230 likes | 322 Views
Explore the past, present, and future of the Euro with a focus on historical context, North-South imbalances within the EMU, and potential solutions. Analyzing the Optimum Currency Areas theory, challenges faced by the Eurozone, and proposed remedies like the European Financial Stability Facility, European Stability Mechanism, and potential alternatives. Delve into the debate over integration, Eurozone split options, and the implications of a Grexit or multiple countries exiting the EMU. Consider the viability of maintaining or abolishing the EMU and the impact of each decision on economic stability, political autonomy, and global competitiveness.
E N D
Chris van Hooijdonk Heeft de euro toekomst?
Historie • Verschil noord-zuid in EMU • Oplossingen?
EMU Vooraf Theorie Optimum Currency Areas (Mundell 1961) Een gemeenschappelijke munt kan als - Asymmetrische schokken afwezig zijn Anders opgevangen door . Flexibele arbeidsmarkten (lonen of arbeidsmigratie) . Gediversifieerde economisch structuur . Gemeenschappelijk fonds (fiscal transfers) Het euro-gebied voldoet (en voldeed) niet aan deze criteria en dus is de euro een POLITIEK project
Waarom dan toch EMU? • Momentum 20-25 jaar geleden goed • Rol Duitse hereniging? • Maastricht criteria: Duitsland en Frankrijk • Aantal deelnemende landen (12 ipv 5/6) • GSP: extra slot (in praktijk papieren tijger) • Vergeefse poging (deel van) weeffouten te herstellen Ook toen al: intern verzet (Bundesbank, DNB)
Europa • Productiviteitsverschillen tussen Noord (vooral Duitsland) en Zuid • Veel geld naar Duitsland; overschot lopende rekening • Men (Landesbanken e.d.) zoekt beleggingen en beleggen in staatsschuld Zuiden (Griekenland en Portugal) en onroerend goed (Spanje en Ierland) • Sinds de invoering van de euro ongeveer dezelfde rente in heel eurogebied; indicatie van gebrek aan risico-inschatting
Gelijk van de Grieken? (Bron: The Atlantic Monthly Group, 2012)
Concurrentiepositie Binnen EU (WEF 2012) Noord en West versus Zuid en Oost Probleem binnen EMU grootst
Oplossingen Noord-Zuid probleem EMU • European Financial Stability Facility (EFSF) tijdelijke faciliteit die leningen aan lidstaten verstrekt en in obligatiemarkten mag interveniëren. Het geld hiervoor wordt geleend van de kapitaalmarkt (garanties tot € 780 mld, leencapaciteit tot € 440 mld) • Hulp koppelen aan hervormingen (arbeidsmarkt, jeugdwerkloosheid, belastingsysteem, etc.) • Afschrijven/Kwijtschelden schulden • Opkopen staatsobligaties ECB om rente te drukken • Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) vervangt in 2013 het EFSF en wordt een permanent mechanisme Geen structurele oplossingen! Vraag: moet Europese commissie grotere rol krijgen?
Alternatieven • Verdere integratie • Splitsen van EMU - Neuro en Zeuro - Grexit - uittreden Zuid-Europese lidstaten 3. EMU opheffen (plan PVV)
Alternatief 1: verdere integratie • Sluit aan bij Plan van Rompuy • Permanent noodfonds en eurobonds • Bankenunie • Begrotingsunie • Macro unbalance procedure • Sluit aan bij OCA theory Voordelen: • Prijstransparantie, lage transactiekosten, meer handel • Meer specialisatie (betere conc.positie EMU) • Mogelijkheid tot voeren van structureel Europees beleid Nadelen: • Politiek onhaalbaar (Ned, Fin accepteren geen grotere invloed Brussel; renteverhoging onacceptabel) • Langdurige fiscal transfers noodzakelijk, omdat verschillen deels structureel zijn • Inboeten subsidiariteit
Uitwerking De Grauwe: Budgetary Union (Autralian Review, 2012, 45/3, pp. 255-68) • In zuidelijke lidstaten: liquiditeitsprobleem →solvabiliteitsprobleem (bad equilibrium) • Nodig: politieke unie • ECB: lender of the last resort • Mechanism of transfers • Inflatie? Liquiditeit banken neemt toe; niet M3 • Fiscal consequences? Zijn noodzakelijk om financiële stabiliteit te waarborgen • Moral hazard? “Blue bonds” en “Red bonds”
Alternatief 2: Splitsing euro • Neuro: Du, Ned, Fi, Oost, Bel, Lux, (Fr?) • Zeuro: rest (Fr?) Voordelen • Sneller herstel conc.kracht Zuid-Europa; divergentie N-Z minder waarschijnlijk (?) • Kans op meer integratie binnen Noorden en binnen Zuiden Nadelen • Korte termijn: Transitiekosten, bestaande contracten, kapitaalstromen, spaargelden, faillisementen • Positie Frankrijk (?) • Kans op blijvende divergentie N-Z(?) • Noorden convergentie vrij groot. Zuiden onderling verschillend (ec. groei, werkloosheid, handelsrelaties....)
Alternatief 2a: Uittreden Griekenland (Grexit) Voordelen: • Kans op fundamenteel herstel Gr. via conc.positie • Vergroot kansen van EMU op duurzamere muntunie • Signaalwerking naar andere landen Nadelen: • Transitiekosten (wel lager dan bij Zeuro) • Bankrun/Chaos Griekenland • Kans op onrust fin. markten (besmetting?)
Alternatief 3: opheffen EMU (niet de EU) Voordelen: • Monetaire autonomie → invloed conc. Positie • Politieke antonomie Nadelen: • Doet voordelen muntunie (D, Oost, Ned, Fin, B, Lux) teniet • Leidt tot enorme transitiekosten • Verzwakking positie Europa in wereldeconomie • Terugkeer valuata speculaties
Welk alternatief? Meest wenselijk? • Onzekerheid over kosten/baten • Onzekerheid over overbruggen cultuurverschillen • Keuze als econoom/kiezer/burger/Europeaan/Nederlander? Haalbaar? • Uitersten (1 en 3) lijken politiek onhaalbaar • Wachten op momentum? • Blijvende steun aan Griekenland? ?????