Dosya Erişim ve Paylaşım Güvenliği

1. Dosya Erişim ve Paylaşım Güvenliği Uz. ErİNÇ ERÇAĞ

2. Paylaşımlar Neden Korunmalı? • Bazı kullanıcılar, zaten paylaştığım dosyalarımı neden koruma ihtiyacı duyayım ki diye düşünebilir. Fakat basit bir dosya erişimi ve paylaşımı nedeni ile çok farklı problemlerle karşılaşmak mümkündür.

3. Paylaştırılmış klasörlerden gelebilecek zararlar Nelerdir? • "Paylaştırılmış klasörler" başkasının erişimine izin verdiğiniz ve çoğu zaman dosya paylaşmak amacıyla kullandığınız klasörlerdir. • Paylaştığınız bir klasöre ya da dosyaya herkesin, bütün haklarla ve kullanıcı sınırı olmadan erişmesine izin vermeniz, bu paylaşımdan gelebilecek tüm tehlikelere imkan vermeniz anlamına gelir. • Sizin haberiniz olmadan aynı ağdaki bir kişi paylaştığınız dosyalara erişebilir, değiştirebilir hatta silebilir. Sizin istemediğiniz ya da bilmediğiniz kimseler tarafından da elde edilerek size ve bilgisayarınıza çeşitli zararlar verilebilir. • Yine bu gibi paylaşımlar çoğu zaman virüslerin ve zararlı yazılımların yayılmak için kullandıkları alanlardır. Başka birinin bilgisayarına bulaşmış bir virüs, sizin paylaşım alanınızdan bilgisayarınıza kolaylıkla bulaşabilir.

4. Dosya paylaşım yazılımlarıyla gelen tehlikeler nelerdir? • Film, müzik veya yazılımlarınızı paylaşmak amacıyla bilgisayarınıza kurduğunuz "Dosya paylaşım yazılımları" aracılığı ile zararlı yazılımların yayılmasına olanak sağlıyor olabilirsiniz. • Örneğin:Kaza, eMule, Bittorent, LimeWire gibi yazılımlar kullanıyor iseniz bilgisayarınızı zararlı yazılımlara karşı korunmanız gerekir. Çünkü • Bu yazılımları kullanarak indirmiş olduğunuz bir ofis programı, veya eğlenceli bir uygulama aslında bir truva atı olabilir. • Aynı zamanda bu yazılımlar ile tanımadığınız kötü niyetli kişilerin de bilgisayarınıza erişimini ve hatta kişisel bilgi ve dosyalarınızı görebilmesini sağlıyor olabilirsiniz.

5. Telif haklarının ihlali Nasıl problem olabilir? • "Paylaştırılmış klasörler" veya "Dosya paylaşım yazılımları" kullandığınızda karşınıza çıkabilecek bir diğer sorun telif haklarının gözardı edilmesi meselesidir. Paylaşım yazılımıyla elde ettiğiniz veya paylaştığınız bir dosyanın telif haklarını isteyerek veya istemeyerek ihlal etmiş olabilir ve yasaları çiğnemiş olabilirsiniz. Bu durum, sizi yasal açıdan zor durumda bırakabilecek sonuçlar doğurabilir.

6. Dosyalar ve Paylaşımlar Nasıl Korunur? • Dosyalarınızı korumanın en iyi yolu dosya paylaşım yazılımı kullandığınız veya herhangi bir şekilde internet ortamında paylaşıma izin verdiğiniz bir bilgisayarda, kişisel bilgi ve dosyalarınızı bulundurmamaktır. Eğer kişisel dosyalarınızı bilgisayarınızda bulundurmak zorunda iseniz, dosyalarınızı ve paylaşımlarınızı korumak için; • Dosya veya klasör paylaşımlarını kişi bazında yetkiler vererek yapılandırabilirsiniz. • Dosyalarınızı parola kullanarak izinsiz erişimlerden koruyabilirsiniz.

