BİLİŞİM ÇAĞINDA YAŞAM

1. BİLİŞİM ÇAĞINDA YAŞAM Prof Dr Süheyla Ünal

2. Üretim araçlarında değişme Entelektüel özellikler İletişimin kontrolü Bilgi toplumu 2000’li yıllar Üretim araçları Ürün Endüstri Toplumu MS 1850 Feodal yapı Toprak MS 1700 Tarım Avcılık/ Toplayıcılık MÖ 3500

3. Tarım Toplumundan Bilişim Toplumuna Tarım Toplumu: Ürün: Tarım Ürünleri Sermaye: Toprak Bilginin katlanma hızı:1000 yıl Endüstri Toplumu: Ürün: Endüstri Ürünleri Sermaye: Fabrika Bilginin katlanma hızı:100yıl Bilişim Toplumu: Ürün: Bilgi Sermaye: İnsan Bilginin katlanma hızı:1yıl

4. Information products Industrial products Raw Materials Agri products Industrial Society Agricultural Society Information Society Knowledge Society Innovation Knowledge products Networks Economic Growth Technology Hızlı bilgi akışı Sanal çalışma yaşamı Yeni teknolojiler Societal Transformation

5. 21. yy’da değişim alanları SOSYAL YAŞAM Bilgi teknolojisi Zaman ve mekan kavramlarının değişmesi Kaos, öznellik, bütüncüllük Nanoteknoloji SAĞLIK Biyoteknoloji EKONOMİ Küresel FİZİK ÇEVRE Ekolojik sorunlar GÜVENLİK Kitle imha silahları Nükleer atıklar Terörizm

6. Castells’in bilgi çağı • 21. yüzyılın metası “bilgidir” • Asıl “gerçeklik” • Zamansız zaman • Mekansız mekan • Akışların alanı • Küresel şehir • Teknolojik determinizm • Yeni infra yapılar • Yeni güç dinamikleri

7. Zamansız zaman • Değerlerin kaynağı olarak zamanın aşılması • Esnek zaman kullanımı, çoklu işlem • Yaşam tarzının bulanıklaşması, yaşam ritminin kaybı • Ölümün yadsınması • Süregen savaşlar

8. Bilinç-teknoloji çağı • Meta - Bağlantılar • Güç- Bireysel • Zenginlik aracı- Olmak • Mekan- Hareket • Zaman- Yaratılmış • Savaş- Kimlik

9. Akışların alanı - Ağ toplumu • Teknolojinin yarattığı akışlar aracılığı • yeni bir “zihin” • yeni bir “yaşam tarzı” • yeni bir “sosyal yapı”

10. Teknoloji “akış”ı yarattı Akış “yaşam tarzı”nı, “sosyal yapı”yı, “zihin”i değiştirdi “hızlı, esnek, akışkan”

11. “zihinsel yapı” Gördüğümüz, duyduğumuz, dokunduğumuz her şey düşünme, iletişim ve davranış tarzlarımızı şekillendirir ve kimliğimizi oluşturur Teknoloji “herşey”i değiştirdi ama daha ötesinde bir şey yarattı “akışkanlık” Teknolojinin bilgi artışına doğrudan katkısı, akışkanlığı yaratmış olması ile sağladığı dolaylı katkıya göre önemsizdir

12. “zihinsel yapı” Teknolojinin getirdikleri ile giysilerimiz, dokunduklarımız , tattıklarımız ve tümüyle yaşantımız çokça değişti Ama akışkanlığın sürükleyip getirdiği muazzam bilgi [malumat] bundan daha ötesini yapmakta Rüyalarımızı, hayallerimizi, zihnimizi, fakat daha da dramatik olanı zihin örüntümüzü değiştirmekte

13. Kaos ve entropi • Bireyin ufkunun bu aşırı bilgi bombardımanı altında aşırı genişlemesi • İnanç, ideoloji ve fikirlerin geçerliliğinin sorgulanır olması • Davranışlarını düzenleyecek değer, kural ve ölçüler konusunda kafa karışıklığı yaşaması • Daha geçici, günlük ve sapkın ilişkiler

14. “sosyal yapı” • Toplum sermayenin, bilginin, teknolojinin, organizasyonların etkileşimi, imajların, seslerin ve sembollerin akışı ile yapılanır oldu, rasyonel sosyal yapılar bu akışla sarsılmaya başladı • Sosyal ve biyolojik ritmisite kırıldı • Geleneksel sağ-sol ayırımı değişti • Mekanlar arasındaki akış -> karşılıklı bağımlılık -> ölümü yaşamdan uzaklaştırdı

