transport publiczny pod hasłem „Zielony Transport Publiczny”; • dni otwarte w zajezdniach autobusowych i trolejbusowej; • bezpłatne przejazdy środkami transportu zbiorowego dla właścicieli samochodów osobowych, na podstawie aktualnego dowodu rejestracyjnego pojazdu.

8. Promocja transportu zbiorowego jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniKonkursy dla posiadaczy biletów okresowychna usługi transportu publicznego • Realizatorzy: ZDiZi ZKM. • Cel: nagradzanie pasażerów wybierających transport zbiorowy w podróżach miejskich. • Uczestnicy: do konkursu może przystąpić każdy mieszkaniec Gdyni, który posiada ważny bilet okresowy na usługi transportu publicznego na terenie Gdyni. • Zasady: uczestnicy konkursu każdego miesiąca odpowiadają na pytania lub realizują wyznaczone zadania. • Nagrody: laureaci każdego miesiąca otrzymują atrakcyjne nagrody o wartości od 50 do 150 zł.

9. Promocja transportu zbiorowego jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniProjekt „Wychowanie komunikacyjne” • Realizator: ZKM i MZKZG. • Okres realizacji: od 2006 r. • Uczestnicy: dzieci i młodzież ze szkół podstawowych, gimnazjów i liceów ogólnokształcących. • Cel: promocja transportu zbiorowego. • Działania: zajęcia tematyczne dotyczące polityki transportowej i ekologicznego podróżowania w miastach, bezpieczeństwa w ruchu drogowym i w transporcie publicznym, historii transportu w miastach,form i warunków podróży, kontroli biletów i przyszłości transportu w miastach.

10. Promocja transportu zbiorowego jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniProjekt UE „YOUTH”(YoungstersOverhaultoday’sUrban Transport Habits – Młodzież zmienia miejskie zwyczaje transportowe) Realizator:ZKM. Okres realizacji:2007-2009. Miasta partnerskie: Berlin, Bukareszt, Rotterdam i Gdynia. Cel: aktywne współtworzenie i współrealizowanie założeń polityki transportowej opartej na strategii zrównoważonego rozwoju przez dzieci i młodzież oraz nawiązanie dialogu pomiędzy młodzieżą a podmiotami odpowiedzialnymi za tworzenie i realizowanie polityki transportowej w mieście. Grupa docelowa: uczniowie gdyńskich szkół podstawowych i ponadpodstawowych (gimnazjów).

11. Promocja transportu zbiorowego jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniProjekt UE „Mamo, tato wybieram ekotransport” (1) • Realizator: ZKM i PKT. • Okres realizacji: 2010-2011. • Adresaci: uczniowie gdyńskich szkół podstawowych. • Cele: • kształtowanie pożądanych postaw w odniesieniu do ekologicznego transportu w mieście poprzez naukę i zabawę; • kształtowanie zachowań komunikacyjnych zgodnych z zasadami ekorozwoju; • eksponowanie ekologicznego i racjonalnego energetycznie transportu w mieście; • nakłonienie do współtworzenia i współrealizowania założeń polityki transportowej opartej na strategii zrównoważonego rozwoju; • przedstawienie zasad bezpiecznego korzystania z transportu zbiorowego.

12. Promocja transportu zbiorowego jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniProjekt UE „Mamo, tato wybieram ekotransport” (2) Działania: • Cykl 6 zajęć tematycznych: • „Podstawowe sposoby i formy realizacji podróży miejskich”; • „Korzystanie ze środków transportu zbiorowego”; • „Bezpieczeństwo w ruchu drogowym i podczas podróży środkami transportu zbiorowego (z punktu widzenia pieszego i pasażera transportu zbiorowego)”; • „Ekologiczne środki transportu zbiorowego"; • „Wpływ wyboru środka transportu na ekologiczne aspekty jakości życia w miastach"; • „Idea zrównoważonego transportu w miastach (rola komunikacji trolejbusowej w realizacji tej strategii)”; • program lojalnościowy „Podróżujemy ekologicznie” - zadaniem uczestnika było udokumentowanie podróży odbytych przez niego i członków jego gospodarstwa domowego, środkami transportu zbiorowego na terenie Gdyni i/lub Sopotu poprzez przekazanie biletów opiekunowi kampanii; • strona internetowa z grami i zabawami tematycznymi.

13. Promocja transportu zbiorowego jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniProjekt „Mobilna Gdynia” • Realizator: ZDiZ. • Okres realizacji: od 2013 r. • Cel długoterminowy: prezentowanie działań Gdyni w zakresie zrównoważonej mobilności, zbieranie danych i opinii, konsultowanie rozwiązań, promocja realizowanych działań. • Cel krótkookresowy: pierwszy krok do realizacji platformy internetowej i dialogu z mieszkańcami w zakresie Planu Zrównoważonego Transportu Miejskiego realizowanego w ramach projektu CIVITAS DYN@MO. • Środek realizacji: profil „Mobilna Gdynia” na portalu społecznościowymFacebook www.facebook.com/MobilnaGdynia.