7. Dosyalara parola vermek Nasıl bir koruma sağlar? • Her türlü tedbire rağmen, kritik bir dosyanızın yetkisiz kişilerce ele geçirildiğini düşünün. Bu gibi durumlarda dosyanızı açıp bilgilerinize erişmelerini engellemek mümkündür. Önemli dosyalarınıza parola vererek bilgilerinizi koruyabilirsiniz. Dosyanız ele geçirilse dahi, kullandığınız parolayı bilmeden dosyanızı okuyamayacaklardır. • Parola kullanarak dosya saklamak için kullanılan farklı yöntemlerden en temel iki tanesi şunlardır: • Çoğu bilgisayarda bulunan ve dosya sıkıştırmak için kullandığımız Winzip, Winrar gibi sıkıştırma yazılımlarının parola özelliğini kullanmak. • Açık kaynak kodlu disk şifreleme yazılımları (Truecrypt gibi) http://www.forumselcuk.com/45109/dosyalar-nasil-sifrelenir-acikliyoruz) kullanarak, belirlediğiniz bir disk bölümündeki dosyaların tamamının şifreli olarak tutulmasını sağlamak.

8. Winrar yazılımıyla klasörlere parola koyma • Bilgisayarımıızda şifrelemeyi istediğimiz dosyaları öncelikle bir klasörde topluyoruz.

9. Winrar yazılımıyla klasörlere parola koyma • Klasörü seçtikten sonra üzerinde sağ tuşa tıklayıp “Add to archive” seçeneğini seçiyoruz

10. Winrar yazılımıyla klasörlere parola koyma • Gelen ekrandan “Advanced” sekmesini seçiyoruz.

11. Winrar yazılımıyla klasörlere parola koyma • Advanced sekmesinde “Set password” seçeneğini seçiyoruz.

12. Winrar yazılımıyla klasörlere parola koyma • Bu ekranda enter password kutusuna koymak istediğimiz şifreyi ve alt kısmına da yine ayni şifreyi yazıp OK tuşuna basıyoruz.

13. Yedekleme - Dosya ve Veri Kaybı • Farklı nedenlerle farklı zamanlarda veri kaybı yaşayan pek çok kişi vardır. Kullanıcılar her ne kadar dosyalarını veya verilerini kaybetme olasılıklarının düşük olduğunu düşünse de bilişim dünyasında bu durum "olağan bir şekilde" karşılanacak kadar sık yaşanabiliyor. • En kritik zamanlarda, örneğin; • Sınav sorularını çoğaltmaya az bir zaman kalmışken, • Öğrencilerinize hazırlamış olduğunuz 5 sayfalık ev ödevi isteği ile ilgili dökümanı bitirmişken, • Özel ilgilendiğiniz konularda uzun yıllar boyunca toparladığınız döküman ve fotoğrafları içen klasöre ekleme yaparken

14. Veri kaybı ve olası nedenleri • Bilgisayar dünyasında verilerin kayıtlı oldukları ortamda yerine konamayacak şekilde tahrip olması ya da silinmesi ile veri kaybı gündeme gelir. Aşağıdaki örneklerde açıklandığı gibi veri kaybının farklı nedenleri olabilir. • Örneğin; • İşletim sisteminde ortaya çıkabilecek bir problem, • Donanım hatalarından dolayı, • Kullanıcı hatası (yanlışlıkla dosya/klasör silinmesi gibi), • Zararlı programların veya saldırgan kişilerin müdahalesi.

15. YEDEKLEME • Yedekleme işlemi; kaybolma veya silinme tehlikesi olan verilerin başka ortamda kopyalarını bulundurma işlemidir. USB Disk, Tape Kartuşu, CD, DVD ve benzeri araçlar kullanarak verilerinizin güvenliğini sağlayabilirsiniz. Unutulmamalıdır ki, alınan çeşitli tedbirlere rağmen aksilikler yaşanabilir. Öngörülü davranıp dosya ve verilerin düzenli olarak yedeklenmesi şartıyla bu gibi durumlarda kaybedilen dosya veya verinin yerine tekrar konulması ile dosya veya veri kayıplarının önüne geçmek mümkün olmaktadır.

16. YEDEKLEME • Yedekleme işlemi işletim sistemine ve farklı disk formatına göre farklılık gösterebilir. Örneğin; • Windows işletim sistemlerinde, genelde işletim sisteminin dosyalarını ve ayarlarını saklamak için “Ntbackup” yedekleme programı mevcuttur.

17. Windows 7’de Dosyalarınızın Yedeklemesini Oluşturma • “Start” ’a basıp “Search program and files” kısmına “Backup and Restore” yazıp ”enter” tuşuna basıyoruz ve üstte çıkan “Backup and Restore” ’a tıklıyoruz.

