140 likes | 336 Views
Hab Doorka barista Af-Soomaaliga (Best practices in teaching Somali Language). Sweden Sabti, Oktoobar 24, 2009 Macallin Saciid Saalax Axmed. Aqoolka Maanta oo Ka Kooban:. Hordhac guud Kaalinta Baraha ee waxbarista iyo barbaarinta
E N D
Hab Doorka barista Af-Soomaaliga(Best practices in teaching Somali Language) Sweden Sabti, Oktoobar 24, 2009 Macallin Saciid Saalax Axmed
Aqoolka Maanta oo Ka Kooban: • Hordhac guud • Kaalinta Baraha ee waxbarista iyo barbaarinta • Wax kasta habka waxbarasho Ardayga ayey ku meeraan • Guud mar hilinka hab barista Af-Soomaaliga • Hakasho gaaban • Casharo Tusaale ah iyo tilmaamo bare • Sheekoy Sheeko….sheeka carruureed akhris ah • Hakasho Qado • Awaalaha Af-Soomaaliga : Tagto…Tan taagan iyo timaadada • Sheekoy Sheeko….Sheeka waayeel sheegmo ah
I.Kaalinta baraha ee barridda iyo barbaarita : • The Ten commandments for teaching ByRay Reyes • Thou Shalt…………………. • Tobanka Xil oo baraha la faray;Waa in aad xusuusnaataa………….
1.Xusuusnaataa in aynu Ubadka dartood ugu jiro macallinimada! • Bare waliba himilo ka yeeshaa mihnadda macallinimo • Iskaashatada saddex-geesoodka ah ee waxbarasho ayaa isu dheelitira • Ha fudaydsan samaynta aad ku leedahay ardayga yar.
2.Xusuusnaataa in hab dhawrku ka horayo barashada • Wax ma bari kartid fasal arday ah oo adan maarayn hab dhawrkooda. Maarayntu waaba furaha nosha. • Isweydiin baa ah carruurtu tii facyaal hore ma ka duwantahay? Maxaase u sabab ah duwanaanshaha? • Hab dhawrka fasalka saddex talo ku tiigaal.
3.U soo Bandhigto waxbarashada si habboon. • Ardaydu si uma aragto habboonaanta barashada. • Ardayda taabsii cashar kastaa waxa uu tarayo -Si xilli joogta ah u naqtiinwaxii hore loo soo bartay -Casharka la xiriiri nolosha jootada ah. -Maadada aad dhito ha ku koobin keligeed tusaalaha ee la xiriiri sida ay kuwa kalena isu kaabaan.
4. Meel sare ka soo raarici wasladda ama miraha macaan.Fogay yoolka! • Intee aadmigu isku celcelin ku adeegtaa awoodiisa kasmo? • Dhiiri gelinta ardayga awoodaad geliso u kordhi. • Yoolka aad ardayga la beesanayso mid saeaya ka yeel. • Isu dheelitirka tilmaanta yoolka la higsanayo
5.Xusuusnaataa in macdanta ugu qaalisan laga helo Dhagxaanta an laga filayn: • Aqooso in arday kastaa gaari karo guul an xadaysnayn.Qofnimada arday gar ahi yey ku laab qaadin. • Si adan uga ilduufin dhagaxa macdanta dhabta ahi ku jirto: -qaabka T ah ha ku dherer fadhiga fasalka. -Ardaydaa dhan tus in ay adiga kuu simanyihiin. -Xusuusnaw “tiigsoo qof taabo”
6.Xusuusnaataa in arrima yaryari ay isbedel weyn keeni karaan: • Saddexda falsugge ee cimilada fasal saamayaa waa Qolka fasalka ah, baraha iyo hab raaca barashada. • Cimila fiyow si aad u falkiiso: -Arday kasta wax uun ku dheh maalin walba. -Hoos u baro adaydaada -Isku xiriiri arday walba iyo xiisihiisa gaarka ah -Araydaada ku badi barawixinta iyo guulguulka dhiirigelineed ah.
7.Waa in aad tirtirtaa astaatamaha is weydiinaha ama madmadowga dhamaan • Ardaydu waxtarka macallinka waxa ay ku aaminaan sida uu casharka ugu gudbiyo. • Bare wanaagsan waxa ay u hasystaan kan markaaba wixii mugdi kaga jirey u wada beyaamiya • Baryaal baa ka cawda wax uu sharxay oo ardaydu suaal ka weydiiso wax uu so sheegay. Ha carroon suaal arday ku weydiiyey, waxa jira: -Mid feker la fogaadey ku maqan. -Mid xilli baraarug gaaban. -Mid dhibaato qoys qaba -Mid wax ku cusub hadda la kulmay.
8.Waa in aad xusuusnaataa in baraha xulka ahi weligii wax baranayo! • Qof kastaaba waxbarasha joog ta ah buu ku meel mara. • Mihnadda aqoon gudbintuna mar walba aqoon korodhso ayeye ku meel martaa. • Arydaadu in ay u qiimayso waqti u sii iyo si habboon. • Hab dhigista baruhu waa in ay isla bedeshaa xilliga.Ogow: -In wareega isbedelku degdego fac kasta…..
9.Waa in aynaan dhayalsan awooda wax isgaarsiinta • Wax kasta oo baruhu adeegsado haddii laga reebo, Baraha fiicani awoodeed isgaarsiinta oo keli ah waa adeegsan kartaa. • Isgaarsiinta oo lagu qeexikaro “isu gudbinta war iyo wacaal hal il ka so baxa oo tan kale gaara. • Hab kaas oo ka koobma 4 talaabo: -Fekerka la gudbinayo ama fariinta -Diraha gudbibinaya, qof iyo qalab kuu ahaadoba. -Habraaca lagu gudbinayo -Gudoomaha la gaarsiinayo oo fariinta helaya
9aad Isgaarsiinta socota…… • Afarta talaabo midina marin habaabin, ay sababaysato: -Falsuge hakiya(isbaaro dhetal ah) -Xusuuso xil 2aad,haddu jabo isgaarsiintu jabtay -Isgaarsiinta oo hal dhinac keli ah u socata -Marka gudoomaha wax ka gedmadaan waa in la so wacaal celiyaa.
10.Waa in aad xusuustada in dabeecadda togani hantidaada tan ugug muhiimsantahay. • Sagaalka hore tan baa isu haysa…….. • Nolosha qof ahaaneed iyo tan shaqadaadu waa isa saamayaan. • Isku milanka fasal wanaajiya waa dhiggidda maadda,marayn toosan iyo abbaar sare ee qofnimada baraha. • In kasta oo addan ula jeedin,ardaygu waxa aad fasho ayuu ka barasha badsadaa waxa aad barayso. • Dabeecad debecsan baa arday lagu daadihiyaa! • Wax kasta oo habka waxbarasho ka mid ahi ardayga ayey ku meeraan………