ZESPÓŁ ASPERGERA - przyczyny, objawy, funkcjonowanie Opracowała : Karolina Dyrda

1. ZESPÓŁ ASPERGERA- przyczyny, objawy, funkcjonowanieOpracowała : Karolina Dyrda

2. Wprowadzenie • W 1944 r. psychiatra Hans Asperger pochodzący z Austrii opisał dziwne zachowania kilkorga dzieci przebywających w jego klinice. • Dzieci te, według niego były do siebie podobne pod kątem pewnych wzorców zachowania i wyglądu. • Artykuł Lorny Wing opublikowany w 1981 roku opisywał dzieci, przypominające według niej te, które opisał wcześniej Asperger.

3. Wprowadzenie • przypadki opisane przez Kannera w 1943r. • przypadki opisane przez Aspergera w 1944r. • ZA jako jednostka chorobowa we wstępnej wersji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób WHO z 1990r. Opracowała: Joanna Grochowska

4. ZA/Autyzm Jakościowe nieprawidłowości w zakresie: • rozwoju społecznego, zwłaszcza do uczestnictwa w naprzemiennych interakcjach społecznych, • komunikacji (słownej i bezsłownej), • zachowań, aktywności i zainteresowań (od 5% do 15% badanej populacji HFA i ZA, w normie intelektualnej nie wykazuje żadnych szczególnych zainteresowań – za: A. Rynkiewicz „Zespół Aspergera”)

5. Autystyczne spektrum (ASD) AUTYZM DZIECIĘCY ZESPÓŁ ASPERGERA Głęboki poziom zaburzeń Niski poziom zaburzeń

6. Diagnoza a funkcjonowanie językowe

7. Różnice w diagnozowaniu Zespołu Aspergera i autyzmu dziecięcego • Różnica w diagnostyce obu zespołów odnosi się również do wieku diagnozowanych dzieci • średni wiek diagnozy dzieci z zespołem Aspergera wynosi osiem lat • autyzm dziecięcy wykrywany jest około trzeciego roku życia.

8. Diagnoza różnicowa i współwystępowanie • zaburzenia zachowania, • ADHD/ADD, • dysleksja (trudności z nauką oraz płynnym pisaniem i czytaniem pojedynczych wyrazów) • dysgrafia (mało staranne, nieczytelne pismo), • zaburzenia psychiczne (depresje, nerwice, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, zaburzenia lękowe), • zaburzenia osobowości, inne.

9. Inne kryteria diagnostyczne • Szwedzki badacz Christopher Gillberg zajmujący się Zespołem Aspergera na podstawie kryteriów diagnostycznych DSM IV oraz własnych obserwacji dzieci z tym zaburzeniem, określił sześć kryteriów diagnostycznych.

10. Kryteria diagnostyczne zespołu Aspergera wg Christophera Gillberga 1. Zaburzenia w sferze relacji społecznych (skrajny egocentryzm) (przynajmniej dwa z następujących): • niezdolność do interakcji z rówieśnikami • brak chęci do nawiązywania kontaktów z rówieśnikami; • słabe rozumienie sygnałów społecznych • niewłaściwe społeczne i emocjonalne zachowania

11. Kryteria diagnostyczne zespołu Aspergera wg Christophera Gillberga 2. Całkowicie pochłaniające wąskie zainteresowania (przynajmniej jedno z następujących): • wykluczenie innych działań • powtarzające się zaangażowanie w daną aktywność • więcej odtwarzania niż działań celowych 3. Narzucanie codziennych zajęć i zainteresowań (przynajmniej jedno z następujących): • sobie, w różnych aspektach życia • innym

12. Kryteria diagnostyczne zespołu Aspergera 4. Zaburzenia mowy i języka (przynajmniej trzy z następujących): • opóźniony rozwój • powierzchownie doskonały, ekspresyjny język • formalny, pedantyczny język • dziwna prozodia, osobliwe cechy głosu • upośledzenie rozumienia, obejmujące błędną interpretację znaczeń dosłownych i ukrytych

13. Kryteria diagnostyczne zespołu Aspergera 5. Zaburzenia komunikacji niewerbalnej (przynajmniej jedno z następujących): • ograniczona gestykulacja • niezdarna lub niezręczna mowa ciała • ograniczona mimika twarzy • niewłaściwa ekspresja • osobliwe, chłodne spojrzenie 6. Niezdarność ruchowa.