15. “yaşam tarzı” • Bireyin ufku bilgi bombardımanından çok, yeni zihin örüntüsü ile bağlantılı bir şekilde farklılaştı • İnanç, ideoloji ve fikirlerin geçerliliği sorgulanır oldu • Davranışlarını düzenleyecek değer, kural ve ölçüler konusunda kafa karışıklığı yaşamaya başladı • Daha geçici, günlük ve sapkın ilişkilere yöneldi

16. Ağ bireyselliği • İçeriğin farkında olmanın azalması • Toplumsal yaşamda özel istekler • Birçok ağa kısmi üyelikler • Uzun mesafeli, geçici ilişkiler • Online etkileşimler • Daha fazla belirsizlik, daha fazla manevra edebilirlik • Yabancılaşma, yalnızlaşma • Doğrudan ilişkilerin azalması • Yabancılara karşı ilgi ve şefkatin azalması • Daha zayıf bağlar • Kurumsal bilgi yönetimi Wellman, 2001 (IJURR); Wellman in Digital Cities II, 2002

17. Eğitim teknolojileri Content Instant & flexible Build content pathways, E-lecturing, Captivate big audiences Support & develop autonomous learning, & skills Applications to practice Content delivery, archives, e-libraries multi media, VLEs, broadcast, simulations Learning objects, databases, authenticity & personalization Mobile Dialogue Integration & support of formal & informal learning relate without face to face E-moderating E-mentoring Mediation Peer to peer support Mobile & wireless laptops, PDAs, portable storage, pacing devices, GPS Knowledge sharing & managing systems, PBL community spaces Groupware Salmon 2004 03/06/2014 17

18. Kadın kimliği • Cinsel davranış, cinsel eş seçimindeki özgürlüklerin artışı • de facto ilişkiler • yeni aile tipleri • yeni çocuk yetiştirme stilleri

19. Bilim - güç ilişkisi • Bilgi çoğalarak akışkan hale geldi ve akışkanlığı onu muazzam ölçülerde çoğalttı, çoğaltıyor • Bilginin kendi iç akışkanlığından daha önemlisi, bilginin diğer bileşenlerle ilişkisinin ve etkinliğinin de akışkan hale gelmesi • Doğayı ve toplumları dönüştürmesi ve kontrol etkinliği de akışkan ve o ölçüde güçlü • Bilgi çok hızla paraya ve güce dönüştürülür duruma geldi • Bilimin diğer güçlerle ilişkisinde de benzer durum söz konusu • “Bilim”in iktidar üzerindeki gücü arttı, artmakta

20. Küresel bilgi • Olası gelecekleri yerel üzerinden düşünmek • Evrenselliğin kozmik bağlamından vazgeçerek, “dünyayla sınırlanmak” • Fiziksel bir yapıya, ağlara ihtiyaç duymak • Yatay (yerelden küresele) ve dikey (çağdaştan tarihsele) bağlantılar kurmak • Değişmeyi zorunlu hale getirmek

21. UTOPYA Daha zeki, daha şık bireyler Daha konforlu, daha güvenli bir yaşam Kişiselleştirilmiş yiyecekler Genetik mühendisliği Bilgisayar destekli eğitim DİSTOPYA Bireyin istikrarlı bir şekilde uyum sağlayamayacağı bir dünya Yıkım Nanoteknolojik savaş araçları Biyoterrorizm Siberterrorizm Yoksulluğun artışı ve yoksulların görmezden gelinmesi Gelecek senaryoları

23. KAYNAKÇA • John BeningtonPilot Initiatives: Evaluation & EvolutionThe Challenge of Leading & Governing Local Communities • Steve Woolgar (2002) Five rules of virtuality. In Woolgar S. Virtual Society? Technology, Cyberbole, Reality • David ColemanFACING THE 21ST CENTURY: New developments, continuing problems. In The New Demographic Regime: Population Challenges and Policy Responses. M. Macura, A. L. MacDonald and W. Haug. New York and Geneva, United Nations: 11- 43 • Jerome C. Glenn. Futures for Europeans in the Knowledge Economy. www.stateofthefuture.org