14. Promocja transportu zbiorowego jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniProjekt UE „TROLLEY” • Realizator: Urząd Miasta Gdyni, Uniwersytet Gdański, PKT. • Okres realizacji: 2010-2013. • Miasta partnerskie: Salzburg (lider), Eberswalde, Brno, Gdynia, Parma, Szeged. • Cel: promowanie trolejbusu jako ekologicznego środka transportu w ramach polityki zrównoważonego rozwoju transportu. • Działania: badania marketingowe, kampanie promocyjne, materiały promocyjne. • Rezultaty: poprawa wizerunku trolejbusów w opinii mieszkańców wszystkich miast partnerskich, podręcznik nt. konwersji autobusów z silnikiem Dieslana trolejbusy (w języku polskim i angielskim) oraz e-book nt. trolejbusu jako środka transportu miejskiego (w języku angielskim).

15. Promocja transportu zbiorowego jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniProjekt UE „SEGMENT” (SEGmentedMarketing for ENergyefficientTransport)w ramach Programu Inteligentna Energia dla Europy 2007-2013 • Realizator: ZDiZ. • Okres realizacji: 2010-2013. • Miasta partnerskie: Londyn (lider), Utrecht, Sofia, Almada, Ateny, Gdynia. • Podmioty współpracujące: Centrum Badań Transportowych z Uniwersytetu w Aberdeen i Europejska Platforma Zarządzania Mobilnością (EPOMM). • Cel: zmiana negatywnych przyzwyczajeń transportowych mieszkańcówi zmotywowanie ich do korzystania z bardziej efektywnych energetycznie i przyjaznych środowisku środków transportu. • Adresaci: uczniowie rozpoczynający szkołę podstawową i ich rodzice, osoby rozpoczynające nową pracę, rodzice noworodków podróżujący z nimi do ośrodka zdrowia. • Działania: badanie przyzwyczajeń komunikacyjnych, określenie segmentów podatnych na zmiany zachowań transportowych, kampanie marketingowe adresowane do tych segmentów (po kampaniach ponowne badanie).

16. Promocja podróży rowerem jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniDziałania promocyjne • konkurs „Do pracy jadę rowerem”; • projekt „BYPAD” – badanie jakości polityki rowerowej.

17. Promocja podróży rowerem jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniKonkurs „Do pracy jadę rowerem” • Organizator: ZDiZ. • Okres realizacji: 2013. • Cel: zachęcenie pracowników gdyńskich firm do wyboru roweru jako podstawowego środka transportu w podróżach między miejscem zamieszkania i miejscem pracy. • Zasady: za każdym razem, kiedy uczestnik konkursu przyjedzie do pracy lub wróci z pracy na rowerze rejestruje swoją podróż poprzez stronę internetową konkursu www.konkursrowerowy.pl • Nagrody: • dla najlepszych uczestników konkursu - rzeczowe o równowartości 1400 zł, 1100 zł, 800 zł, 500 zł i 200 zł (brutto), przyznawane w 2 kategoriach: za największą liczbę podróży rowerem i za największą liczbę kilometrów; • dla stałych uczestników konkursu - poczęstunek, w formie tzw. „śniadania rowerowego”.

18. Promocja podróży rowerem jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniPojekt UE „BYPAD” (1) • Realizator: ZDiZ. • Okres realizacji: 2013-2016. • Cele: • badanie jakości polityki rowerowej w mieście, metodologią dotychczas wykorzystanąw 170 miastach i regionach w 24 krajach; • wypracowanie 30-miesięcznego planu działania w zakresie transportu rowerowego w Gdyni.

19. Promocja podróży rowerem jako instrument zarządzania mobilnością w GdyniPojektUE „BYPAD” (2) Plan działań w latach 2014-2016: • wpisanie do dokumentów strategicznych miasta jako celu zamiany 1% ruchu zmotoryzowanego na ruch rowerowy, każdego roku aż do uzyskania 10% udziału w 2023 r.; • budowa dróg rowerowych łączących miejsca stanowiące najważniejsze generatory ruchu; • realizacja kampanii promocyjnej „Bezpieczny dostęp rowerem do szkół”; • odpowiednie oznakowanie tras przejazdów dla rowerzystów; • zapewnienie ciągłości ruchu rowerowego w przypadku robót drogowych; • organizacja szkoleń dla dzieci dotyczących bezpiecznego poruszania się rowerem w ruchu miejskim; • przygotowanie aktualnej mapy gdyńskich dróg rowerowych.

20. Promocja podróży pieszych jako instrument zarządzania mobilnościąDziałania promocyjne • projekt „Odprowadzam sam”; • projekt „Pieszy autobus”.