14. Sławne osoby z ZA Albert Einstein Izaak Newton Eric Satie

15. INNE SŁAWNE OSOBY POSIADAJACE CECHY ZESPOŁU ASPERGERA: ANDY WARHOL ARTUR SCHOPENHAUER CHARLES DE GAULLE

16. INNE SŁAWNE OSOBY POSIADAJACE CECHY ZESPOŁU ASPERGERA: • ARCHIMEDES MICHAŁ ANIOŁ • CHARLES DARWIN

18. Problemy charakterystyczne dla osób z zespołem Aspergera - Deficyty w zakresie odbioru i przetwarzania bodźców sensorycznych - Problemy w zakresie rozwoju czynności poznawczych: • zaburzenia w zakresie teorii umysłu • zaburzenia w zakresie centralnej koherencji - Zaburzenia funkcji wykonawczych

19. Integracja sensoryczna • organizacja wszystkich odbieranych bodźców • proces, w którym mózg człowieka otrzymując informacje ze zmysłów dokonuje ich: • rozpoznania, • segregowania, • interpretacji, • integruje je ze sobą i z poprzednimi • doświadczeniami, • i na tej podstawie tworzy • odpowiednią reakcję (celowe, efektywne działanie)‏

20. Czy więc są zaburzenia sensoryczne? • są to zaburzenia odbioru i integracji bodźców sensorycznych (zmysłowych) w mózgu • powstają gdy informacje pochodzące z różnych zmysłów nie łączą się w jasną i spójną całość

21. Dotyczą następujących zmysłów: • równowaga – układ przedsionkowy w uchu wewnętrznym, rejestruje ruch i zmiany pozycji głowy, związany z siłą grawitacji • propriocepcja (czucie głębokie: dotyk, nacisk, ból, temperatura) – receptory w mięśniach, ścięgnach i stawach, dają nam poczucie pozycji ciała • dotyk (czucie powierzchniowe) - receptory w skórze, błonie śluzowej jamy ustnej i nosa • słuch - receptory w uchu wewnętrznym w narządzie Cortiego • wzrok - receptory w siatkówce oka • smak - receptory w błonie śluzowej języka, gardła, krtani • węch - receptory w błonie śluzowej nosa i w jamie ustnej

22. Model poziomów integracji sensorycznej wg Violet F.Maas (na podstawie J.Ayres)Poziom I: Rozwój percepcji wrażeń: dotykowych, proprioceptywnych, przedsionkowych, wzrokowych i słuchowychPoziom II:Planowanie ruchu, duża motorykaIntegracja dwóch stron ciałaPoziom III:Bardziej precyzyjna/różnicująca percepcja wrażeń dotykowych, wzrokowych, Planowanie-mała motoryka,Rozwój lateralizacji kinestetycznych i percepcji przestrzeniPoziom IV: Czytanie, pisanie, liczenie, myślenie koncepcyjne Schemat ciała

23. PROFIL SENSORYCZNY Osoby z ZA/HFA wykazują: • przeciążenia sensoryczne na dotyk, dźwięk, światło, smak lub zapach, • chwilowe niedosłyszenia lub niedowidzenia, • osłabioną wrażliwość lub nadwrażliwość ciała na ból lub temperaturę • zniekształcenia głębokości obrazu – obrazy mogą wydawać się bliżej lub dalej niż są w rzeczywistości, mogą być także postrzegane jakby się poruszały, • trudność z przekazywaniem informacji za pomocą kilku zmysłów jednocześnie, • współtowarzyszące wrażenia uczuciowe, tak zwane synestezje, na przykład widzenie różnych kolorów lub odczuwanie różnych zapachów w reakcji na różne dźwięki muzyki • Za: Agnieszka Rynkiewicz „Zespół Aspergera” (Harrison, Hare, 2004)

24. Występowanie zaburzeń w odbiorze i integrowaniu bodźców zmysłowych powoduje: - dysfunkcje w rozwoju poznawczym, - motorycznym - oraz w zachowaniu dziecka.

25. czynnościpoznawcze

26. teoria umysłu

28. Teoria umysłu • 1. rozpoznawanie i rozróżnianie własnych stanów umysłowych (emocjonalnych i motywacyjnych) • - wiedza kiedy i o czym się myśli, czego się pragnie, do czego się zmierza. • - umiejętność określenia czynników, które wpływają na motywację (np. czyjeś krytyczne oceny czy uwagi), na myślenie (np. brak lub posiadanie jakiś informacji) i na działanie (np. posiadane umiejętności), • 2. obserwacja własnej aktywności umysłowej , • 3. wnioskowanie o analogicznych stanach umysłowych występujących u innych ludzi w określonych okolicznościach (na podstawie obserwacji zachowań oraz wiedzy o ludzkim umyśle), • 4. przewidywanie zachowania ludzi w określonych okolicznościach (na podstawie obserwacji zachowań oraz wiedzy o ludzkim umyśle). • Opracowanie: Małgorzata Młynarska „Autyzm w ujęciu psycholingwistycznym”

29. Simon Baron-Cohen (ur. 1958) • brytyjski psychopatolog, profesor na Wydziale Psychiatrii i Psychologii Eksperymentalnej Uniewrsytetu w Cambridge.