18. Gelen ekranda “Set up Backup” seçeneğine basıyoruz

19. Gelen ekranda “Set up Backup” seçeneğine basıyoruz

20. Set up backup’a girdiğimiz zaman yedeklemeyi nerde yapacağımız soruluyor burada en uygunu harddisk’in seçilmesi olacaktır. Next tuşuna basıp ilerliyoruz.

21. Bir sonraki adımda bize yedeklemeyi önerilen şekilde mi yoksa kendi tercih edeceğimiz seçenekler doğrultusundamı yapacağımız soruluyor.Biz burda önerilen seçeneği seçip Next tuşuna basıyoruz.

22. Son ekranda “Change schedule” seçeneği bize yedeklemenin hangi sıklıkla ve ne zaman sonra tekrarlanacağını soruyor. Burada istediğimiz seçenekleri ayarlayıp “OK” sonra “Save settings and run backup” seçeneğini seçerek yedekleme işlemini başlatıyoruz.

24. Yedekleme Planı ve Genel Öneriler • Herhangi bir sebepten dolayı veri kaybı yaşandığı zaman kaybedilen verilerin yerine konulabilmesi için ileri görüşlü davranmak ve bir yedekleme planı oluşturmak önemlidir. • Yedeklenecek bilginin önemine ve değişim hızına göre kapsamlı planlar ya da donanımlar gündeme gelebilir. Sağlıklı bir yedekleme planı için aşağıdaki konulara karar verilmelidir: • Hangi bilgilerin / dosyaların yedekleneceği, • Hangi zamanlarda yedek almak gerektiği , • Yedeklerin nerede ve hangi isimle saklanacağı

25. Kurum Kullanıcılarına Özel Notlar • Kurumsal yapılarda çalışan kişiler için yedekleme işlemi sadece kurum çalışanı için değil tüm kuruluş için önemlidir. Bu sebeple kurum politikalarına uygun hareket etmek ve kurumun yedekleme politikası hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. • Bir kurum çalışanı nelere dikkat etmeli? • Kurumun yedekten geri dönme prosedürlerini öğrenmelidir. • Kurumun yedekleme dönem ve zamanlarını bilmelidir. • Kurumsal olarak otomatik yedeklenen klasörleri bilmelidir. • Kurumsal bilgileri veya yedeklenmesi gereken tüm dökümanları yedeği alınan klasör altına kaydetmelidir.

26. Aile Kontrol(Parental Control) Programı Nedir? • Ebeveynlerin çocuklarının bilgisayar kullanımında kontrol sahibi olmasını sağlayan bir uygulamadır. • Ebeveyn Denetimleri sayesinde çocukların internet erişimlerine sınır koyulabilir, hangi oyunları oynayıp, hangi programları çalıştırabilecekleri belirlenebilir, oturum açma saatlerine karar verilebilir. • Ebeveyn Denetimleri'nde bir Web sayfasına veya oyuna erişim engellendiğinde, programın veya Web sayfasının engellendiğini bildiren bir uyarı görüntülenir.

27. Aile Kontrol(Parental Control) Yazılımları • K9 Web Protection • Total Defense , Internet Security Suite • Family Cybert Alert • Crawler Parental Control • Kids PC Time Administrator • Senkar • Netron Gözcü • Internet Safety • Norton Family • Windows Live Aile Koruması

28. Aile Kontrol Programı K9 Web Protection • K9 Web Protection programından engellemek istediğiniz web sitelerini seçebilirsiniz, ayrıca sesli uyarılar da gönderir. • Kısıtlı bir veya daha fazla web sitesini ziyaret etmek için tekrarlanan girişimler, sınırlı sayıdan sonra K9 Web Protection programı tüm internet ve diğer ayarları engeller. Böylece çocuğunuz artık internete erişemez. • Çocuğunuzun girmesini istemediğiniz web sitelerinin URL adreslerini girerek engellemenin yanı sıra, K9 Web Protection programı anahtar kelime kullanarak internet filtreleme sağlar. Engellediğiniz kelimeleri içeren web sitelerine artık erişim yoktur. Böylece zararlı, kötü amaçlı web sitelerinden çocuğunuzu uzak tutmuş olursunuz. http://www1.k9webprotection.com/