21. Promocja podróży pieszych jako instrument zarządzania mobilnością Projekt „Odprowadzam sam” • Realizator: ZDiZ. • Okres realizacji: 2013 r. • Grupa docelowa: dzieci ze starszych grup przedszkolnych (5-6 lat). • Cel: kształtowanie pozytywnych zachowań transportowych i zwiększenie świadomości na temat zrównoważonych form przemieszczania się wśród najmłodszych. • Sposób działania: dzieci są odprowadzane pieszo do przedszkoli przez rodziców zamiast odwożone samochodem (ewentualnie przyjeżdżają rowerem lub transportem zbiorowym).

22. Promocja podróży pieszych jako instrument zarządzania mobilnością Projekt „Pieszy autobus” • Realizator: ZDiZ. • Okres realizacji: 2012 r. • Adresaci: dzieci z II klasy szkoły podstawowej oraz ich rodzice. • Cel: promowanie podróży pieszych wśród dzieci oraz kształtowanie wśród nich pozytywnych zachowań transportowych. • Sposób działania: dzieci odprowadzane są w kilkuosobowych grupkach do szkoły przez nauczyciela lub rodzica, ucząc się po drodze zasad bezpiecznego ruchu drogowego.

23. Promocja podróży z przesiadaniem się jako instrument zarządzania mobilnością Projekt UE ENTER.HUB (1)(European Network exploiting Territorial Effects of Railway Hubs and theirUrbanBenefits -Promocja węzłów kolejowych o znaczeniu regionalnym) • Realizator: ZDiZ. • Okres realizacji: 2013-2015. • Partnerzy: 10 europejskich miast. • Cel projektu: • promocja węzłów kolejowych o znaczeniu regionalnym jako determinanta zrównoważonego, ekonomicznego, kulturalnego i społecznego rozwoju miast średniej wielkości; • wymiana wiedzy i doświadczeń pomiędzy partnerami.

24. Promocja podróży z przesiadaniem się jako instrument zarządzania mobilnością Projekt UE ENTER.HUB(2) • Działania: specjalnie powołana grupa robocza ekspertów m.in. z ZKM i ZDiZ opracowuje koncepcję zagospodarowania przestrzennego węzła transportowego Gdynia Główna, który ma stać się miejscem determinującym rozwój miasta oraz atrakcyjnym „magnesem” dla podróżnych i mieszkańców. • Oczekiwane rezultaty: nowe zagospodarowanie przestrzeni ma poprawić dostępność transportu miejskiego (także dla osób o ograniczonej mobilności) oraz zapewnić przyjazną przestrzeń publiczną. Rozważa się też możliwość udostępnienia nowych sposobów podróżowania: B&R, P&R, Rent a Bike.

25. Plan Zrównoważonego Transportu Miejskiego jako instrument zarzadzania mobilnością w GdyniProjekty służące opracowaniu planu • projekt CIVITAS Dyn@MO; • projekt CH4LLENGE.

26. Plan Zrównoważonego Transportu Miejskiego jako instrument zarzadzania mobilnością w GdyniProjekt UE „CIVITAS DYN@MO”Inicjatywa CIVITAS II PLUS , 7 Program Ramowy • Realizatorzy:ZDiZ, UG, PG, PKT. • Okres realizacji: 2012-2016. • Miasta partnerskie: Akwizgran, Gdynia, Koprivnica i Palma de Mallorca. • Cele: • rozwój systemów i usług transportowych; • wprowadzenie ekologicznych środków transportu; • wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań w zakresie systemów i usług transportowych; • zaangażowanie mieszkańców w proces planowania mobilności; • współpraca i wymiana doświadczeń pomiędzy miastami.

27. Plan Zrównoważonego Transportu Miejskiego jako instrument zarzadzania mobilnością w GdyniProjekt UE „CH4LLENGE”w ramach programu STEER • Realizator: ZDiZ. • Okres realizacji: 2013 – 2016. • Uczestnicy: 9 miast partnerskich oraz 30 miast „uczących się” (Gdynia jest miastem uczącym się). • Cel główny: wspieranie miast partnerskich w działaniach związanych z planowaniem zrównoważonego transportu miejskiego. • Cele szczegółowe: zebranie informacji o innowacyjnych, praktycznych i transferowalnych rozwiązaniach przydatnych w opracowaniu PZT.

28. Zarządzanie mobilnością oraz wsparcie przewozów transportu miejskiego w polityce transportowej GdyniWNIOSKI • W Gdyni szeroko stosuje się zarządzanie mobilnością w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju transportu. • Instrumentami zarzadzania mobilnością wykorzystywanymi w Gdyni są: organizacja usług transportu zbiorowego, promocja transportu zbiorowego, promocja podróży rowerem, promocja podróży pieszych i promocja podróży z przesiadaniem się oraz Planu Zrównoważonego Transportu Miejskiego. • Głównym realizatorami zarządzania mobilnością w Gdyni są ZDiZ i ZKM. • Działania w zakresie zarządzania mobilnością w Gdyni są realizowane w znacznym zakresie za pośrednictwem dedykowanych mu projektów o charakterze międzynarodowym współfinansowanych ze środków UE.