30. „The essential difference” (Istotna różnica”) • Hipersystematyzacyjna teoria autyzmu • Zaburzenia ze spektrum autyzmu są stanem nierównowagi między dwoma rodzajami inteligencji: empatyzacji (potrzebnej do rozumienia ludzi) i systematyzacji (potrzebnej do klasyfikowania przedmiotów)

31. „The essential difference” (Istotna różnica”) • Autyzm = „skrajnie męski” sposób patrzenia na rzeczywistość, w przeciwieństwie do kobiecego (więcej zdolności empatycznych) • Inne spojrzenie na autyzm – jako na odmienny styl myślenia

32. Badania prof. Simona Barona - Cohena • Badania: podwyższony poziom testosteronu w okresie płodowym powoduje zaburzenia ze spektrum autyzmu • Nie wiadomo co jest przyczyną podwyższonego poziomu testosteronu • Badania wskazują, że odpowiadają za to czynniki genetyczne i środowiskowe • Testosteron może wpływać na mózg, zmieniając układ połączeń między neuronami i neuroprzekaźniki

33. Badania prof. Simona Barona - Cohena • Badacze określali stężenie testosteronu, badając próbki wód płodowych • po urodzeniu przyglądano się nadal rozwojowi dzieci • W wieku 18 i 46 miesięcy, przebadano je testami na zaburzenia autystyczne (jak często dziecko spogląda na twarz matki, jak rozbudowany jest jego słownik) • Udało się wykazać istnienie związku między zachowaniem malucha na tak wczesnych etapach rozwoju a stężeniem testosteronu w okresie prenatalnym

34. Badania prof. Simona Barona - Cohena • Badania powtórzono w wieku 8 lat • matki wypełniały kwestionariusz AQ Barona Cohena • Korelacja nie jest idealna ale wynik okazał się istotny statystycznie • Planowane jest rozszerzenie zakresu badań

35. centralna koherencja

36. Zaburzenia w zakresie centralnej koherencji • niezdolność do zrozumienia głównej idei zadania; • postrzeganie wszystkich szczegółów jako równie ważnych; • przewaga pamięci odtwórczej (słuchowej, wzrokowej) nad pamięcią deklaratywną; • uczenie się schematyczne, bez wychwytywania sensu; • Opracowała: Joanna Grochowska

37. Zaburzenia w zakresie centralnej koherencji • preferowanie uczenia się sekwencjami, krok po kroku, często tracąc z oczu sens całości zadania; • trudności z nowymi sytuacjami i nauką; • powolne przetwarzanie informacji; • „sztywny” sposób myślenia; • interpretowanie dosłowne; • skupianie się na nieistotnym detalu. • Opracowała: Joanna Grochowska

39. Zaburzenia w zakresie centralnej koherencji

41. Zaburzenia funkcji wykonawczych • Trudności z planowaniem; • Niezdolność do przełączania się między zadaniami; • Niezdolność do generowania nowych pomysłów; • Nieumiejętność inicjowania i podtrzymywania działań zmierzających do osiągnięcia określonego celu; • Nieumiejętność elastycznego dostosowywania się do charakteru zadania, utrzymania koncentracji na zadaniu i pobudzenia poznawczego potrzebnego do jego wykonania Autyzm i zespół Aspergera – J. Komender, G. Jagielska, A. Bryńska

42. Zespół Aspergera • zaburzenie pojawia się we wczesnym dzieciństwie • pierwsze objawy zaobserwować można już w pierwszym roku życia • pełna gama zachowań ujawnia się do 36 miesiąca życia

43. Przyczyny Zespołu Aspergera • Przyczyny powstawania Zespołu Aspergera jaki i autyzmu nie są dokładnie znane • Wiadomo, że istotą tych zaburzeń są dysfunkcje mózgowe, jednak mechanizm ich powstawania nie został jednoznacznie określony • Głównym nurtem poszukiwań są teorie biologiczne i poznawcze

44. Przyczyny Zespołu Aspergera • Teorie biologiczne • Przyczyny genetyczne • Uszkodzenie układu nerwowego • Urazy okołoporodowe

45. Inne przyczyny na podłożu biologicznym • zmiana w sposobie myślenia o zaburzeniach ze spektrum autystycznego • aktualnie rozpatruje się te problemy nie jako chorobę zlokalizowaną w mózgu ale jako zaburzenie całego ustroju • podatność genetyczna i czynniki środowiskowe, które hamują i zaburzają rozwój dzieci • do dodatkowych czynników będących przyczyną zaburzeń należą: • zaburzenia metaboliczne, przede wszystkim nietolerancja glutenu i kazeiny oraz niedobory metaboliczne i niedobory substancji odżywczych • zespół nieszczelnego jelita • szczepienia w okresie niemowlęcym • infekcje w okresie niemowlęcym i kuracje antybiotykowe • alergie i obniżona odporność • zmiany biochemiczne – nieefektywne usuwanie substancji toksycznych

46. „Mogłabym opowiedzieć Ci dużo więcej, ale zamiast tego, na zakończenie, podzielę się z Tobą tylko jeszcze jedną refleksją. Nie roztkliwiaj się nade mną za bardzo, nie próbuj mnie leczyć lub zmieniać. Gdybyś przeżył z moim umysłem zaledwie jeden dzień, mógłbyś wzruszyć się do łez na widok piękna, jakie ja odczuwam swoimi zmysłami, patrząc na nasz świat. I chociaż siła tego piękna przytłacza mnie czasami, nie zamieniłabym najdrobniejszej jej części na to, co nazywamy potocznie „normalnością””.Za: Agnieszka Rynkiewicz „Zespół Aspergera. Innymózg. Inny umysł”.Autorka jest 48 letnia kobieta z ZA

47. dziękuję k.dyrda@synapsis.waw.pl