29. Aile Kontrol Programı K9 Web Protection • Anne babaların en büyük endişelerinden biri çocuklarının zararlı sitelerde gezmeleridir. K9 Web Protection ile gerekli önlemler alındıktan sonra çocuklar güven içinde internette gezebilirler. Kullanımı kolay, güvenli, etkili ve ücretsiz bir program olan K9 Web Protection tüm ailenizi korumanız için iyi bir alternatif. • Program internette bulunan içeriği 60 ana kategori altında topluyor. İçinde silah, seks, uyuşturucu gibi konular olan kategoriler 15 milyon web sitesi göz önünde bulundurularak hazırlanmış. İhtiyacınıza ve isteğinize göre bu kategorilerde bulunan sitelere izin verebilir veya yasaklayabilirsiniz. Programın servis tabanlı database'i hergün gelen geri dönüşlere göre güncellenerek internetteki her türlü yeni tehlikeye karşı hazır hale geliyor. Güncellemeyle ilgili tüm işlemi kendisi yapan program sizi tekrar yükleme yapmaktan kurtardığı gibi bilgisayarınızda bir kasılma da meydana getirmiyor. Statik bir database'in takip edemeyeceği değişiklikler programın yapay zekası sayesinde takip edilerek çocuklar güncel tehlikelerden korunuyor. • Programı etkili kullanarak istenmeyen reklam ve programlardan da kurtulabilirsiniz. Doğru filtrelemeler uygulayarak hem ailenizi hem de kendinizi internetin görünmeyen tehlikelerinden koruyabilirsiniz.(Anlatım):http://internetfiltresi.blogcu.com/internet-filtresi-k9-web-protection-programi-kurulumu-ve-ayarla/6312095 http://www1.k9webprotection.com/

30. K9 Web Protection

31. Windows Live Aile Koruması • Öncelikle Windows Live Essentials programını bilgisayarınıza indirip kurunuz. http://windows.microsoft.com/tr-tr/windows-live/essentials-other#essentials=overviewother Anlatım: http://blog.oguzkirat.com/150/windows-live-essentials-messenger-msn-tam-paket-ve-yuklenmesi/

32. Windows Live Aile Koruması • Başlattan Denetim Masaına gidin. İşaretlediğim yerden Görüntülenme Ölçütü'nü Büyük Simgeler olarak değiştirin.

33. Windows Live Aile Koruması • Kullanıcı Hesapları'na tıklayın.

34. Windows Live Aile Koruması • Başka bir hesabı yönetin'e tıklayın ve uyarı çıkarsa yönetici hakları için izin verin

35. Windows Live Aile Koruması • Yeni hesap oluştur'a tıklayın.

36. Windows Live Aile Koruması • Çocuğunuz için sınırlı bir hesap oluşturun. Ardından kendi hesabınıza bir parola koyun.İpucu:  Klavyenizdeki  Windows Tuşu ve L tuşuna aynı anda basarak hızlı kullanıcı değiştirebilirsiniz.

37. Windows Live Aile Koruması •  Aile Koruması’nı Aktif Hale Getirmek • Başlat Menüsü -> Tüm Programlar -> Windows Live -> Windows Live Aile Koruması'nı başlatın. Ebeveynin Windows Live ID'si ile giriş yapın. Bu adres sizin MSN ya da hotmail adresinizdir.

38. Windows Live Aile Koruması • Az önce çocuğunuz için bir kullanıcı hesabı oluşturabileceğimizi göstermiş, bu sayfada çocuğunuzun kullanıcı hesabını seçiyorsunuz.

39. Windows Live Aile Koruması • Aile Koruması’nı Yönetmek • İşlemi tamamladıktan sonra saatin yanında Aile Koruması simgesi görülür. Bu simgeyi görmüyorsanız yukarı ya da sola doğru olan ok işaretine tıklayabilirsiniz. Simgeye sağ tıklayıp Aile koruması sistesine giti seçerek yönetim paneline ulaşıyoruz.

40. Windows Live Aile Koruması • Burada tekrar ebeveynin Windows Live ID'si ile oturum açmanız gerekebilir.

41. Windows Live Aile Koruması • Giriş yaptıktan sonra her kullanıcı için ayrı ayrı seçenekleri belirleyebileceğiniz panele ulaşıyorsunuz. Birden fazla farklı yaşlardaki çocuklarınız için farklı seçenekler kullanabilirsiniz. Soldaki Aile Üyeleri kısmını kullanabilirsiniz.

42. Windows Live Aile Koruması • Web filtreleri kısmında, çocuğunuz için erişimin engelleneceği güvenlik düzenleyini ayarlayabilirsiniz. Resimde işaretli seçenek ile sosyal ağlara izin verilir. Çubuğu yukarı kaydırdıkça daha katı bir filtreleme kullanırsınız. Temel ya da Genel İlgi'yi tavsiye ederim.

43. Windows Live Aile Koruması • Zaman kısıtlamaları kısmında çocuğunuzun oturum açabileceği zaman aralıklarını seçebilirsiniz. Örneğin geç saatlerde bilgisayar kullanmasını engelleyebilirsiniz.

44. Windows Live Aile Koruması • Burada çocuğunuzun oynayabileceği oyunların yaş sınırlamasını seçebilirsiniz, çocuğunuzun yaşına uygun oyunlara izin verin.

45. Windows Live Aile Koruması • Çocuklarınızı aile koruması konusunda bilgilendirmelisiniz. Çocuklarınız bilgisayarı kullanacağı zaman klavyenizdeki Windows tuşu ile L harfine aynı anda basarak kullanıcı değiştirebilirsiniz. Çocuğunuz her zaman kendi kullanıcı hesabını kullanmalı. Aile korumayı çocuğunuzun kullanacağı tüm bilgisayarlara yüklemelisiniz • Çocuğunuz filtrelenen bir siteye girmeye çalışırsa yandakine benzer bir hata ile karşılaşacak. İlk seçenek ile size bir e-posta gönderebilir ya da ikinci seçenek ile sizi çağırıp erişim izni isteyebilir. Soldaki seçenek seçildiğinde Aile Korumasında kullandığınız ebeveyn hesabıyla giriş yaparak ilgili siteye izin verebilirsiniz.

46. Windows Live Aile Koruması • Eğer bir programı ya da oyunu yasakladıysanız çocuğunuz o programı çalıştırmayı denediğinde yukarıdakine benzer bir hata alır.

47. Windows Live Aile Koruması • Çocuğunuz siz izin vermediğiniz bir zamanda oturum açmaya çalışırsa yukarıdakine benzer bir hata alır

48. Kaynaklar • Total Defense , Internet Security Suite: http://store.totaldefense.com/ca/internet_security/parental_control_software_iss.asp • Family Cybert Alert: http://family-cyber-alert.findmysoft.com/ • Crawler Parental Control http://www.crawler.com/products/ • Kids PC Time Administrator http://www.tamindir.com/kids-pc-time-administrator/ • Senkar : http://www.senkar.net/koruma/ • Volsoft Web Filtre : http://www.indirline.com/program/157/Volsoft-Web-Filtre.html • Netron Gözcü : http://www.serhatakinci.com/index.php/netron-gozcu-ile-internet-denetimi.html

49. Kaynaklar • Internet Safety : http://www.internetsafety.com/index.php • Norton Family : https://onlinefamily.norton.com/familysafety/loginStart.fs • Windows Live Aile Koruması : http://windows.microsoft.com/tr-tr/windows-vista/protecting-your-kids-with-family-safety • Family Cybert Alert (Anlatım) http://www.vehayat.com/teknoloji/yazilim/family-cyber-alert-ebeveyn-kontol-programi-indir.html • Cyber Patrol Parental Controls (Anlatım) : http://www.vehayat.com/teknoloji/yazilim/ebeveyn-kontrol-programi-indir-cyberpatrol-parental-controls.html • Quostodio (Anlatım ) : http://www.vehayat.com/teknoloji/yazilim/ebeveyn-kontrol-programi-indir-qustodio-ucretsiz.html • Weblock For kids(Anlatım): http://www.vehayat.com/teknoloji/yazilim/ebeveyn-kontrol-programi-ve-tarayici-indir-weblock-for-kids.html

50. Kaynaklar • Windows Live Aile Koruması (Anlatım) : http://www.guvenliinternet.org/guvenli/bilgisayarprogram/2 • Ebeveyn Denetimleri(windows 7 için) (Anlatım) : http://www.bidb.itu.edu.tr/?d=807